კვლევები

მცირე რაოდენობის შუქის ფონზე ძილის დარღვევა შეუძლია, რაც ასაკოვან ზრდასრულებში ჯანმრთელობის სერიოზულ რისკებს ქმნის. ამის შესახებ CNN-ინორსვესტერნის უნივერსიტეტის ახალ კვლევაზე დაყრდნობით იტყობინება.

ტელეარხის ცნობით, კვლევაში 552 ქალი და კაცი მონაწილეობდა, რომელთა ასაკიც 63 – 84 წელს შორის მერყეობს. მეცნიერებმა მათ სპეციალური მოწყობილობები დაურიგეს, რომელიც ძილის ციკლებს, ძილის დროს მოძრაობასა და შუქის რაოდენობას ზომავდა.

კვლევის მონაწილეთა 53%-ზე მეტს ძილის დროს ოთახში ამა თუ იმ ფორმით შუქი ჰქონდათ ჩართული (სანათები, ტელევიზორი და ა.შ.). აღმოჩნდა, რომ რაც უფრო ინტენსიურია შუქი, მით უფრო მაღალი იყო ადამიანებში დიაბეტის, ჭარბი წონისა და ჰიპერტენზიის განვითარების შემთხვევები.

ასევე დადგინდა, რომ შუქი ძილის ციკლს არღვევს. კერძოდ კი, მის იმ სტადიას, რომლის დროსაც უჯრედების განახლება ხდება.

შეერთებული შტატების ჯანდაცვის ეროვნული ინსტიტუტის კვლევის თანახმად, საკმარისი წყლის მიღება დაკავშირებულია ქრონიკული დაავადებების განვითარების, ნაადრევი სიკვდილის ან ბიოლოგიური დაბერების მნიშვნელოვნად დაბალ რისკთან.
„კვლევის შედეგები იძლევა იმის ვარაუდის საფუძველს, რომ სათანადო ჰიდრატაციამ შეიძლება შეანელოს დაბერება და გაახანგრძლივოს  სიცოცხლე”, – განაცხადა კვლევის ერთ-ერთმა ავტორმა, გულ-სისხლძარღვთა რეგენერაციული მედიცინის ლაბორატორიის მკვლევარმა ნატალია დმიტრიევამ.
კვლევაში აღნიშნულია, რომ იმის ცოდნა, თუ რა პრევენციულმა ზომებმა შეიძლება შეანელოს დაბერების პროცესი, პრევენციული მედიცინის მთავარი გამოწვევა.
„ეს იმიტომ ხდება, რომ ასაკზე დამოკიდებული ქრონიკული დაავადებების ეპიდემია გაჩნდება, რადგან მსოფლიოს მოსახლეობა სწრაფად ბერდება და ჯანსაღი სიცოცხლის ხანგრძლივობის გაზრდა ხელს შეუწყობს ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებას და ჯანდაცვის ხარჯების შემცირებას უფრო მეტად, ვიდრე მხოლოდ დაავადებების მკურნალობას შეუძლია”, – აცხადებენ კვლევის ავტორები.
ავტორები მანამდე თაგვებზე ჩატარებული მსგავსი კვლევების საფუძველზე ფიქრობდნენ, რომ ოპტიმალურმა ჰიდრატაციამ, შესაძლოა, დაბერების პროცესი შეაჩეროს. აღნიშნულ კვლევებში წყლის მთელი სიცოცხლის მანძილზე შეზღუდვამ თაგვებში ყოველ ლიტრზე შრატში ნატრიუმი 5 მილიმოლით გაზარდა და მათი სიცოცხლის ხანგრძლივობა 6 თვით შეამცირა, რაც ადამიანის სიცოცხლის დაახლოებით 15 წლის ეკვივალენტია. ახალი კვლევის მიხედვით, ნატრიუმი შეიძლება გაიზომოს სისხლის შრატში და იზრდება, როცა ნაკლებ სითხეს ვსვამთ.
კვლევის ავტორთა ინფორმაციით, წყლის ყოველდღიური მოხმარებასთან დაკავშირებულ რეკომენდაციებს მსოფლიოში ადამიანთა დაახლოებით ნახევარი არ აკმაყოფილებს.
“გლობალურ დონეზე, ამან შეიძლება დიდი გავლენა მოახდინოს. სხეულში წყლის შემცველობის დაქვეითება არის ყველაზე გავრცელებული ფაქტორი, რომელიც ზრდის შრატში ნატრიუმს. ამის გამო, კვლევის შედეგები იძლევა იმის ვარაუდის საფუძველს, რომ სათანადო ჰიდრატაციამ შეიძლება ადამიანის დაბერების პროცესი შეანელოს და თავიდან ააცილოს ქრონიკული დაავადება”, – აღნიშნულია კვლევაში.
ჩვენს შრატში ნატრიუმის დონეებზე გავლენას ახდენს როგორც წყლის, ასევე სხვა სითხის, ხილისა და ბოსტნეულის მაღალი შემცველობის მქონე სითხის მიღებაც.
კვლევა სამეცნიერო ჟურნალ  eBioMedicine-ში გამოქვეყნდა.

