close

კვლევები

კვლევები

ბავშვებს, რომლებიც ეკრანთან საათზე მეტს ატარებენ, ტვინის თეთრი ნივთიერება ნაკლებად აქვთ განვითარებული – კვლევის საგანგაშო შედეგები

60.3K views on

ფსიქოლოგიური დახმარებისა და ფსიქოთერაპიის ცენტრი სოციალურ ქსელში საგანგაშო კვლევის შედეგებს აქვეყნებს:

“ეს არის პირველი კვლევა, რომელიც სკოლამდელი ასაკის ბავშვებში ეკრანთან გატარებულ დიდ დროსა და ტვინის სტრუქტურის განვითარების დაბალ მაჩვენებელს ზომავს. კვლევის ავტორი ცინცინატის ბავშვთა საავადმყოფოს პედიატრი და კლინიკური კვლევების ხელმძღვანელი ჯონ ჰიუტონია. კვლევა ჟურნალ JAMA Pediatrics-ში 4 ნოემბერს გამოქვეყნდა.
ბოლო ათწლეულში პატარები ეკრანთან უფრო და უფრო დიდ დროს ატარებენ. ექსპერტებს კი აინტერესებთ, რა გავლენა აქვს მათ ტვინზე ტელევიზორთან, სმარტფონთან დაპლანშეტთან გატარებულ დროს სწორედ ტვინის განვითარების უმნიშვნელოვანეს პერიოდში.
3-დან 5 წლამდე ბავშვების ტვინს მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI) ჩაუტარეს. ახალ კვლევაში 47 ბავშვი მონაწილეობდა, 27 გოგონა და 20 ბიჭი იყო,რომლებიც საბავშვო ბაღში არ დადიოდნენ.

ტომოგრაფიის ჩატარებამდე, ბავშვებს მისცეს კოგნიტური ტესტები, მშობლებმა კი შეავსეს ამერიკის პედიატრების აკადემიის (AAP) მიერ შემუშავებული ტესტი, რომელიც ზომავს ეკრანთან გატარებულ დროს. სკანირების შედეგად აღმოჩნდა, რომ იმ ბავშვებს, რომლებიც ეკრანთან რეკომენდირებულ 1 საათზე მეტს ატარებენ, ტვინის თეთრი ნივთიერება ნაკლებად აქვთ განვითარებული (სურათზე ჩანს ლურჯი ფერით). ტვინის ეს ნაწილი პასუხისმგებელია მეტყველებისა და კოგნიტური უნარების განვითარებაზე. ნაცრისფერი ნივთიერება შეიცავს

ტვინის უჯრედების დიდ ნაწილს, რომელთა საშუალებითაც სხეული გადაწყვეტილებებს იღებს. თეთრი ნივთიერება შედგება ნეირონებისგან, რომლებიც აკავშირებს ტვინის უჯრედებს ნერვულ სისტემასთან. “წარმოიდგინეთ, რომ ეს თეთრი ნივთიერება არის სადენები, როგორიც აქვს ტელეფონს, და ისინი ტვინის სხვადასხვა ნაწილებს უკავშირდება და ერთმანეთთან კომუნიკაციაში ეხმარება”, მათი განვითარების დაბალი დონე ტვინის ფუნქციონირებას ანელებს. კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ის ბავშვები, რომლებიც დიდ დროს ატარებდნენ ეკრანთან და მშობლებთან ურთიერთობის დაბალი მაჩვენებელი ჰქონდათ, ტვინის თეთრი ნივთიერება ნაკლებად განვითარებული აქვთ. ისეთი ქცევები, როგორიცაა კითხვა, სირბილი, ვარჯიში და მუსიკალურ ინსტრუმენტებზე დაკვრის სწავლა ტვინის თეთრი ნივთიერების სტრუქტურასა და ორგანიზებულობას აუმჯობესებს. კვლევის მიხედვით ბავშვები ეკრანთან საშუალოდ 2 საათს ატარებდნენ. არჩევისას კითხვარი კი ამ ქცევას ერთიდან ხუთ საათამდე ზომავდა. ტელევიზორის ხშირი ყურება აფერხებს ბავშვების ყურადღების მდგრადობას და და თავისუფალ აზროვნებას. ამ დროს იზრდება კვების დარღვევების ჩვევების რისკიც და ქცევის პრობლემებიც. ეკრანთან გატარებული ჭარბი დრო ასევე აჩვენებს მეტყველების დაგვიანებას, ძილის პრობლემებს, ძირითადი ფუნქციების მოშლას და აქვეითებს მშობლისა და შვილის ურთერთობის ხარისხს.

ცნობილია, რომ ბავშვები, რომლებიც ეკრანებთან დიდ დროს ატარებენ, ისეთი ოჯახებიდან არიან, სადაც უფროსებიც დიდ დროს უთმობენ ტელევიზორს. თუ ბავშვი 5 საათს ატარებს ეკრანთან, იმის შანსი, რომ მშობელი 10 საათი აკეთებდეს იგივეს, მაღალია. აქედან გამომდინარე, მათ ერთმანეთთან საურთიერთოდ დრო თითქმის არ რჩებათ. ასეთი ცხოვრების სტილის შემთხვევაში, ბავშვები ეკრანს ვერ წყდებიან ჭამის დროს, ან მაშინ, როდესაც დასაძინებლად მიდიან.
ექსპერტების თქმით, შემაშფოთებელია ის ასაკი, რომლიდანაც ბავშვები ეკრანებზე დამოკიდებულებას ავლენენ. კვლევაში მონაწილეთა 90% პროცენტი დროის დიდი ნაწილის გატარებას ტექნოლოგიებთან 1 წლის ასაკიდან იწყებს: “ჩვენს ჩატარებულ რამდენიმე კვლევაში 2-დან სამ თვემდე ასაკის ბავშებს უკვე ტექნოლოგიებთან შეხება აქვთ”.
ტვინი ყველაზე სწრაფად პირველი ხუთი წლის განმავლობაში ყალიბდება, ამიტომ ეს ასაკი ბავშვებში ყველაზე მნიშვნელოვანია.ესაა ეტაპი, როდესაც ტვინი ყველაზე პლასტიურია და გარემოდან ყველაფერს იღებს.ის აყალიბებს ძლიერ კავშირს, რომელიც მთელი ცხოვრების განმავლობაში გრძელდება.

წყარო:By Sandee LaMotte, CNN, November 4, 2019″

სტატიის ავტორი : ფსიქოთერაპევტი დარეჯან თოლორდავა 

წყარო : mshoblebi.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევები

50 უარყოფითი სიმპტომი და დაავადება, რომელსაც მარიხუანა იწვევს

1.02K views on

სოციალურ ქსელში ერთ-ერთი ინტერნეტ-მომხმარებელი პოსტს აზიარებს, სადაც დეტალურად არის აღწერილი მარიხუანას ნეგატიური თვისებები. პოსტს უამრავი გაზიარება მოყვა და აზრთა სხვადასხვაობა გამოიწვია.

“მარიხუანა არღვევს კუჭის მჟავიანობას, იწვევს საჭმლის მომნელებელი სისტემის მოშლას, პირის სიმშრალეს, უკონტროლო სიცილს, გულმავიწყობას…

აგრეთვე: მოქმედების შენელებას, მოდუნებულობას, ჰალუცინაციებს, გამოშტერებას, მისწრაფების დეფიციტს, ძლიერ გარდაქმნებს ხასიათსა და ქმედებებში და ა.შ.

მარიხუანის მომხმარებლები ხშირად ატარებენ თვალის წვეთებს, საღეჭ რეზინას, სუნამოს ან ოდეკოლონს, ცდილობენ რა დაფარონ ესა თუ ის ეფექტები და სპეციფიკური სუნი.

