close

კვლევები

კვლევებიმედიცინა

აშშ-ში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ცილა, რომელიც სრულად ანეიტრალებს კორონავირუსს

აშშ-ის პიტსბურგის უნივერსიტეტში მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ცილა, რომელსაც უნარი შესწევს, მინიმალური დოზის შემთხვევაშიც კი სრულად გაანეიტრალოს ახალი ტიპის კორონავირუსი. კერძოდ, ცილას შეუძლია კონტაქტში შევიდეს კორონავირუსის S-ცილასთან, შეაღწიოს მასში და გაანადგუროს ის. ამის შესახებ რადიო „თავისუფლების“ ცნობით, გამოკვლევა ჟურნალ Cell-ში გამოქვეყნდა.

საუბარია ცილოვან შენაერთზე, რომელიც ათჯერ უფრო მცირე ზომისაა სრული ზომის ანტისხეულთან შედარებით და რომელიც COVID-19-ის საწინააღმდეგო პრეპარატ Ab8-ის შესაქმნელად გამოიყენება.

კვლევაში აღნიშნულია, რომ ამ პრეპარატმა მაღალი ეფექტიანობა გამოავლინა კორონავირუსის ინფექციის მკურნალობისას თაგვებსა და ზაზუნებში. ამასთან, სპეციალისტებმა ყურადღება მიაქციეს იმას, რომ აღმოჩენილი ნივთიერების მოლეკულები კავშირში არ შედის ადამიანის უჯრედებთან, რის ხარჯზეც შესაძლებელია არასასურველი თანმდევი ეფექტების მინიმუმამდე დაყვანა.

„Ab8-ს არა მხოლოდ COVID-19-ის თერაპიის პოტენციალი მოეპოვება, არამედ განიხილება როგორც პროფილაქტიკური საშუალება ახალი ტიპის კორონავირუსით ადამიანების დაავადების თავიდან ასაცილებლად“, – განაცხადა გამოკვლევის ავტორმა ჯონ მელორსმა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

Stau2 – ტვინში შემავალი ცილა, რომელიც სწავლისა და მახსოვრობის უნარს ავითარებს

აღმოჩნდა, რომ იდუმალი ცილა, რომელიც რიბონუკლეინის მჟავას კრავს, ვირთაგვებში მახსოვრობის ფორმირების პროცესში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს.

ეს არის პირველი შემთხვევა, როცა მოლეკულური ფაქტორი სინაფსურ პლასტიკურობასა და ცოდნასთან დააკავშირეს.

მეცნიერებმა ჩაახშეს ცილებ სტეფენ ჰომოგო 2-ის სინთეზი (Stau2) ვირთაგვებში და აღმოაჩინეს, რომ შედეგად, მათი სწავლის უნარი დაქვეითდა ანუ პროტეინების დაბალი დონის მქონე ვირთაგვებს მეხსიერების გაუარესება აღენიშნებოდათ.

როდესაც ჩვენ რაღაცას ვსწავლობთ, ჩვენი ტვინის სტრუქტურა მკაფიოდ იცვლება ახალი ინფორმაციის შესანახად, „სინასპტიკურ პლასტიკურობაში“.

ამ ცვლილების გრძელვადიანი მოლეკულური ალტერაცია იშიფრება მაცნე რიბონუკლეინის მჟავის მოლეკულებში, რომლებიც შემდეგ მოგზაურობენ ადგილზე და კონკრეტულ პროტეინებ აპროგრამებენ, რომელიც ინფორმაციის შენახვაში გვეხმარება.

გასული წლის კვლევაში, მიუნხენის ლუდვიგ-მაქსიმილის უნივერსიტეტის ნეირომეცნიერმა მაიკლ კეიბლერმა აჩვენა, რომ Stau2 არის ცილა, რომელიც ეხმარება mRNA-ის ნეირონული სინაპეციებისკენ გაგზავნას – ნეირონსა და სხვა ნეირონს, ან უჯრედი – მიშენის შორის კომუნიკაციის წერტილი.

მაგრამ რა როლი ითამაშა მან სწავლისა და მეხსიერების ფორმირების პროცესში, ჯერ კიდევ არ იყო კარგად ახსნილი.

