1 მარტს საფრანგეთის ქალაქ არლში ნიკო ფიროსმანის ნამუშევრები ვან გოგის ნახატებთან ერთად გამოიფინა. გამოფენა 1 ივნისამდე გაგრძელდება. არლის მუზეუმში დამთვალიერებელი ნახავს ნიკო ფიროსმანაშვილის 29 ნამუშევარს შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმის კოლექციიდან. გამოფენაზე ასევე წარმოდგენილი იქნება ილია ზდანევიჩის ხელნაკეთი წიგნი, სახელწოდებით „ფიროსმანაშვილი 1914″. წიგნში შესულია პაბლო პიკასოს მიერ შესრულებული გრავიურა „ფიროსმანის პორტრეტი“.
ასტრონავტები ენ მაკლეინი და კრისტინა კოხი მონაწილეობას მიიღებენ მისიაში, რომელსაც ისტორიული მნიშვნელობა აქვს. ეს იქნება პირველი კოსმოსური მისია, რომელშიც მხოლოდ ქალები მიიღებენ მონაწილეობას. მაკლეინი და კოხი ღია კოსმოსში გავლენ იმისათვის, რომ საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის მზის ბატარეები შეცვალონ. ამავე დროს, დედამიწიდან მისიის ხელმძღვანელობას მერი ლოურენი განახორციელებს, მართვის პულტთან კი კიდევ ერთი ქალი- ჯეკი კეიგი იქნება.
ენ მაკლეინი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 2018 წლის დეკემბრიდან იმყოფება. კრისტინა კოხი მას 14 მარტს შეუერთდება. ასტრონავტების ღია კოსმოსში გასვლა 29 მარტს იგეგმება. 39 წლის მაკლეინს სამი დიპლომი აქვს. აშშ-ს სამხედრო აკადემიაში ინჟინერ-მექანიკოსის სპეციალობას დაეუფლა, შემდეგ მაგისტრატურა ინგლისში, ბათის უნივერსიტეტში დაამთავრა. ასევე ბრიტანეთში, ბრისტოლის უნივერსიტეტში მიიღო მაგისტრის დიპლომი სპეციალობით “საერთაშორისო უსაფრთხოება”.15 თვის განმავლობაში მაკლეინი ერაყში ვერტმფრენის პილოტი იყო.
40 წლის კრისტინა კოხი ფიზიკოსია. 2004-დან 2007 წლამდე კოხი NASA-ში ანტარქტიდის შესწავლის პროგრამაში მონაწილეობდა და ერთი ზამთარი მსოფლიოს ყველაზე ცივ კონტინენტზე გაატარა. მის მიერ შემუშავებული ინსტრუმენტები რამდენიმე კოსმოსური მისიაში გამოიყენეს.
პირველი ქალი, რომელიც კოსმოსში 1963 წელს მოხვდა, საბჭოთა კოსმონავტი ვალენტინა ტერეშკოვაა. პირველი ამერიკელი ქალი კოსმოსში სალი რაიდი იყო. მისი მისია 1983 წელს შესრულდა.
ალვანიდან თუშეთის სოფელ ომალომდე ვიწროლიანდიანი რკინიგზის მშენებლობას თუშეთის სივრცით-ტერიტორიული მოწყობის გეგმა ითვალისწინებს, რომელიც თუშეთის განვითარებისთვის მთავარი სახელმძღვანელო დოკუმენტი იქნება.
პროექტის ავტორი, არქიტექტორი გია აბულაძე „მთის ამბებთან“ ექსკლუზიურ ინტერვიუში ამბობს, რომ ომალომდე ვიწროლიანდიანი რკინიგზის მშენებლობის საპროექტო იდეას, თუშეთში მთელი წლის განმავლობაში გარანტირებული მიმოსვლისთვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს.
გია აბულაძის თქმით, თუშეთთან დამაკავშირებელი ერთადერთი სამანქანო გზა ტექნიკური ნორმატივებით ვერცერთ სტანდარტს ვერ აკმაყოფილებს: „ვერცერთი ნორმალური კრიტერიუმით ვერ შეაფასებ იმ გზას, რაც დღეს არის. ვერც უსაფრთხოების, ვერც საფარის, ვერც დახრილობისა თუ რადიუსების თვალსაზრისით და ა.შ. გზა არის გასაკეთებელი სწორად და კარგად, ხარისხიანად. ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ეს გზა გაკეთდეს ეტაპობრივად. როგორ მოვუაროთ ამ გზას? ბევრი საშუალება არსებობს“.
