ანალიტიკა

 ნატოს გენერალური მდივნის, იანს სტოლტენბერგის განცხადებით, დღეს საერთაშორისო საზოგადოება და მთელი მსოფლიო ძალიან დიდ საფრთხეშია.

გენერალური მდივანი ხაზს უსვამს რამდენიმე მნიშვნელოვან მოვლენას, რომელიც ერთდროულად ვითარდება და მყარ საფუძველს ქმნის მნიშვნელოვანი საფრთხე შეექმნას საერთაშორისო მშვიდობასა და უსაფრთხოებას. ესენია: ჩრდილოეთ კორეა და ბირთვული პროგრამა, გააქტიურებული ტერორიზმი და რუსეთის ხელისუფლება. არსებული საერთაშორისო კლიმატი, ნატოს გენერალურმა მდივანმა შეაფასა, როგროც „ყველაზე რთული, მისი მოღვაწეობის 30 წლის განმავლობაში.“

,,The Guardian-თან” მიცემულ ინტერვიუში სტოლტენბერგმა განაცხადა: „დღევანდელი მსოფლიო უფრო მეტადაა მოულოდნელობებით სავსე და ამავე დროს, არის უფრო რთულიც, რადგან ერთდროულად რამდენიმე კრიზისთან გვიწევს გამკლავება: ვერ ვაჩერებთ ჩრდილოეთ კორეის მასობრივი განადგურების იარაღის შექმნის პროგრამას, იზრდება ტერორისტების აქტიურობა და ამას ემატება რუსეთის ფედერაცია, რომელიც სულ უფრო მეტად თავდაჯერებული ხდება, რომ წამყვანი ძალაა.“  

აღნიშნული განცხადება ესტონეთში გაკეთდა, როდესაც ნატოს გენერალური მდივანი ბრიტანულ შეიარაღებული ძალების საწვრთნელ ბაზას ესტუმრა.

რუსეთისადმი მსგავსი დამოკიდებულების მიზეზი რუსეთისა და ბელარუსის ერთობლივი სამხედრო სწავლებაა, სადაც, დაგეგმილია, რომ 100 000-ზე მეტი ჯარისკაცი მიიღებს მონაწილეობას, მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთმა ოფიციალურად განაცხადა, ჯარისკაცების რაოდენობა არ იქნებოდა 13 000-ზე მეტი.

 „რუსეთმა ნატო-რუსეთის საბჭოს შეხვედრაზე განაცხადა, რომ სამხედროების რაოდენობა არ იქნება 13 000-ზე მეტი. თუმცა, ჩვენ ვიცით და გვინახავს, რომ ის, რასაც რუსეთი ამბობს არ არის ყოველთვის მართალი. მაგალითად, „ზაპადის“ 2009 და 2013 წლის საბრძოლო წვრთნები, სადაც იმაზე მეტი ჯარისკაცი მონაწილეობდა, ვიდრე რუსეთის ხელისუფლებამ განაცხადა თავდაპირველად“.

ესტონეთში, ცივი ომის შემდეგ არსებულ ყველაზე დიდი სამხედრო წვრთნისთვის ემზადებიან, რომელშიც მონაწილეობას რუსეთიც იღებს.

მასალა მოამზადა: ცირა შვანგირაძემ

წყარო: The Independent

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 გერმანიის კანცლერი, ანგელა მერკელი, როგორც გერმანიაში ჩატარებული არჩევნების შედეგებით ირკვევა, მე-4 ვადით აგრძელებს თავის პოლიტიკურ საქმიანობას. თუმცა, მიუხედავად ამ გამარჯვებისა, მას მოუწევს ახალი კოალიციის შექმნა მთავრობის ჩამოსაყალიბებლად, რაც არ იქნება მარტივი, თუკი გავთვალისწინებთ, რომ ხმების თითქმის 13 % რადიკალურმა, მემარჯვენე ანტიიმიგრაციულმა პარტიამ „ალტერნატივა გერმანიისთვის“ მოიპოვა და პირველად გერმანიის პოლიტიკურ ისტორიაში, პოპულისტური პარტია მოხვდა პარლამენტში.

