close

არქეოლოგია

არქეოლოგიაისტორიაკვლევებიკულტურა

არქეოლოგებმა არტემისის დაკარგული ტაძარი აღმოაჩინეს

1.74K views on

არქეოლოგებმა ანტიკური ბერძნული ტაძარი აღმოაჩინეს. აღმოჩენამ წერტილი დაუსვა საიდუმლოს, რომელიც 100 წელზე მეტია ექსპერტების ყურადღებას იპყრობს.

ნადირობისა და მთვარის ქალღმერთის, არტემისის პატივსაცემად აგებული ტაძრის ნანგრევები ერეთრიადან დაახლოებით 10 კმ-ში აღმოაჩინეს. შენობა დაახლოებით ძვ. წელთაღრიცხვით მე-6-3 საუკუნით თარიღდება.

გარღვევა საბერძნეთში მდებარე შვეიცარიის არქეოლოგიური სკოლის (SASG) გუნდმა სპორტისა და კულტურის სამინისტროსთან თანამშრომლობით მოახდინა.

არქეოლოგები არტემისის ტაძარს ერეთრიას მახლობლად მე -19 საუკუნიდან უშედეგოდ ეძებდნენ. ისინი გეოგრაფ სტრაბონის ჩანაწერებს ეფუძნებოდნენ, რომელიც ერეთრიას დიდი ხნის დაკარგული ტაძრის ლოკაციად აღწერსმა, დენის კნოფლერმა განაცხადა, რომ სტრაბონმა არასწორად გამოთვალა ტაძრის სავარაუდო მდებარეობა და ის ერეთრიადან დაახლოებით 11 კმ-ში მდებარეობდა.

თუმცა აქამდე ვერავინ მოხერხა იმის მტკიცებულების პოვნა, რომ აღნიშნული ტერიტორია სწორედ ისაა, რასაც ამდენი წელია მეცნიერები ეძებენ.

 

 

წყარო: http://www.dailymail.co.uk

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაეს საინტერესოაისტორიაკვლევებიკულტურა

სამკაულის შექმნისა და განვითარების ისტორია

3.13K views on

 სამკაულის ისტორიის საწყისები წარსულ ათასწლეულთა წიაღში იკარგება. სპილენძ-ბრინჯაოს ხანიდან მოყოლებული (ძვ. წ. IVII ათასწლეული), როცა ადამიანი ლითონს დაეუფლა, ლითონმა, განსაკუთრებით ოქრომ და ვერცხლმა, სამკაულის წარმოებაში უპირველესი ადგილი დაიმკვიდრა.

ამის ძირითადი მიზეზი იყო ამ კეთილშობილი ლითონების, ოქროსა და ვერცხლის, მიმზიდველი ფერი და ბზინვარება, მათი ქიმიური მდგრადობა. გარდა ამისა, ორივე ეს ლითონი, განსაკუთრებით კი ოქრო, არაჩვეულებრივად პლასტიკურია, რის გამოც, შეუცვლელი მასალაა სამკაულის წარმოებაში.

ოქრომჭედლობა, როგორც ხელოსნობის დარგი, წარმოშობიდანვე მნიშვნელოვანწილად სწორედ სამკაულთა წარმოებას ემსახურებოდა. ამდენად, ოქრომჭედლობის განვითარების ისტორია ძირითადად ემთხვევა სამკაულის ისტორიას. თუმცა ვერავინ იტყვის, როდის შეიმკო პირველად თავი ადამიანმა. პირველი სამკაული იყო ის, რასაც ბუნება პირველყოფილ ადამიანს მზამზარეულად სთავაზობდა; ყვავილებითა და მცენარეული რტოებით შემკობის წესი კაცობრიობას დღემდე გამოჰყვა. ბრინჯაოს ხანაში საბოლოოდ ჩამოყალიბდა სამკაულთა ძირითადი სახეობები – ბეჭედი, სამაჯური, გულსაკიდი, ყელსაბამი, საყურე და დიადემა (შუბლის შესამკობელი) და შეიქმნა კომპლექტი ანუ სამკაულის ნაკრები, რომელსაც დღემდე არ განუცდია არსებითი ცვლილება.

