გადაშენებული ბიბლიური მცენარე, 1000 წლის წინანდელი თესლიდან აღადგინეს – რა სამკურნალო თვისებები აქვს უძველეს ტექსტებში მოხსენიებულ ხეს

პრო­ექ­ტში ჩარ­თუ­ლი მკვლევ­რე­ბი ამ­ბო­ბენ, რომ მცე­ნა­რის სა­ხე­ო­ბა, რო­მე­ლიც დღეს გა­და­შე­ნე­ბუ­ლია, შე­იძ­ლე­ბა სწო­რედ ის “სას­წა­ულ­მოქ­მე­დი“ ხეა, რო­მე­ლიც ბიბ­ლი­ა­ში და სხვა ძველ ტექ­სტებ­შია ნახ­სე­ნე­ბი, რო­გორც “სამ­კურ­ნა­ლო ბალ­ზა­მის წყა­რო“.

იე­რუ­სა­ლი­მის ჩრდი­ლო­ე­თით მდე­ბა­რე ვადი ელ-მა­კუ­კის რე­გი­ონ­ში არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი გა­თხრე­ბის დროს აღ­მო­ჩე­ნი­ლი უძ­ვე­ლე­სი თეს­ლი ხე­ლუხ­ლე­ბელ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იყო. თუმ­ცა თავ­და­პირ­ვე­ლად ად­გილ­ზე მყო­ფებ­მა მხო­ლოდ თეს­ლი­დან ვერ შეძ­ლეს ხის ტი­პის იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა.

თეს­ლი ათზე მეტი წლის წინ ჰა­და­სას უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრში დარ­გეს. პრო­ცესს დოქ­ტო­რი სარა სა­ლო­ნი ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და. მან იე­რუ­სა­ლიმ­ში ლუი ლ. ბო­რი­კის ბუ­ნებ­რი­ვი მე­დი­ცი­ნის კვლე­ვის ცენ­ტრი და­ა­არ­სა. სა­ლონ­მა თქვა, რომ შე­საძ­ლე­ბე­ლია, რომ ხე შე­იძ­ლე­ბა იყოს ბიბ­ლი­უ­რი მცე­ნა­რე – “ცორი“, რო­მე­ლიც სამ­კურ­ნა­ლო თვი­სე­ბე­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და.

• რო­გორ აღად­გი­ნეს გა­და­შე­ნე­ბუ­ლი მცე­ნა­რე

თეს­ლი ჰორ­მო­ნე­ბი­თა და სა­სუ­ქით შე­რე­ულ წყა­ლით გაჟღინ­თეს, შემ­დეგ სტე­რი­ლურ ნი­ა­დაგ­ში გა­დარ­გეს და მცე­ნა­რემ ნელ-ნელა ზარ­და და­ი­წყო.

“და­ახ­ლო­ე­ბით ხუთ­ნა­ხე­ვა­რი კვი­რის შემ­დეგ, კვირ­ტი გა­მოჩ­ნდა“, – თქვა სა­ლონ­მა.

ჯგუფ­მა მცე­ნა­რის ასა­კის შე­სა­ფა­სებ­ლად რა­დი­ო­კარ­ბო­ნუ­ლი და­თა­რი­ღე­ბის ხერ­ხი გა­მო­ი­ყე­ნა და და­ას­კვნეს, რომ ის 993 – დან 1202 წლამ­დე თა­რიღ­დე­ბა.

ჯგუ­ფი ვა­რა­უ­დობს, რომ მცე­ნა­რე მი­ე­კუთ­ვნე­ბა Commiphora-ს ოჯახს. ამ ჯგუფ­ში შე­დის და­ახ­ლო­ე­ბით 200 სა­ხე­ო­ბის ხე, რომ­ლე­ბიც ძი­რი­თა­დად აფ­რი­კა­ში, მა­და­გას­კარ­სა და არა­ბე­თის ნა­ხე­ვარ­კუნ­ძულ­ზე გვხვდე­ბა.

შეს­წავ­ლის შე­დე­გად, მეც­ნი­ერ­თა ჯგუფ­მა აღ­მო­ა­ჩი­ნა რომ ხე შე­ი­ცავს ნივ­თი­ე­რე­ბებს, რო­მე­ლიც სამ­კურ­ნა­ლო პრე­პა­რა­ტე­ბის შექ­მნი­სას გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. მათ შო­რის “გუგ­გულ­ტე­რო­ლებს“, რო­მე­ლიც კი­ბოს სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო პო­ტენ­ცი­ურ ნივ­თი­ე­რე­ბად მი­იჩ­ნე­ვა.

”ამ ყვე­ლა­ფერ­ზე დაყ­რდნო­ბით შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ ეს არ არის “იუ­დე­უ­რი ბალ­ზა­მი“, ეს არის მისი ახლო ბი­ძაშ­ვი­ლი და ერთ-ერთი არა არო­მა­ტუ­ლი ხე-მცე­ნა­რე რო­მე­ლიც სამ­კურ­ნა­ლო ნა­ერ­თე­ბის სა­გან­ძუ­რია”, – თქვა ჯგუ­ფის ლი­დერ­მა..

წყა­რო

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”