close

ეკოლოგია

ეკოლოგიაკვლევები

დიდ ბრიტანეთში სიგარეტის მომხმარებელთა რაოდენობა რეკორდულ მინიმუმამდე დაეცა – BBC

325 views on

BBC-ის თანახმად, დიდ ბრიტანეთში სიგარეტის მომხმარებელთა რაოდენობა რეკორდულ მინიმუმამდე დაეცა. ქვეყნის სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2021 წელს 18 წელს ზევით მოსახლეობის 13.3% მოიხმარდა სიგარეტს, რაც 2020 წელს არსებულ მაჩვენებელთან 14%-თან შედარებით 0.7 პროცენტული პუნქტით ნაკლებია.

პარალელურად გაიზარდა მათი რაოდენობა, ვინც ელექტროსიგარეტს მოიხმარს. 16 წელს ზემოთ მოსახლეობის 7.7% ეწეოდა ელექტროსიგარეტს, რაც 2020 წელს 6.4%-ს შეადგენდა.

BBC-ის თანახხმად, სიგარეტის მომხმარებელთა რაოდენობის კლება განპირობებულია მომხმარებელთა მიერ არაწვადი ალტერნატივების მოხმარების ზრდით.

ბრიტანეთის სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, ელექტროსიგარეტის მომხმარებელთა 25.3% ამჟამად სიგარეტსაც მოიხმარს, ელექტროსიგარეტის მომხმარებელთა შორის სიგარეტის ყოფილი მწეველია 15%, ხოლო ელექტროსიგარეტის მომხმარებელთა შორის 1.5%-ია მათი წილი, ვისაც სიგარეტი არასოდეს გაუსინჯავს. შესაბამისად, ელექტროსიგარეტის ძირითადი მომხმარებლები სიგარეტის მოქმედი ან ყოფილი მწეველები არიან.

BBC-ის თანახმად, ელექტროსიგარეტების მოხმარების ზრდა შესაძლოა ერთადერთი მიზეზი არ იყოს. ამის სხვა მიზეზი საზოგადოებაში სიგარეტის მავნებლობის შესახებ ცნობიერების ზრდაც იყოს.

დიდი ბრიტანეთის მთავრობის გეგმაა 12%-მდე შეამციროს ზრდასრულთა შორის მწეველების რიცხვი.

გაერთიანებულ სამეფოში ყველაზე მეტი მწეველი საშუალოდ შოტლანდიაშია (მოსახლეობის 14.8%), ხოლო ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი ინგლისშია 12%. უელსში მოსახლეობის 14.1% მოიხმარს სიგარეტს, ჩრდილოეთ ირლანდიაში კი 13.8%.

მამაკაცთა შორის მწეველთა რაოდენობა 15%-ია, მაშინ როდესაც ბრიტანეთში ქალების 11.5% არის რეგულარული მწეველი.

ასაკობრივ ჯგუფებს შორის ყველაზე დიდი წილი მწეველების 25-34 წლების შუალედშია. ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი კი 65 წელს ზემოთაა და ის 8%-ს შეადგენს.

გაერთიანებული სამეფოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, განათლების დონე და სიგარეტის მოხმარება კორელაციაშია, რადგანაც უმაღლესი განათლების არმქონეთა 28.2% მოიხმარს სიგარეტს, მაშინ, როდესაც უმაღლესი განათლების მქონეთა 6.6% არის მწეველი.

დიდი ბრიტანეთის ჯანმრთელბის ეროვნული სამსახურის ( NHS ჯანდაცვის სამინისტროს) მონაცემებით, იმის მიუხედავად, რომ ელექტროსიგარეტების მოხმარება არ არის რისკისგან თავისუფალი, ის სიარეტთან შედარებით ჯანმრთელობისთვის ნაკლებ რისკებს შეიცავს. თუმცა, ჯანმრთელობაზე მისი ზემოქმედების გრძელვადიანი შედეგები ჯერჯერობით უცნობია. ამასთან, NHS-ი არასრულწლოვნებში ელექტროსიგარეტის მოხმარების გავრცელების პრევენციისთვის ატარებს კამპანიას.