საუკუნეთა განმავლობაში იცვლებოდა სამკაულის მასალა, ფორმა და სტილი, მაგრამ უცვლელი რჩებოდა სამკაულის ძირითადი კომპლექტი. სამკაულს ოდითგან მხატვრულ-ესთეტიკური დანიშნულება ჰქონდა. მისი მიზანი ადამიანის შემკობა იყო. ამდენად, ქალის სილამაზის იდეალისა და ჭირვეული მოდის ცვალებადობის კვალდაკვალ სამკაულის ფორმა და ხასიათი საკმაოდ სწრაფად და ხშირად იცვლებოდა. სამკაულს იმთავითვე ჰქონდა ასევე ავგაროზის დანიშნულებაც. ფიქრობდნენ, რომ თუ ადამიანი სამკაულად ატარებდა ღვთაების ან მისი რაიმე ატრიბუტის სიმბოლურ გამოსახულებას, იგი ეზიარებოდა ამ ღვთაებას და მისი მფარველობის ქვეშ დაცული იქნებოდა ყოველივე ავისაგან. განსაკუთრებული ზებუნებრივი ზემოქმედების ძალა მიეწერებოდა სამკაულად გამოყენებულ ცხოველთა კბილებს, ზოგიერთ მინერალს და სხვ.

 შუა საუკუნეების ქრისტიანულ ქვეყნებში, სადაც ოქრომჭედლობა განსაკუთრებით განვითარდა, სამკაულთა შორის საპატიო ადგილი დაიკავა ჯვარმა, როგორც ქრისტეს სიმბოლომ. მაგრამ არც ათასწლეულების სიღრმიდან მომდინარე ძველ რწმენა- წარმოდგენებს დაუკარგავს მნიშვნელობა ამ ეპოქაში. პირიქით, სწორედ შუა საუკუნეებში, როდესაც გაიზარდა ინტერესი ალქიმიისა და ასტროლოგიის მიმართ, განსაკუთრებული მნიშვნელობა მიენიჭა ფერადი ქვების, მინერალების სიმბოლიკას, რასაც ზოდიაქოს ნიშნებიც დაუკავშირეს. ეს წარმოდგენები დღესაც ცოცხლობს. სამკაულს ძველ დროში ეთნიკური თუ სოციალური მდგომარეობის განმასხვავებელი ნიშნის, ანუ ინსიგნიის ფუნქციაც ჰქონდა. სამკაული, როგორც ინსიგნია, გაცილებით დიდი დატვირთვის მქონე და უფრო კონსერვატულიც იყო. ბეჭედი, სამაჯური, ყელსაბამი და საყურე გარკვეულ პერიოდში წარჩინებული მამაკაცის მორთულობის აუცილებელი ელემენტი გახდა. საქართველოს მიწის წიაღი მდიდარია მადნეული რესურსებით. საქართველოს ტერიტორიაზე ადრებრინჯაოს ხანის (ძვ. წ. III ათასწლეულის მეორე ნახევარი) ყორღანებში აღმოჩენილი მასალა გვიჩვენებს, რომ აქაური ოქრომჭედლები ფლობდნენ ლითონის მხატვრული დამუშავების უმთავრეს ხერხებს; გარდა ამისა, უძველესი სამკაულის შესწავლის საფუძველზე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ოქროს სამკაულს ზედა ფენის წარმომადგენლები – როგორც კაცები, ისე ქალები – ატარებდნენ, მასობრივად კი – სპილენძისა და ბრინჯაოს სამკაული იყო გავრცელებული.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
არქეოლოგიადედამიწასაქართველო

პირველი ევროპელები – ზეზვა, მზია და მათი შვილი

7.09K views on

ადამიანის ნაშთები, რომელიც დაახლოებით 1.8 მილიონი წლისაა, დმანისშია აღმოჩენილი. ეს ევროპაში აღმოჩენილი ადამიანის უძველესი ნაშთებია.