მერკელის კონსერვატიულმა ბლოკმა კი ხმების მხოლოდ 33.2 % მიიღო, რაც ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია 1949 წლის შემდეგ. არჩევნების შემდეგ მიმართვაში, ანგელა მერკელმა, რომელიც გერმანულ პოლიტიკაში უკვე 12 წელია მოღვაწეობს, განაცხადა, რომ ის „იმედოვნებდა უკეთეს შედეგებს“ და რომ მოუსმენს იმ ხალხის „წუხილის მიზეზს“, რომელთა საშუალებითაც რადიკალური მემარჯვენე პარტია ხელისუფლების ნაწილი ხდება.

რა შეიცვალა ამ არჩევნების შემდეგ?

მას შემდე, რაც არჩევნების შედეგები ცნობილი გახდა, ოპოზიციურმა „ალტერნატივა გერმანიისათვის“ პარტიის ლიდერმა განაცხადა, რომ ყველაფერს გააკეთბს, რათა გერმანიის სახელმწიფო და მისი მოსახლეობა ანგელა მერკელს წაართვას. მოსახლეობის ხმების 13 %-ითა და 90 ადგილით ბუნდესთაგში, ანგელა მერკელს ძლიერი ოპოზიცია ეყოლება, რომელთანაც გამკლავება მოუწევს.

რატომ მოახერხა პოპულისტურმა პარტიამ პარლამენტში შესვლა?

უპირველესი მიზეზი  იყო მათი ფოკუსი გერმანიაში მიგრანტების გაზრდილ რაოდენობაზე. ერთ-ერთი კვლევის მიხედვით, „ალტერნატივა გერმანიისთვის“ პარტიის მომხრეების:

• 99% მიიჩნევდა, რომ ამ პარტიას უკეთ ესმის მოსახლეობის შიში, რომ ისინი აღარ გრძნობენ თავს უსაფრთხოდ;
• ასევე 99% ეთანხმება პარტიის მიზანს, რომ შეამციროს ისლამური ელემენტები გერმანიაში;
• 96% ეთანხმება მიგრანტების შემოსვლის სასტიკად აკრძალვას გერმანიაში;

საფიქრებელია, რომ ახალი ინიციატივებიც სწორედ მიგრანტების საკითხთან იქნება დაკავშირებული.

ამასთან, არგუმენტი, რომ ეკონომიკური მიზეზებიც მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდა არჩევნების შედეგებზე, ნაკლებად ვალიდურია, თუკი გავითვალისწინებთ, რომ გერმანიის ეკონომიკა უკანასკნელი წლების განმავლობაში იზრდება, უმუშევრობის დონე დაბალია და ბიუჯეტშიც არ აღინიშნება დეფიციტი. საპირისპიროდ, ეს არის პირველი ფედერალური არჩევნები, მას შემდეგ, რაც ანგელა მერკელის ბრძანებით, 1,3 მილიონ მიგრანტს გერმანიის საზღვრის გადალახვის უფლება მიეცა 2015 წელს, რამაც მნიშვნელოვნად გააღიზიანა მოსახლეობა და პოპულისტური ტალღის აგორებასაც შეუწყო ხელი. ანგელა მერკელმა, უკმაყოფილების გაზრდასთან ერთად, გაამკაცრა პოლიტიკა და გერმანიაში თავშესაფრის მაძიებელთა რიცხვმა მნიშვნელოვნად დაიკლო გასული წლის განვალობაში.

საინტერესოა, როგორ მოახერხა ანგელა მერკელმა კიდევ ერთხელ გამარჯვება, როცა მოსახლეობის დიდი ნაწილი უკმაყოფილებას გამოთქვამდა მის მიმართ?

ანგელა მერკელი – ყველაზე გავლენიანი პოლიტიკოსი ქალი?