გერმანიის მანჰაიემის უნივერსიტეტსა და ესპანეთის სევილიის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა მოამზადეს ვირთაგვები Stau2- ის დეფიციტით, რათა მოქმედებაში დაკვირვებიდნენ სწავლის უნარზე მის ზეგავლენას.

,,პირველად მეცნიერების ისტორიაში, ეს ნამუშევარი საშუალებას გვაძლევს, კონკრეტული მოლეკულური ფაქტორი – რიბონუკლეინის მჟავის შემაკავშირებელი ცილა – Stau2-ი, სინაფსურ პლასტიკურობასა და სწავლის უნართან დაგვეკავშირებინა”, – განაცხადეს კვლევის ავტორებმა.

ცდის ფარგლებში ვირთაგვებს სხვადასხვა სახის დავალება მისცეს, Stau2-ის დეფიციტის მქონე ვირთაგვებმა საკონტროლო ჯგუფთან შედარებით მუშა მეხსიერების შესამჩნევად დაბალი დონე აჩვენეს.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ სწავლისა და მახსოვრობის პროცესში Stau2-ის ზუსტი როლის განსასაზღვრად დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო.

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

მეცნიერებმა დაადგინეს, რა იწვევს კოვიდ 19-ით ინფიცირებულ პაციენტებში ყნოსვის დაკარგვას

ანოსმია, ანუ ყნოსვის დაკარგვა, კორონავირუსის ერთ-ერთი სიმპტომია. მეცნიერებმა დაადგინეს, თუ რა იწვევს ამას.

აშშ-ის ჰარვარდის სამედიცინო სკოლის მეცნიერებმა დაადგინეს,  ყნოსვის რომელი ტიპის უჯრედებია ყველაზე დაუცველი „კოვიდ 19“-ის გამომწვევის SARS-CoV-2-ის ინფექციის მიმართ.

ისინი გაკვირვებული დარჩნენ, როცა აღმოაჩინეს, რომ კორონავირუსი აზიანებს ყნოსვის მგრძნობიარე ნეირონებს და არა იმ მგრძნობიარე ნეირონებს, რომელიც ყნოსვის გრძნობის ტვინისთვის გადაცემაზეა პასუხისმგებელი.

ავტორების თქმით, კვლევის შედეგები დადებითია, ვინაიდან იძლევა იმის ვარაუდის საფუძველს, რომ კორონავირუსი ყნოსვის არა მუდმივად, არამედ დროებით დაკარგვას იწვევს.

“ჩვენი დასკვნები მიუთითებს, რომ კორონავირუსი ცვლის სუნის შეგრძნებას პაციენტებში არა ნეირონების უშუალოდ დაინფიცირებით, არამედ დამხმარე უჯრედების ფუნქციონირებაზე ზეგავლენის მოხდენით. ვფიქრობთ, ეს კარგი ამბავია, ვინაიდან როგორც კი ინფექცია ქრება, ყნოსვის ნეირონებს ჩანაცვლება ან აღდგენა არ სჭირდება,“- აცხადებენ კვლევის ავტორები.

კვლევის შედეგები Science Advances-ში გამოქვეყნდა.

 

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

გოგოა თუ ბიჭი? – მეცნიერები სქესის გამოცნობის ახალ გზას გვთავაზობენ

ავშვის სქესის გამოცნობის შესახებ უამრავი მითი არსებობს.

კანადელი მეცნიერები ირწმუნებიან, რომ დაუბადებელი ბავშვის სქესის გამოცნობის გზა ქალის სისხლის წნევაზე დაკვირვებაა.

მათ, ვისაც ორსულობის პერიოდში ჰიპერტენზია აწუხებთ, დიდი ალბათობით, ბიჭი გაუჩნდებათ.

ტორონტოში მდებარე სინას საავადმყოფოს მეცნიერებმა გამოიკვლიეს, არის თუ არა სისხლის წნევა ჩვილის სქესის განმსაზღვრელი. მათ გამოიკვლიეს 1 411 ჩინელი ქალბატონი, რომლებიც უახლოეს მომავალში ბავშვის გაჩენას გეგმავდნენ. ამ ქალბატონებს დაორსულებამდე და ორსულობის პერიოდში უზომავდნენ სისხლის წნევას, ქოლესტერინის, ტრიგლიცერიდებისა და გლუკოზის დონეს. მათ აღმოაჩინეს, რომ იმ ქალბატონებმა, რომლებსაც დაორსულებამდე მაღალი არტერიული წნევა ჰქონდათ, ბიჭები გააჩინეს.