გეგმა თვალისწინებს პანკისი-თუშეთის გზის (ბირკიანი – კოკლათა) მშენებლობასაც. დოკუმენტში ნათქვამია, რომ ამ გზის მშენებლობით შეიკვრება წრე ახმეტა – ფშაველი – აბანოს უღელტეხილი – ომალო – კოკლათა – ბირკიანი – ახმეტა.
სპეციალისტთა ჯგუფმა თუშეთის სოფელ ომალოში შეუძლებლად მიიჩნია აეროდრომის მშენებლობა, რომლის მოწყობის თაობაზეც 2016 წლის 27 ოქტომბერს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმა განაცხადა.
„ჩვენს მიერ შემოთავაზებულია ალტერნატიული სატრანსპორტო კომუნიკაცია, ვიწროლიანდიანი რკინიგზა“, – „მთის ამბებთან“ ინტერვიუში გია აბულაძე ე.წ. „კუკუშკის“ უპირატესობებზეც საუბრობს, მათ შორის ამ გზისთვის მოძრავი შემადგენლობა, როგორც ალპებში, შედგება 4-6 სამგზავრო ვაგონისგან, თითოეული 45-75 სამგზავრო ადგილით;
იაფია და დიდი ტვირთების გადაზიდვის შესაძლებლობებიც აქვს.
თუშეთის სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის დოკუმენტი, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს დაკვეთით, შპს „სტუდიო 21“-მა შეადგინა. სპეციალისტთა ჯგუფი 2 წლის განმავლობაში მუშაობდა. სივრცით-ტერიტორიული დაგეგმვის გარდა, პროექტი მოიცავს თუშეთის 10 სოფლის და ქვემო და ზემო ალვანების განაშენიანების რეგულირების გეგმებს.
დოკუმენტი არის სივრცესა და დროში გაწერილი ათწლიანი სამოქმედო გეგმა, რომლითაც უნდა იხელმძღვანელონ ცენტრალურმა და ადგილობრივმა ხელისუფლებებმა.
წყარო : reginfo.ge
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
The New York Times-მა აშშ-ში მდებარე ქართული რესტორნის შესახებ სტატია გამოაქვეყნა. სტატიის ავტორი მარიან ბული ქართული ტრადიციული კერძების შესახებ ვრცლად წერს და მკითხველს მათი მირთმევის წესებსაც აცნობს.
„თქვენ ხინკალი თეფშზე წვეთის დაუღვრელად უნდა მიირთვათ“, – წერს ჟურნალისტი. სტატიაში ასევე საუბარია იმერული და აჭარული ხაჭაპურის, ბადრიჯნის ფხალის, გუდის ყველის, შქმერულისა და ჩანახის მომზადების წესებზე.
შენობის ინტერიერი ფიროსმანის ნახატებით არის გაფორმებული. რესტორანი ბრუკლინში 2001 წელს გაიხსნა.
იორდანიის ერთ-ერთ ჰოსპიტალში 21 წლის ახალგაზრდას, რომელმაც იემენის ომში ხელის კიდური დაკარგა, 3D პრინტერით დაბეჭდილი პროტეზის საშუალებით მომავლის იმედი დაუბრუნეს.
აბდულა აიდი იხსენებს, რომ 2017 წელს, როდესაც ექიმებმა მისი ერთ-ერთი ხელის კიდურის ამპუტაციის გადაწყვეტილება მიიღეს, „სიცოცხლემ აზრი დაკარგა,“
“დამემსხვრა ყველა ოცნება, მე ჯერ კიდევ ახალგაზრდა ვიყავი, ვგეგმავდი დაოჯახებას, კარიერულ წინსვლას, ყველაფრისთვის წერტილი უნდა დამესვა,“ აცხადებს აბდულა აიდი.
2018 წლის აგვისტოში საერთაშორისო სამედიცინო საქველმოქმედო ორგანიზაცია Medecins Sans Frontieres (MSF)-მ აიდი სამკურნალოდ და რეაბილიტაციისთვის იორდანიის დედაქალაქ ამანში გააგზავნა.
აბდულა აიდს ახალი კიდურის საშუალებით უკვე შეუძლია ფეხსაცმლის თასმისა და პერანგის ღილების დამოუკიდებლად შეკვრა.
პროექტის ზედამხედველის სამარ ისმაილის განმარტებით, 3D პრინტერით დაბეჭდილი პროტეზების წარმოება უფრო სწრაფად და იაფადაა შესაძლებელი. მაგალითად, 3D კიდურის ფასი 30 აშშ დოლარია, როცა ჩვეულებრივი კიდურის ფასი 200 აშშ დოლარიდან იწყება და შესაძლოა რამდენიმე ათას დოლარსაც მიაღწიოს. 3D კიდურის კიდევ ერთი უპირატესობაა მსუბუქი წონა, რაც პაციენტებს მათი შედარებით ხანგრძლივად გამოყენების საშუალებას აძლევს.
