კვლევები

რა­ქი­ტი, ოს­ტე­ო­მა­ლა­ცია, ოს­ტე­ო­პო­რო­ზი, სიმ­სივ­ნე, დი­ა­ბე­ტი, გულ-სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბა, დეპ­რე­სია, იმუ­ნუ­რი სის­ტე­მის დაქ­ვე­ი­თე­ბა, აუ­ტო­ი­მუ­ნუ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბი – ეს ჩა­მო­ნათ­ვა­ლია იმ და­ა­ვა­დე­ბე­ბი­სა, რომ­ლებ­საც ორ­გა­ნიზ­მში D ვი­ტა­მი­ნის დე­ფი­ცი­ტი იწ­ვევს. ტრა­დი­ცი­უ­ლად, მი­იჩ­ნე­ო­და, რომ D ვი­ტა­მინს დიდი გავ­ლე­ნა აქვს ძვალ-სახ­სრო­ვან სის­ტე­მა­ზე და მისი დე­ფი­ცი­ტი რევ­მა­ტი­უ­ლი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გამ­წვა­ვე­ბას იწ­ვევს, გან­სა­კუთ­რე­ბით კი ბავ­შვებ­სა და ხან­დაზ­მუ­ლებ­ში. თა­ნა­მედ­რო­ვე კვლე­ვე­ბით კი ეს სუ­რა­თი იც­ვლე­ბა და რისკ და­ა­ვა­დე­ბე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა ბევ­რად იფრო იზ­რდე­ბა.
ამჯერად ირლანდიაში, ტრინიტის კოლეჯის მეცნიერების მიერ ჩატარებულ ახალ კვლევაზეა ლაპარაკი. ირლანდიელმა მეცნიერებმა დაკვირვება თითქმის 4 000 ზრდასრულ ადამიანზე აწარმოეს და ამბობენ, რომ D ვიტამინის დეფიციტი დეპრესიის შანსებს მნიშვნელოვნად ზრდის. მათი დაკვირვებით, ვიტამინის ნაკლებობის გამო, ზრდასრულ ადამიანებში ოთხი წლის განმავლობაში, დეპრესიის შანსი 75% პროცენტით გაიზარდა.
კვლევაში 50 წელს გადაცილებული ადამიანები მონაწილეობდნენ. მეცნიერები ხაზს უსვამენ იმ ფაქტს, რომ დეპრესიის მართვა ამ ასაკში გაცილებით რთულია, ის მნიშვნელოვნად აუარესებს ცხოვრების ხარისხს, სერიოზულ რისკს უქმნის დამიანის ფუნქციონირებას და შესაძლოა ნაადრევი სიკვდილიც გამოიწვიოს.

ძილიანობა, დაღლილობა და დაქანცულობა ყველასთვის ნაცნობი შეგრძნებებია, თუ ის დროებითია და გარკვეული პერიოდის შემდეგ გაივლის, სანერვიულო არაფერია, თუმცა ექსპერტების განმარტებით, თუკი დაღლილობა უარესდება, სისტემატურ ხასიათს იძენს და ყოველდღიურ აქტივობებეში ხელს გვიშლის, შესაძლოა ის ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული სერიოზული პრობლემის ან ძილის დარღვევის ნიშანი იყოს.
თუკი დაღლილობა ან ძილიანობა გაწუხებთ, ამას შეიძლება ძალიან მარტივი ახსნა ჰქონდეს, მათ შორის, არასაკმარისი ძილი. სტატისტიკის თანახმად, თანამედროვე დროში დიდია იმ ადამიანების რაოდენობა, რომლებსაც დღე-ღამეში საკმარისად – სულ მცირე 7 საათის განმავლობაში – არ სძინავთ. ანუ იმ შემთხვევაში, თუკი თქვენ დღე-ღამის განმავლობაში რეგულარულად ძილს 7 საათზე ნაკლებ დროს უთმობთ, მაშინ თქვენი გადაღლილობა ბუნებრივია, პრობლემის მიზეზიც ადვილი ასახსნელია და გამოსავალი ძილის მოწესრიგებაა.
უნდა გაითვალისწინოთ, რომ არასაკმარისი ძილი ავტოსაგზაო შემთხვევების რისკს ზრდის, ასევე დაკავშირებულია ჯანმრთელობის ისეთ პრობლემებთან, როგორიცაა ტიპი 2 დიაბეტი, გულ – სისხლძარღვთა დაავადება და დეპრესია.
დაღლილობის მიზეზი არასაკმარისი ძილის გარდა უფრო სერიოზული, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემაც შეიძლება იყოს, მათ შორის დეპრესია, ავტოიმუნური დაავადება, ვიტამინების არასაკმარისი დონე და ფარისებრი ჯირკვალი.
ექსპერტები გვირჩევენ, დაღლილობისა და ძილიანობის მუდმივად შეგრძნების შემთხვევაში ექიმს მივმართოთ.