ანგელა მერკელი, როგორც ირკვევა, არ აპირებდა ფედერალურ არჩევნებში კვლავ მონაწილეობის მიღებას, მიუხედავად იმისა, რომ პარტიის წევრების უმეტესობა ამას აუცილებლობად აღიქვამდა. მერკელმა საბოლოო გადაწყვეტილება 9 ნოემბერს მიიღო, როდესაც ცნობილი გახდა აშშ-ის ახალი პრეზიდენტის ვინაობა. მერკელი კი ცნობილია, რომ არ იზიარებს ტრამპის შეხედულებებს და მის მოწინააღმდეგედ გვევლინება. ამას თან დაემატა „ბრექსიტი“, კრიზისი ევროკავშირის შიგნით, პოპულისტური ტალღების გაძლიერება და რუსეთთან გართულებული ურთიერთობები. როგორც ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, მერკელი ყოველთვის განიხილებოდა, როგორც სტაბილურობის წყარო საერთაშორისო პოლიტიკაში, განსაკუთრებით კი რთულ სიტუაციებში. ბუნებრივია, რომ თავად გერმანიის მოსახლეობაც იგივე მიზეზით მიიჩნევს მას უსაფრთხოების უკეთეს გარანტად, გასათვალისწინებელია ისიც, რომ 12 წლის განმავლობაში მერკელმა აჩვენა თავისი ხასიათის სიმტკივე და ურყევობა, რაც გერმანულ ელექტორატში ჯერ კიდევ პოპულარულია. 4 წლის წინ, წინა ფედერალურ არჩევნებზე, კითხვაზე, თუ რატომ უნდა აერჩიათ გერმანიის კანცლერად კვლავ ის, ანგელა მერკელმა უპასუხა: „იმიტომ, რომ თქვენ მე მიცნობთ“ და ამან, როგორც ვხედავთ, გაამართლა.

მიუხედავად ამისა, მკვლევართა დიდი ნაწილი მიიჩნევს, რომ ეს ანგელა მერკელის უკანასკნელი 4 წელია გერმანიის კანცლერის პოზიციაზე.

მასალა მოამზადა: ცირა შვანგირაძემ

წყარები:  BBC, The Guardian, Carnegieeurope

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

რამდენიმე დღის წინ ჩრდილოეთ კორეამ განაცხადა, რომ ბირთვული იარაღი წყნარ ოკეანეში შეიძლება დატესტოს.

თუკი აღნიშნული განხორციელდება, ეს იქნება პირველი შემთხვევა ათწლეულების მანძილზე, როდესაც ბირთვული იარაღის ატომური ნაწილაკები ატმოსფეროში გაიბნევა.

ეს ფაქტი კიდევ უფრო ამწვავებს ისედაც დაძაბულ ურთიერთობას ჩრდილოეთ კორეასა და დასავლეთის ქვეყნებს, განსაკუთრებით აშშ-ს შორის. აშშ-ის პრეზიდენტი, დონალდ ტრამპი, „ჩრდილოეთ კორეის სრული განადგურებითაც“ დაიმუქრა გაეროში სიტყვით გამოსვლის დროს.

საინტერესოა, როგორ აპირებს ჩრდილოეთ კორეა ბირთვული იარაღის დატესტვას და რამდენად საფრთხისშემცველია ის?

რა ბირთვული პოტენციალი აქვს ჩრდილოეთ კორეას?

ჩრდილოეთ კორეა დიდი ხანია მუშაობს ისეთი ბირთვული იარაღის განვითარების გეგმაზე, რომელიც, საჭიროების შემთხვევაში, მიაღწევს აშშ-სა და დასავლეთის სხვა ქვეყნებს და მნიშვნელოვან ზიანს მოუტანს მათ. ამ მიზნის განხორციელება მცირე ზომის ბირთვული რაკეტებით იგეგმება. სულ 6 ბირთვული ტესტი ჩატარდა, რომელთაგან უკანასკნელი წარმატებული იყო, როგორც სხვადასხვა წყარო იუწყება. თუმცა, ოფიციალურად ჯერ კიდევ არ არის დადასტურებული მსგავსი ტიპის ბირთვული იარაღის არსებობა.

რა მოხდება, თუკი ჩრდილოეთ კორეა გეგმას განახორციელებს?