ქვემოთ ჩამოთვლილია ის ზოგადი სიმტომები და უარყოფითი ეფექტები, რასაც იწვევს მარიხუანის რეგულარული მოხმარება:
ფიზიოლოგიური ეფექტები, რომელსაც ადგილი აქვს მარიხუანას მოხმარების შემდეგ:
• მარიხუანა იწვევს თვალის ლორწოვანი გარსის შესიებას, თვალის ანთებას;
• მარიხუანა იწვევს პულსის გახშირებას, გულისცემის გაძლიერებას;
• მარიხუანა იწვევს არტერიული წნევის მომატებას ან დაცემას;
• მარიხუანა არღვევს მოძრაობის ფუნქციებს;
• მარიხუანა იწვევს მოთენთილობას;
• მარიხუანა იწვევს ძილიანობას;
• მარიხუანა იწვევს ორგანიზმის ტემპერატურის ცვალებადობას;
• მარიხუანა იწვევს თავის ტკივილს;
• მარიხუანა იწვევს თავბრუსხვევას;
• მარიხუანა იწვევს გულისრევის პროვოცირებას;
• მარიხუანა იწვევს შიმშილის შეგრძნებებს;
ეფექტები, რომელსაც მარიხუანა იწვევს ადამიანის ქცევებში:
• მარიხუანა ხელს უწყობს რელაქსაციის პროცესს;
• მარიხუანა ანელებს ფსიქომოტორულ (მოძრაობითი) აქტიურობას;
• მარიხუანა აუარესებს ყურადღების კონცენტრაციას, ხელს უშლის სიტუაციის ადეკვატურად შეფასების უნარს;
• მარიხუანა ამცირებს ავტომობილის მართვის და ყველა იმ საქმიანობის უნარს, რომელიც საჭიროებს ყურადღებას;
• მარიხუანა იწვევს საუბრის აჩქარებას და შეუკავებელ ყბედობას;
ემოციური ეფექტები, რომელსაც იწვევს მარიხუანა:
• მარიხუანა იწვევს ეიფორიას, კეთილდღეობის შეგრძნებას;
• მარიხუანა იწვევს უზრუნველ მდგომარეობას, რომელიც მონაცვლეობს მოუსვენრობასა და შინაგანი შფოთის მდგომარეობასთან;
ნერვოფსიქოლოგიური ეფექტები, რომელსაც იწვევს მარიხუანა:
• მარიხუანა იწვევს მოკლევადიანი მეხსიერების, გაგების და რაიმე ამოცანის შესრულების უნარის გაუარესებას;
• მარიხუანა იწვევს დროის და სივრცის შეგრძნების დაკარგვას;
• მარიხუანა იწვევს აპათიას;
• მარიხუანა ამძაფრებს მხედველობით, სმენის და ყნოსვის შეგრძნებებს;
• მარიხუანა იწვევს მოტივაციის ნაკლებობას;
• მარიხუანა ამცირებს ტკივილის შეგრძნების ბარიერს;
• მარიხუანა იწვევს სექსუალური ემოციების ცვლილებებს;
• მარიხუანა იწვევს ჰალუცინაციებს;
• მარიხუანა იწვევს საკუთარი თავის, როგორც პიროვნების, აღქმის უნარის დაკარგვას;
• მარიხუანა იწვევს ფსიქოზს (განსაკუთრებულად დიდი დოზა);
მარიხუანას ზემოქმედება ტვინზე

მარიხუანა, მოხმარების სიპტომები, უარყოფითი ასპექტები – მარიხუანა მოქმედებს აზროვნებაზე, გაგების უნარზე, აბსტრაქტულ აზროვნებაზე, სწავლის შესაძლებლობაზე.
მარიხუანას, დოზისა და მისი მომხმარებლის ათვისების უნარის გათვალისწინებით, შეუძლია გამოიწვიოს პანიკა, მოუსვენრობა და ტოქსიკური ფსიქოზი.
მისმა ხანგრძლივმა მოხმარებამ, შეიძლება სტრუქტურული და ფუნქციონალური ცვლილებები გამოიწვიოს.

მარიხუანას ზემოქმედება ფილტვებზე

მარიხუანას მოხმარება იწვევს თამბაქოს მწეველთათვის დამახასიათებელ მთელ რიგ მავნე ეფექტებს:
ბრონქიტი, ფარინგიტი, სინუსიტი, იგი ხელს უწყობს ზედა სასუნთქი გზებისა და არხების დაავადებებს.

მარიხუანას ზემოქმედება გულზე

მარიხუანა იწვევს გაძლიერებულ გულისცემას, პულსის გახშირებას და სისხლის წნევის მომატებას.
განსაკუთრებით მავნებელია ადამიანებისთვის, ვისაც სნეული გული აქვს.
მარიხუანას ზემოქმედება რეპროდუცირების სისტემაზე (მამაკაცებში)
ზუსტი კვლევები ამ ფაქტის შესახებ არ არსებობს, თუმცა, დადგენილია შემდეგი:
მარიხუანა, მოხმარების სიპტომები, უარყოფითი ასპექტები – მარიხუანა ამცირებს სისხლში ტესტოსტერონის დონეს, რომელიც მამაკაცის მთავარი ჰორმონია.
მისი დაჟინებული და ძალიან ხანგრძლივი მოხმარება, ჰორმონალურ ფონს ცვლის იმდენად, რომ შეიძლება მოზარდებში სქესობრივი ფუნქციების დარღვევაც კი გამოიწვიოს.
ძალიან მძიმე შემთხვევებში, შეინიშნება სპერმატოზოიდების როდენობის შემცირება და შეზღუდვა. ასევე სპერმაში ანორმალური უჯრედების მომატება.
მარიხუანას ზემოქმედება რეპროდუცირების სისტემაზე (ქალებში)

მარიხუანა, მოხმარების სიპტომები, უარყოფითი ასპექტები – მარიხუანა ცვლის ტვინის მოქმედებას, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ოვულიაციის დარღვევა და განაყოფიერების შესაძლებლობის შემცირება.
მარიხუანამ შესაძლებელია ტოქსიკური ზემოქმედება მოახდინოს ფეხმძიმობის დროს ნაყოფის განვითარებაზე და ფეხმძიმობის მიმდინარეობაზე.
ამ ფაქტორმა, შესაძლოა, ეგრეთ წოდებული ”მარიხუანის ფეტალური შედეგი” გამოიწვიოს, რაც გამოიხატება ახალდაბადებულ ჩვილთა წონაში კლებასა და მისი განვითარების გადახრებში.
ამის მიზეზია ის, რომ მარიხუანა ძუძუთი კვების დროს დედის რძიდან გადადის ახალშობილის ორგანიზმში.

მარიხუანას მოქმედება მოძრაობის ფუნქციებზე

მარიხუანას შეუძლია ზეგავლენა მოახდინოს გონებრივ და ფიზიკურ რეაქციებზე. იგი არღვევს კოორდინაციას და ზრდის რეაქციის ხანგრძლივობას.
ამ დროს ირღვევა ადამიანის საპასუხო რეაქცია სინათლის და ხმოვან სიგნალებზე, უარესდება თანმიმდევრული მოქმედებების და აღქმის უნარი.
ზოგ შემთხვევაში ჩნდება მოძრაობის, სიარულის, საუბრის ძლიერი მოთხოვნის სურვილი. დამახასიათებელია მშვიდ მდგომარეობაში არაბუნებრივი პოზები.
მარიხუანა და მისი ზემოქმედების სხვა შედეგები:
ქრონიკული დაღლილობა, თავის ტკივილი, გულის რევის შეგრძნება.
ყველაზე ცუდი, რაც შეიძლება მოყვეს მარიხუანას მოხმარებას, არის ის, რომ მან შეიძლება გამოიწვიოს მოთხოვნა სხვა უფრო ძლიერ ნარკოტიკულ საშუალებებზე.
მარიხუანა არ არის გამოსავალი…
მას არ მოაქვს თავისუფლება…
ის არის ეიფორია და თავის მოტყუება…
არაფერი სჯობს ჯანმრთელობასა და ჯანსაღი ცხოვრების წესს!!!” – წერს ინტერნეტ-მომხმარებელი.

