კვლევები

ბრიტანეთში, იელის უნივერსიტეტის მკვლევართა ჯგუფმა დაადგინა, რომ ჩაისა და ყავის მოხმარება ინსულტის, იშემიისა და დემენციის რისკს ამცირებს. მათი კვლევა ჟურნალში Sci News გამოქვეყნდა.

კვლევაში მონაწილეობა 365 682-მა ადამიანმა მიიღო. ისინი კვლევას 2006-დან 2010 წლამდე შეუერთდნენ და ექიმები მათ ჯანმრთელობას 2020 წლამდე აკვირდებოდნენ. ამ დროის განმავლობაში 5 079 მათგანს ჭკუასუსტობა განუვითარდა, 10 053-ს კი ინსულტი.

ინსულტისა დ ჭკუასუსტობის ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი კი მათ შორის დაფიქსირდა, ვინც დღეში 2-3 ჭიქა ყავას, 3-5 ჭიქა ჩაის ან კომბინირებულად – ჩაისა და ყავის 4-6 ჭიქას მიირთმევდა. ამ ადამიანთა ჯგუფში ინსულტის რისკი 32%-ით ნაკლები იყო, დემენციის განვითარებისა კი 28%-ით ნაკლები, მათთან შედარებით, ვინც ჩაისა და ყავას არ სვამდა.

ამასთან, ავტორები გვაფრთხილებენ, რომ მსგავსი დაკვირვებითი კვლევები არ შეიძლება გამოვიყენოთ მიზეზობრივი კავშირის დასადგენად. ისინი ასევე აღნიშნავენ, რომ კვლევის მონაწილეები (ბრიტანეთის ბიოფონდის მოხალისეები), როგორც წესი კარგ ფზიკურ ფორმაში არიან, ამიტომ შესაძლოა მიღებული შედეგები ზოგად მოსახლეობაში არსებულ სურათს სრულად არ ასახავდეს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

წლების განმავლობაში კვლევებმა აჩვენა, რომ მოწევა დნმ-ზე ცუდად მოქმედებს და ეს საშიშია ჩვენი ჯანმრთელობისთვის. სიგარეტის კვამლში შემავალმა ტოქსიკურმა ნივთიერებებმა და სხვა ნაერთებმა შეიძლება გამოიწვიოს საშიში მუტაციები. ამ ცვლილებებმა შეიძლება მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს ჯანმრთელობაზე და გაზარდოს რიგი დაავადებების განვითარების რიკსები.

და აი ახლა, ახალი კვლევა ადასტურებს, რომ თამბაქოს მოწევამ შეიძლება მართლაც გამოიწვიოს დნმ-ის მუტაციები და ამას კიბომდე მივყავართ. ეს მუტაციები სხეულს სპეციფიკური ცვლილებების გამომუშავების უნარს უბლოკავს და ამით კიბოს განვითარების მიმართ დაუცველები ვხდებით.

გარდა ამისა, მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ ეს პროცესი კიბოს საწინააღმდეგო ცილების წარმომქმნელ გენებს ბლოკავს. საბოლოოდ ამით კიბოს უკონტროლო ზრდას ვიღებთ.

“კვლევამ აჩვენა, რომ მოწევა დაკავშირებულია დნმ-ის ცვლილებებთან, რომელიც საბოლოოდ ორგანიზმს სიმსივნის მიმართ დაუცველს ტოვებს. ბუნებრივია, ასე კიბო უფრო მარტივად ვითარდება”, — თქვა ნინა ადლერმა, ტორონტოს უნივერსიტეტის დოქტორანტმა და კვლევის ავტრომა.

გამოთვლითი მეთოდების გამოყენებით, მკვლევრებმა შეისწავლეს 12 000-ზე მეტი სიმსივნის ნიმუშის დნმ და ეს 18 განსხვავებული ტიპის კიბოსგან.