წყარო : CNN

საშვილოსნოს კიბოს იშვიათი და აგრესიული ფორმის შემთხვევები შეერთებულ შტატებში სწრაფად იზრდება, რისი მიზეზიც, ახალი კვლევის თანახმად, შესაძლოა, თმის ქიმიური გასწორება იყოს.
თითქმის 11 წლის განმავლობაში, აშშ-ის გარემოსდაცვითი ჯანმრთელობის მეცნიერებათა ეროვნული ინსტიტუტის (NIEHS) მკვლევარები 33 947 ზრდასრულ ადამიანს აკვირდებოდნენ. ამ დროის განმავლობაში გამოვლინდა საშვილოსნოს კიბოს 378 შემთხვევა.
აღსანიშნავია, რომ მათ, ვინც გამოკითხვის დაწყებამდე 12 თვის განმავლობაში ოთხჯერ გამოიყენა თმის ქიმიური გასწორების საშუალება, 155 პროცენტით მეტი შანსი ჰქონდა, რომ მოგვიანებით დაესვათ საშვილოსნოს კიბო, მათთან შედარებით, ვისაც ასეთი საშუალება არასოდეს გამოუყენებია.
აღსანიშნავია, რომ წარსულში საშვილოსნოს კიბოსთან აკავშირებდნენ, ისეთი ჰორმონების ჭარბ რაოდენობას, როგორიცაა ესტროგენი და პროგესტერონი და ამ ბუნებრივ ჰორმონთა იმიტირება და მათ რეცეპტორებთან დაკავშირება თმის მრავალ პროდუქტსაც შეუძლია.
2018 წელს, შემოწმებისას, მკვლევრებმა თმის 18 პროდუქტში აღმოაჩინეს ქიმიური ნივთიერებები, რომლებიც არღვევენ ენდოკრინულ სისტემას. გარდა ამისა, გამოვლენილ ქიმიურ ნივთიერებათა 84 პროცენტი პროდუქტის ეტიკეტებზე დატანილი არ იყო, 11 პროდუქტი შეიცავდა ისეთ ქიმიურ ნივთიერებებს, რომლებიც აკრძალული იყო ევროკავშირის კოსმეტიკური დირექტივით ან რეგულირდებოდა კალიფორნიის კანონით.
2019 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ თმის პერმანენტული საღებავი და გამასწორებელი ქიმიკატები ასოცირდება მკერდის კიბოს უფრო მაღალ რისკთან.
2021 წელს, შემდგომმა კვლევამ აჩვენა, რომ თმის პერმანენტული საღებავი და გამასწორებელი ქიმიკატები საკვერცხის კიბოს უფრო მაღალ რისკთან არის დაკავშირებული.
ახლა კი ამ ჩამონათვალს, შეიძლება, საშვილოსნოს კიბოც დაემატოს.
აშშ-ის ჯანდაცვის ეროვნული ინსტიტუტის (NIH) მკვლევრები ჯერ კიდევ არკვევენ, თმის პროდუქტებში შემავალმა რომელმა ქიმიურმა ნივთიერებებმა შეიძლება ახსნას მათთან დაკავშირებული კანცეროგენური ეფექტები, მაგრამ მთავარი „ეჭვმიტანილები“ არიან პარაბენები, ფთალატები და ფორმალდეჰიდები.
ამასთან, მკვლევარების განმარტებით, იმის გამო, რომ ფიზიკური აქტივობა დაკავშირებულია სქესობრივი სტეროიდული ჰორმონების შემცირებასთან და ქრონიკულ ანთებათა კლებასთან, მაღალი ფიზიკური აქტივობის მქონე ქალები შეიძლება ნაკლებად  მოწყვლადები იყვნენ საშვილოსნოს კიბოს სხვა რისკფაქტორებისადმი. თუმცა, მკვლევრების თქმით, უფრო მეტი კვლევაა საჭირო ფიზიკურ აქტივობას, თმის პროდუქტების გამოყენებასა და საშვილოსნოს კიბოს შორის ურთიერთკავშირის უკეთ დასადგენად.
კვლევა Journal of the National Cancer Institute-ში გამოქვეყნდა.

