მეცნიერებმა სამი გენი გამოავლინეს, რომლებმაც გადამწყვეტი როლი შეასრულეს ადამიანის ევოლუციაში – ტვინის ზომის ზრდაში, რამაც შემეცნებით პროგრესს შეუწყო ხელი და განსაზღვრა ჩვენი, როგორც ადამიანების, ჩამოყალიბება.
მეცნიერები აცხადებენ, რომ ეს გენები, რომლებიც მხოლოდ ადამიანებშია ნაპოვნი, 3-4 მილიონი წლის წინ გამოჩნდა ანუ იმ პერიოდის წინ, როდესაც არქეოლოგიურ ნამარხებში ვლინდება ადამიანის წინაპრის სახეობებში ტვინის ზომის მკვეთრი ზრდა.
სამ ახლახან აღმოჩენილ გენს, მეოთხე – უფუნქციო გენთან ერთად, NOTCH2NLგენებს უწოდებენ. ისინი განსაკუთრებით აქტიურია ცერებრალური ქერქის ნერვული ღეროვანი უჯრედების რეზერვუარში, ეს გახლავთ ტვინის გარეფენა, რომელიც პასუხისმგებელია ისეთი მნიშვნელოვანი ფსიქიკური ფუნქციებისათვის, როგორიცაა – შემეცნება, ენა, მეხსიერება, აზროვნება და ცნობიერება.
,,ცერებრალული ქერქი არის ის, რაც უმეტესწილად განსაზღვრავს – თუ რა სახეობას მივეკუთვნებით და ვინ ვართ ჩვენ, როგორც ინდივიდები. მისი ევოლუცია კი ის მნიშვნელოვანი საკითხია, რომელიც კაცობრიობის წარმოშობას ეხება,” – აცხადებენ მეცნიერები.
აღნიშნული გენები ადამიანის უახლოეს ნათესავებშიც კი არ არსებობს. არცერთი მათგანი არაა აღმოჩენილი მაიიმუნებსა და ორანგუტანებში. მეცნიერებმა ამ გენების უფუნქციო ,,ბიძაშვილი” გორილებსა და შიმპანზეებში აღმოაჩინეს. აღსანიშნავია, რომ NOTCH2NL-ი აღმოჩნდა ადამიანის ხაზის ორ გადაშენებულ სახეობაში – ნეანდერტალელებსა და დენისოვანსებში.
მეცნიერები აცხადებენ, რომ NOTCH2NL-ი დაკავშირებულია ისეთ ნევროლოგიურ მდგომარეობებთან, როგორიცაა აუტიზმი, შიზოფრენია და თავის უჩვეულოდ დიდ ან პატარა ზომასთნ.
NOTCH2NLგენების შესახებ ჩატარებული 2 კვლევის შედეგები სამეცნიერო ჟურნალ ,,Cell-ში“ გამოქვეყნდა.
წყარო: https://www.reuters.com
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
0
