საქართველო გასაბჭოების მე-15 წლისთავს ითვლიდა. მთიელები საბჭოთა რეჟიმს ვერ ეგუებოდნენ. ამ მხრივ განსაკუთრებით ხევსურები გამოირჩეოდნენ. 1922 წელს ხევსურეთში აჯანყებამ იფეთქა, რომელსაც ქაქუცა ჩოლოყაშვილი ხელმძღვანელობდა. ბოლშევიკების შეიარაღებულ რაზმებთან შეტაკებები ორწყალთან და ლიქოკის ხეობაში გაიმართა. ბოლშევიკებმა აჯანყება სისხლში ჩაახშვეს და რამდენიმე სოფელი მთლიანად გადაწვეს.
1936 წლის 13 იანვარს, სოფელ ბარისახოში უცხო ადამიანი გამოჩნდა. ახალგაზრდა მამაკაცი სოფელს რობერტ მაკგრეგორად გაეცნო, რომელიც ხევსურთა ყოფა-ცხოვრებისა და ადათ-წესების შესწავლას აპირებდა.
მაკგრეგორმა მასპინძლებს კომუნისტების წინააღმდეგ ბრძოლაში დახმარება აღუთქვა – ამერიკის მთავრობა თქვენს მხარეს არის და მალე იარაღით მოგამარაგებთო.
მთაში ყოფნისას ჟურნალისტს თარჯიმნობას ერთი ხევსური, ღერენა ლიქოკელი უწევდა.
ღერენა 1922 წლის აჯანყების აქტიური წევრი და ქაქუცა ჩოლოყაშვილის მეგობარი იყო.
მაკგრეგორმა ხევსურებს ამერიკის ხელისუფლების სახელზე წერილის გაგზავნა შესთავაზა. მაკგრეგორი სტუმრებს შეჰპირდა, რომ უახლოეს ხანში მას ამერიკის შეერთებული შტატების პირველ პირებს გადასცემდა.
ხევსურების თხოვნა ამერიკის მთავრობას
“ამირიკის დიდს მთავრობას
ხევსურეთის წარმომადგენლობის
თხოვა
ჩვენი ხევსურეთის ხალხი შეწუხებულ არს ბოლშევიკებით. გვიკრძალავენ რჯულს. უნდათ კოლხოზების გაკეთება და ბევრის ნალოგების გამორთმევა და მოდიან ხშირად გვეუბნებიან, მაგრამ ჩვენ თანახმა არა ვართ. მანამ სრუა დავიხოცებით მთელი ხევსურეთი თანახმად არ ვიქნებით. მართალია იარაღი კი არა გვაქვ, მაგრამ ხმლითა და ხანჯრით უნდა ვიომოთ, მაგრა ამერიკას გთხოვთ დიდის თხოვნით ძრილეის სახელმწიფო ხართ და მოგვეშველენით და დახმარება გაგვიწივეთ თორე ცოდო ვართ. იმედი გვაქვს რო მოგვეშველებით თუ გვიშველით თქვენ თუ არა ჩვენი მეშველ აღარა არი. აბა ძმებო უკანასკნელს დღეში ოართ ჩვენ
მთელი ხევსურეთის წარმომადგენლები”
გიგა ლიქოკელი
ვ. გორგილაშვილი
23/VI – 36წ.
ამერიკის ხელისუფლებისადმი შედგენილი მიმართვა ათწლეულების მანძილზე საბჭოთა უშიშროების არქივში ინახებოდა. შემდეგ ოკუპაციის მუზეუმს გადაეცა. 2006 წელს ამ დოკუმენტის ასლი აშშ-ის პრეზიდენტ, ჯორჯ ბუშს გადასცეს. ხევსურთა წერილი ადრესატამდე 70 წლის დაგვიანებით მივიდა.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”