მეცნიერებმა იციან, რომ ჰაერის დაბინძურებამ შეიძლება გაართულოს სუნთქვა და საბოლოოდ გამოიწვიოს ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები, მათ შორის კიბო, მაგრამ ახალი კვლევა აჩვენებს, რომ ჰაერის დაბინძურებამ ასევე შეიძლება მოახდინოს უარყოფითი გავლენა მოზარდების არტერიულ წნევაზე.
კვლევის თანახმად, რომელიც ჟურნალ PLOS One-ში გამოქვეყნდა, აზოტის დიოქსიდის მაღალი დონის ზემოქმედება დაკავშირებულია მოზარდებში არტერიული წნევის ვარდნასთან. : მყარი ნაწილაკების (PM2.5) ზემოქმედება კი ასოცირებულია მომატებულ არტერიულ წნევასთან.
სხვა კვლევებიც აჩვენებს კავშირს არტერიული წნევის ცვლილებასა და დაბინძურებას შორის, მაგრამ დიდი ნაწილი ფოკუსირებულია ზრდასრულებზე. ზოგიერთმა კვლევამ ასევე აღმოაჩინა ნეგატიური კავშირები დაბინძურების ზემოქმედებასა და მცირეწლოვან ბავშვებს შორის, მაგრამ მცირე ყურადღებას ამახვილებს მოზარდებზე.
ზოგადად, დაბალმა წნევამ შეიძლება გამოიწვიოს ისეთი პრობლემები, როგორიცაა დაბნეულობა, დაღლილობა, მხედველობის დაბინდვა და თავბრუსხვევა. მოზარდობის ასაკში მაღალმა არტერიულმა წნევამ კი შეიძლება გამოიწვიოს მთელი ცხოვრების განმავლობაში ჯანმრთელობის პრობლემები, მათ შორის ინსულტის ან გულის შეტევის მაღალი რისკი. ის მსოფლიოში ნაადრევი სიკვდილის წამყვანი რისკფაქტორია.
აზოტის დიოქსიდით ჰაერის დაბინძურების ძირითად წყაროს ავტოსატრანსპორტო საშუალებების გამონაბოლქვი წარმოადგენს. მან შეიძლება შეაფერხოს ადამიანის სუნთქვის უნარი და გამოიწვიოს ადამიანის სასუნთქი გზების დაზიანება.
მყარი ნაწილაკები (PM) შეიძლება გაიჭედოს ფილტვებში ან შევიდეს სისხლში. ნაწილაკები იწვევს გაღიზიანებას და ანთებას და შეიძლება გამოიწვიოს ჯანმრთელობის მთელი რიგი პრობლემები. მყარი ნაწილაკებით დაბინძურების ძირითადი წყაროებია: ტყის ხანძრები, შეშის ღუმელები, ელექტროსადგურები, ასევე სამშენებლო ტერიტორიები და ტრანსპორტი.

წყარო : CNN

ჟურნალ Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences-ში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, ჭიანჭველებს შარდში კიბოს უჯრედების ამოცნობა ყნოსვით შეუძლიათ. ინფორმაციას The Independent ავრცელებს.

„ჭიანჭველები შეიძლება გამოვიყენოთ როგორც ბიო-დეტექტორები, რათა განსხვავდეს ჯანმრთელი და სიმსივნის მატარებელი მასალა. ჭიანჭველებისთვის უჯრედების გარჩევის სწავლება მარტივია, სწრაფად სწავლობენ და ეს პროცედურა არც ძვირი ჯდება”, – ამბობს პატრიზია დ’ეტორი, კვლევის თანაავტორი და სორბონის პარიზის უნივერსიტეტის მეცნიერი.

მეორეს მხრივ, Scientific American ხაზს უსვამს, რომ აქროლვად ორგანულ ნაერთებში სიმსივნის დადგენა შესაძლებელია. შარდის გარდა საუბარია ოფლსა და სუნთქვისას გამოშვებულ ჰაერზე.