“ყველამ იცის, რომ მოწევა კიბოს განვითარებასთანაა დაკავშირებული, მაგრამ იმის ახსნა, თუ როგორ მუშაობს ეს მოლეკულურ დონეზე უმნიშვნელოვანესია”, — თქვეს მკვლევრებმა.

მეცნიერებმა აღნიშნეს, რომ მეტი კვლევაა საჭირო სხვა ფაქტორების გამოსავლენად. საუბარია ალკოჰოლის მოხმარებასა და არაჯანსაღ დიეტაზე. თუმცა, ამ დროისთვის არსებობს დამაჯერებელი მტკიცებულება, რომ მოწევა იწვევს კიბოს და ამ დასკვნას წინა კვლევებიც ადასტურებს.

ძველმა კვლევებმა აჩვენა, რომ თამბაქოს კვამლში შემავალი ქიმიკატები, როგორიცაა პოლიციკლური არომატული ნახშირწყალბადები (PAH) და ნიტროზამინები, უშუალოდ უკავშირდებიან დნმ-ს და იწვევენ მუტაციებს. საბოლოოდ ეს არღვევს ნორმალურ უჯრედლ პროცესებს და იზრდება კიბოს განვითარების საფრთხე.

მკვლევრების თქმით, ამის გარდა, მოწევამ ასევე შეიძლება გამოიწვიოს ეპიგენეტიკური ცვლილებები. ეს დნმ-ის მოლეკულის მოდიფიკაციაა, რომელიც გავლენას ახდენს გენის ექსპრესიაზე და აქვს გრძელვადიანი გავლენა ჯანმრთელობაზე, მათ შორის მომავალ თაობებზე გადაცემის ჩათვლით.

ახალი კვლევა გვაწვდის მეტ მტკიცებულებას იმაზე, რომ მოწევა ჯანმრთელობისთვის სახიფათოა და ის დაკავშირებულია კიბოს განვითარების მომატებულ რისკებთან.

კვლევა ჟურნალ Science Advances-ში გამოქვეყნდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დიდ ბრიტანენთში, Alcohol Health Alliance-ის მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ შაქრის მაქსიმალური დღიური დოზის მისაღებად, საკმარისია, ადამიანმა დღეში 2 ჭიქა ღვინო მიირთვას, – ამის შესახებ BBC წერს.

დამოუკიდებელი ლაბორატორიის მკვლევარებმა ბრიტანეთში ცნობილი ბრენდების წითელი, თეთრი, ვარდისფერი, ხილისა და ცქრიალა ღვინოები შეისწავლეს.

„დადგინდა, რომ ზოგიერთი სახეობის ერთი ბოთლი ღვინო 59 გრამამდე შაქარს შეიცავს, რაც მომინანქრებულ დონატში შაქრის შემცველობასაც კი აღემატება“, – წერს BBC.

30-ზე მეტი შესწავლილი ბოთლიდან ეტიკეტზე არცერთს არ ეწერა კვებით ღირებულებასთან დაკავშირებული ინფორმაცია, რადგან ამას კანონი არ ითხოვს.

ჯანდაცვის ეროვნული სამსახურის რეკომენდაციის თანახმად, ზრდასრულმა ადამიანმა დღეში მაქსიმუმ 30 გრამი შაქარი შეიძლება მიიღოს. მკვლევარების თქმით, დღიური ლიმიტის მისაღწევად, საკმარისია, ადამიანმა საშუალო ზომის ჭიქით, ორჯერ მიირთვას ღვინო.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

პირტიანი სასმელის ზომიერი მიღება 65 წელს გადაცილებული ადამიანებისთვის, რომლებსაც გულის უკმარისობის დიაგნოზი აქვთ დასმული, სასარგებლო აღმოჩნდა. უფრო მეტიც, ეს მათ სიცოცხლეს საშუალოდ 1 წლით ახანგრძლივებს. კვლევა ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა ჩაატარეს. დასკვნა დაწესებულების ვებგვერდზე ქვეყნდება.