2000 წელს ,,საიენსის” გამოცემის მიერ შედგენილი 10 საუკეთესო მეცნიერული მიღწევის სიაში დმანისის არქეოლოგიური აღმოჩენები სამეულში მოხვდა.

1991 წელს აქ უძველესი ჰუმანოიდის ყბა აღმოაჩინეს, რამაც სენსაცია გამოიწვია. 2000 წელს კი, უკვე თავის ქალებიც იპოვეს, რამაც დმანისს პირველი ევროპელის სამშობლოს სტატუსი მოუპოვა.

ჯამში, აქ დღემდე 5 თავის ქალაა აღმოჩენილი.

  ზოგადად კი, დმანისის არქეოლოგიური შესწავლა 1936 წლიდან დაიწყო. არქაულ ცხოველთა ძვლები  აქ პირველად პალეონტოლოგმა აბესალომ ვეკუამ ამოიცნო. 
1991 წელს დმანისი სენსაციური აღმოჩენის ადგილად იქცა, როცა აქ უძველესი ჰომინიდის ქვედა ყბა აღმოჩნდა.
მოგვიანებით, 2000 წელს, ცხრა წლის შემდეგ, როცა პირველ ყბას თავის ქალებიც მოჰყვა, დმანისი საბოლოოდ პირველი ევროპელის სამშობლოდ დამკვიდრდა სამეცნიერო წრეებში. დღეს აქ უკვე ხუთი თავის ქალაა აღმოჩენილი.

შემდეგ კი, ევროპელი მეცნიერების ინიციატივით, პირველი ევროპელების იმიჯი შეიქმნა – კარგად ნაცნობი ზეზვა და მზია.  შეიქმნა ზეზვასა და მზიას ისტორია და სხვადასხვა საინფორმაციო არხით გავრცელდა.

მოგვიანებით, დმანისის ახალი საველე მუზეუმი შეიქმნა. მის დახვეწილ და თანამედროვე დიზაინზე მსოფლიო მუზეუმებზე ორიენტირებულმა ცნობილმა ფრანგულმა არქიტექტურულმა სტუდიამ Studio milou-მ იმუშავა. მუზეუმი პირდაპირ არქეოლოგიური გათხრების უბანზეა განთავსებული. უცხოელ ტურისტებთან ერთად თქვენც შეგიძლიათ მოინახულოთ პირველი ევროპელის ადგილსამყოფელი და, შესაძლოა, ღია ცის ქვეშ ახალი აღმოჩენის უშუალო მონაწილეც გახდეთ.
ზეზვასა და მზიას 2001 წელს დმანისში აღმოჩენილი გოგონას ჩონჩხის უძველესი ნაშთები – დმანისელი ,,ტინეიჯერიც” შეუერთდა მოგვიანებით. ისიც, დაახლოებით, 1,8 მილიონი წლის წინანდელია.

 

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი  ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაკვლევებიმედიცინა

ჩინეთში 5,000 წლის გოლიათების ნეშტები აღმოაჩინეს

2.15K views on

ჩინეთში არქეოლოგებმა 5,000 წლის წინ დამარხული გოლიათი ადამიანების საფლავი აღმოაჩინეს.

სამხრეთ-ჩინეთში მდებარე შანდონგის პროვინციაში მიმდინარე არქელოგიური გათხრების დროს 1,9 და 1,8 მეტრი სიმაღლის მამაკაცების ნეშტები აღმოაჩინეს. ისინი თავიანთ ნეოლითელ თანამემამულეებთან შედარებით გოლიათები იყვნენ.

2015 წელს  18 წლის მამაკაცის საშუალო სიმაღლე 1.753 მეტრი იყო. ჩინეთის სახელმწიფო საინფორმაციო სააგენტო ,,Xinhua-ს” ინფორმაციით, 2015 წელს სიმაღლის საშუალო ეროვნული მაჩვენებელი 1.72 მეტრი იყო. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ იმავე რეგიონის თანამედროვე ადამიანი, სადაც 5,000 წლის წინ დამარხული ადამიანები აღმოაჩინეს, გაცილებით დაბალია, ვიდრე ბევრი მისი უძველესი წინაპარი, მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთში თანამედროვე მამაკაცები კვების გაცილებით ჯანსაღ პროდუქტებს მოიხმარენ და ისეთ გარემოში ცხოვრობენ, სადაც ბევრად მეტი ვიცით კვების შესახებ.

მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ ვიცით, რა მიიჩნეოდა საშუალო სიმაღლედ  5,000 წლის წინ შანდონგის პროვინციაში, ცნობილია, რომ იმავე პერიოდში ევროპელის საშუალო სიმღლე 1.65 მეტრი იყო. ასე რომ, აღმოჩენილი გოლიათები თავიანთი დროისთვის უჩვეულოდ მაღლები იყვნენ.

მკვლევარები ფიქრობენ, რომ ამ უძველესი ადამიანების ასეთი მნიშვნელოვანი განსხვავება განპირობებულია იმით, რომ ლონგსჰანის კულტურის სახელით ცნობილი ხალხი უკეთ იკვებებოდა და შესაბამისად, უფრო ჯანსაღებიც იყვნენ.

,,ამ დროისთვის  სოფლის მეურნეობა განვითარებული იყო და ხალხს მრავალფეროვანი და მდიდარი საკვები რესურსები ჰქონდათ, რის შედეგადაც მათმა სხეულმა ცვლილება განიცადა“, – აცხადებენ მეცნიერები.

გოლიათების განსხვავებული აგებულების კიდევ ერთ მიზეზად მეცნიერები იმასაც ასახელებენ, რომ შესაძლოა ისინი უფრო მაღალი სტატუსის მქონე პიროვნებები ყოფილიყვნენ (სამარხები, სადაც ისინი აღმოაჩინეს, ჩვეულებრივზე გაცილებით დიდები იყვენენ) და მათ კარგ საკვებსა და კომფორტულ ცხოვრებაზე მიუწვდებოდათ ხელი.

აღნიშნულ მხარეში არქეოლოგიური გათხრები გრძელდება. არავინ იცის, თუ კიდევ რა საიდუმლოს აღმოაჩენენ შანდონგიში. ერთი რამ ცხადია, მეცნიერებს შესანიშნავი შანსი გაუჩნდათ, გამოიკვლიონ, რამ განაპირობა ამ გოლიათების ასეთი ფიზიკური განვითარება და ასევე სხვა არაერთი საკითხი.

 

წყარო: sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაკვლევებიმსოფლიოსოფლის მეურნეობა

არქეოლოგებმა 10,900 წლის კარტოფილი აღმოაჩინეს

1.91K views on

არქეოლოგებმა აშშ-ის შტატ იუტაში კარტოფილის გრანულები აღმოაჩინეს, რომელიც ექსპერტების განცხადებით, შესაძლოა 10,900 წლის იყოს.

უფრო სწორად, ეს არის მცენარე Solanum jamesii-ის სახამებლის გრანულები, რომლისგანაც პატარა ველური კარტოფილი წარმოიქმნება. მათ შესაძლოა დიდი დახმარება გაუწიონ მეცნიერებს გვალვისა და დაავადების  მიმართ უფრო მდგრადი კარტოფილის წარმოებაში.

მეცნიერები ფიქრობენ, რომ აღმოჩენილი კარტოფილი შინაური კარტოფილის პირველი ნიმუშია,  რომელიც ისტორიკოსებს უძველესი წინაპრების კვების რაციონსა და საკვების მომზადების მეთოდების შესახებ აწვდის ინფორმაციას.

Solanum jamesii-ის კარტოფილი განსხვავდება  Solanum tuberosum-ის კარტოფილისგან, რომელსაც თანამედროვე ადამიანი სასურსათო მაღაზიაში ყიდულობს და საკვებად მოიხმარს და რომელიც პირველად სამხრეთ ამერიკის ანდებში 7,000 წლის წინ მოაშინაურეს.

მიუხედავად იმისა, რომ იშვიათია, S. Jamesii-ს კარტოფილი ჯერ კიდევ მოჰყავთ და ჭამენ იუტაში.  ვერავინ აცნობიერებს, თუ რამხელა ისტორია აქვს ამ პიკანტური გემოს ბოსტნეულს.