დღემდე ასეთი კიდურები 20-მნდე პაციენტს მოარგეს ღაზა სექტორიდან, ერაყიდან, სირიიდან და იემენიდან.
Reuters
Forbes-ის 2019 წლის მილიარდერთა სიის მიხედვით, Amazon-ის დამფუძნებელი ჯეფ ბეზოსი მსოფლიოს უმდიდრესი ადამიანია. მისი ქონება 131 მილიარდი დოლარია. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ბეზოსი მსოფლიოს ისტორიაში ყველაზე მდიდარია. ინფორმაციას BBC ავრცელებს.
მსოფლიოს ყველა დროის ყველაზე მდიდარი ადამიანი მანსა მუსა იყო – მე-14 საუკუნეში დასავლეთ აფრიკის მმართველი. კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორის, რუდოლფ ბაჩ უეირის თქმით, მანსა მუსას სიმდიდრის ოდენობის წარმოდგენაც კი შეუძლებელია. ამბობენ, რომ მუსას ქონება 400 მილიარდი დოლარი იყო, თუმცა ეკონომიკის ისტორიკოსების თქმით, ის გაცილებით დიდ ქონებას ფლობდა.
მსოფლიოს ყველა დროის ყველაზე მდიდარი ადამიანების ათეული კი ასეთია:
მანსა მუსა (1280-1337) – მისი ქონების ზუსტი ოდენობა უცნობია;
ოქტავიანე ავგუსტუსი (ძვ.წ. 63 – ჩვნ.წ. 14) – 4.6 ტრილიონი დოლარი;
იმპერატორი შენზონგი (1048-1085) – მისი ქონების ზუსტი ოდენობა უცნობია;
აკბარ I (1542-1605) – მისი ქონების ზუსტი ოდენობა უცნობია;
ენდრიუ კარნეგი (1835-1919) – 372 მილიარდი დოლარი;
ჯონ როკფელერი (1839-1937) – 341 მილიარდი დოლარი;
ნიკოლაი ალექსანდროვიჩ რომანოვი (1868-1918) – 300 მილიარდი დოლარი;
ოსმან ალი ხანი (1886-1967) – 230 მილიარდი დოლარი;
უილიამ I დამპყრობელი (1028-1087) – 229 მილიარდი დოლარი;
მუამარ კადაფი – (1942-2011) – 200 მილიარდი დოლარი.
წყარო : BBC
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
რუსეთი გარე კოსმოსში სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვებას ლუქსემბურგთან ერთად გეგმავს, – ამის შესახებ რუსეთის ვიცე პრემიერმა ტატიანა გოლიკოვამ განაცხადა.
სხვა პლანეტებისა და ასტეროიდებიდან სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვება ჯერ-ჯერობით სამეცნიერო ფანტასტიკის დარგია, თუმცა ზოგიერთი ქვეყნის მთავრობა და კომპანია იდეის რეალობად ქცევას ცდილობს.
ლუქსემბურგის საჰერცოგო გახდა პირველი ქვეყანა, სადაც კოსმოსში, მათ შორის ასტეროიდებიდან, სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვებისთვის შესაბამისი საკანონმდებლო რეგულაციები მიიღეს.
„იანვარში ჩვენ ლუქსემბურგს შევთავაზეთ კოსმოსში სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების საკითხში თანამშროლობის შესახებ ჩარჩო ხელშეკრულების გაფორმება. ახლა პასუხის მოლოდინში ვართ,“ განაცხადა გოლიკოვამ.
სხვა პლანეტებსა და ასტეროიდებზე სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვება ჯერ კიდევ შორეული პერსპექტივაა. ძირითადი შემაფერხებელი ტექნიკური გამოწვევებია, თუ როგორ უნდა მოხდეს დიდი რაოდენობის მოპოვებული სასარგებლო წიაღისეულის დედამიწაზე დაბრუნება.
ისეთი ლითონები, როგორიცაა რკინა, კობალტი და ნიკელის ისეთი ლითონები, უხვად მოიპოვება ასტეროიდებში
კოსმოსური კანონი, რომელიც 1967 წელს, ცივი ომის პერიოდში მიიღეს, მკაცრად კრძალავს კოსმოსში, მთვარეზე ან სხვა ციურ სხეულზე მასობრივი განადგურების იარაღის გამოყენებას.
ხელშეკრულება ნებისმიერ მთავრობას უკრძალავს ისეთიციური რესურსის გამოყენებას, როგორიცაა მთვარე ან პლანეტა, იმის საფუძველზე, რომ ისინი “კაცობრიობის საერთო მემკვიდრეობაა”.