კვლევის წამყვანმა ავტორმა ბაპტისტ პიკერემ და მისმა გუნდმა დაიწყეს ადამიანის მკერდის კიბოს უჯრედების ქსენოტრანსპლანტაცია თაგვებში. ამით მეცნიერბმა უჯრედებს თაგვებში განვითარების საშუალება მისცეს. მკვლევრებმა შემდეგ აიღეს შარდის ნიმუშები ჯანმრთელი და სიმსივნით დაავადებული ცხოველებისგან.

მკვლევრებმა ჭიანჭველებს ასწავლეს სიმსივნის სურნელის დაჯილდოებასთან დაკავშირება. ამისთვის მათ სიმსივნით დაავადებული თაგვების შარდში შაქარი გაურიეს. ჭიანჭველები ავთვისებიანი თაგვების შარდთან დაახლოებით 20 პროცენტით მეტხანს ჩერდებოდნენ, ვიდრე ჯანმრთელი თაგვების შარდთან.

ჭიანჭველებს სუნის ასოციაციის შესაქმნელად სულ რაღაც სამი ტრენინგი დასჭირდათ, მთლიანობაში დაახლოებით 10 წუთი. ეს ბევრად უფრო სწრაფი და ეფექტიანია ვიდრე ძაღლების გაწვრთნა. ძაღლის შემთხვევაში იგივე შედეგის მიღებას შეიძლება 6 თვე დასჭირდეს.

„ჩვენ ვაჩვენეთ, რომ ჭიანჭველებს შეუძლიათ განასხვაონ ჯანმრთელი თაგვების შარდი სიმსივნის მატარებელი თაგვების შარდისგან. ჩვენ გაგვაკვირვა იმ ფაქტმა თუ რამდენად საიმედო და ეფექტიანი შეიძლება იყოს ჭიანჭველა”, – დასძინა მან The Independent-თან.

39 000 ვიდეომოთამაშეზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ თამაშში გატარებული დრო არანაირ კავშირში არ არის ადამიანის კარგ განწყობასთან, მის მიერ ბედნიერების განცდასთან, – ამის შესახებ BBC Oxford Internet Institute-ის ახალ კვლევაზე დაყრდნობით წერს.

კვლევის მონაწილეთა განწყობები და ბედნიერების აღქმა ფასდებოდა ცხოვრებით კმაყოფილებისა და ემოციების შესახებ დასმული კითხვებით, რომლებიც ბედნიერებას, სევდას, ბრაზსა და იმედგაცრუებას ეხებოდა.

აღნიშნული შედეგები ეწინააღმდეგება 2020 წელს ჩატარებული კვლევის მთავარ მიგნებას – 3 წლის წინ ჩატარებული კვლევის მიხედვით, ვინც უფრო მეტხანს თამაშობდა, უფრო ბედნიერი იყო.

იაპონიაში, 22 ძაღლზე ჩაატარეს კვლევა, რომლის შედეგებმაც აჩვენა, რომ ძაღლებს შეუძლიათ, სიხარულისგან იტირონ, როდესაც პატრონი მათთან ბრუნდება, – ამის შესახებ BBC წერს.

მკვლევარები ძაღლებს, თვალების ქვეშ, მცირე ზომის ქაღალდებს უმაგრებდნენ როდესაც ისინი პატრონებთან ერთად ატარებდნენ დროს. იგივეს აკეთებდნენ ერთი წუთით ადრე, ვიდრე პატრონი, 5-6-საათიანი განშორების შემდეგ, მათთან დაბრუნდებოდა.

აღმოჩნდა, რომ ქაღალდები ცრემლით მხოლოდ მაშინ სველდებოდა, როდესაც დაბრუნებულ პატრონებს ხედავდნენ.

იმის გასარკვევად, იყო თუ არა ეს ცრემლები მათ ემოციებთან დაკავშირებული, მკვლევარებმა გამოიყენეს ოქსიტოცინის შემცველი ხსნარი. ჰორმონის გამოყენების ფონზე, ძაღლებს კიდევ უფრო მეტი ცრემლი წამოუვიდათ.

აღნიშნულ კვლევამდე, მიიჩნეოდა, რომ ძაღლებს თვალებიდან სითხე ცრემლსადენი სადინარების სისუფთავის შესანარჩუნებლად მოსდით და ეს მათ ემოციურ რეაქციას არ უკავშირდება.