ამ ტიპის კარტოფილს რამდენიმე ამერიკული ტომი მოიხმარდა, მათ შორის, აპაჩები, ნავაჯო და ჰოპი. მას უაღრესად მაღალი კვებითი ღირებულება გააჩნია და S. Tuberosum-ზე მეტ ცილას, თუთიას, კალციუმსა და რკინას შეიცავს.

აღსანიშნავია, რომ იუტაში კარტოფილის თესლი იზოლირებულ ადგილებშია აღმოჩენილი, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ ბოლქვები ამ ტერიტორიაზე გარეშე პირებმა მოიტანეს.

მკვლევარებს სურთ იმაში დარწმუნება, რომ S. jamesii-ის მცენარეს თაობების განმავლობაში შეუძლია სიცოცხლე. ისინი კარტოფილის დნმ-ის მოპივებას ცდილობენ, რათა გვალვებისა და დაავადებების მიმართ რეზისტენტულ გენებს მიაგნონ, რაც ხელს შეუწყობს თანამედროვე კარტოფილის კულტურების დივერსიფიცირებას.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაკვლევებიმსოფლიო

მეხიკოში აღმოჩენილი თავის ქალების კოშკი აცკეტებზე ახალ ინფორმაციას გვაწვდის 

2.19K views on

მეხიკოში აღმოჩენილი ადამიანების თავის ქალების კოშკი ახალ კითხვებს ბადებს აცკეტების იმპერიის მსხვერპლთ შეწირვის  კულტურის შესახებ მას შემდეგ, რაც იქ ქალებისა და ბავშვების თავის ქალების იდენტიფიცირება მოხდა.

არქეოლოგებმა აცკეტების დედაქალაქ ტენოჩტიტლანიში (რომელიც შემდეგ მეხიკო გახდა) მდებარე ერთ-ერთ ტაძარში – Templo Mayor-ში, ცილინდრულ ნაგებობაში 650-ზე მეტი კირში ჩამაგრებული თავის ქალა და ათასობით ფრაგმენტი აღმოაჩინეს.

მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ კოშკი არის Huey Tszompantli- ის ნაწილი, თავის ქალების მასიური მწკრივები, რომელმაც ესპანელი კონკისტადორები შეაშინა, როდესაც მათ ერნან კორტესის დროს მეხიკო დაიპყრეს.

ისტორიკოსები აღწერენ, თუ როგორ რთავდა დატყვევებული მებრძოლების მოჭრილი თავები, ანუ ქალების  საკიდრები, tzompantli-ს. თუმცა 2015 წელს ძველ მეხიკოში ჩატარებულმა არქეოლოგიურმა გათხრებმა აჩვენა, რომ სურათი სრულყოფილი არ იყო.

„ჩვენ მხოლოდ მამაკაცებს ველოდებოდით, კერძოდ კი ახალგაზრდა მამაკაცებს, ვინაიდან მეომრები მამაკაცები არიან, თუმცა, ქალებისა და ბავშვების თავის ქალების აღმოჩენამ ცხადყო, რომ იქ ისეთი რამ ხდებოდა, რაც ჩვენ ჯერჯერობით არ ვიცით,“ – აცხადებს ბიოლოგიური ანთროპოლოგი როდრიგო ბოლანოსი.

არქეოლოგ რაულ ბარერას განცხადებით, როგორც ჩანს, თავის ქალები კოშკში მიტანამდე tzompantli-ზე, სახალხოდ იყო გამოფენილი.

6 მეტრი დიამეტრის კოშკი ჰუტიზილოპოქტლის სამლოცველოს კუთხეში იდგა. ეს გახლავთ აცკეტების  მზის, ომისა და ადამიანის მსხვერპლის ღმერთი.

ეჭვგარეშეა, რომ კოშკი ესპანელი ჯარისკაცის, ანდრეს დე ტაპიას მიერ ნახსენები თავის ქალების ნაგებობაა. ტაპია მეხიკოს დაპყრობის დროს კორტესს ახლდა.