გეოპოლიტიკური ცვლილებების გარდა, ძალიან დიდი იქნება გარემოსთვის მიყენებული ზარალი. ბირთვული აფეთქება გაანადგურებს, უპირველეს ყოვლისა, ოკეანისქვეშა სამყაროს, რასაც გრძელვადიანი გავლენა ექნება სხვა ეკოლოგიურ მახასიათებლლებზეც: ტესტმა შესაძლოა გამოიწვიოს მიწისძვრები, ცუნამი და მეწყერიც კი. ამავე დროს, არსებობს ისტორიული მაგალითიც მარშალის კუნძულების სახით, სადაც, მე-20 საუკუნეში, აშშ-მ ბირთვული იარაღი დატესტა და დღესაც კი, რეგიონის მოსახლეობაში მაღალია კიბოს, ახალშობილებში ანომალიისა და თირეოდული დაავადებების მაჩვენებელი.

თუმცა, ანალიტიკოსების მოსაზრებით, ზარალის ხარისხი შეიძლება შემცირდეს, თუკი ჩრდილოეთ კორეა შედარებით იზოლირებულ ადგილმდებარეობას აირჩევს ტესტის ჩასატარებლად. ბირთვული იარაღის გაუვრცელებლობის ცენტრის ანალიტიკოსის, მელისა ჰენჰამის მოსაზრებით, „ზარალის ხარისხი დამოკიდებულია იმაზე, თუ სად აფეთქდება ბირთვული იარაღი და როგორი იქნება ამინდი იმ პერიოდში“.

ექსპერტთა ნაწილი თვლის, რომ ჩრდილოეთ კორეა ვერ გადადგამს ან გაბედულ ნაბიჯს რიგი ტექნიკური და დიპლომატიური რისკების გამო. მეორე ნაწილი კი მიიჩნევს, რომ ამ ბუნდოვან კითხვაზე პასუხი მაშინ გვეცოდინება, როცა „მანათობელ ბირთვულ ცას“ დავინახავთ ჰორიზონტზე, რადგან პროგნოზის გაკეთება შეუძლებელია ჩრდილოეთ კორეის შემთხვევაში.

წყარო: CNN, REUTERS

მასალა მოამზადა: ცირა შვანგირაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 საფრანგეთის პრეზიდენტი, ემანუელ მაკრონი, ფართო საზოგადოების წინაშე აცხადებს, რომ იბრძოლებს ევროკავშირის კვლავ გასაძლიერებლად: „ეროკავშირის წევრი ქვეყნების სუვერენულობა და დემოკრატია საფრთხის ქვეშაა“ .

საბერძნეთში, ათენში წარმოთქმულ სიტყვაში, მაკრონმა მოუწოდა ევროკავშირის წევრი ქვეყნების ლიდერებს უფრო გაეძლერებინათ თანამშრომლობა და გამოეხატათ სოლიდარობა, რათა ევროკავშირმა შეძლოს არსებულ და მომავალ კრიზისებთან გამკლავება. საფრანგეთის ლიდერმა ხაზი გაუსვა, რომ კავშირი უნდა მოდერნიზდეს, გახდეს მეტად დემოკრატიული და „არა უბრალოდ გაიხურონ სამუშაო შეხვედრის კარი ყოველი სამიტის შემდეგ“.

რას ითვალისწინებს მაკრონის გეგმა?

პრეზიდენტმა საზოგადოებას ევროკავშირის გაძლიერებისთვის ახალი სამოქმედო გეგმა შესთავაზა, რომლის მთავარი ელემენტი სახელმწიფოთა უერთიერთშეთანხმებული ქმედებაა საერთო პრობლემების წინააღმდეგ, მათ შორის, ტერორიზმისა და კლიმატის ცვლილების.

მაკრონი ასევე მნიშვნელოვნად მიიჩნევს ევროკავშირის წევრი ქვეყნებისგან შემდგარ ინტეგრირებული ევროზონის შექმნას, რომელსაც ეყოლება ფინანსთა მინისტრი, პარლამენტი და ექნება საკუთარი ბიუჯეტი.