წყარო : reitingi.ambebi.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

მამაკაცებში Y ქრომოსომის დაკარგვა, შესაძლოა, ნაადრევი სიკვდილის მიზეზი იყოს

534 views on

ახალი კვლევის თანახმად, სქესის ქრომოსომის დაკარგვა შეიძლება მრავალი მამაკაცის ადრეული სიკვდილის მიზეზი იყოს.
კვლევის ავტორები აცხადებენ, რომ ასაკის მატებასთან ერთად Y ქრომოსომის დაკარგვა საკმაოდ გავრცელებული მოვლენაა მამაკაცებში.
ვირჯინიის უნივერსიტეტის მედიცინის სკოლის მკვლევარის, კენეტ უოლშის შეფასებით, 70 წლის მამაკაცის 40 პროცენტი კარგავს Y ქრომოსომას. ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ეს იწვევს გულის კუნთის ნაწიბურის წარმოქმნას, რაც თავის მხრივ,  გულის უკმარისობის მიზეზი ხდება.
სტატისტიკის თანახმად, ამერიკელი ქალები, მამაკაცებზე, საშუალოდ, ხუთი წლით მეტხანს ცოცხლობენ. უოლშის გუნდის მტკიცებით, ის ფაქტი, რომ Y ქრომოსომის დაკარგვა იწვევს გულის უკმარისობას, შეიძლება ამ ხუთი წლიდან თითქმის ოთხის გამომწვევის იყოს.
„ეს ახალი კვლევა იძლევა მინიშნებებს იმის შესახებ, თუ რატომ აქვთ მამაკაცებს უფრო მოკლე სიცოცხლის ხანგრძლივობა, ვიდრე ქალებს“, – აცხადებს კენეტ უოლში.
მისი თქმით, მედიკამენტები, რომლებიც ამსუბუქებს ორგანოების ნაწიბურებს, შეიძლება განსაკუთრებით სასარგებლო იყოს მამაკაცებისთვის, რომლებიც კარგავენ ამ მნიშვნელოვან ქრომოსომას.
როგორ კარგავენ მამაკაცები Y ქრომოსომას?
მაშინ, როცა ქალები იბადებიან ორი X ქრომოსომით, მამაკაცებს აქვთ ერთი X და ერთი Y. თუმცა, ასაკის მატების პროცესში, მამაკაცების უჯრედების ნაწილში Y-ის დაკარგვა იწყება. სისხლის უჯრედები, რომლებიც განიცდიან სწრაფ ბრუნვას, განსაკუთრებით დაუცველია ამ პროცესის მიმართ. მეორეს მხრივ, რეპროდუქციული უჯრედები არ კარგავენ Y ქრომოსომებს, რის გამოც Y ქრომოსომის დაკარგვა არ არის მემკვიდრეობითი თვისება ოჯახებში.
კვლევის ავტორები აცხადებენ, რომ Y ქრომოსომის დაკარგვა მწეველთა საერთო პრობლემაა. მათი თქმით, მამაკაცები, რომლებიც კარგავენ ამ სქესის ქრომოსომას, უფრო ახალგაზრდა ასაკში იღუპებიან და ასევე უვითარდებათ ასაკთან დაკავშირებული დაავადებები, მათ შორის ალცჰაიმერი.
ახალ კვლევაში, მეცნიერებმა გამოიყენეს გენის რედაქტირების ტექნოლოგია, რათა შეექმნათ თაგვები, რომლებიც განიცდიან სისხლში Y ქრომოსომის დაკარგვას. შედეგები აჩვენებს, რომ ცხოველებს ასაკთან დაკავშირებული დაავადებები დაჩქარებული ტემპით განუვითარდათ. ისინი ასევე უფრო მიდრეკილები იყვნენ გულის ნაწიბურების განვითარებისკენ და ადრეულ ასაკში დაიღუპნენ.
ჯგუფმა დაადგინა, რომ ადამიანებში Y ქრომოსომის დაკარგვა ზრდის გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების, გულის უკმარისობის და ნაადრევი სიკვდილის რისკს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებისაქართველო

გზებზე საქართველოში ყოველდღე ერთზე მეტი ადამიანი იღუპება

1.66K views on

გზებზე საქართველოში ყოველდღე ერთზე მეტი ადამიანი იღუპება – ეს მაჩვენებელი ევროკავშირის წევრი ქვეყნების საშუალო მაჩვენებელს ორჯერ აღემატება.

 უფრო კონკრეტულად – მხოლოდ 2017 წელს, ავარიების შედეგად, 517 ადამიანი დაიღუპა, ხოლო სულ 8,461-მა პირმა მიიღო ჯანმრთელობის დაზიანება, ბოლო მონაცემის საშუალოს თუ დავითვლით, გამოდის, რომ ყოველდღიურად 23 ავარიასთან მაინც გვაქვს საქმე, სადაც ადამიანები დაზიანებებს იღებენ.

შესაბამისად, საქართველოში გზებზე სიკვდილიანობის მაჩვენებელი ევროპისა და ცენტრალური აზიის რეგიონში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალია,

წლების მიხედვით, ყველაზე მეტი გარდაცვალების შემთხვევა ქალაქში ღვედების რეგულაციის ამოქმედებამდე ანუ 2008 წელს მოხდა. მაშინ წლის განმავლობაში ავტოავარიებს 867 პირი ემსხვერპლა. ამ მონაცემებს საქსტატი იძლევა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ანალიტიკაკვლევებიკომუნიკაციასაქართველოფსიქოლოგია

კვლევა: სოციალური ქსელების მიმართ დამოკიდებულება საქართველოში

5.71K views on

   სოციალური ქსელი – ეს არის პროგრამული უზრუნველყოფა, რომელიც საშუალებას აძლევს მომხმარებელებს შექმნან თავიანთი პროფილები და დაუკავშირდნენ სხვა მონაწილეებს ვირტუალურ სამყაროში. ის წარმოადგენს კონკრეტული ადამიანის ნაცნობების გარკვეულ ვირტუალური წრეს, სადაც თვითონ ადამიანი – არის სოციალური ქსელის ცენტრი, მისი ნაცნობები კი – ამ ქსელის განშტოებები, ხოლო ურთიერთობები ამ ადამიანებთან – კავშირები.