ერთ-ერთ წყაროში ტაპია აღნიშნავს, რომ მან დაითვალა ათეულობით ათასი თავის ქალა.

არქეოლოგი რაულ ბარერა აცხადებს, რომ აქამდე ნაპოვნია 676 თავის ქალა, თუმცა ეს რიცხვი ევაკუაციის დროს გაიზრდება.

 

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიადედამიწა

ახალი აღმოჩენა ადამიანის მოდგმის აფრიკაში წარმოშობას ეჭვქვეშ აყენებს

1.84K views on

საბერძნეთსა და ბულგარეთში მაიმუნის მსგავსი არსებების ნამარხი აღმოაჩინეს. ეს არსებები 7,2 მილიონი წლის წინ ცხოვრობდნენ. ამ აღმოჩენამ შესაძლოა რადიკალურად შეცვალოს ადამიანის წარმოშობის შესახებ მეცნიერების ცოდნა.

ეს ეჭვქვეშ აყენებს იმ მოსაზრებას, რომ ევოლუციური მოდგმა, რომელმაც ადამიანის წარმოშობას მისცა დასაბამი, აფრიკაში გაჩნდა.

მეცნიერებმა ორიოდე დღის წინ განაცხადეს, რომ Graecopithecus freyberg-ის სახელით ცნობილი არსება, რომელიც მხოლოდ ქვედა ყბის ძვლითა და გამოყოფილი კბილითაა ცნობილი, შესაძლოა ადამიანის იმ მოდგმის უძველესი წარმომადგენელი იყოს, რომელიც ევოლუციის შედეგად გამოეყო იმ ხაზს, საიდანაც ადამიანის უახლოესი ნათესავი – შიმპანზე წარმოიშვა.

ძვალი, რომელიც მოიცავს კბილებს,  1944 წელს ათენში აღმოაჩინეს. პრემოლარი ბულგარეთის სამხრეთ-ცენტრალურ ნაწილში 2009 წელს ნახეს. მეცნიერებმა ისინი ახალი დახვეწილი ტექნიკის გამოყენებით გამოიკვლიეს და მათი ასაკი იმ დანალექი ქანების მიხდვით დაადგინეს, რომელშიც აღმოაჩინეს.

მათ აღმოაჩინეს, კბილის ფესვის განვითარება, რომელიც ადამინის თვისებას წარმოადგენს და არა შიმპანზეს და მისი წინაპრის. ამის გამო Graecopithecus ჰომინინის სახელით ცნიბილ ადამიანის მოდგმას მიაკუთვნეს. დღემდე უძველეს ჰომინინად Sahelanthropus ითვლება, რომელიც 6-7 მილიონი წლის წინ ჩადში ცხოვრობდა.

მეცნიერებმა დიდი ხანია კონსესუსი მიაღწიეს იმ საკითხზე, რომ ჰომინინები აფრიკაში წარმოიშვნენ. იმის გათვალისწინებით, რომ Graecopithecus-ის ნამარხი ბალკანეთში აღმოაჩინეს, შესაძლოა განვაცხადოთ, რომ ადამიანის მოდგმა აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვის პირეთში წარმოიშვა.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ეს დასკვნები არამც და არამც არ აყენებენ ეჭვქვეშ იმ ფაქტს, რომ ჩვენი სახეობა, ჰომო საპიენსი დაახლოებით 200,000 წლის წინ აფრიკაში გამოჩნდა და შემდეგ სამყაროს სხვადასხვა ნაწილში დასახლდა.

„ჩვენი სახეობა აფრიკაში წარმოიშვა, თუმცა შესაძლოა, არა ჩვენი მოდგმა,“ – განცხადა გერმანელმა მეცნიერმა  -მადელაინ ბოჰმემ.

ტორონტოს უნივერსიტეტის პალეოანთროპოლოგის – დევიდ ბეგუნის – განცხადებით, შესაძლებლობა, რომ ევოლოციური გაყოფა აფრიკის გარეთ მოხდა წინააღმდეგობაში არ მოდის იმ ფაქტთან, რომ ჰომინინის სახეობები მოგვიანებით იქ ჩამოყალიბდა.