უფრო დეტალური გეგმის დასახვა ამ ეტაპზე ვერ ხერხდება, რადგან, შემდეგ თვეში, გერმანიაში არჩევნებია. სწორედ არჩევნების შემდეგ გახდება ცნობილი, თუ რამდენად დაუჭერს მხარს მაკრონის იდეებს გერმანიის ახალი ხელისუფლება.

ემანუელ მაკრონი, როგორც ახალი ლიდერი?

ზოგიერთი მიჩნევს, რომ ემანუელ მაკრონი შესაძლოა გახდეს ევროკავშირში წამყვანი ფიგურა.

მეორე მხარის შეხედულებით კი, მსგავსი გამოსვლები ემსახურება მხოლოდ შიდაპოლიტიკურ მიზნებს, რადგან მაკრონის რეიტინგი მნიშვნელოვნად დაეცა და რომ შესაძლოა, მიზანი მხარდამჭერების მოზიდვა იყოს. ცნობილია, რომ მას სურს მოდიფიცირება გაუკეთოს საფრანგეთის ზოგიერთ კანონმდებლობას. (საპენსიო სისტემის შეცვლა, შრომითი კანონი), რაც უკმაყოფილებას იწვევს საფრანგეთის მოქალაქეებში, ფიქრობენ რა, რომ მაკრონი უფრო მეტად იჭერს მდიდარი ელიტის მხარეს, ვიდრე მოსახლეობის.

ზოგიერთი ანალიტიკოსის აზრით, შემთხვევითი არ არის, რომ მაკრონმა სწორედ საბერძნეთი, ათენი აირჩია მსგავსი მოწოდებისთვის, რადგან საბერძნეთი, ბევრი მახასიათებლით ევროკავშირის კრიზისის სიმბოლოდ გვევლინება.

საბერძნეთის ეკონომიკისა და განვითარების მინისტრმა განაცხადა: „ეს ვიზიტი ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. იმედი გვაქვს, რომ ჩვენს შორის გაღრმავდება არა მხოლოდ ეკონომიკური, არამედ პოლიტიკური თანამშრომლობაც და შეიცვლება ევროკავშირის პოლიტიკური დინამიკა, სადაც, უკვე წლებია, დომინანტურ როლს გერმანია თამაშობს.“

მასალა მოამზადა: ცირა შვანგირაძემ

წყარო: The Guardian, The Washington Post

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 ესპანეთის ეროვნული ხელისუფლება ბრალს სდებს კატალონიის პარლამენტს კონსტიტუციური და დემოკრატიული თვალსაზრისით არასწორი გადაწყვეტილების მიღებაში, რადგან ამ უკანასკნელმა მიიღო კანონპროექტი, რომელიც ოქტომბერში ესპანეთისაგან დამოუკიდებლობის მოსაპოვებლად რეფერენდუმის ჩატარებას გულისხმობს.

ახალი კანონმდებლობა ძალადაკარგულად გამოაცხადა ესპანეთის ხელისუფლებამ და განაცხადა, რომ ხელისუფლება გამოიყენებს ყველა სამართლებრივ და პოლიტიკურ ხერხს, რათა დაგეგმილი რეფერენდუმი გაუქმდეს.

ესპანეთის პროკურატურის ოფისში აცხადებენ, რომ კატალონიის პარლამენტის ზოგიერთ წევრს სასამართლოში უჩივლებენ, რადგან ისინი არ დაემორჩილნენ  სასამართლოს განაჩენს კატალონიის დამოუკიდებლობასთან დაკავშირებული ნებისმიერი სახის სამართლებრივი ქმედებების აკრძალვასთან დაკავშირებით.

მანამდე, 2017 წლის მარტში, კატალონიის ყოფილ  პრეზიდენტს, არტურ მასს, აეკრძალა გამოეყენებინა პრეზიდენტობის 2-წლიანი ვადა მას შემდეგ, რაც ის არ დაემორჩილა ესპანეთის კონსტიტუციურ სასამართლოს და გამართა სიმბოლური დამოუკიდებლობის რეფერენდუმი 2014 წელს.

