ეს საინტერესოა

თანამედროვე ეპოქა მეცნიერების სწრაფი პროგრესით ხასიათდება. დაგროვილია ცოდნის უზარმაზარი მარაგი, მაგრამ მისი განზოგადება, მეცნიერების ვიწრო სპეციალობებად დიფერენციაციის გამო, ნაკლებად ხდება.

დღეისათვის, დისციპლინათაშორისი ურთიერთმიმართების მოგვარება მნიშვნელოვანია, რადგან უდიდესი მეცნიერული მიღწევები განპირობებულია სწორედ სხვადასხვა დარგში მიმდინარე კვლევების ინტეგრირებით. ამ პრობლემის გადასაჭრელად აუცილებლად უნდა მოიძებნოს გზები. ერთ-ერთი ასეთი საშუალება საგანგებო საკომუნიკაციო ენის არსებობაა, რომელიც გააადვილებს მეცნიერების სხვადასხვა დარგში მიღებული შედეგების ურთიერთგაზიარებას. მატერიალური საგნებისა და მოვლენების აღწერის ასეთი უნივერსალური ენა არის სისტემების ზოგადი თეორია. სისტემების ზოგადი თეორიის ცენტრალური იდეა თვით სისტემის ცნებაა. სხვადასხვა დარგის ფარგლებში სისტემის არაერთი განმარტება არსებობს. რა დარგსაც არ უნდა განეკუთვნებოდეს ცალკეული ცნება (მაგალითად, მზის სისტემის ცნება ასტრონომიას, ნერვული სისტემისა – მედიცინას და ა. შ.), ყოველთვის ლაპარაკია მთელისა და ნაწილების ურთიერთმიმართებაზე.

მთავარი აზრი არის ის, რომ ნაწილები ქმნიან მთლიანობას, ერთობას და ეს ერთობა მიიღწევა არა უბრალოდ ნაწილების თავმოყრით, რომელთაც ერთმანეთთან რაიმე საერთო წესი არ აკავშირებს (ასეთ შემთხვევაში კონგლომერატთან გვაქვს საქმე), არამედ დროსა და სივრცეში ამ ნაწილებს შორის გარკვეული წესრიგის მიხედვით განსაზღვრული ურთიერთმიმართებებით. ნამდვილი სისტემა არის თვით უნივერსუმი – სამყარო, ხოლო ნებისმიერი სხვა სისტემა ადამიანის მიერ არის წარმოდგენილი, წარმოსახვითია. სისტემაში იგულისხმება სიმრავლე იმ ნაწილებისა, რომლებიც ერთმანეთთან შესამჩნევად უფრო მჭიდრო ურთიერთკავშირშია, ვიდრე ამ სიმრავლის განხილვისას ჩვენს თვალსაწიერში მოხვედრილი სამყაროს სხვა ნაწილები, რომლებიც გარემოს ქმნიან.

ნიშანდობლივია, რომ სისტემის შესახებ მსჯელობისას ყოველთვის გათვალისწინებული უნდა იყოს მისი კავშირურთიერთობა გარემოსთან. ამის საუკეთესო საილუსტრაციო მასალად ცოცხალი ორგანიზმი, მაგალითად, ადამიანი გამოდგება, რომლის ნაწილებს (ორგანოებს, ქსოვილებს, უჯრედებს) მჭიდრო კავშირი აქვს ერთმანეთთან, ხოლო ადამიანი, თავის მხრივ, მჭიდრო კავშირშია გარემოსთან. სამყაროში ნებისმიერი სისტემის საფუძველი არის სტრუქტურა ანუ აგებულება; ეს არის წესრიგი, რომელსაც ემორჩილება ელემენტების ურთიერთობა, მაგალითად, შენობაში ბლოკების შეკავშირების წესი, ცოცხალი ორგანიზმის აგებულება, თუ ელექტრონულ სქემაში დეტალების დაკავშირების წესი. მაგრამ სტრუქტურა არ არის საკმარისი სისტემის არსებობისათვის. სისტემის არსებობის შენარჩუნებისათვის საჭიროა სისტემის ნაწილების მიერ გარკვეული ფუნქციების – ქმედებების შესრულება.

კიდევ ერთი საგულისხმო მახასიათებელი, რომელიც არსებითია სისტემისათვის, არის სისტემის შემადგენელი ელემენტების ორგანიზება, მთლიანობაში, ერთიანობაში მოყვანა. განასხვავებენ ფიზიკურ და სტატისტიკურ სისტემებს. ფიზიკურს უწოდებენ სისტემას, რომელშიც ელემენტებს შორის სტრუქტურული კავშირები ცხადად ჩანს და ეს სტრუქტურა გარემოსგანაც ცხადად განირჩევა. ამისი ნათელი მაგალითია ხიდი; მისი ელემენტები გარკვეულ სტრუქტურას ქმნიან, რომლებიც გარემოსგან აშკარად გამოკვეთილია, ან ძრავი, რომლის ნაწილების ურთიერთკავშირი და კოორდინირებული მოქმედება, ისევე, როგორც გარემოსგან მკვეთრი გამოცალკევება, ნათელია. სტატისტიკურ სისტემაში ელემენტთა კავშირურთიერთობების გამოვლენა ანუ სტრუქტურის აღმოჩენა, ისევე, როგორც გარემოსგან მისი გამოცალკევება, არცთუ იოლია და კვლევის საგანგებო მეთოდს მოითხოვს. თუ გამოვლინდა, რომ ელემენტებს შორის კავშირურთიერთობები გარკვეული სახით არსებობს და ცალკეულ ელემენტს ერთი კავშირი მაინც აქვს დამყარებული ამავე სიმრავლის სხვა რომელიმე ელემენტთან, მაშინ სახეზე სტატისტიკური სისტემაა. ამგვარი სისტემის მაგალითია ეკოსისტემა, რომლის ელემენტებს შორის კავშირის დანახვა საგანგებო დაკვირვების გარეშე ძნელია. სისტემების ზოგადი თეორია უნივერსალურია და მისი გამოყენება კვლევის ნებისმიერ სფეროში შეიძლება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ახალი თაობის თანამშრომლებისთვის მაღალი შემოსავალი მთავარი აღარ არის. თანამედროვე ადამიანს ისეთ კომპანიაში უნდა მუშაობა, რომელიც მას არამხოლოდ მაღალ ხელფასს და გულუხვ პრემიას შესთავაზებს, არამედ ცხოვრების ხარისხს გაუუმჯობესებს. ასეთი გარემოს და დაბალანსებული სამუშაო გრაფიკის ძებნაში ბევრი დაიღალა, ძველი სამსახური დატოვა და საკუთარი კომპანია შექმნა. რა დამატებითი სტიმულები აქვთ ცნობილ კომპანიებს თანამშრომლების შენარჩუნებისთვის და ვის რა ფინანსური თუ არაფინანსური ბონუსები აქვს?