  ინტერნეტს არაერთი უარყოფითი თვისება აქვს. კერძოდ, ინტერნეტის გამოყენებისას მომხმარებელი ზოგიერთ საიტზე განათავსებს პირად მონაცემებს: სახელი, გვარი, მისამართი, ტელეფონის ნომრები, ინტერესის სფეროები, მეგობართა წრე, ფოტოები და ა.შ. ინტერნეტი და სოციალური ქსელები ხელს უწყობენ პირადი ინფორმაციის მითვისებას და სხვა მიზნებისთვის გამოყენებას.  ასევე ონლაინშესყიდვების დროს პირადი ინფორმაცია საბანკო ბარათების და საიდუმლო სიტყვის, პაროლების შესახებ გადაეცემა ინტერნეტმაღაზიების საიტებს. ეს ინფორმაცია შეიძლება მოიპოვოს არაკეთილმოსურნე პიროვნებამ, რომელიც შემდგომ აღნიშნულ ინფორმაციას გამოიყენებს ბოროტი მიზნებით: ფინანსების ხელში ჩაგდება, შანტაჟი, უცხო პიროვნების რეკვიზიტებით ინტერნეტ თაღლითობის ან სხვა ტიპის კიბერდანაშაულის ჩადენა. ვინაიდან ინტერნეტი, ისევე როგორც მობილური და რადიო კავშირგაბმულობა სხვადასხვა ტექნიკური საშუალებებით იმართება, შესაძლებელია ინტერნეტ აქტივობის მონიტორინგი, ჩაწერა, გაანალიზება, როგორც საჭირო და აუცილებელი, ასევე არასასურველი ბოროტი მიზნებით. მრავალი ქვეყნის და ორგანიზაციის მუშაობაში განსაკუთრებული ადგილი უკავია კომპიუტერულ სისტემების და ინტერნეტის გამოყენებას, შესაბამისად მათი მუშაობის შეფერხება ან რაიმე სახის დაზიანება, სერიოზულად იმოქმედებს ნებისმიერ პროცესზე, რასაც აღნიშნული ორგანიზაცია, კომპანია თუ სახელმწიფო სტრუქტურა ახორციელებს. ინტერნეტში გავრცელებულია მილიონობით ვირუსული, მავნე კოდი, რომელიც შექმნილია კომპიუტერული სისტემების დასაზიანებლად. არსებობს მრავალი ფუნქციის მქონე ვირუსი: ზოგიერთ ვირუსს შეუძლია კომპიუტერის მართვა და არასანქცირებული მონიტორინგი, თვალთვალი ინტერნეტ მომხმარებლის საქმიანობაზე, ასევე საიდუმლო დოკუმენტაციის, ფინანსური მასალების, საბანკო ბარათების ინფორმაციის ხელში ჩაგდება და გადაგზავნა ვირუსის ავტორისთვის, სხვადასხვა კრიტიკული ინფორმაციული სისტემების წინააღმდეგ ინტერნეტ მომხარებლის კომპიუტერიდან შეტევის განხორციელება.

კვლევის მიზანი:

ჩვენი კვლევის მიზანს წარმოადგენს, განვსაზღვროთ და შევაფასოთ, რამდენად ახდენს გავლენას უარყოფითი შინაარსის ვიდეომასალა მომხმარებლების დამოკიდებულებებზე სოციალურ ქსელში უფროსი თაობის ადამიანებთან მიმართებით.

მიზნის მიღწევის გზაზე არსებული საკვლევი კითხვებია:

  1. განვსაზღვროთ, რამდენად ხშირი ურთიერთობა აქვთ რესპონდენტებს უფროსი თაობის ადამიანებთან სოციალური ქსელების მეშვეობით.
  2. განვსაზღვროთ რესპონდენტების დამოკიდებულებები უფროსი თაობის ადამიანებთან დაკავშირებით სოციალურ ქსელებში.

ცნებების ოპერაციონალიზაცია:

უფროსი თაობის ადამიანებში მოიაზრებიან, 50 წელს გადაცილებული საქართელოში მცხოვრები ადამიანები.

საკვლევი ჰიპოთეზა:

 ჩვენი კვლევის მიზნიდან გამომდინარე, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ჩვენს მიერ შეტანილი უარყოფითი შინაარსის ინტერვენციის ვიდეო გავლენას მოახდენს რესპონდენტების შეხედულებებზე და მათ განაწყობს უარყოფითი დამოკიდებულებებით საკვლევი საკითხის მიმართ.

მეთოდოლოგია

ჩვენი კვლევის  ფარგლებში გამოვიყენეთ კლასიკური ექსპერიმენტული დიზაინი. ექსპერიმენტის ფარგლებში წარმოდგენილი იყო ორი ჯგუფი: საკონტროლო (1) და ექსპერიმენტული (2), რომელთა წევრებიც ჰომოგენურნი იყვნენ გარკვეული მახასიათებლის მიხედვით, კერძოდ ისინი იყვნენ „დავითიანის ფსიქოლოგიური ცენტრის“ სალექციო ჯგუფები. როგორც ვთქვით ექსპერიმენტის ორივე ჯგუფი იყო  მსგავსი მახასიათებლების მქონე, განსხვავება იქნება მხოლოდ სტიმული, რომელიც იქნა წარდგენილი მხოლოდ ექსპერიმენტულ ჯგუფში. ჩვენი ექსპერიმენტული პირობა წარმოდგენილი იყო  ვიდეოს სახით ( ვიდეო იხ. ქვემოთ მოცემულ დანართ N1-ში).[2] აღნიშნული დიზაინის მეშვეობით, ვეცადეთ დაგვედგინა ნეგატიური შინაარსის ვიდეო სოციალური ქსელების შესახებ შეცვლიდა თუ არა ეპსპერიმენტული ჯგუფის  დამოკიდებულებას აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით. ექსპერიმენტულ და საკონტროლო ჯგუფებში შერჩევის მოცულობა თანაბარი იყო, კერძოდ 15-15.

შედეგები და ანალიზი

   მონაცემების ანალიზის შედეგად დადგინდა, რომ ჩვენს მიერ გამოკითხული რესპონდნეტების 96.7% მდედრობითი სქესის წარმომადგენელია, ხოლო 3.3% მამრობითი სქესის.  გამოკითხული რესპონდენტებიდან უმრავლესობა (83.3%) სოციალურ ქსელებს მოიხმარს ყოველდღიურად. ხოლო, ძირითად მიზანს, რომლისთვისაც რესპონდენტები სოციალურ ქსელებს მოიხმარენ არის მეგორებთან ურთიერთობა (30.0%), გართობა (23.3%) და სამსახური (16.7%).

   რესპონდენტებს შევთავაზეთ ასეთი კითხვა, აკონტროლებთ თუ არა სოციალურ ქსელში თქვენი მეგობრების რაოდენობას, რათა გაგვეგო რესპონდენტები ინტერესდებიან თუ არა მათი ვირტუალური მეგობრებით, რის შედეგადაც შემდეგი შედეგი მივიღეთ, რომ რეპონდენტების 36.7% მუდმივად აკონტროლებს სოციალურ ქსელში მეგობრების რაოდენობას, 6.7% ზოგჯერ აკონტროლებს, ხოლო 40.0% საერთოდ არ აკონტროლებს. (იხ.დიაგრამა N2) ასევე, კითხვაზე აკონტროლებთ თუ არა სოციალურ ქსელში თქვენი სამეგობრო წრის შემადგენლობას, რესპონდენტების   43.3% მუდმივად აკონტროლებს სამეგობრო წრის  შემადგენლობას, 16.7% ზოგწერ აკონტროლებს ხოლო, 26.7% საერთოდ არ აკონტროლებს. (იხ. დიაგრამა N1)

დიაგრამა N1 აკონტროლებენ თუ არა სოციალურ ქსელში ვირტუალური მეგობრების რაოდენობას და შემადგენლობას

  რესპონდენტებს დავუსვით შეკითხვა, მეგობრობენ თუ არა სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანებთან, რაზეც მათ გვიპასუხეს, რომ რესპონდენტების მეხუთედს (20.0%) ძალიან იშვიათად უწევს ურთიერთობა უფროსი თაობის ადამიანებთან სოციალური ქსელების მეშვეობით, თითქმის მესამედს (33.3%) არც ძალიან ხშირად და არც იშვიათად უწევს ურთიერთობა, ხოლო რესპონდენტების 23.3% ძალიან ხშირად ურთიერთობს უფროსი თაობის ადამიანებთან სოციალური ქსელების მშევეობით. (იხ. დიაგრამა N2)