„ადამიანებში, სქესის ნაყოფს განსაზღვრავს გამანაყოფიერებელი სპერმის ქრომოსომას სქესი. დედის სისხლის წნევა დაორსულებამდე აქამდე არაღიარებული ფაქტორია, რომელიც შესაძლოა ნაყოფის სქესის განმსაზღვრელი იყოს,“ – აცხადებს კვლევის ავტორი დოქტორი – რავი რეტნაკარანი. მისი თქმით, კვლევის შედეგები შესაძლოა განსაკუთრებით პრობლემატური და პოტენციურად სახიფათო იყოს იმ საზოგადოებაში, რომელიც უპირატესობას ამა თუ იმ სქესის დაბადებას.

კვლევაში, რომელიც სამეცნიერო ჟურნალ ,,Hypertension-ში” გამოქვეყნდა, რეტნაკარანი აღნიშნავს, რომ არსებობს დედის წნევის ხელოვნურად მანიპულირების საფრთხე.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევებიტექნოლოგიები

მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ვიდეოთამაშები ტვინისთვის სასარგებლოა

ვიდეოთამაშები არ აჩლუნგებს თქვენს ტვინებს და არ არის ეშმაკისეული, როგორც ძირითადად მშობლები ამბობენ ხოლმე. არა მხოლოდ გართობის მიზანი აქვს ვიდეოთამაშებს, არამედ მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ტვინისთვის სარგებელიც კი მოაქვს.

3Dთამაშები ზრდის მახსოვრობის დონეს, ადამიანი უკეთ აღიქვამს ვირტუალურ სამყაროს და თითქოს რეალობაში ხედავს ყველაფერს, რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, უმრავლესობა ადამიანებისა, რომლებიც 3Dთამაშს თამაშობს, ვერ ხვდება რეალურად ხედავს ყველაფერს, თუ ვირტუალურად, შესაბამისია მათი მოქმედებები და რეაქციებიც.

ზოგი გამოკვლევა ამტკიცებს, რომ ვიდეოთამაშები ადამიანს უფრო სხარტსა და ჭკვიანს ხდის. კვლევა ჩაატარეს იმ ადამიანებზე, რომლებსაც არასდროს უთამაშიათ მსგავსი თამაშები, რამდენიმე კვირის განმავლობაში ისინი დღეში 1 საათი უთმობდნენ ვიდეოთამაშებს, რამაც შედეგი გამოიღო რამდენიმე კვირის შემდეგ მათი მოქმედებები უფრო სხარტი იყო, მეტად უფიქრდებოდნენ წვრილმანებსაც კი.

 

წყარო:  Sciencealert.com

მასალა მოამზადა: ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

კვლევა – კორონავირუსმა, შესაძლოა, ტვინის სერიოზული დაზიანება გამოიწვიოს

მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ კორონავირუსი ტვინის დაზიანებას იწვევს, რაც სერიოზული ნევროლოგიური გართულებების, მათ შორის, ანთების, ფსიქოზისა და დელირიუმის, მიზეზი შეიძლება გახდეს.

ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის (UCL) მეცნიერების მიერ ჩატარებული კვლევა აღწერს COVID-19-ით დაინფიცირებული პაციენტების 43 შემთხვევას, რომლებმაც განიცადეს ტვინის დროებითი დისფუნქცია, ინსულტი, ნერვების დაზიანება ან სხვა სერიოზული ზემოქმედება.

„ახლა COVID-19-ით ინფიცირებულია მილიონობით ადამიანი გვყავს. თუ ერთ წელიწადში 10 მილიონი გამოჯანმრთელებული ადამიანი გვეყოლება და ამ ადამიანებს კოგნიტური დეფიციტი ექნებათ, მაშინ ეს გავლენას მოახდენს მათი მუშაობისა და ყოველდღიური საქმიანობის უნარზე,”- აცხადებს კანადის „დასავლეთის უნივერსიტეტის“ ნეირომეცნიერმა ადრიან ოუენი.