ლუქსემბურგი აცხადებს, რომ სურს სხვა სახელმწიფოებთან ერთად მრავალმხრივ ხელშეკრულებაზე იმუშაოს. თუმცა, ექსპერტთა ნაწილი თვლის, რომ თუკი რამდენიმე ქვეყნა კოსმოსში სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების მიზნით საკუთარ კანონმდებლობას შეიმუშავებს, ჩნდება საშიშროება, რომ ეს საქმიანობა ახალი დასავლური მიწების მიტაცებას დაემსგავსება.
წყარო : www.reuters.com
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
ქართველი მეცნიერის მორიგი მნიშვნელოვანი გამარჯვება.
ქართველი ფიზიკოსი გია დვალი გერმანიაში ყველაზე პრესტიჟული სამეცნიერო პრემიის ლაურეატია. ჰუმბოლტის პირველი პრემია დვალს სხვა 7 მეცნიერთან ერთად მიუნჰენში საზეიმოდ გადაეცა.
3 მილიონ ნახევარ ევროს გია დვალი სამეცნიერო კვლევებისთვის და იმ ექსპერიმენტის გასაგრძელებლადაც გამოიყენებს, რომლითაც მან პარალელური სამყაროს არსებობა უნდა დაადასტუროს. ჰადრონული ამაჩქარებლის გაშვება შემოდგომით იგეგმება, მანამდე გია დვალი და მეცნიერთა ჯგუფი ახალი მიმართულებების დაგეგმვაზე იმუშავებენ.
ჰუმბოლტის პრემია პირველად გაიცა და ის, რომ მსოფლიო დონის 8 მეცნიერს შორის ქართველი ფიზიკოსიც მოხვდა, გია დვალისთვის ძალიან პრესტიჟულთან ერთად, მნიშვნელოვანი და საპასუხისმგებლოა. პარალელურად, გია დვალი მიუნჰენის მაქს პლანკის ინსტიტუტის სამეცნიერო დირექტორად დაინიშნა. ქართველი ფიზიკოსი მსოფლიოში სახელგანთქმულ CERN -თან ერთად, ამ ინსიტიტუტსაც უხელმძღვანელებს და თან ნიუ-იორკის უნივერსიტეტშიც გააგძელებს საქმიანობას.ინფორმაციას განათლების სამინისტრო ავრცელებს.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში, ევროპის ჩემპიონატზე, პირველი ოქროს მედლის მოპოვება მძლეოსნობაში – ბირთვის კვრა, 23 წლის გიორგი მუჯარიძემ შეძლო. ინფორმაციას საქართველოს მძლეოსნობის ფედერაცია, ოფიციალური Facebook გვერდის საშუალებით ავრცელებს.
სლოვაკეთის ქ, სამორინიში 9 და 10 მარტს გამართულ საერთაშორისო შეჯიბრებაში „ევროპის თასი ტყორცნები“, საქართველოს ეროვნული ნაკრების წევრმა გიორგი მუჯარიძემ პირველი ადგილი დაიკავა ბირთვის კვრაში (23 წლამდე). გიორგის საბოლოო შედეგი 20.27მ. იყო, რომლითაც მან ჩემპიონატის რეკორდიც დაამყარა აღნიშნულ, ასაკობრივ კატეგორიაში.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
ამერიკულმა საიტმა The Top Tens გამოკითხვა ჩაატარა, რომლის მიხედვითაც „საუკეთესო უძველესი ცივილიზაციების“ ათეული უნდა დასახელებულიყო. შეფასებების მიხედვით საქართველომ რეიტინგში მესამე ადგილი დაიკავა.
პირველი ორი ადგილი საბერძნეთსა და ეგვიპტეს ერგოთ. შემდეგი პოზიციები კი რომმა, ჩინეთმა, ინდოეთმა, სპარსეთმა, აცტეკებისა და სპარტის იმპერიებმა დაიკავეს. ბოლო ადგილებზე კი კელტები, შუასაუკუნოვანი ინგლისი და ეთიოპია აღმოჩნდნენ.
რეიტინგის კრიტერიუმები უძველეს ცივილიზაციებს შეესაბამება და მომხმარებლებს აქვთ საშუალება კომენტარის სახით დააფიქსირონ ქვეყნის შესახებ საკუთარი მოსაზრება და დაასაბუთონ, თუ რატომ თვლიან ისინი კონკრეტულ ქვეყანას უძველეს ცივილიზაციად.
მომხმარებლების მიერ დატოვებულ კომენტარებში საქართველო მოხსენიებულია ყურძნის სამშობლოდ და აღნიშნულია ქვეყნის კოლორიტი, სტუმართმოყვარეობა და ცეკვები.