Airbnb-ი ინტერნეტკომპანიაა, რომლის ვებგვერდის დახმარებითაც მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში ხანმოკლე ვიზიტებისთვის სასურველ აპარტამენტს მოძებნით და წინასწარ დაიქირავებთ.

Airbnb-ი ყოველწლიურად თანამშრომლებს 2000 დოლარამდე თანხას უხდის იმისთვის, რომ მათ ვებგვერდზე განთავსებული რომელიმე ბინა/სახლი დასვენებისთვის შეარჩიონ.

Glassdoor-ის მიერ 2016 წელს ჩატარებული გამოკითხვით, რომელშიც დასაქმებული ადამიანები თავად აფასებდნენ დამსაქმებელ ორგანიზაციას, Airbnb-ი სამუშაო პირობების მხრივ საუკეთესო კომპანიად დასახელდა.

ამ კატეგორიაში მოწინავე კომპანიები არიან Netflix-ი და LinkedIn-ი.

Netflix-ს ანაზღაურებადი შვებულების კონცეფციის შემოქმედსაც უწოდებენ. “ჩვენი მიდგომა ასეთია: “აიღეთ შვებულება! ჩვენ არ გვაქვს რაიმე წესები ან ფორმები, რომლითაც დასვენების დღეების რაოდენობაა გაწერილი”, – წერია Netflix-ის ვებგვერდზე.

ზუსტად ასეთი მიდგომა აქვს პროფესიულ სოციალურ ქსელ LinkedIn-ისაც, სადაც მიაჩნიათ, რომ შეუზღუდავი ანაზღაურებადი შვებულება თანამშრომლებს მოქმედების სრულ თავისუფლებას ანიჭებს და საკუთარი ცხოვრების სურვილისამებრ კონტროლის შეგრძნებას უჩენს.

კომპანიები, რომლებიც ქალებს კვერცხუჯრედების გაყინვას სთავაზობენ

Apple-მა და Facebook-მა კომპანიაში ქალი პროგრამისტების მოსაზიდად საინტერესო მეთოდი აირჩიეს. ისინი მზად არიან ქალ პროგრამისტებს კვერცხუჯრედების გასაყინად და შესანახად 20 000 დოლარი გადაუხადონ.

,,ჩვენ გვსურს, რომ, ერთი მხრივ, ქალებს Apple-ში მუშაობის შანსი მივცეთ, მეორე მხრივ კი ოჯახის შექმნის მოტივაცია და ახლობლებზე ზრუნვის შესაძლებლობა გავუჩინოთ”, – აცხადებენ Apple-ში.

კვერცხუჯრედის გაყინვა, გრძელვადიან პერსპექტივათა კატეგორიას განეკუთვნება და ქალი ბავშვის გაჩენას როცა მოისურვებს მაშინ შეძლებს.

თავის დროზე Apple-ისა და Facebook-ის ამ “ბონუსს” უარყოფითი რეაქციაც მოჰყვა. კრიტიკოსები ამბობდნენ, რომ ასეთი მიდგომით, კომპანიები ქალებზე ზეწოლას ახდენენ, უფრო კონკრეტულად კი “ქალები აღარ ჩქარობენ ბავშვების გაჩენას”.

სამსახური, სადაც ძაღლის მიყვანა ნებადართულია

მსოფლიოში ახალგაზრდებისთვის ერთ-ერთ ყველაზე საოცნებო სამუშაო ადგილად აღიარებულ Google-ში, თანამშრომლებს ოთხფეხა მეგობრების წაყვანა შეუძლიათ.

აღმოჩნდა, რომ Google-ის ძალიან ბევრი თანამშრომელი ძაღლების მოყვარულია. Google-ის წესდებაში წერია, რომ კომპანიის თანამშრომელს სამსახურში ძაღლის მიყვანა შეუძლია – “ჩვენ გვიყვარს კატები, მაგრამ ძაღლების კომპანია ვართ, ასე რომ კატა ჩვენთან სტუმრობით თავს კარგად ვერ იგრძნობს”, – ამბობენ Google-ში.

Reed.co.uk-ის ცნობით, დასაქმებული ბრიტანელების 8% სამსახურში ძაღლით დადის.

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა:  ციცი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”