დიაგრამა N2 რამდენად ხშირად ურთიერთობენ უფროსი თაობის ადამიანებთან სოციალური ქსელების მეშვეობით

   კითხვაზე, რა აზრის ხართ სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანების მატებასთან დაკავშირებით, შემდეგნაირი შედეგი მივიღეთ. საკონტროლო ჯგუფის რესპონდენტების 42.5%-სთვის სრულიად მისაღებია სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანების მატება, ხოლო ექსპერიმენტული ჯგუფის 5.6% თვლის მისაღებად.(იხ. დიაგრამა N3) იმისათვის, რათა დაგვედგინა არსებობს თუ არა ექსპერიმენტულ და საკონტროლო ჯგუფებს შორის რაიმე სტატისტიკური განსხვავება გამოვიყენეთ T-test, რის შედეგადაც მივიღეთ შემდეგი შედეგი. ექსპერიმენტულსა(M=3.31, SD=1.06) და საკონტროლო(M=2.38, SD=1.33)  ჯგუფებს შორის  დაფიქსირდა მნიშვნელოვანი განსხვავება პასუხებს შორის. t(74)= -3.33, p=0.001. მიღებული შედეგი ცხადყოფს, რომ ნეგატიური ტიპის ვიდეო, რომელიც ჩადებული გვქონდა კითხვარში ექსპერიმენტული პირობის სახით, გავლენას ახდენს რესპონდენტების შეხედულებებზე სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანების მატებასთან ერთად.

დიაგრამა N3 რა აზრის ხართ სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანების მატებასთან ერთად

   შემდეგი კითხვა იყო ასეთი, თქვენი აზრით, რამდენაც უსაფრთხოა სოციალური ქსელებით სარგებლობა, რაზეც საკონტროლო ჯგუფის 12.5% თვლის, რომ ის სრულიად უსაფრთხოა, ხოლო ექსპერიმენტული ჯგუფის 16.7%. ამ ორ ცვალდს შორის განსხვავების დასადგენად გამოვიყენეთ ასევე T-test, რის შედგეადაც მივიღეთ, რომ საკონტროლო (M=2.70, SD=0.85) და ექსპერიმენტულ (M=2.33, SD=0.82) ჯგუფებს შორის სტატისტიკური სხვაობა არ გამოიკვეთა. t(74)=1.89, p=0.062. ექსპერიმენტული და საკონტროლო ჯგუფების შეხედულებებს შორის განსხვავების არარსებობა მიუთითებს იმაზე, რომ ჩვენს მიერ შეთავაზებული ექსპერიმენტული პირობა გავლენას არ ახდენა იმაზე, თუ რესპონდენტები რამდენად უსაფრთხოდ მიიჩნევენ სოციალურ ქსელებს.

   იმისათვის რათა ჩვენი მიზანი განგვეხორციელებინა რესპონდენტებს შევთავაზეთ რამდენიმე დებულება, რომლის მიმართაც უნდა გამოეხატათ თავიანთი დამოკიდებულება. პირველი კითხვა, რომელიც დავუსვით იყო, საინტერესოა თუ არა სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანებთან ურთიერთობა, რაზეც შემდეგნაირი შედეგი მივიღეთ. საკონტროლო ჯგუფის რესპონდენტების მეათედი (10.0%) სრულიად ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ხოლო 12% არ ეთანხმება და თვლიან, რომ სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანებთან ურთიერთობა არ არის საინტერესო. რაც შეეხება ექსპერიმენტული ჯგუფის წევრებს, მათი 11.11% სრულიად ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ხოლო 13.9% საერთოდ არ ეთანხმება. რესპონდენტების თითქმის ნახევარი (52.5%) ნეიტრალურად არი განწყობილი ამ მოსაზრების მიმართ. ექსპერიმენტული (M=3.33, SD=1.07) და საკონტროლო (M=3.15, SD=1.15) ჯგუფების შედარების შედეგად მივიღეთ, რომ მათ შორის მნიშვნელოვანი განსხვავება არ შეიმჩნევა. t(74)=-0.71, p=0.474. რაც გულისხმობს იმას, რომ კითხვარში ჩვენს მიერ შეტანილმა ცვლადმა გავლენა არ მოახდინა რესპონდენტების შეხედულებებზე, ანუ, მნიშვნელობა არ აქვს იმას ჩვენი ვიდეო ნეგატიური შინაარსის იქნებოდა თუ პოზიტიური, მისი გავლენა ექსპერიმენტული ჯგუფის რესპონდენტებზე არ შეიმჩნევა.

   შემდეგი დებულება იყო, სოციალური ქსელები უფრო მეტ საშუალებას აძლევს ადამიანებს ჩაიდინონ დანაშაული, რაზეც საკონტროლო ჯგუფის 22.5% სრულიად ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ხოლო 25% საერთოდ არ ეთანხმება, რაც შეეხება ექსპერიმენტულ ჯგუფს, მისი რესპონდენტების 11.1% სრულიად ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ხოლო 16.7% არ ეთანხმება. საკონტროლო (M=2.55, 1.17) და ექსპერიმენტული (2.77, 0.87) ჯგუფების შედარების შედეგად მივიღეთ, რომ მათ შორის დიდი განსხვავება რ შეიმჩნევა. t(74)=1.95, p=0.0364. მიღებუბული მონაცემებიდან გამომდინარე შესაძლებელია ვთქვათ, რომ ჩვენმა ექსპერიმენტულმა პირობამ გავლენა მოახდინა ექსპერიმენტულ ჯგუფზე, და მათი შეხედულებები  შეიცვალა  ნეგატიური ვიდეოს ნახვის შემდეგ.

   ბოლო კითხვა, რომელიც რესპონდენტებს დავუსვით იყო, საფრთხის შემცველია თუ არა უფროსი თაობის ადამიანებთან ურთიერთობა სოციალური ქსელების მეშვეობით, რაზეც მივიღეთ შემდეგი პასუხები. საკონტროლო ჯგუფის 12.5% თვლის რომ სოციალური ქსელებით უფროსი თაობის ადამიანებთან ურთიერთობა საფრთხის შემცველია, ხოლო 57.5% არ ეთანხმება ამ მოსაზრებას. ექსპერიმენტული ჯგუფის რესპონდენტების 27.8% ეთანხმება ამ მოსაზრებას, ხოლო 33.3% არ ეთანხმება, იმას, რომ უფროსი თაობის ადამიანებთან ურთიერთობა სოციალური ქსელები მეშვეობით საფრთხის შემცველია. საკონტროლო (M=3.63, SD=1.07) და ექსპერიმენტული (M=3.11, 1.06) ჯგუფების შედარების შედეგად დადგინდა, რომ მათ შორის არსებობს მცირე სტატისტიკური განსხვავება. t(74)=2.08, p=0.04. რაც იმას ნიშნავს, რომ ნეგატიური შინაარსის ვიდეომ შ რესპონდენტების გარკევული ნაწილის შეხედულებაზე იქონია გავლენა,იმასთან დაკავშირებით, რომ სოციალური ქსელებში ურთიერთობა უფროსი თაობის ადამიანებთან საფრთხის შემცველია.