სპეციალისტებმა 1989-1993 წლებში ჩატარებული კვლევის შედეგები შეისწავლეს, რომელშიც 5888 ადამიანი მონაწილეობდა. მათგან 393 წელს ამ დროისთვის გულის უკმარისობა განუვითარდა. . მათი საშუალო ასაკი 79 წელი იყო. лет. მონაწილეები 4 კატეგორიად დაყვეს – ვისაც არასდროს დაულევია, ვინც სმას თავი დაანება, ვინც კვირაში 7 პორციას სვამდა და ვინც 8 პორციაზე მეტს სვამდა. პორცია ლიტრი ლუდით, 0,18 ლიტრი ღვინით და 0,04 ლიტრი ლიქიორით განსაზღვრეს.

აღმოჩნდა, რომ მესამე კატეგორია 1 წლით მეტს ცხოვრობდა პირველ ორთან შედარებით. მეოთხე ჯგუფში ცოტა ადამიანი შედიოდა, ამიტომაც მათზე ნაკლები ცნობა არსებობს.

ეს არ ნიშნავს, რომ პენსიონრებმა ალკოჰოლური თრობა დაიწყონ, მაგრამ ძილის წინ თითო ბოკალი ლუდი, ან ღვინო მათთვის სასარგებლოა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მწვანე ჩაი ადამიანს სიცოცხლეს უხანგრძლივებს. ამის შესახებ National Geographic-ი ჩინელი მეცნიერების კვლევაზე დაყრდნობით წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ჩინეთის სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის სპეციალისტების კვლევა უკვე 22 წელია გრძელდება. მასში 100 902 ადამიანი მონაწილეობდა, რომლებსაც გულისა და სისხლძარღვების დაავადებები არ აღენიშნებოდათ. მონაწილეები ორ ჯგუფად დაყვეს: პირველი ჯგუფის წევრები კვირაში სამჯერ ან უფრო ხშირად სვამდნენ მწვანე ჩაის, მათი „კოლეგები“ კი უფრო იშვიათად ან საერთოდ არ სვამდნენ.

კვლევამ დაადგინა, რომ ჩაის მოყვარულებს შორის გულისა და სისხლძარღვების დაავადებების განვითარების რისკი საშუალოდ 20%-ით ნაკლებია, ინსულტის შემთხვევაში ეს მაჩვენებელი 22%-ს შეადგენს, სხვადასხვა მიზეზით გამოწვეული ნაადრევი სიკვდილის რისკის შანსები კი 15%-ით დაბალია.

ამასთან, გაირკვა, რომ ექსპერიმენტის მონაწილეთა უმრავლესობა მწვანე ჩაის ანიჭებდა უპირატესობას, შავს კი მხოლოდ 8% სვამდა. მეცნიერებმა ეს დეტალიც შეისწავლეს და აღმოაჩინეს, რომ ჯანმრთელობაზე დადებითად მხოლოდ მწვანე ჩაი მოქმედებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დღეში თუნდაც 11-წუთიანი აერობიკული აქტივობა კიბოს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებისა და ნაადრევი სიკვდილის რისკს ამცირებს. ამის შესახებ CNN-ი ახალ მასშტაბური კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით წერს.

ტელეარხის ცნობით, კვლევა კემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა ჩაატარეს. მათ გამოიყენეს 196 კვლევის მონაცემები, რომლებშიც ჯამში 30 მილიონზე მეტი ზრდასრული ადამიანი მონაწილეობდა. მეცნიერები მათ საშუალოდ 10 წლის განმავლობაში აკვირდებოდნენ.

ექსპერიმენტის მონაწილეთა ნაწილი ფიზიკურ აქტივობას რეკომენდებულ დროს, კვირაში 150 წუთს, ანუ დღეში 22 წუთს უთმობდა. კვლევის არააქტიურ მონაწილეებთან შედარებით, ამ ადამიანებში ზოგადი გარდაცვალების რისკი 31%-ით, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებით გამოწვეული გარდაცვალების რისკი 29%-ით, კიბოთი გარდაცვალების რისკი კი 15%-ით დაბალი იყო. ამასთან, 27%-ით მცირე აღმოჩნდება გულ-სისხლძარღვთა დაავადების განვითარების რისკი, კიბოს შემთხვევაში კი ეს მაჩვენებელი 12%-ს შეადგენს.