სრულად ნახვა
ეკოლოგია

უკრაინის წარმომადგენელი კლიმატის სამიტზე – ომმა უკრაინის დაცული ტერიტორიების მეხუთედი გაანადგურა – ეს არ არის უბრალოდ ომი, ეს არის ეკოციდი

445 views on

შარმ ელ-შეიხში გამართულ კლიმატის ცვლილების სამიტზე, Cop27-ზე, უკრაინის წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ ქვეყანაში რუსეთის შეჭრა როგორც ჰუმანიტარულ, ასევე ეკოლოგიურ კატასტროფას იწვევს.
უკრაინის გარემოს დაცვის მინისტრის თანაშემწემ, სვიტლანა გრინჩუკმა სამიტზე განმარტა, რომ ძლიერი დაბომბვა და ჯარებისა და ტანკების მოძრაობა ჰაერის, წყლისა და ნიასაგის დაბინძურებას იწვევს. მან ხაზი გაუსვა, რომ ომის შედეგად დაიღუპა ათასობით ადამიანი და განადგურდა ქვეყნის ეკონომიკა. სვიტლანა გრინჩუკმა ასევე განაცხადა, რომ ომმა უკრაინის დაცული ტერიტორიების მეხუთედი გაანადგურა. ნაყოფიერი ნიადაგების დაბინძურებამ კი ქვეყანას 11.4 მილიარდი ევროს ოდენობის ზარალი მიაყენა.
”ეს არ არის უბრალოდ ომი, ეს არის სახელმწიფო ტერორიზმი და ეს არის ეკოციდი. რუსეთის შემოჭრამ მოკლა ველური ბუნება, წარმოშვა დაბინძურება და გამოიწვია სოციალური არასტაბილურობა. ტერორისტული სახელმწიფო აგრძელებს ჩვენი ელექტროსადგურების რაკეტებით დაბომბვას. ჩვენს გარემოს საფრთხე ემუქრება ამ ტერორისტული თავდასხმის გამო ”, – აღნიშნა გრინჩუკმა.
კლიმატის ეკონომისტმა აქსელ მაიკლოვამ კი, რომელიც ომის შედეგად წარმოქმნილ დაბინძურებას შეისწავლის, ხაზი გაუსვა, რომ ომი, ისევე როგორც შემდგომი პერიოდი, ემისიებს იწვევს. უკრაინის შეფასებით, მისი დანგრეული სოფლების, ქალაქების და მრეწველობის აღდგენა გამოიწვევს თითქმის 50 მილიონი ტონა ნახშირორჟანგის გამოყოფას.
სამიტის მონაწილეებს სიტყვით მიმართა უკრაინის პრეზიდენტმა, ვოლოდიმირ ზელენსკიმ და ხაზი გაუსვა, რომ „მშვიდობის გარეშე ეფექტური კლიმატური პოლიტიკის გატარება შეუძლებელია“.

სრულად ნახვა
ბიოლოგიაეკოლოგიამსოფლიო

პაპუა-ახალი გვინეის სანაპიროსთან გიგანტური მედუზების ახალი სახეობა აღმოაჩინეს

490 views on

პაპუა-ახალი გვინეის სანაპიროსთან მყვინთავმა დორიან ბორჩერდსმა გიგანტური ნახევრად გამჭვირვალე მედუზა გადაიღო.

ABC News-ის ცნობით, ზღვის ბიოლოგმა ლიზა-ენ გერშვინმა ჩანაწერი შეისწავლა და დაასკვნა, რომ ბორჩერდსმა აქამდე უცნობი სახეობის მედუზა გადაიღო.

ახალი სახეობის მედუზა ფეხბურთის ბურთის ზომისაა და Chirodectes maculatus-ს ჰგავს, რომელიც ბოლოს 1997 წელს ავსტრალიის სანაპიროსთან ნახეს. ახალ სახეობას ჯერჯერობით სახელწოდება არ აქვს. ლიზა-ენ გერშვინის აღმოჩენა მისმა კოლეგებმა უნდა დაადასტურონ.

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციადედამიწაეკოლოგიატექნოლოგიები

მეცნიერებმა პლასტმასის მჭამელი რობოტი თევზი შექმნეს, რომელიც წყალს ნარჩენებისგან გაწმენდს

622 views on

მეცნიერებმა „რობო-თევზის“ კონცეპტი, რომელმაც სარის უნივერსიტეტის რობოტექნიკის კონკურსში გაიმარჯვა, რეალობად აქციეს. ამის შესახებ სარის საგრაფოს უნივერსიტეტი თავის გვერდზე გამოქვეყნებულ პრესრელიზში წერს.