მისივე თქმით, იმის გასარკვევად, რამდენად ჩვეულებრივია კორონავირუსით დაინფიცირებულ პაციენტებში ნევროლოგიური და ფსიქიატრიული გართულებები, აუცილებელია უფრო დეტალური კვლევის ჩატარება და გლობალური მონაცემების შეფასება.

ცნობისათვის, ბოლო მონაცემებით, მსოფლიოში კორონავირუსით ინფიცირებულთა რაოდენობა 13 მილიონს მიუახლოვდა, აქედან გამოჯანმრთელებულია 7.5 მილიონზე მეტი ადამიანი, დაღუპულთა რაოდენობა კი 560 000-ს აჭარბებს.

წყარო : reuters.com , worldometers

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

მშობიარობა ქალის უჯრედებს 11 წლით აბერებს

მშობიარობა ქალის გონებასა და სხეულში მნიშვნელოვან ცვლილებებს იწვევს, მაგრამ დედობის სამუდამო შედეგები შეიძლება ბევრად უფრო დიდი იყოს, ვიდრე წარმოგვიდგენია.

აშშ-ში დაახლოებით 2 000 რეპროდუქციული ასაკის ქალბატონის დნმ-ის ანალიზი ჩაატარეს, შედეგმა იმ ქალებში, რომელსაც შვილი გაჩენილი ჰყავდათ, გენეტიკური მარკერები შეცვლილი იყო, რაც იმაზე მიანიშნებს, რომ მათ უჯრედების მნიშვნელოვნად დაჩქარებული  დაბერება განიცადეს.  

„ეს დაახლოებით 11 წლით სწრაფად დაბერების ეკვივალენტია,“ – განაცხადა ჯორჯ მეისონის უნივერსიტეტის ეპიდემიოლოგმა ანა პოლაკმა.

პოლაკმა და მისმა გუნდმა ეროვნული ჯანმრთელობისა და კვების ექსპერტიზის კვლევის 1999-2002 წლების მონაცემები გააანალიზა. გენეტიკური მარკერების, ტელომერების, გაზომვის შედეგად უჩვეულო ფაქტი გამოავლინეს.

ტელომერები  ქრომოსომების დამაბოლოვებელი უბნებია. ისინი ჩვენს უჯრედებში გენეტიკურ ინფორმაციას იცავს. ჩვენ ვბერდებით და ვკვდებით იმიტომ, რომ ეს „ხუფები“ მცირდებიან სიგრძეში ყოველთვის, როდესაც ხდება უჯრედების გაყოფა. ხოლო როდესაც მათი სიგრძე ახლოს არის იმასთან, რომ „დამთავრდეს“, უჯრედები წყვეტენ გაყოფას და ადამიანი კვდება. მოკლე ტელომერები დაკავშირებულია ისეთ შედეგებთან, როგორიცაა კიბო, გულის დაავადების და  შემეცნებით დაქვეითება.

მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ იმ ქალებს, რომლებმაც თუნდაც ერთხელ იმშობიარეს, საშუალოდ 4.2 პროცენტით მოკლე ტელომერი აქვთ მათთან შედარებით, ვისაც ბავშვები არასდროს ჰყოლიათ.  

რაც შეეხება იმას, თუ რა იწვევს ტელომერების ზომის შემცირებას, მკვლევარები მიიჩნევენ, რომ ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზი ის სტრესია, რასაც ბავშვის მოვლა იწვევს.

,,ჩვენ არ მოგიწოდებთ, რომ არ გყავდეთ შვილები,“ – აცხადებს ეპიდემიოლოგი პოლაკი და დასძენს, რომ აუცილებელია საკითხის გულდასმით შესწავლა და იმ მიზეზების აღმოჩენა, რაც ნამშობიარებ ქალებში უჯრედების სწრაფ დაბერებას იწვევს.

წყარო: sciencealert.com

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიოსაქართველო

უსაფრთხო ქვეყნების მსოფლიო რეიტინგში საქართველო მე-4 ადგილზე გავიდა

კრიმინალისა​გან თავისუფალი, უსაფრთხო ქვეყნების მსოფლიო რეიტინგში საქართველო მსოფლიოს 133 ქვეყანას შორის მე-4 ადგილზე გავიდა, ევროპაში კი 1-ელ ადგილზეა.