დასკვნა

   ჩვენი კვლევის მიზნიდან გამომდინარე, გვაინტერესებდა მოახდენდა თუ არა გვალენას ჩვენს მიერ განხორციელებული ინტერვენცია რესპონდენტების დამოკიდებულებებზე სოციალურ ქსელში უფროსი თაობის ადამიანებთან დაკავშირებით. ინტერვენციას წარმოადგენდა ვიდეო, რომელშიც ასახული იყო სოციალური ქსელების ერთ-ერთი უარყოფითი მხარე, კერძოდ, სხვისი პიროვნების მითვისება. საკონტროლო და ექსპერიმენტული ჯგუფების მონაცემების გაანალიზების შედეგად ოთხ შეკითხვაზე გამოვლინდა ჯგუფების პასუხებს შორის სხვაობა, რომელიც დაკავშირებული იყო ვიდეოსთან, რომელიც რესპონდენტებმა ნახეს კითხვარის შევსების დაწყებამდე. მიუხედავად იმისა, რომ საკონტროლო და ექსპერიმენტულ ჯგუფებში მსგავსი მახასიათებლების მქონე რესპონდენტები შევარჩიეთ, მათი რაოდენობა გენდერულად  თანაბარი არ იყო, ვერ ვიტყვით, რომ ჩვენი ინტერვენცია პროდუქტიული აღმოჩნდა, რადგან ჩვენ არ გვქონდა მონაცემები რესპონდენტების დამოკიდებულებების შესახებ კვლევამდე, რაც გულისხმობს იმას, რომ აღნიშნული შედეგი შესაძლოა გამოწვეული იყოს არა ვიდეოს ყურების შედეგად, არამედ იმით რომ მათი დამოკიდებულებები ვიდეოს ნახვამდეც   მსგავსი ტიპის იყო სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანებთან დაკავშირებით. ეს ყოველივე კი შესაძლოა ჩავთვალოთ კვლევის შეზღუდვად.

   მიღუბული შედეგიდან გამომდინარე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ჩვენი ჰიპოთეზა იმის შესახებ, რომ ნეგატიური შინაარსის ვიდეომასალა უარყოფითად შეცვლიდა რესპონდენტების დამოკიდებულებებს, გამართლდა. კითხვაზე, რა აზრის ხართ სოციალურ ქსელებში უფროსი თაობის ადამიანების მატებასთან დაკავშრებით მივიღეთ საკმაოდ შეცვილი მონაცემები, რომელთა შორისაც გამოვლინდა სტატისტიკური განსხვავება ( t(74)= -3.33, p=0.001), რაც გულისხმობს იმას, რომ ჩვენს მიერ შეთავაზებული ვიდეოს ყურების შემდეგ მათი შეხედულებები შეიცვალა ნეგატიური კუთხით. ასევე კითხვაზე, რამდენად უსაფრთხოა სოციალურ ქსელში უფროსი თაობის ადამიანეთან ურთიერთობა, დაფიქსირდა მცირედი სტატისტიკური სხვაობა საკონტროლო და ექსპერიმენტული ჯგუფების მონაცემებს შორის, რაზეც ასევე, შეგვიძლია ვიფიქროთ, რომ ვიდეოს ყურების შესაბამისად შეიცვალა მათი დამოკიდებულებები.

   მიუხედავად ამისა, ჩვენს კველვას აქვს გარკვეული შეზღუდვები. კერძოდ, ჩვენ მიერ გამოკითხული ადამიანების რაოდენობით არ შეგვიძლია მიღებული მონაცემების გენერალიზება. ასევე, ვერ მოხერხდება პრეტესტის ჩატარება რესპონდენტების არსებული დამოკიდებულებების გასაზომად, მაგრამ, საბოლოო ჯამში შესაძლოა ვთქვათ, რომ ჩვენმა ინტერვენციამ შედეგი გამოიღო.

გამოყენებული ლიტერატურა:

  1. მარიამ ხონელიძე, „სოციალური ქსელების გავლენა დამიანთა ფსიქიკაზე“ ; 2014
  1. ელზა ბიწაძე, „სოციალური ქსელების განვითარების თანამედროვე ტენდენციები“, 2013
  1. It’s a Social World: Top 10 Need-to-Knows About Social Networking and Where It’s Headed. Whitepaper.

  http://www.comscore.com/Insights//2011/

  1. კავკასიის კვლევითი რესურსების ცენტრი http://www.crcc.ge
  2. Don Tapscot, “How to Net Generation Change the world”; 2016
  3. Bodford, J, 7 Ways Facebook Is Bad for Your Mental Health. Psychologytoday, 2014)

დავითიანნის ფსიქოლოგიის ცენტრი●Psychology center of Davitianni

ექსპერიმენტი: სოციალური ქსლების მიმართ დამოკიდებულება

ავტორები: ანანო შაყულაშვილი, ნოდარ ქაშიაშვილი, ბექა ჯარიაშვილი

[1] Don Tapscot, “How to Net Generation Change the world”; 2016

[2]  https://goo.gl/TYykr8

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

კვლევა – ორსულობის შეწყვეტას, შესაძლოა, კაცის არაჯანსაღი სპერმაც იწვევდეს

2.64K views on

შეწყვეტილ ორსულობათა მიზეზი, შესაძლოა, ზოგჯერ, კაცის სპერმის დაზიანებული დნმ იყოს. ამის შესახებ საუბარია Imperial College London-ის მეცნიერთა კვლევაში, რომლის შესახებაც სტატიას გამოცემა The Guardian აქვეყნებს.

გამოცემა აღნიშნავს, რომ როდესაც ორსულობა წყდება, ყურადღება, მეტწილად, ქალის სხეულზე, იმუნური სისტემის პრობლემებსა და ინფექციებზე  მახვილდება. თუმცა, ბრიტანეთის მთავრობის მიერ დაფინანსებულმა მცირე კვლევამ აჩვენა, რომ შეწყვეტილი ორსულობა, შესაძლოა, კაცის პრობლემებითაც იყოს გამოწვეული, მათ შორის, არაჯანსაღი სპერმით.

“ტრადიციულად, ექიმები ყურადღებას ამახვილებენ ქალზე, როცა ორსულობის შეწყვეტის მიზეზებს იკვლევენ. კაცის ჯანმრთელობა – და მისი სპერმის სიჯანსაღე – არ ანალიზდებოდა”, – აღნიშნავს ექიმი ჩანა ჯეისენა, კვლევის მთავარი ავტორი, Imperial College London-ის მედიცინის დეპარტამენტიდან და ამატებს:

“მიუხედავად ამისა, ამ კვლევას შემოაქვს მტკიცებულება, რომელიც გვთავაზობს [ვარიანტს], რომ სპერმის სიჯანსაღე განსაზღვრავს ორსულობის სიჯანსაღეს. მაგალითად, ჩატარებული კვლევა გვთავაზობს, რომ სპერმა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს პლაცენტის ფორმირებაში…”

მკვლევართა ჯგუფი 50 კაცს აკვირდებოდა, რომელთა პარტნიორებს ორსულობა სამჯერ შეუწყდათ, ნაყოფის 20 კვირიანი განვითარების პერიოდის დასრულებამდე. მეცნიერებმა მათი სპერმის კვლევის შედეგები შეადარეს სხვა 60 კაცის (საკონტროლო ჯგუფის) სპერმის კვლევის შედეგებს.

დადგინდა, რომ იმ კაცების სპერმის დნმ, რომელთა პარტნიორებსაც ორსულობა რამდენჯერმე შეუწყდათ, ორჯერ დაიზანებული იყო, ვიდრე საკონტროლო ჯგუფში თავმოყრილი კაცებისა.

კვლევის ავტორები ყურადღებას ამახვილებენ პროცესის მონაწილეებში რეაქტიული ოქსიგენის სახეობათა შემცველობაზე – ეს არის მოლეკულა, წარმოქმნილი უჯრედების მიერ, რომელიც სპერმას ბაქტერიებისა და ინფექციებისაგან იცავს.  თუმცა, ჭარბი კონცენტრაციის შემთხვევაში, მას შეუძლია, მნიშნველოვნად დააზიანოს სპერმის უჯრედები.