„წყლის დაბინძურება, განსაკუთრებით პლასტმასით, უდიდესი პრობლემაა. ამით არა მხოლოდ ოკეანე, არამედ მდინარეები, ნაკადულები, ტბები და ტბორები იტანჯებიან. ეს გამოგონება კი ყველა პრობლემას მოაგვარებს“, – განაცხადა სარის საგრაფოს უნივერსიტეტის ქიმიის ფაკულტეტის ბოლო კურსის სტუდენტმა და ამავე უნივერსიტეტის რობოტექნიკის კონკურსის გამარჯვებულმა ელეანორ მაკინტოშმა.

„ჩემი დიზაინი მრავალფუნქციურობაზე იყო მომართული. რა არის იმაზე უკეთესი წყალში პრობლემების მოსაგვარებლად, ვიდრე ის არსება, რომელიც ისედაც წყლის ბინადარია.
რობო-თევზს აქვს ლაყუჩები, რომელსაც ცურვისას წყლის გასაფილტრად იყენებს. ნაკეთობა ორაგულის ზომისაა. თევზები გარემოსთან ადაპტირებულები არიან და მათი ლაყუჩები ბუნებაში საოცარი მექანიზმია, რომ წყალი ჟანგბადისგან გაფილტროს, ამიტომ ჩემი დიზაინი სწორედ ამ პრინციპით შევქმენი. რობო-თევზის ლაყუჩები მიკრო პლასტმასის გაფილტვრის პრინციპს მოვარგე“, – განაცხადა მაკინტოშმა.

რობოტი წყალქვეშ თავისი კუდისა და ფარფლების დახმარებით მოძრაობს და მუდმივად პირი ღია აქვს, რომ მოახერხოს წყლისა და მიკრო-პლასტმასის დაჭერა. როდესაც ღრმული ივსება, რობოტი პირს ხურავს და ლაყუჩებიდან უკვე გაფილტრულ წყალს უშვებს, ხოლო პლასტმასის ნარჩენებს იტოვებს.

50 სანტიმეტრის სიგრძის რობო-თევზს უკვე შეუძლია დააფიქსიროს პატარა ზომის, 2 მილიმეტრიანი ზომის პლასტმასაც. ამჟამად არსებული პროტოტიპი დისტანციურ მართვის პულტთანაა დაკავშირებული.

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

გაერო: დედამიწის ოზონის შრის აღდგენის გეგმა წარმატებით მუშაობს

343 views on

დედამიწის ოზონის შრის სრულ აღდგენას 4 ათწლეული დასჭირდება. ასეთ დასკვნამდე გაეროს ექსპერტთა ჯგუფი მივიდა, რომელთა ანგარიშსაც BBC აქვეყნებს.

გამოცემის ინფორმაციით, ანგარიშში, რომელიც 4 წელიწადში ერთხელ ქვეყნდება, აღნიშნულია, რომ მიმოქცევიდან ოზონის შრის დამაზიანებელი ქიმიკატების თითქმის 99%-ის ეტაპობრივმა გაყვანამ ოზონის შრის შენარჩუნების საშუალება მოგვცა. შედეგად, ადამიანზე მავნე ულტრაიისფერი სხივებს ზემოქმედება შემცირდა.

მოქმედი პოლიტიკის შენარჩუნების პირობებში, ოზონის შრე 1980 წლის მაჩვენებელს ანტარქტიკის თავზე 2066 წლისთვის, არქტიკის თავზე 2045 წლამდე, მსოფლიოს დანარჩენ რეგიონებში კი 2040 წლამდე დაუბრუნდება.

„ის რომ ოზონის შრე აღდგენის გზაზეა ნამდვილად ფანტასტიკური ამბავია“ – განაცხადა გაეროს გარემოს პროგრამის აღმასრულებელმა მდივანმა მეგ სეკიმ.