გამოკვლევას მსოფლიოს მოწინავე სარეიტინგო პლატფორმა „Nubeo“ წელიწადში ორჯერ აწარმოებს, რომელმაც ამჯერად 2020 წლის პირველი ნახევრის კვლევის შედეგები გამოაქვეყნა.

აღსანიშნავია, რომ საქართველო უსაფრთხო ქვეყნების რეიტინგში 2019 წელს(ასევე 2019 წლის პირველ ნახევარში) 6 ადგილს იკავებდა. 2020 წლის პირველი ნახევრის შედეგებით კი ქვეყნის პოზიცია ორი ადგილით გაუმჯობესდა.

კრიმინალისაგან თავისუფლების ამ რეიტინგში საქართველოს მხოლოდ ყატარი, ტაივანი და არაბეთის გაერთიანებული ემირატები უსწრებს.

რეიტინგში ბოლო პოზიციაზე სამხრეთ აფრიკა, პაპუა ახალი გვინეა და ვენესუელა გავიდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევებიმედიცინამსოფლიო

BBC: როდის იქნება მზად კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა

მსოფლიოს მასშტაბით კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის შესაქმნელად 200-მდე ჯგუფი მუშაობს. BBC-ი აქვეყნებს სტატიას, რომელშიც სვამს კითხვას – როდის იქნება მზად პრეპარატი, რომლის გამოყენებასაც შევძლებთ.

გამოცემის ინფორმაციით, ამ ეტაპზე ადამიანებზე ტესტირების ფაზაზე უკვე 18 პრეპარატია. ჯერჯერობით არავინ იცის როდის დაიწყება ვაქცინის მასობრივი გამოყენება, თუმცა ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ პირველი პრეპარატის მოხმარება 2021 წლის შუა პერიოდში დაიწყება. ამასთან, არ არსებობს იმის გარანტია, რომ პრეპარატი ეფექტიანი იქნება.

სპეციალისტები აღნიშნავენ, რომ ვირუსის სწრაფი გავრცელებისთვის მისდამი იმუნიტეტი მოსახლეობის 60-70%-ს უნდა ჰქონდეს (კოლექტიური იმუნიტეტი).

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევებიმედიცინა

შავი ჭირი, რომლის პრევენციის მიზნით ჩინეთის ხელისუფლებამ საფრთხის მესამე დონე გამოაცხადა

ჩინეთის ხელისუფლებამ ქვეყნის ჩრდილოეთ ნაწილში, შიდა მონღოლეთის ავტონომიურ რეგიონში მდებარე ქალაქ ბაიანნურში ბუბონური შავი ჭირის პრევენციის მიზნით საფრთხის მე-3 დონე გამოაცხადა.

ამ გადაწყვეტილების მიზეზი რეგიონში ბუბონური შავი ჭირის ერთი დადასტურებული და ერთი საეჭვო შემთხვევა გახდა.

ბუბონური შავი ჭირი ბაქტერიული ინფექციით გამოწვეული დაავადებაა, რომელიც „შავი სიკვდილის“ სახელითაცაა ცნობილი.

დაავდეებას მე-14 საუკუნეში 50 მილიონი ადამიანის სიცოცხლ შეეწირა აფრიკაში, აზიასა და ევროპაში. 1965 წელს დიდი ჭირიანობის დროს ლონდონის მოსახლეობის მეხუთედი დაღუპა, მე-19 საუკუნეში, ჩინეთსა და ინდოეთში გავრცელებული შავი ჭირის ეპიდემიის გამო კი 12 მილიონზე მეტი ადამიანი დაიღუპა.

თუმცა დღეს აღნიშნული დაავადების მკურნალობა ანტიბიოტიკებით შეიძლება. მკურნალობის გარეშე დაავადების ფატალობის მაჩვენებელი 30-60%-ია.

დაავადება ადამიანებზე ცხოველებიდან რწყილების საშუალებით გადადის. მისი სიმპტომებია : მაღალი ტემპერატურა, შემცივნება, გულისრევა, სისუსტე და ლიმფური კვანძების გადიდება კისრის არეში, იღლიასა და საზარდულში.

წყარო : bbc.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 67 68 69 70 71 107
Page 69 of 107