წყარო : sciencealert.com
მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ
ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

მეცნიერებმა კვლევა ჩაატარეს, რომელიც ამტკიცებს, რომ წითელი წიწაკის რეგულარულად ჭამა ადამიანს გულის დაავადებისადა ინსულტისგან იცავს.
კვლევის ფარგლებში დაკვირვება 23,000 ადამიანზე განახორციელეს, რომელთა ნაწილი წითელ წიწაკას საკვებად იყენებდა, ნაწილი კი – არა.
მონაწილეების ჯანმრთელობის სტატუსსა და კვების რეჟიმს 8 წლის განმავლობაში აკვირდებოდნენ. აღმოჩნდა, რომ ის ადამიანები, რომლებიც წიწაკას კვირაში სულ მცირე ოთხჯერ მოიხმარდნენ, გულის დაავადებით გარდაცვალების რისკი 40 პროცენტით ნაკლები იყო, ინსულტით გარდაცვალების შემთხვევები კი – განახევრდა.
მეცნიერთა აღნიშნული გუნდი იმ ბიომექანიკური მექანიზმების შესწავლას გეგმავს, რაც წითელ წიწაკას ჯანმრთელობისთვის სასარგებლოს ხდის.
კვლევის შედეგები ამერიკის კარდიოლოგიის ჟურნალში გამოქვეყნდა.

წყარო : edition.cnn.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ორსულების მიერ მარიხუანას მოხმარების მაჩვენებელი მატულობს

უახლოეს დღეებში პარლამენტს წარედგინება კანონპროექტი, რომელიც საქართველოში მარიხუანას ექსპორტის მიზნით კულტივაციას გულისხმობს. რამდენიმე დღეა მთავრობისა და საკანონმდებლო ორგანოს წარმომადგენლები გვიმტკიცებენ, რომ ქვეყანაში მარიხუანას ლეგალიზება არ მოხდება და მისი მოხმაება “მაქსიმალურად მკაცრ ჩარჩოებში იქნება მოქცეული”. მათი განმარტებით, კულტივაცია მოხდება მხოლოდ და მხოლოდ ექსპორტის მიზნით და ექსპორტიც არსებითად მიმართულია სამედიცინო და სამეწარმეო მოხმარებისკენ.

მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში მარიხუანას მოხმარება სხვადასხვა მიზნითაა ლეგალიზებულია. შედარებით დიდია იმ ქვეყნების ჩამონათვალი, სადაც კანაფი სამედიცინო დანიშნულებით არის ლეგალიზებული. ხოლო ქვეყნები, სადაც მარიხუანა ლეგალიზებულია  რეკრეაციის მიზნით, გახლავთ კანადა, საქართველო, ურუგვაი, ამერიკის 9 შტატი და კოლუმბიის ოლქი.

ფაქტია, რომ იმ ქვეყნების რიცხვი, სადაც სამედიცინო და გართობის მიზნით მარიხუანას მოხმარება ლეგალიზებული ხდება, თანდათან მატულობს.  პარალელურად მატულობს იმ ორსული თუ მეძუძური დედების რიცხვი, რომლებიც ნარკოტიკს მოიხმარენ. 2017 წელს ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც აგვისტოში JAMA Internal Medicine-ში გამოქვეყნდა და რომელიც ჩრდილოეთ კალიფორნიაში (სადაც მარიხუანა სამედიცინო მოხმარების მიზნით 1996 წლიდანაა ლეგალიზებული) მცხოვრები 280,000-მდე ქალის შარდის ანალიზის პასუხებსა და გამოკითხვის შედეგებს ეყრდნობა, აჩვენა, რომ 2009 წელს მარიხუანა ორსულთა ოთხმა პროცენტმა გასინჯა, 2016 წელს ეს რაოდენობა შვიდ პროცენტამდე გაიზარდა, ხოლო 2016 წლის შემდეგ, ანუ მას შემდეგ, რაც კალიფორნიაში მარიხუანას რეკრეაციის მიზნით ლეგალიზება მოხდა, მომხმარებელთა რაოდენობა კიდევ უფრო გაიზარდა.