ოზონის შრე დედამიწის ატმოსფეროს ნაწილია, რომელიც ბუნებრივ ეკრანს წარმოადგენს და პლანეტას და მთელ ბიოსფეროს მზის ულტრაიისფერი გამოსხივების მავნე ზემოქმედებისაგან იცავს. პირველი ხვრელი შრეში მეცნიერებმა 1985 წელს აღმოაჩინეს. მისი დიამეტრი 1000 კილომეტრს აღემატებოდა. ხვრელის წარმოქმნის ძირითად მიზეზად სპეციალისტებმა ფრეონის შემცველი ნივთიერებების მასობრივი გამოყენება მიიჩნიეს. ამიტომ 1987 წელს 46 სახელმწიფომ „მონრეალის პროტოკოლს“ მოაწერა ხელი, რომელიც მავნე ქიმიკატების გამოყენების აღმოფხვრას ითვალისწინებდა.

სრულად ნახვა
ეკოლოგიაკვლევებიმსოფლიო

მეცნიერები – სწრაფად დნობადი მყინვარები უცნობი ბაქტერიების დიდი რაოდენობას გამოყოფენ

348 views on

მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ სწრაფად დნობადი მყინვარები მდინარეებსა და ნაკადულებში ბაქტერიების დიდ რაოდენობას გამოყოფენ, რამაც შეიძლება  ყინულოვანი ეკოსისტემები გარდაქმნას.
ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს 10 ადგილიდან მყინვარული ჩამონადენის შესწავლისას, მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ მომდევნო 80 წლის განმავლობაში გლობალური დათბობის გაგრძელებამ შეიძლება ასობით ათასი ტონა ბაქტერიის გამოყოფა გამოიწვიოს.
„მყინვარები გაყინული წყლის უზარმაზარი მარაგი გგვონია, მაგრამ ამ კვლევის მთავარი გაკვეთილი არის ის, რომ ისინი ასევე ეკოსისტემებია“, – განაცხადა გაერთიანებული სამეფოს აბერისტუითის უნივერსიტეტის მიკრობიოლოგმა და კვლევის ავტორმა არვინ ედვარდსმა BBC-თან საუბარში.
მყინვარების შინაარსის შესწავლა ისტორიის სხვა დროის კარის გაღებას ჰგავს. მათში ჩაფლული მიკრობები შეიძლება იყოს სასარგებლო, ახალი ნაერთების მდიდარი წყარო, როგორიცაა ანტიბიოტიკები. თუმცა, მკვლევარები, რომლებიც ამ ახალ კვლევაზე მუშაობდნენ, აცხადებენ, რომ მყინვარების დნობის შედეგად ტონობით ბაქტერია უფრო სწრაფად გამოიყოფა, ვიდრე მეცნიერებს შეუძლიათ მათი ნუსხის გაკეთება.
დანიის ორჰუსის უნივერსიტეტის მყინვარული ჰიდროლოგის, იან სტივენსის ხელმძღვანელობით ჯგუფმა გამოიკვლია ზედაპირული დნობის წყალი ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში მდებარე ათი მყინვარიდან: ევროპის ალპებში, გრენლანდიაში, სვალბარდში და კანადის არქტიკის შორეულ მიდამოებში.
ყოველ მილილიტრ წყალში საშუალოდ ათიათასობით მიკრობის პოვნის შემდეგ, მათ შეაფასეს, რომ მყინვარების დნობის შედეგად წარმოქმნილ წყლებში მომდევნო 80 წლის განმავლობაში, შესაძლოა, ასი ათას ტონაზე მეტი ბაქტერია გამოიყოს.
ეს არის 650 000 ტონა ნახშირბადის ექვივალენტი, რომელიც ერთი წლის განმავლობაში გამოიყოფა მდინარეებში, ტბებსა და ოკეანეებში ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში, თუმცა ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად სწრაფად დადნება მყინვარები და რამდენად სწრაფად შევზღუდავთ ემისიებს.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ემისიების „შუა გზაზე“ სცენარის მიხედვით, რომლის დროსაც გლობალური ტემპერატურა 2-დან 3 °C-მდე მოიმატებს, დნობის შედეგად წარმოქმნი წყალში ბაქტერიების მასები პიკს ათწლეულების განმავლობაში მიაღწევენ, სანამ, მყინვარების კლებასთან ერთად, მთლიანად გაქრება.
“გამოყოფილი მიკრობების რაოდენობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად სწრაფად დადნება მყინვარები და, შესაბამისად, რამდენად სწრაფად გავაგრძელებთ პლანეტის დათბობას. მაგრამ გამოყოფილი მიკრობების მასა ზომიერი დათბობის შემთხვევაშიც კი დიდია”, – აღნიშნა ედვარდსმა.
მკვლევარებს ბაქტერიების ცალკეული შტამები არ შეუსწავლიათ და მხოლოდ მათი კომბინირებული ბიომასა შეაფასეს. ასე რომ, მათ ვერ შეძლეს რაიმე სახეობის იდენტიფიცირება, რომელმაც შეიძლება საფრთხე შეუქმნას ადამიანის ჯანმრთელობას. არც ის დაუდგენიათ მიკრობები აქტიური იყვნენ, მიძინებული, დაზიანებული თუ მკვდარი.
„რისკი ალბათ ძალიან მცირეა, მაგრამ საკითხი მაინც ყურადღებით შეფასებას საჭიროებს“, – განაცხადა ედვარდსმა.
შემდგომი კვლევების გარეშე, ვერ გავიგებთ, როგორ შეიძლება მიკრობების უეცარმა ნაკადმა ხელი შეუწყოს გარემოს შემდგომ ცვლილებას. მკვლევარები იმედოვნებენ, რომ მას შეუძლია დიდი გავლენა მოახდინოს მიკრობული ჯგუფების პროდუქტიულობასა და ბიომრავალფეროვნებაზე, ისევე როგორც ბიოგეოქიმიური ციკლებზე.
კვლევა სამეცნიერო ჟურნალ Communications Earth & Environmen-ში გამოქვეყნდა.