იმ შემთხვევაშიც კი, როდესაც ადამიანები ვარჯიშს რეკომენდებული დროის ნახევარს, ანუ დღეში 11 წუთს უთმობდნენ, ნაადრევი გარდაცვალების რისკი 23%-ით მცირე იყო. გულ-სისხლძარღვთა დაავადების განვითარების რისკი ამ შემთხვევაში 17%-ით, კიბოსი კი 7%-ით მცირე იყო, ვიდრე იმ ადამიანებში, ვინც საერთოდ არ ვარჯიშობდა.

სპეციალისტები განმარტავენ, რომ აერობიკულ აქტივობებში მოიაზრება სიარული, ცეკვა, სირბილი, ცურვა და ველოსიპედით გადაადგილება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ოფიციალურად აღიარებული 7000 ენიდან თითქმის ნახევარი გაქრობის საფრთხის წინაშეა, ხოლო 21-ე საუკუნის ბოლომდე 1500 ენა შეიძლება გაქრეს. ასეთი დასკვნა ავსტრალიის ეროვნული უნივერსიტეტის მეცნიერებმა გამოაქვეყნეს.

„თუ უახლოეს 40 წელიწადში ამის შესაჩერებლად კონკრეტული ზომები არ იქნება მიღებული, ენების გაქრობის პროცესი სამჯერ უფრო სწრაფად წარიმართება. მე და ჩემმა კოლეგებმა შევისწავლეთ 51 ფაქტორი, რომელიც გავლენას ახდენს ენის გაქრობის სიჩქარეზე. ერთ-ერთი ყველაზე მოულოდნელი ფაქტორი საგზაო ინფრასტრუქტურა აღმოჩნდა. როგორც აღმოჩნდა, რაც უფრო მეტი გზა აკავშირებთ სოფლებს ქალაქებთან, მით უფრო მაღალია ენების გაქრობის რისკი“, – ამბობს კვლევის ერთ-ერთ ავტორი ლინდელ ბრომჰემი.

კვლევის ავტორების განცხადებით, მთავრობებმა მხარი უნდა დაუჭირონ ბილინგვურ განათლებას, რათა ადამიანები ფლობდნენ არა მხოლოდ რეგიონში ყველაზე გავრცელებულ ენას, არამედ მკვიდრი მოსახლეობის ენასაც.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ქალებს, რომლებიც სექსუალურ დისკრიმინაციას განიცდიან, დეპრესიით დაავადების საფრთხე სხვებთან შედარებით სამჯერ მეტად ემუქრებათ, – წერს Indipendent.

ლონდონის უნივერსიტეტის ახალი კვლევების მიხედვით, ქალების მიერ სექსუალური დისკრიმინაციის განცდასა და მათ ფსიქოლოგიურ კეთილდღეობას შორის მჭიდრო კავშირია.

კვლევაში, რომელიც 2009-2010 წლებში მიმდინარეობდა და ჟურნალ Health Psychology-ში გამოქვეყნდა, 16 წლიდან ზემოთ 2,956-მა ქალმა მიიღო მონაწილეობა. მათ სპეციალურ კითხვებს უპასუხეს. შედეგად გამოიკვეთა, რომ ქალებს, რომელთაც სექსუალური დისკრიმინაცია განუცდიათ, დეპრესიისკენ მიდრეკილება სამჯერ მეტად აქვთ, ასევე, ფსიქოლოგიური პრობლემები უფრო მეტად აღენიშნებათ, ვიდრე – სხვებს.