 

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორია

როგორ აღმოაჩინა შლიმანმა ტროა?

5.42K views on

7 წლის გერმანელმა ბიჭმა, ჰაინრიხ შლიმანმა, საჩუქრად მიიღო წიგნი, სადაც ტროას ომის სხვადასხვა სცენა იყო დასურათებული. სწორედ მაშინ, მან მიზნად დაისახა ტროას აღმოჩენა. ამის გამო, მეგობრები დასცინოდნენ და მეოცნებედ მიჩნდათ. შლიმანი პოლიგლოტი იყო, ბევრი ენა იცოდა, მათ შრის, ძველი ბერძნული.

მოახერხა გამდიდრება  და ამის შემდეგ, მცირე აზიაში, კერძოდ, თურქეთში გაემგზავრა. ,,ილიადას” ტექსტით ხელმძღვანელობდა და რამდენიმეთვიანი კვლევა-ძიების შემდეგ, მიაგნო ბორცვს, სახელად – ,,ჰისარლიყი”, რაც თურქულად ,,სასახლეს” ნიშნავს. ამან განამტკიცა მისი ვარაუდი, რომ ტროას ნანგრევები სწორედ აქ იქნებოდა.

ბორცვი  ზღვასთან ახლოს მდებარეობდა, როგორც ,,ილიადაში” იყო. შლიმანმა ბორცვის გათხრა დაიწყო, აღმოჩნდა, რომ ,,ჰისარლიყის” ბორცვის ქვეშ დასახლების 12 ფენა იმალებოდა. გასარკვევი რჩებოდა, თუ რომელი მათგანი იყო ჰომეროსის მიერ აღწერილი ტროა.

დიდი კვლევა-ძიების შემდეგ, შლიმანმა დაასკვნა, რომ მე-7 ფენა იყო სწორედ ის, რომელსაც ეძებდა. ამაში მას ტროას მეფის – პრიამოსის, გადამალული საგანძური დაეხმარა, რომელიც შლიმანმა მე-7 ფენაში შემთხვევით აღმოაჩინა.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიასაქართველო

მცხეთაში აღმოჩენილი უძველესი სალამურის ისტორია

3.11K views on

1930 წელს, მცხეთაში, სამთავროს დედათა მონასტრის ტერიტორიაზე ჩატარებული გათხრებისას, გედის წვივისაგან დამზადებული პატარა უენო სალამური აღმოაჩინეს. სალამურზე 3 თვალია ამოჭრილი და მასში ჩაბერვისას 4 ბგერა ჟღერს. სავარაუდოდ, იგი პატარა მწყემს ბიჭს ეკუთნოდა და მის საფლავში იყო დამარხული. სალამური ძ.წ. XV-XIII ს.ს.-ით დათარიღდა.  ჭირისუფალს ბევრი სხვა ნივთიც ჩაუტანებია ბიჭისათვის,, მათ შორის, შავპრიალა თიხის ჭურჭელი, იარაღი, ტანსაცმელი, ავგაროზი და სხვ.

დღეს სალამური სიმონ ჯანაშიას სახელობის ეროვნულ მუზეუმში ინახება.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

გამოქვაბულებში გადაშენებული ადამიანების დნმ აღმოაჩინეს

2.49K views on

გამოქვაბულების დანალექებიდან შესაძლოა გადაშენებული ადამიანის დნმ აღადგინონ და ეს იმ შემთხვევაშიც კი მოახერხონ, როცა ჩონჩხის ნაშთები არ არსებობს.

მკვლევარებმა შვიდი არქეოლოგიური ადგილიდან შეგროვებული ნალექების ნიმუშებში გენეტიკური მასალა აღმოაჩინეს.

უძველესი ადამიანების ნაშთები ხშირად მწირია, ამიტომ ახალი დასკვნები მნიშვნელოვანია, ვინდაიდან ხელს შეუწყობს მეცნიერებს ამ ადგილების მკვიდრების იდენტიფიცირება მოახდინონ, სადაც მხოლოდ არტეფაქტებია აღმოჩენილი.