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამსოფლიო

მეცნიერები – 2022 წელს ოკეანეები რეკორდულად თბილი იყო

436 views on

მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფის განცხადებით, 2022 წელს კაცობრიობის ისტორიაში რეკორდულად მაღალი ოკეანის ტემპერატურა დაფიქსირდა.
მსოფლიოს ოკეანეები ზედიზედ მეოთხე წელია რეკორდულად თბილია, რაც კლიმატის კრიზისის შემაშფოთებელი ნიშანია.
მსოფლიოს 16 ინსტიტუტის მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ოკეანეებისთვის ხუთი ყველაზე ცხელი წელი ბოლო ექვსი წლის განმავლობაში დაფიქსირდა და რომ ოკეანეების დათბობა სულ უფრო ჩქარდება.
ჟურნალ Advances in Atmospheric Sciences-ში გამოქვეყნებული კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა შეისწავლეს ტემპერატურა ოკეანის ზედაპირიდან 2000 მეტრ სიღრმემდე.
„შედეგები შემაშფოთებელია. ჩვენი ოკეანეების მდგომარეობას შეუძლია შეაფასოს მსოფლიოს ჯანმრთელობა და თუ ოკეანეზე ჩატარებული განახლებული დაკვირვებებით ვიმსჯელებთ, ჩვენ გვჭირდება ექიმი“, – აცხადებენ კვლევის ავტორები.
ელექტროენერგიის თვალსაზრისით, 2022 წელს ოკეანეებში დამატებული სითბოს რაოდენობა გასულ წელს გლობალურად გამომუშავებული ელექტროენერგიის საერთო რაოდენობას 100-ჯერ აღემატება.
მეცნიერები განმარტავენ, რომ გლობალური გრძელვადიანი დათბობის ტენდენცია ახლა იმდენად სტაბილური და ძლიერია, რომ ამ კუთხით რეკორდული მაჩვენებელი ყოველწლიურად ფიქსირდება.
„სანამ არ მივაღწევთ წმინდა ნულოვან ემისიას, დათბობა გაგრძელდება და ოკეანის სითბოს შემცველობა რეკორდების მოხსნას განაგრძობს“, – განაცხადა პენსილვანიის უნივერსიტეტის პროფესორმა და კვლევის ერთ-ერთმა ავტორმა, მაიკლ მანმა.
ოკეანეების დათბობა დიდ გავლენას ახდენს მილიონობით ადამიანის ცხოვრებაზე. დამთბარი ოკეანეები იწვევს უფრო ძლიერ შტორმებს, ქარიშხლებსა და ინტენსიურ ნალექს.
დათბობა ასევე არის ზღვის დონის აწევის მთავარი გამომწვევი ფაქტორი, რადგან ზედმეტი სიცხე იწვევს ოკეანეების გაფართოებას. როდესაც წყალი თბება, მისი მოლეკულები უფრო სწრაფად მოძრაობს და უფრო მეტად ვრცელდება, რაც ზრდის მის მოცულობას. ეს იწვევს უფრო მეტ სანაპირო ეროზიას და ქარიშხალს.
ტემპერატურის ზრდა ასევე ნიშნავს, რომ ოკეანის წყლები ნაკლებ ჟანგბადს შეიცავს, რაც გავლენას ახდენს საზღვაო ცხოვრებაზე, ზიანს აყენებს მეთევზეებს და მათ ეკონომიკას.