“კაცებს, რომელთა პარტნიორების შემთხვევაშიც ორსულობა შეწყდა, რეაქტიული ოქსიგენის ოთხჯერ მაღალი შემცველობა დაუდგინდათ, ვიდრე საკონტროლო ჯგუფის წევრებს. მეცნიერები ახლა მიზეზებს იძიებენ”, – წერს The Guardian.

კაცები, რომელთა პარტნიორებმაც წარუმატებელი ორსულობა გამოიარეს, საკონტროლო ჯგუფის წევრ კაცებზე ასაკით უფროსები და მეტად ჭარბწონიანები არიან. ახლა მკვლევარები სწავლობენ, შეიძლება თუ არა, ეს ორი ფაქტორი რეაქტიული ოქსიგენის ჭარბ დონეზე მოქმედებდეს.

“მიუხედავად იმისა, რომ ეს მცირე კვლევაა, [ის]  მაინც გვაძლევს მითითებებს. თუ დავადასტურებთ, რომ სპერმაში რეაქტიული ოქსიგენის ჭარბი შემცველობა ზრდის ორსულობის შეწყვეტის რისკს, შეგვიძლია, გავაუმჯობესოთ მკურნალობის პროცედურები და გავზარდოთ ჯანმრთელი ორსულობის შანსები”, – ასკვნის კვლევის მთავარი ავტორი.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

გაერო : საქართველოში 77 ათასი ბავშვი შიმშილობს, 300 ბავშვი კი ყოველწლიურად შიმშილით იღუპება

2.47K views on

გაეროს ბავშვთა ფონდის, „იუნისეფის“ მონაცემებით, საკვების მწვავე დეფიციტის, ან მასთან დაკავშირებული სხვადასხვა მიზეზით, როგორიცაა ორსულთა ანემია, ახალშობილთა მცირეწონიანობა, ფოლიუმის მჟავის ნაკლებობასთან ასოცირებული თანდაყოლილი ანომალიები, არასრულფასოვანი ძუძუთი კვების გამო და სხვა, საქართველოში ყოველწლიურად 300 ბავშვი იღუპება. დაახლოებით 77 ათასი ბავშვი უკიდურეს სიღარიბეში ცხოვრობს და არსებობს რისკი, რომ ისინიც გოგიტა აბაშიძის ბედს გაიზიარებენ. ამ მონაცემების შესახებ „იუნისეფის“ მიერ ჩატარებული კვლევა ჯერ კიდევ 2012 წლის ივლისში იუწყებოდა. თუმცა, საზოგადოების ყურადღების ცენტრში პრობლემა მხოლოდ 1 წლის გოგიტას დაღუპვის შემდეგ მოექცა. სულ, ბოლო 10 წლის მანძილზე საქართველოში 4 300 ახალშობილი დაიღუპა.

საქართველოში გაეროს ბავშვთა ფონდის კომუნიკაციის პროგრამისხელმძღვანელი მაია ქურციკიძის ინფორმაციით, რომელიც „იუნისეფის“ კვლევებს ეყრდნობა, საქართველოში 9.4 %, ანუ 77 ათასი ბავშვი ცხოვრობს უკიდურეს სიღარიბეში,  ასევე ამ კვლევის შედეგად გაირკვა, რომ „ ბავშვიანი ოჯახები არიან უფრო ღარიბნი და დაუცველნი, ვიდრე საზოგადოების სხვა ჯგუფები. და არსებული სოციალური დაცვის მექანიზმები, რომლებიც ქვეყანაში მოქმედებს, სათანადოდ ვერ ითვალისწინებს ბავშვების ინტერესებს“. ამავე კვლევის დასკვნაში წლიური მაჩვენებლის შესახებ ვკითხულობთ: „ყოველწლიურად 800 ბავშვი იღუპება 5 წლამდე ასაკის. აქედან 700 იღუპება პირველი 12 თვის განმავლობაში, ხოლო 400 ბავშვი ამ 700-დან იღუპება დაბადებიდან პირველი კვირის განმავლობაში, რომელიც არის ყველაზე კრიტიკული ბავშვის სიცოცხლის შენარჩუნებისათვის. აქედან 300 უკავშირდება ამა თუ იმ კვებასთან დაკავშირებულ დეფიციტს, როგორიცაა, მცირეწონიანობა, ანემიასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასე შემდეგ“.-აცხადებს მაია ქურჩიკიძე.

გაეროს რეკომენდაციები

gაეროს ბავშვთა ფონდმა გარკვეული რეკომენდაციებიც შესთავაზა ხელისუფლებას, მათ შორის

ფქვილის ფორტიფიკაცია, ანუ – გამდიდრება რკინით, ფოლიუმის მჟავით. ასევე ზოგადად საზოგადოების განათლება, რომ მან იცოდეს, გაიაზროს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია  სწორედ ასეთი ვიტამინები და მიკროელემენტები მათი ჯანმრთელობისთვის. საზოგადოებისგანაც უნდა წამოვიდეს გარკვეული მოთხოვნა ისეთ პროდუქტებზე, რომელიც დღესდღეობით, სამწუხაროდ, არ არის.

ეს რაც შეეხება გაეროს რეკომენდაციებს,  ახალ მთავრობას  წერილობით მიმართა ასევე საქართველოში იუნისეფის ბავშვთა ფონდმაც,   სადაც კონკრეტული სამოქმედო მიმართულებებია წარმოდგენილი, როგორიც არის განათლება, ჯანდაცვა, სოციალური უზრუნველყოფა. რეკომენდაციები მდგომარეობს შემდეგში: „უპირველეს ყოვლისა, უნდა შეფასდეს არსებული სოციალური შეღავათების სისტემის ეფექტურობა. მეორე – შეიქმნას სამუშაო ჯგუფი, რომელიც გადახედავს საჭიროებების შეფასების ფორმულას, ანუ, იმ მეთოდოლოგიას, რომლითაც ხდება გარკვეულწილად ოჯახებისთვის სარეიტინგო ქულების მინიჭება. აქ უნდა მოხდეს ბავშვის საჭიროებების უფრო მეტად გათვალისწინება ოჯახებისთვის სარეიტინგო ქულების მინიჭებაში. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დამყარდეს და მჭიდრო გახდეს კავშირი სოციალურ აგენტებს და სოციალურ მუშაკებს შორის“…

ასევე,   მთავარია დაფინანსების გაზრდა სოციალურ პროგრამებში, „ ჩვენი გამოთვლებით, ბავშვთა ყოველთვიური შემწეობის შემოღება 30 ლარის ოდენობით, რომელიც სახელმწიფოს დაუჯდება სულ 25 მილიონი ლარი, ყველაზე მეტად ეფექტური იქნება ბავშვთა სიღარიბის შემცირების საკითხში. მაგალითად, თუ უკიდურესი სიღარიბე არის 9.1 პროცენტი, ის ჩამოვა 3.9 პროცენტამდე.  ყველაზე უფრო ეფექტური ინტერვენცია   ამ ეტაპზე იქნება ბავშვთა საყოველთაო შეღავათი, ანუ შემწეობა, რასაკვირველია, პენსიების ზრდასთან ერთად“- აღნიშნავს საქართველოს გაეროს ბავშვთა ფონდის წარმომადგენელი.