Indipendent-ის მიხედვით, კვლევის დროს გამოვლინდა, რომ ქალები სექსუალური დისკრიმინაციას ყველაზე ხშირად ქუჩაში განიცდიან (77%). შემდეგ ადგილზეა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი (39.9 %) და ბოლოს – ავტოსადგურები, ან იგივე საზოგადოებრივი ტრანსპორტისთვის განკუთვნილი მოსაცდელი ადგილები (38.9).

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მოზარდები, რომლებსაც არ აქვთ რომანტიკული ურთიერთობები, ნაკლებად დეპრესიულები არიან, – წერს abc News ახალ კვლევაზე დაყრდნობით.

კერძოდ, ბრისტოლის სამედიცინო სკოლის კვლევის მიხედვით, რომანტიკული ურთიერთობებისგან თავისუფალ მოზარდებს მათ შეყვარებულ თანატოლებთან შედარებით უფრო ძლიერი სოციალური უნარები აქვთ.

კვლევის ფარგლებში მე-10 კლასში მყოფი 594 მოზარდი გამოიკითხა. აღმოჩნდა, რომ მოზარდებმა, რომლებიც შეყვარებულნი არ იყვნენ, მასწავლებლებისგან თუ თანატოლებისგან უფრო კარგი დახასიათება მიიღეს, ვიდრე რომანტიკულ ურთიერთობებში მყოფებმა.

შესაბამისად, კვლევის მიხედვით დადგინდა, რომ მოზარდები, რომლებიც რომანტიკულ ურთიერთობებზე უარს ამბობენ, სწავლისა თუ ურთიერთობების მხრივ შეყვარებულ თანატოლებზე მეტად წარმატებულნი არიან.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ტოკიოს სამეცნიერო უნივერსიტეტის მკვლევართა ჯგუფმა დაადგინა, რომ თაგვებს, რომლებიც სხვა თაგვების ტანჯვას ხედავენ, დეპრესია ემართებათ. ამის შესახებ Daily Mail-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ამ დასკვნამდე სპეციალისტები ექსპერიმენტის შედეგად მივიდნენ. გალიაში მსხვილ თაგვთან ერთად პატარა თაგვი ჩასვეს. მეზობელი დიდ თაგვს აღიზიანებდა, რომელიც თავის სივრცეს აგრესიულად იცავდა და პატარა თაგვს უპირისპირდებოდა. ამ ყველაფერს მესამე თაგვი აკვირდებოდა, რომელიც საკუთარ გალიაში უსაფრთხოდ იმყოფებოდა.

იმის მიუხედავად, რომ „მაყურებელ“ თაგვებს არაფერი ემუქრებოდათ, მათ დეპრესიის სიმპტომები განუვითარდათ. 10 დღის შემდეგ მათ ანგედონიის ნიშნები გაუჩნდათ – ვითარების, როდესაც ორგანიზმი სიამოვნებას ვერ განიცდის. ეს დეპრესიის ერთ-ერთ მთავარი სიმპტომია.

„თუ თაგვებს არჩევანს მისცემთ – დალიონ ტკბილი თუ ჩვეულებრივი წყალი, ისინი თითქმის ყოველთვის ტკბილ წყალს აირჩევენ, იმიტომ რომ ეს უფრო სიამოვნებთ. მაგრამ თაგვი, რომელიც სხვა თაგვის სოციალური მარცხის მოწმე გახდა, ამას არ აკეთებდა, რაც სიამოვნებისადმი ლტოლვის შემცირებაზე მიანიშნებს“, – განაცხადა კვლევის ავტორმა აკიოსი საიტომ.

ანტიდეპრესანტების მიღების შემდეგ თაგვების მდგომარეობა გაუმჯობესდა, თუმცა რამდენიმე კვირის შემდეგ დეპრესიის სიმპტომები დაუბრუნდათ. მეცნიერების თქმით, ე.წ. მეორადი დეპრესია სპეციალისტებს ადამიანის ფსიქიკური პრობლემებისა და მათი მკურნალობის შესწავლის საშუალებას მისცემს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”