მზის ქარიშხლის შემდეგ დედამიწას ახალი რადიაციული სარტყელი აქვს. მისი რადიუსი დაახლოებით 20 ათასი კილომეტრია და მას კოსმოსური ხომალდი აკვირდება.
საოცარი აღმოჩენა გააკეთა 30-სანტიმეტრიანმა თანამგზავრმა. 2023 წლის გაზაფხულიდან ის დედამიწის ზემოთ, 509 კილომეტრის სიმაღლეზე დაფრინავს. შეგახსენებთ, რომ ეს დაახლოებით ასი კილომეტრია ISS-ის ორბიტაზე და ეს არის მიახლოებითი ზღვარი, რომელიც დაწესებულია ყველა კოსმოსური სადგურისთვის.
ფაქტია, რომ 500 კილომეტრის სიმაღლეზე უკვე იწყება ჩვენი პლანეტის შიდა რადიაციული სარტყელი. ის იქმნება დედამიწის მაგნიტური ველის მიერ, რათა თავიდან აიცილონ ძლიერი ენერგიის მქონე დამუხტული ნაწილაკები და არ მოუშვან ზედაპირამდე. ეს ნაწილაკები გროვდება მაგნიტური ველის ხაზების გასწვრივ და ასახავს მაგნიტოსფეროს. გამოდის ორი სიმეტრიული “დონატი” დედამიწის ორ მოპირდაპირე მხარეს. შიდა კი დაახლოებით ოთხი ათასი კილომეტრის სიმაღლეზე ვრცელდება და იქ ძირითადად მძლავრი მზის პროტონები და ელექტრონების გარკვეული რაოდენობა გროვდება, რომლებიც საზიანოა ყველა ცოცხალი არსებისთვის. ეს არის საკუთარი ნივთიერება, რომელიც მუდმივად მოფრინავს ვარსკვლავიდან, რომელსაც მზის ქარი ეწოდება. თუმცა არის „გალაქტიკური ქარიც“: დამუხტული ნაწილაკები ჩვენკენ მოფრინავენ მთელი გალაქტიკიდან და პლანეტა ყველაფერს აკეთებს იმისათვის, რომ დაგვიცვას მათგან. გარე რადიაციული სარტყელი მდებარეობს საშუალოდ დაახლოებით 17 ათასი კილომეტრის სიმაღლეზე. იქ გროვდება უწყვეტი ელექტრონები.
აღსანიშნავია, რომ ორივე რადიაციული სარტყელი იყრის თავს პლანეტის მაგნიტურ პოლუსებზე. და ზემოხსენებულ პატარა თანამგზავრს აქვს პოლარული ორბიტა: ის დაფრინავს ორივე პოლუსზე ყოველ საათ-ნანახევარში. ბორტზე მას აქვს ინსტრუმენტი, რომელიც, მიუხედავად მისი მინიატიურული ზომისა, არის ტელესკოპი და სრულიად უჩვეულო: ის ხედავს პროტონებს და ელექტრონებს. მისი დახმარებით, საათ-ნახევარი ფრენის განმავლობაში, თანამგზავრი ახერხებს იმდენის დაჭერას, რომ ეს საშუალებას აძლევს ადამიანს შეადგინოს თითქმის სრული სურათი იმის შესახებ, თუ რა ხდება დედამიწის რადიაციულ სარტყლებში. მას CIRBE ჰქვია – კოლორადოს შიდა რადიაციული სარტყლის ექსპერიმენტი, რომელიც ითარგმნება როგორც „კოლორადოს უნივერსიტეტის პროექტი ბოლდერში შიდა რადიაციული სარტყლის შესასწავლად”.
ასე რომ, NASA-მ ცოტა ხნის წინ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ მოწყობილობამ დაიჭირა რაღაც ახალი და გასაკვირი: ჩვენს პლანეტაზე გამოჩნდა მესამე რადიაციული ქამარი და ყველაზე საინტერესო ის არის, რომ ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც ჩვენი პლანეტის დამატებითი თავდაცვა დაფიქსირდა. იგივე მოხდა 2012 წლის სექტემბერში მზის ქარიშხლის შემდეგ. ეს ჩაიწერა ვან ალენის ზონდებმა, რომლებიც სპეციალურად შეიქმნა ვან ალენის ქამრების შესასწავლად. შემდეგ მესამე რადიაციული სარტყელი გაჩნდა 3–3,5 დედამიწის რადიუსის სიმაღლეზე, რაც ნიშნავს 19–22 ათას კილომეტრს. და მან გაძლო ოთხი კვირა. ანუ ეს იყო მოკლევადიანი ფენომენი. მაგრამ დღევანდელი ვითარება ისაა, რომ ქარიშხალი მაისში იყო, მესამე სარტყელი კი ახლა, აგვისტოში აღმოაჩინეს. ამრიგად, ის გრძელდება სამი თვის განმავლობაში. უფრო მეტიც, ისინი ვარაუდობენ, რომ ის შეიძლება მრავალი წლის განმავლობაში დარჩეს. რაც უფრო სასტიკად ესხმის პლანეტას რადიაცია, მით უფრო ფართოდ ხსნის დედამიწა თავის ფრთებს ჩვენს ზემოთ.
ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
0
