დღეს ძალიან ხშირად მსჯელობენ იმაზე, თუ რამდენად შეიძლება იყოს ყავა კიბოს გამომწვევი. სხვათა შორის, ყავა 1991 წლიდან კლასიფიცირებული იყო, როგორც „სავარაუდოდ“ კარცენოგენული ნივთიერება, მაგრამ, ბოლო კვლევების მიხედვით, ის კიბოს არ იწვევს.
ყავა დაკავშირებული იყო საშარდე ბუშტის კიბოსთან, თუმცა ექსპერტები აცხადებენ, რომ აღნიშნული დასკვნის გასაკეთებლად საკმარისი მტკიცებულებები არ არსებობს.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის კიბოს კვლევის საერთაშორისო სააგენტოს ოთხ კატეგორიაში ყავამ მეორე 2B კატეგორიიდან – „სავარაუდოდ“ კარცენოგენული ნივთიერება, მესამე კატეგორიაში- კლასიფიცირება შეუძლებელია, გადაინაცვლა.
IARC-ის სიმსივნის გამოწვევი პროდუქტების სიაში თამბაქო და დამუშავებული ხორცი პირველ კატეგორიას განეკუთვნება. კატეგორია კლასიფიცირდება, როგორც კიბოს გამომწვევი პროდუქტი. მაგალითად, თამბაქო კიბოს რისკს 20-ჯერ ზრდის, ხოლო დამუშავებული ხორცი – აორმაგებს.
თავდაპირველად IARC-ის მიიჩნევდა, რომ ყავა კიბოს რისკს ზრდის, ახლა კი ეს დამოკიდებულება შეიცვალა. თუმცა შეცვლის კი ეს ფაქტი ყავის მიმართ ყავის მოყვარულთა დამოკიდებულებას? დილით ყავის სმის დროს ალბათ არავინ ფიქრობს იმაზე, იწვევს თუ არა ეს სასიამოვნო სასმელი კიბოს.
შეგახსენებთ, რომ ცოტა ხნის წინ კიბოს კვლევის საერთაშორისო სააგენტომ განაცხადა, რომ 65 °C -ზე ცხელი სასმლის, მათ შორის წყლის, ჩაის, ყავის, გადაყლაპვა საყლაპავი მილის კიბოს იწვევს.
წყარო: BBC
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
ობიდიანი (obsidian) – თითქმის ყველა კულტურაში, ათასობით წლის მანძილზეб ამ ვულკანურ მინებს გარდაქმნიდნენ სარკეებად, ხანჯლებად, ხმლებად, გამოიყენებოდა ფირფიტებისა და ორნამენტების გასაკეთებლად. ომებში მისი გამოყენება ჯერ კიდევ ატარებს აგრესიულ სიმბოლიკას მეზოამერიკულ კულტურაში. იგი შავი ფერის ქვაა, რომელიც ხშირად გამოიყენება, როგორც ,,თავდაცვითი ამულეტი”.
ფირუზი (Turquoise)- იგი ძალიან ღირებული ქვაა, მისი იშვიათი სილამაზის გამო. იგი ევროპაში პირველად თურქეთიდან შემოვიდა, სახელიც სწორედ აქედან დაერქვა . უძველეს დროში აცტეკები მას ეძახდნენ „chalchihuitl-ს”, რომელიც აღნიშნავდა ისეთ პირებს, ვისაც სახეზე ჰქონდათ „პირსინგი“ . თანამედროვე დროში ფირუზი გამოიყენება ნათელმხილველების მიერ სხვადასხვა რიტუალისთვის.
ამეთვისტო (Amethyst) – მეწამულტონიანი კვარცი შუშის ან იასამნის ტონში. ამ ქვას გამოიყენებენ ამულეტის სახით სიმთვრალის წინააღდეგ სიფხიზლისთვის. ძველი ეგვიპტელები კი მას გამოიყენებდნენ დამნაშავებისა და შიშის წინააღმდეგ. მისი სახელი წარმოდგება ბერძნული მითიდან კერძოდ: დიონისეს, ღვინისა და ლანძღვის ღმერთს, შეუყვარდა ქალიშვილი – სახელად ამეთვისტო, რომელსაც სურდა რომ „წმინდანად“ დარჩენილიყო . დახმარებისათვის ღმერთმა არტემისმა იგი თეთრ ქვად გადააქცია. დიონისემ, იმისთვის რომ ამეთვისტო დაემდაბლებინა, ქვას ღვინო გადაასხა. იქიდან მოყოლებული, დღემდე, მიიჩნევა, რომ ქვამ მეწამული ფერი სწორად აქედან მიიღო. მას დღესდღეობით გამოიყენებენ მედიტაციისთვის, უძილობისთვის, კარგი სიზმრებისთვის.
საფირონი (Sapphire)- იგი გამოიყენება სულიერ სამყაროში ინფორმაციისა და კომუნიკაციისათვის. სიბრძნის თილისმანია, გვეხმარება ყალბი მეგობრები თავიდან ავიცილოთ. ხელს უწყობს ბუნებრივი ნიჭის განვითარებას. საფირონის იშვიათი და ღრმა ლურჯი შეღებვა და სანახაობრივი ბრწყინვალება მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ძვირფას ქვაად ხდის. არსებობს ასევე ყვითელი, ვარდისფერი და ფორთოხლის საფირონები. ეს არის სექტემბრის თვეში დაბადებული ადამიანების ქვა, რომელიც უძველესი ლათინურ სამყაროში ასოცირებული იყო პლანეტა სატურნთან. შუასაუკუნეების დროს, ამ ქვას შეყვარებულები ერთმანეთს ჩუქნიდნენ. იმ შემთხვევაში, თუ ეს ქვა ფერს შეიცვლიდა, სჯეროდათ, რომ ერთ-ერთმა პარტნიორმა მეორეს უღალატა.