ორსული დედის მიერ მოხმარებული ნარკოტიკი ნაყოფზეც ზემოქმედებს, ვინაიდან მასში შემავალი ინგრედიენტები პლაცენტის გავლით ნაყოფშიც ხვდებიან, ხოლო დაბადებული ბავშვის ორგანიზმს მეძუძური დედის რძიდან აღწევენ.

რა ზემოქმედებას ახდენს მარიხუანა დედისა და ბავშვის ორგანიზმზე? 

ეს გახლავთ შეკითხვა, რომელსაც ამერიკის პედიატრიის აკედემია  რამდენიმე კვირის წინ გამოცემა Pediatrics-ში გამოქვეყნებულ ანგარიშში სამეცნიერო ლიტერატურაზე დაყრდნობით პასუხობს.

აღსანიშნავია, რომ ამ საკითხზე მეცნიერთა აზრი იყოფა. ზოგიერთი კვლევა ამტკიცებს, რომ მარიხუანა ბავშვებზე ნეგატიურად მოქმედებს და დედის მიერ მისი მოხმარება ჩვილის მცირე წონასთან და ნეონატალური ინტენსიური თერაპიის განყოფილებასთანაა დაკავშირებული, დედებში კი ანემიის რისკს ზრდის.  თუმცა, შედარებით ადრე ჩატარებულმა კვლევებმა განსხვავებული შედეგი აჩვენეს. მაგალითად, 1987 წელს მაიმუნებზე ჩატარებულმა კვლევამ (Fetal disposition of delta 9-tetrahydrocannabinol (THC) during late pregnancy in the rhesus monkey) აჩვენა, რომ მარიხუანაში შემავალი ნივთიერება THC პლაცენტაში სწრაფად არ გადადის.

კანაფში 66 კომპონენტია აღმოჩნილი, თითოეული მათგანი კი ორგანიზმზე განსხვავებულ ზემოქმედებას ახდენს. მაგალითად, ტეტრაჰიდროკანაბინოლი THC ფსიქოაქტიურ ეფექტებთანაა დაკავშირებული.  არსებობენ კვლევები, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ მაღალი THC-შემცველობის მქონე მარიხუანის ხანგრძლივად მოხმარებას განვითარებადი ტვინის ზრდის პროცესის შეცვლა შეუძლია. რაც შეეხება კანაბიდიოლს (CBD) მას თერაპიულ მედიცინაში იყენებენ. ესპანელი ბიოქიმიკოსი მანუელ გუზმანი წლების განმავლობაში ჩატარებული კვლევების შედეგად დარწმუნდა, რომ THC-ს, CBD-ს და ტემოზოლომიდის კომბინაცია საუკეთესო შედეგს იძლევა თაგვებში თავის ტვინის სიმსივნის მკურნალობისას. გუზმანი და მისი კოლეგები 15 წლის განმავლობაში აძლევდნენ კანაფის კომპონენტებს კიბოს მეტასტაზებით დასნებოვნებულ ვირთაგვებს. ვირთაგვების ერთ მესამედში სიმსივნე აღმოიფხვრა, ხოლო მეორე მესამედში – დაპატარავდა. თუმცა, გუზმანი არ ჩქარობს დასკვნის გამოტანას – „პრობლემა ისაა, რომ თაგვი არ არის ადამიანი, ჩვენ წარმოდგენა არ გვაქვს საერთოდ შეიძლება თუ არა მისი გამოყენება ადამიანების შემთხვევაში“.

ზოგადად, მეცნიერებს ეთიკის ნორმებიდან გამომდინარე ურთულდებათ იმ თემების შესწავლა, რომელიც ნარკოტიკებსა და ბავშვებს გულისხმობს, რის გამოც ჩატარებულ კვლევათა რაოდენობა საკმარისი არაა მარიხუანას ეფექტების სრულად გამოსვლენად და დასამტკიცებვლად. ამიტომ, დედების გადასაწყვეტია, უღირთ თუ არა მარიხუანას მოხმარება თავიანთი და თავიანთი შვილებისა ჯანმრთელობის გარისკვად.

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”