კატალონია ესპანეთის ეკონომიკურად ერთ-ერთი ყველაზე განვითარებული რეგიონია. შესაბამისად, კატალონიელი სეპარატისტები ფიქრობენ, რომ მათ აქვთ პოლიტიკური, ეკონომიკური და კულტურული თვითგამორკვევისა და დამოუკიდებლობის მოპოვების უფლება. ესპანეთის ცენტრალური ხელისუფლების აზრით კი, კატალონიის დამოუკიდებლობა და რეფერენდუმი კონსტიტუციის უხეში დარღვევაა, უარყოფენ რა ყველა შეთავაზებულ ალტერნატივას.

 რეფერენდუმში მხოლოდ ერთი კითხვა იქნება დასმული: „გსურთ თუ არამ რომ კატალონია იყოს დამოუკიდებელი ქვეყანა, რესპუბლიკის სახით?“. სავარაუდო თარიღად 1-ლი ოქტომბერი დასახელდა.

კატალონიის პარლამენტი ითხოვს, რომ მომავალი რეფერენდუმის შედეგს სამართლებრივად სავალდებულო სტატუსი მიენიჭოს. თუკი წარმატებით განხორციელდება კამპანია, კატალონია 48 სთ-ის განმავლობაში გამოაცხადებს დამოუკიდებლობას და სუვერენული სახელმწიფო გახდება.

შეეძლება თუ არა დამოუკიდებელ კატალონიას ევროკავშირში დარჩენა?

ისევე, როგორც შოტლანიის რეფერენდუმის შემთხვევაში, ამ კითხვაზე ცალსახა პასუხის გაცემა, ამ ეტაპზე, შეუძლებელია. თავად კატალონიის ხელისუფლების შეკვეთით ჩატარებულ კვლევაში ნათქვამია, რომ ევროკავშირმა შესაძლოა შეაყოვნოს ან საერთოდ დაბლოკოს კატალონიის წევრობის საკითხი, რადგან, პირველ რიგში, ეს იქნება პრეცედენტი, რომელიც შესაძლოა გამოიყენოს შოტლანდიამ, უფრო მეტად გაღვივდეს სეპარატისტული მისწრაფებები. ამავე დროს, გართულდება ესპანეთთან მოლაპარაკებები, რომელიც შოტლანდიის შემთხვევაში, დიდ წინააღმდეგობას უწევდა მისი ევროკავშირში წევრობის მომხრეებს კატალონიის პრობლემის გამო.

როგორ იფუნქციონირებს დამოუკიდებელი კატალონია?

დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემთხვევაში, კრიზისის შექმნის საფრთხე იზრდება როგორც ესპანეთში, ასევე ევროკავშირის შიგნითაც.

რამდენიმე შესაძლო სცენარი, თუ როგორი გზა შეიძლება აირჩიოს კატალონიამ:

• კატალონია შესაძლოა გახდეს ევროკავშირის ახალი წევრი ქვეყანა, თუკი ესპანეთთან შეთანხმება მოხერხდება;
• კატალონია შესაძლოა გახდეს ევროპის თავისუფალი ვაჭრობის გაერთიანების წევრი ევროკავშირის არაწევრი ქვეყნის სტატუსით. მიბაძოს ნორვეგიის, შვეიცარიის მაგალითს;
• კატალონია შესაძლოა გამოირიცხოს ევროკავშირის ზონიდან. ამ შემთხვევაში, ესპანეთი ყველა შესაძლო საშუალებას გამოიყენებს, რომ მოახდინოს ქვეყნის საერთაშორისო ბლოკადა;

ამ ეტაპზე უცნობია, თუ რომელი სცენარია უფრო რეალური. თუმცა, უკანასკნელი მონაცემებით, თუკი რეფერენდუმში მონაწილეობას მოსახლეობის 50% მიიღებს, დამოუკიდებლობის მომხრეთა პროცენტული მაჩვენებელი 72%-ს მიაღწევს.

მასალა მოამზადა:  ცირა შვნაგირაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”