წყარო: edition.cnn.com

სრულად ნახვა
ეკოლოგიაეს საინტერესოაკვლევები

გრენლანდია დნება – მაჩვენებლით, რომელსაც მეცნიერები 2070 წლამდე არ ელოდნენ

1.81K views on

არქტიკაში დნობის სეზონი ყოველ წელს ივნისში იწყება და აგვისტოში მთავრდება, პიკს კი ივლისში აღწევს. თუმცა, წლევანდელი დნობის მასშტაბი მართლაც განსაკუთრებული იყო. 30 ივლისიდან 3 აგვისტოს ჩათვლით, დნობის პროცესი მიმდინარეობდა კუნძულის ზედაპირის 90 პროცენტზე და ამ 5 დღეში, ოკეანეში ჩავიდა 55 მილიარდი ტონა წყალი.

ეს კი საკმარისია, რათა ფლორიდის შტატი თითქმის 13 სმ სიმაღლის წყლით დაიფაროს.

დნობის რეკორდული მაჩვენებელი დაფიქსირდა 2012 წელსაც, როდესაც გრენლანდიის თითქმის მთლიანმა მყინვარულმა საფარმა დაიწყო დნობა, პირველად ისტორიაში მას შემდეგ, რაც მეცნიერები ამას აღრიცხავენ. CNN-ის ცნობით, წელს ყინულმა დნობა 2012 წელთან შედარებით 3 კვირით ადრე დაიწყო.

აღსანიშნავია, რომ 2019 წლის ივლისი ყველაზე ცხელი თვე იყო კაცობრიობის აღრიცხულ ისტორიაში. ძლიერმა სიცხემ ჯერ ევროპას, შემდეგ კი გრენლანდიას გადაუარა. ზღვის დონიდან უფრო დაბლა განთავსებულმა ყინულმა დნობა და ტბორების წარმოქმნა დაიწყო. შედარებით მუქი შეფერილობის გამო, ს ტბორები უფრო მეტ მზის სინათლეს შთანთქავდნენ, რაც თავის მხრივ ტბის მიმდებარედ კიდევ უფრო მეტ ყინულს ადნობდა.

ანალოგიურად, დნობის საშუალოზე მაღალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა შვეიცარიაშიც — ივნის-ივლისის პაპანაქების დროს მყინვარებმა იქ 800 მილიონი ტონა ყინული დაკარგა. ზღვის ყინულის დნობის მაჩვენებელი ივლისში ასევე რეკორდული იყო ალასკაშიც.

დნობა არ ასცდა მრავალწლოვან მზრალობასაც — გაყინულ ნიადაგს, რომელიც დნობისას ძალიან დიდი ოდენობით სათბურის აირებს გამოყოფს. ეს პროცესიც იმაზე სწრაფად მოხდა, ვიდრე მეცნიერები პროგნოზირებდნენ. სათბურის აირების გამოყოფა პლანეტას უფრო სწრაფად ათბობს, რაც თავის მხრივ, ყინულის დნობას აჩქარებს.

გასული თვე შეიძლება გრენლანდიისთვის მართლაც ანომალია იყო, მაგრამ 2070 წლისთვის ეს ახალი ნორმა გახდება, თუკი ადამიანები არ შევამცირებთ სათბურის აირების გამოყოფას. ამაზე მიუთითებს ბელგიის ლიეჟის უნივერსიტეტის კლიმატოლოგის, ქსავიე ფეტვეისის მიერ შექმნილი კლიმატური მოდელები.