წყარო:geomediapress.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

BBC – დედამიწაზე მეექვსე მასობრივი გადაშენება დაიწყო

1.3K views on

ამერიკელი და მექსიკელი მეცნიერების კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ ტყეების გაჩეხვამ და ბრაკონიერობამ ცხოველების, ფრინველების და რეპტილიების სულ მცირე 515 სახეობა გადაშენების ზღვარზე მიიყვანა. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ცნობით, ეს კიდევ ერთხელ ამტკიცებს, რომ ჩვენს პლანეტაზე მეექვსე მასობრივი გადაშენების პროცესი მიმდინარეობს. ცოცხალი არსებები ბუნებრივ ტემპთან შედარებით დედამიწის ზურგიდან 100-ჯერ სწრაფად ქრებია. თუმცა წინა პერიოდებისგან განსხვავებით, როდესაც გადაშენება ბუნებრივი კატაკლიზმებით იყო გამოწვეული, ეს პროცესი ადამიანის აქტივობის შედეგია.

„მეექვსე მასობრივი გადაშენების პერიოდში შევედით. ჩვენი კვლევის შედეგად გავარკვიეთ, რომ კრიზისი იმდენად სერიოზულია, რომ მომდევო 10-50 წელიწადში ჩვენი ქმედებები კაცობრიობის მომავალს განაპირობებს“, – ამბობს მექსიკის ეროვნული უნივერსიტეტის პროფესორი ჯერარდო ცებალოსი.

იანვარში გაერომ ველური ბუნების გადარჩენის გეგმა წარადგინა. ანალოგიური გეგმა ორგანიზაციამ 2010 წელსაც შეადგინა, მაგრამ მსოფლიომ მასში გაწერილი პირობები ვერ შეასრულა, ამიტომ ახლა პლანეტაზე სახეობების გადაშენების უპრეცედენტო ტემპი ფიქსირდება, საფრთხეშია ეკოსისტემები, რაც ადამიანის ცხოვრებაზე ძლიერ გავლენას ახდენს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

CNN – დიდხანს ჯდომა კიბოს რისკს ზრდის

843 views on

დიდხანს ჯდომა კიბოს რისკს ზრდს, -ამის შესახებ ამერიკელი მეცნიერების მიერ ჩატარებულ კვლევაშია ნათქვამი, რომლის შედეგებიც ჟურნალ  JAMA Oncology-ში გამოქვეყნდა.

კვლევის ფარგლებში „ტეხასის უნივერსიტეტის ანდერსონის კიბოს ცენტრის“ მეცნიერებმა 8 000 ადამიანს 2009 წლიდან 2013 წლამდე აქსელერომეტრების ტარება სთხოვეს. კვლევის დასაწყისში კიბო არცერთ მათგანს ჰქონდა.

ხუთწლიანი დაკვირვების შემდეგ მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ იმ ადამიანების კიბოთი დაავადების რისკი, რომლებსაც ყველაზე დიდხანს უწევდათ ჯდომა, 82 პროცენტით მაღალი იყო იმათზე, ვინც ყველაზე ნაკლები დროის განმავლობაში იჯდა.

ამავე კვლევამ აჩვენა, რომ ყოველდღიური ნახევარ საათიანი მსუბუქი ფიზიკური აქტივობა, როგორიცაა მაგალითად ფეხით სიარული, კიბოს რისკს 8 %-ით ამცირებს.

კვლევის ავტორების განმარტებით, რისკს კიდევ მეტად – 31 პროცენტით ამცირებს საშუალო სიმძიმის ვარჯიში.

„თუკი 30 წუთის განმავლობაში მოძრაობას ყოველდღიური ცხოვრების წესად გაიხდით, ეს დაგეხმარებათ, კიბოსგან სიკვდილის რისკი მნიშვნელოვნად შეამციროთ,“- აცხადებენ კვლევის ავტორები.

მათი თქმით, შემდგომი კვლევების მიზანია, დაადგინონ, ხანგრძლივად ჯდომისგან გამოწვეული კიბოს  ავადობის კოეფიციენტი და ის, აქვს თუ არა მნიშვნელობა სქესსა და რასას.

წყარო : CNN

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

ზეითუნის ზეთი, კაკალი და ავოკადო – საკვები, რომელიც სიცოცხლეს ახანგრძლივებს

3.39K views on

მაგიური წამალი, რომელიც ხანგრძლივ და ჯანმრთელ ცხოვრებას უწყობს ხელს, შესაძლოა ზეითუნის ზეთის სახით კარადაში გქონდეთ. 

მეცნიერები აცხადებენ, რომ სამზარეულოს ამ ძირითად ინგრედიენტში აღმოჩენილი ცხიმის ფორმა ადამიანებს 100 წლამდე მიღწევაში ეხმარება. თუმცა მრგვალ ჭიებზე ახლახან ჩატარებული მონოუჯერი ცხიმების ცდაზე დაყრდნობით ასევე გვაფრთხილებენ, რომ შესაძლოა ზეითუნის ზეთმა წონაში მომატება გამოიწვიოს.

აღმოჩნდა, რომ ცხოველები, რომლებსაც ჯანსაღ ნაერთს აძლევდნენ, რომელიც ზეითუნის ზეთის გარდა ავოკადოსა კაკალშიც აღმოაჩინეს,  გაცილებით ხანგრძლივად ცხოვრობდნენ. ეს ხდებოდა მიუხედავად იმისა, რომ ისინი სუქდებოდნენ – ადრეული  სიკვდილის ინდიკატორი, რომელიც გულის დაავადებისა და დიაბეტის რისკს ზრდის.

ექსპერტების აზრით, დასკვნები შესაძლოა ადამიანებისთვისაც რელევანტური იყოს.

სტენფორდის უნივერსიტეტის მედიცინის სკოლის მკვლევარები თვლიან, რომ ცხიმი უჯრედებს დაბერებისგან იცავს. მათივე თქმით, ის საშუალებას აძლევს სხეულს სწრაფად აითვისონ ენერგია საკვებისგან. შესაძლოა ამით აიხსნება ის ფაქტიც, რომ სამხრეთ ევროპელები, რომლებიც ზეითუნის ზეთს ხშირად მოიხმარენ, დიდხანს ცოცხლობენ და მიუხედავად იმისა, რომ მეტ ცხიმს მოიხმარენ, გულის დაავადებების ნაკლები რისკის ქვეშ იმყოფებიან.

კვლევაში, რომლის დროსაც მრგვალი ჭიები უჯერი ცხიმოვანი მჟავებით გამოკვებეს. უჯერი ცხიმოვანი მჟავები, როგორც ცნობილია, გულის დაავადებისა და დიაბეტის რისკს ზრდის.

ჭიები გასუქდნენ, თუმცა საშუალოზე მეტხანს ცოცხლობდნენ. მეცნიერები ცდილობენ, დაადგინონ, როგორ მოქმედებს უჯერი ცხიმოვანი მჟავის დაგროვება სიცოცხლის გახანგრძლივებაზე.

ადამიანები, რომლებიც უჯერი ცხიმებით იკვევებიან, გულის დაავადებისა და დიაბეტის დაბალი რისკის ქვეშ იმყოფებიან.

„როგორც ჩანს, ის ჯანმრთელობისთვის, განსაკუთრებით კი გულისთვის ძალიან სასარგებლოა,“ – განაცხადა კვლევაზე კომენტირებისას ლონდონში მოღვაწე ნუტრიციონისტმა – რობ ჰონსონმა.  „ის შეიცავს უნიკალურ ანტიოქსიდანტებს, რომლებიც ამცირებენ ანთებას. თუმცა, ყველა ჯანსაღი საკვების მსგავსად, იმისათვის, რომ ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო იყოს, უჯერი ცხიმების შემცველი საკვები ზომიერად უნდა მივიღოთ, “ – დასძინა მან.

 

წყარო: Dailymail

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
1 … 40 41 42 43 44 … 106
Page 42 of 106