სამკაულის ისტორიის საწყისები წარსულ ათასწლეულთა წიაღში იკარგება. სპილენძ-ბრინჯაოს ხანიდან მოყოლებული (ძვ. წ. IVII ათასწლეული), როცა ადამიანი ლითონს დაეუფლა, ლითონმა, განსაკუთრებით
არქეოლოგებმა ანტიკური ბერძნული ტაძარი აღმოაჩინეს. აღმოჩენამ წერტილი დაუსვა საიდუმლოს, რომელიც 100 წელზე მეტია ექსპერტების ყურადღებას იპყრობს. ნადირობისა და მთვარის ქალღმერთის, არტემისის პატივსაცემად აგებული ტაძრის ნანგრევები ერეთრიადან დაახლოებით 10 კმ-ში აღმოაჩინეს.