გრენლანდიის ყინულის დნობა ზღვის დონეს მაღლა სწევს

1972 წლის შემდეგ, გრენლანდიის ყინულის დნობამ ზღვის დონე უკვე 1,27 სანტიმეტრით ასწია. აპრილში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, ამის ნახევარი გასულ რვა წელზე მოდის

ამ მაჩვენებლით, დანიის მთლიანი მყინვარული საფარი 1000 წელში გადნება და გამოიწვევს ზღვის დონის 27 მეტრით აწევას.

დანიის მეტეოროლოგიური ინსტიტუტის კლიმატოლოგი, რუთ მოტარამი ასეთ ქრონოლოგიას ეჭვის თვალით უყურებს. მისი თქმით, ტემპერატურის 1,5-2 გრადუსით მომატების შემთხვევაში დადგება წერტილი, რომლის იქით, გრენლანდიის მყინვარული საფარის შენარჩუნება უკვე შეუძლებელი იქნება.

მაისში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, გრენლანდიამ ამ წერტილს უკვე მიაღწია.

გრენლანდიაში თბილ ციკლებში დნობას ყოველთვის აბალანსებდა ცივ ციკლებში წარმოქმნილი ახალი ყინული, მაგრამ ახლა ყველაფერი შეიცვალა — თბილ ციკლებში ყინული დნება, ცივ ციკლებში კი დნობა უბრალოდ პაუზდება. შესაბამისად, ყინულის დანაკარგების აღდგენა შეუძლებელი ხდება.

ტყის ხანძრები არქტიკაში

ყინულის დნობის გამომწვევი მშრალი, თბილი ამინდი გრენლანდიაში ასევე განაპირობებს ტყის ხანძრების გაჩენას

ხელოვნურმა თანამგზავრებმა სისიმიუტის ზონაში ხანძარი პირველად 10 ივლისს შენიშნეს. ამ დროს ამ რეგიონში ტემპერატურა 20 გრადუსი ცელსიუსი იყო, რაც 10 გრადუსით მაღალია ნორმალურ მაჩვენებელზე.

მსგავსი ხანძარი ამ რეგიონში 2017 წელსაც გაჩნდა, რომელი ორი კვირის განმავლობაში მძვინვარებდა.

უპრეცედენტო ტყის ხანძრები ამ ზაფხულს მთელი არქტიკის მასშტაბით გაჩნდა. შედეგად, მხოლოდ ივლისში, ატმოსფეროში გამოიყო 50 მეგატონა ნახშირორჟანგი.

ევროპის ატმოსფერული მონიტორინგის ცენტრ „კოპერნიკის“ მონაცემებით, ივნისისა და ივლისის 6 კვირაში არქტიკაში დაფიქსირდა 100-ზე მეტი ძლიერი და ხანგრძლივი ხანძარი.

გრენლანდიის მყინვარულ საფარზე ასევე დაილექა ციმბირისა და ალასკის ტყის ხანძრების ჭვარტლი, რამაც გაამუქა კუნძულის ზედაპირი და გამოიწვია უფრო მეტი სინათლის შთანთქმა, რაც თავის მხრივ, სწრაფ დნობას იწვევს.

არქტიკის რეგიონი კლიმატის ცვლილების მიმართ განსაკუთრებით მგრძნობიარეა

არქტიკა მსოფლიოს საშუალო მაჩვენებელზე თითქმის ორჯერ სწრაფად დნება.

დნობის პროცესი აჩქარებულია დედამიწის მეორე მხარეს, ანტარქტიდაზეც. გასული ათი წლის განმავლობაში, კონტინენტი ყოველწლიურად 252 მილიარდ ყინულს კარგავდა. რაც შეეხება გრენლანდიას, კუნძული წელიწადში 286 მილიარდ ტონა ყინულს კარგავს.

ანტარქტიდისა და გრენლანდიის მყინვარულ საფარში თავმოყრილია მსოფლიოს მტკნარი წყლის მარაგის 99 პროცენტი. მათი გადნობის შემთხვევაში, მთლიანად გაუჩინარდება მაგალითად, ფლორიდის შტატი.

National Geographic-ის მიერ შექმნილი რუკის თანახმად, ასევე წყლის ქვეშ მოექცევა ისეთი ქალაქები, როგორებიცაა ამსტერდამი, სტოკჰოლმი, ბუენოს-აირესი, დაკარი, კანკუნი და ა. შ.