,,ეს ნამუშევარი უზარმაზარი სამეცნიერო გარღვევაა,“ – განაცხადა მადრიდის ესპანეთის ბუნებისმეტყველების მუზეუმის მეცნიერმა ანტონიო როზასმა.  „ახლა შეგვიძლია ვთქვათ, ჰომინიდის რომელ სახეობას ჰქონდა მღვიმე დაკავებული და კონკრეტულად რომელ სტრატიგრაფიულ დონეზე, მაშინაც კი, როდესაც ძვლისა და ჩონჩხის ნაშთები არ არის წარმოდგენილი “, –  დასძინა მან.

,,ჩვენ ვიცით, რომ ნალექების რამდენიმე კომპონენტს შეუძლია დნმ-ის შეზღუდვა”, – განაცხადა გერმანიის ქალაქ ლეიპზიგში მდებარე მაქს პლანკის სახელობის ევოლუციური ანთროპოლოგიის ინსტიტუტის წამყვანი მკვლევარმა მათიას მაიერმა. “ამიტომ გადავწყვიტეთ, გამოვიძიოთ, გადარჩა თუ არა  თუ არა ჰომინინის დნმ იმ არქეოლოგიური უბნების ნალექებში, სადაც, როგორც ცნობილია, უძველესი ჰომინინები ცხოვრობდნენ.

მკვლევარებისა და არქეოლოგების ჯგუფმა გათხრები ბელგიაში, ხორვატიაში, საფრანგეთში, რუსეთსა და ესპანეთში აწარმოეს.

მათ მიერ შეგროვებული დანალექის ნიმუშები 14,000 -550,000 წლის წინანდელი იყო.

მათ ლაბორატორიაში მიტოქონდრიული დნმ-ის (მაგნიკანდიუმის დნმ-ის) მცირე ფრაგმენტები გამოიკვლიეს – ეს გახლავთ გენეტიკური მასალა მიტოქონდრიიდან. ნალექის ის ნიმუშებიც კი, რომლებიც წლების მანძილზე ოთახის ტემპერატურაზე შეინახეს, დნმ-ს შეიცავდა.

„თავდაპირველად ვფიქრობდით, რომ ადამიანის დნმ-ის კვალის აღმოჩენა გაგვიჭირდებოდა სხვა ძუძუმწოვრების დნმ-ის სიჭარბის გამო,“ – განაცხადა გერმანიის ქალაქ ლაიპციგში მდებარე მაქს პლანკის სახელობის ინსტიტუტის მეცნიერმა, კვლევის თანაავტორმა ვივიანი სლოონიმ. “შემდეგ სტრატეგია შევცვალეთ და კონკრეტულად ადამიანური წარმოშობის დნმ-ის ფრაგმენტებზე გადავედით”.

გუნდის წევრებმა მოახერხეს ნეანდერტალელის დნმ-ის აღდგენა ოთხ არქეოლოგიურ ადგილზე მდებარე გამოქვაბულის დანალექში, მათ შორის იმ ფენებშიც, სადაც  ადამიანის ჩონჩხის ნაშთები არ აღმოჩენილა.

„დანალექებიდან ჰომინინების დნმ-ის აღდგენით, შეგვიძლია ჰომინინის ჯგუფების აღმოჩენა იმ ადგილებშიც მოვახერხოთ, სადაც ეს სხვა მეთოდებით შეუძლებელი იყო. ეს კი იმას მიანიშნებს, რომ დანალექების დნმ-ის ანალიზები ძალიან სასარგებლო არქეოლოგიური პროცედურაა, რაც შესაძლოა მომავალში რუტინული გახდეს,“ – განაცხადა მაქს პლანკის სახელობის ევოლუციური ანთროპოლოგიის ინსტიტუტის ევოლუციური გენეტიკის განყოფილების დირექტორმა – სვანტე პააბომ.

 

წყარო:BBC

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
1 … 16 17 18 19
Page 18 of 19