მომზადებულია Business Insider-ის მიხედვით.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

2100 წლისთვის ზაფხულმა შესაძლოა წელიწადის ნახევარი მოიცვას

979 views on

ახალი კვლევის თანახმად, ამ საუკუნის ბოლოსთვის, კერძოდ, 2100 წლისთვის ზაფხული და ამ სეზონისთვის დამახასიათებელი ამინდი შეიძლება არა 3 თვის, არამედ 6 თვის განმავლობაში შენარჩუნდეს, თუკი კლიმატის ცვლილება იმავე ტემპით გაგრძელდება.

რა თქმა უნდა, უფრო ხანგრძლივი ზაფხული კარგად ჟღერს დასვენებებისთვის, მაგრამ გახანგრძლივებულმა ზაფხულის ცხელმა სეზონმა შესაძლოა მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინოს ჩვენს ჯანმრთელობაზე, გარემოსა და სოფლის მეურნეობაზე, რადგან შესაძლოა გახშირდეს კოღოებით გამოწვეული დაავადებები, ხანძრები, ალერგიის სეზონი უფრო საშიში გახდეს, ხელი შეეშალოს ეკოსისტემის ფუნქციონირებას და სტრუქტურას, რაც იმოქმედებს ფლორისა და ფაუნის სახეობების ცვლილებაზე.

უკანასკნელი 60 წლის განმავლობაში ზაფხული გახანგრძლივდა 17 დღით. 1952 წლიდან 2011 წლამდე ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში ზაფხული საშუალოდ 78-დან 95 დღემდე გაიზარდა, ზამთარი კი 76-დან 73 დღემდე შემცირდა და გაცილებით უფრო თბილი გახდა, შესაბამისად შემცირდა გაზაფხული და შემოდგომაც, რასაც აღნიშნული კვლევის მთავარი ავტორი, იუპინგ გუანი ამბობს.

წყარო: CNN

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამსოფლიო

ხისგან დამზადებული ტანსაცმელის უპირატესობები

1.61K views on

პერანგების მწარმოებელმა კომპანია RibbedTee-მ მამაკაცის პერანგების ნაზი, ჰაერგამტარი და ეკოლოგიურად სუფთა ხაზი შექმნა და მასალად, რაც უნდა გასაოცრად ჟღერდეს, ხე გამოიყენა.

ექსპერტები აცხადებენ, რომ ხის, უფრო კონკრეტულად კი ხის ბოჭკოსა და მერქნისაგან, დამზადებული ტანსაცმელი უფრო რბილი, კომფორტული და ეკოლოგიურად სუფთაა, ვიდრე ბამბისგან.

საიდუმლო კი TENCEL მასალებშია, რომლებიც ცელულოზური ბოჭკოებისგან მიიღება.

რა არის TENCEL?

ცელულოზის ბოჭკოები სტრუქტურირდება ცელულოზისგან და მიიღება ისეთი ბუნებრივი მასალების დაშლისგან, როგორიცაა ცელულოზა ან ხის მერქანი და შემდეგ მათ რეგენერაციას ახდენს.

კომპანია RibbedTee-ი EVO TENCEL-ის მაისურებს ამერიკის შეერთებულ შტატებში TENCEL-გან აწარმოებს, რომელიც მზადდება მდგრადი ლიოცელის ცელულოზური ბოჭკოებისაგან და სხვა კატეგორიებისგან გაცილებით მაღალი შთანთქმის შესაძლებლობებით, უნიკალური ნანო-ფიბრილის სტრუქტურითა და საოცრად გლუვი ზედაპირით გამოირჩევა.

TENCEL-ი ბოჭკოებზე წარმოქმნილი ტენის რაოდენობას პოლიესტერსა და სინთეტიკასთან შედარებით გაცილებით უფრო ამცირებს. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მისგან დამზადებული სამოსის ჩაცმისას ოფლიანობა ნაკლებად შეგაწუხებთ. გარდა ამისა, TENCEL-თვის დამახასიათებელი შეწოვის მაღალი უნარი სხეულის ბუნებრივ თერმო რეგულაციას უწყობს ხელს და ბაქტერიების გამრავლებისთვის ნაკლებად ხელსაყრელ პირობებს ქმნის.

წყარო:  sciencealert.com

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 4 5 6 … 30
Page 4 of 30