close

კვლევები

კვლევები

საკვები, რომელიც არც ისე მავნებელია, როგორც თქვენ გგონიათ

1.94K views on

ექიმები და მეცნიერები ადამიანებს მოუწოდებენ, რომ მიირთვან რაც შეიძლება ჯანსაღი საკვები, რათა იყვნენ უფრო ჯანმრთელები და ცხოვრების ხალისით აღსავსეები.

ძირითადად, ადამიანები ხვდებიან უამრავ აკრძალვას საკვებთან დაკავშირებით, უმრავლესობა აღარ აქცევს ყურადღებას ამ საკითხს, რადგან ტყუილი ჰგონიათ, მათთვის არარეალურია ის, რომ ყველანაირი საკვები ვნებდეს ადამიანის ჯანმრთელობას.

,,ბიზნეს ინსაიდერმა“ ჩაატარა კვლევა, რომელიც გვაჩვენებს ჩამონათვალს იმ საკვებისა, რომლებიც ჩვენ ძალიან მავნებელი გვგონია, მაგრამ სულაც არ არის ასე:

  1. არ შეეშვათ ყავის სმას, თუ ეს თქვენ არ გინდათ.
  2. თევზეული
  3. შემწვარი სიმინდი
  4. ტოსტი
  5. სხვადასხვა მარცვლეული

წყარო: Businessinsider.com

 მასალა მოამზადა: ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევები

5 საუკეთესო კბილის მათეთრებელი პასტა მსოფლიოში

4.64K views on

ჰიგიენური მოვლის აქსესუარები ყველა ადამიანისთვის ძალიან დიდ როლს თამაშობს ცხოვრებაში. ყველას სჭირდება, იყოს მუდმივად კარგ ფორმაში, მიმზიდველი და კაშკაშა.

კბილის ექიმთა რჩევების გათვალისწინებით ადამიანებმა კბილები დღის განმავლობაში 2-ჯერ უნდა გაიწმინდონ, ძილის წინ და შემდეგ, გამოცდილებიდან გამომდინარე ცხადია, რომ ბევრად უკეთეს შედეგს იძლევა მრავალჯერადი წმენდა.

,,ბიზნეს ინსაიდერმა” ჩაატარა კვლევა, სადაც გამოიკითხა მსოფლიოს საუკეთესო კბილის ექიმები და დაადგინეს 5 საუკეთესო კბილების გამათეთრებელი საშუალება, რომლებსაც ახლა წარმოგიდგენთ:

  1. Opalescence Whitening
  2. Crest 3D White
  3. Tom’s of Maine Antiplaque&Whitening
  4. Sensodyne
  5. Arm&Hammer

წყარო: Businessinsider.com

მასალა მოამზადა:  ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევები

მეცნიერებმა შექმნეს სასმელი, რომლის მიზანიც, ამერიკელი ჯარისკაცების „სუპერ ჯარისკაცებად“ გადაქცევაა

1.55K views on

მეცნიერებმა შეიმუშავეს სასმელი, რომლის მიზანი ამერიკელი ჯარისკაცების „სუპერ ჯარისკაცებად“ გადაქცევაა.

ოქსფორდის უნივერსიტეტის ექსპერტებმა 10-წლიან, 60 აშშ მილიონი დოლარის ღირებულების სამეცნიერო კვლევაზე დაყრდნობით დანამატი შექმნეს, რომელიც ფიზიკურ და გონებრივ უნარს აუმჯობესებს.

სან ფრანცისკოში დაფუძნებულმა სტარტაპმა სუფთა კეტონური ესტერისგან სასმელი – “keto in a bottle-ი“ შექმნა.

ექსპერტების ნაწილი მიიჩნევს, რომ დაბალი ნახშირწყლების შემცველი კეტოგენური დიეტა ზედმეტი ცხიმისა და ცილის მიღების გამო გულის დაავადებისა და კიბოს რისკს ზრდის.

აღნიშნული დანამატის ერთ-ერთი შემქმნელის – ჯეფ ვოის განცხადებით, სასმელი შეიძლება კლასიფიცირებული იყოს როგორც ,,მეოთხე მაკრონტრიტრი“. ის სხეულს მუხტავს და ამას ცხიმებისა და ცილისგან განსხვავებულად აკეთებს.

როგორ მუშაობს ის?

62 გრამი  კეტონი 120 კალორიას შეიცავს – უხეშად რომ ვთქვათ, იმდენივეს, რამდენსაც მოზრდილი ბანანი – თუმცა ის არ შეიცხავს ცხიმს, ცილასა და ნახშირწყლებს.

კეტონები არის პატარა, მაგრამ ძლიერი ენერგეტიკის წყაროები ჩვენი ორგანიზმებისთვის, რომელიც ბუნებრივად წარმოიქმნება მაშინ, როცა ვიწყებთ ცხიმების გამოყენებას ნახშირბადის არარსებობის პირობებში.

თუ თქვენი კვების რაციონში ნახშირწლების რაოდენობა დაბალია, თქვენი სხეული ,,კეტოზად” გადაიქცევა, ეს ხდება მაშინ, როდესაც სხეულში ცხიმის მარაგი კეტონებად იშლება, რომელიც კუნთებსა და ტვინს კვებავს. შედეგად, ცხიმის წვა მატულობს და წონის დაკარგვა სწრაფად ხდება.

რატომ შექმნეს ის?

ათეული წლის წინ, თავდაცვის  თავდაცვის დაწინაურებული პროექტების სააგენტომ (the Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA)) სთხოვა სამეცნიერო საზოგადოებას, რომ შეემუშავებინათ საკვები, რომელიც ჯარისკაცის უნარიანობას გაზრდიდა. 

ოქსფორდის უნივერსიტეტისა და ჯანდაცვის ეროვნული ინსტიტუტის მკვლევარებმა DARPA- სგან 10 მილიონი დოლარის დაფინანსება მიიღეს და კეტონური ესტერი შექმნეს.

მათ სასმელის შესამოწმებლად არაერთი ტესტი ჩაატარეს, რომლებიც სპორტსმენებზე ეფექტური აღმოჩნდნენ.

მათ ცდის მონაწილეები ორ ჯგუფად დაყვეს და 30-წუთიანი დავალება მისცეს. იმ ჯგუფის წევრებმა, რომლებსაც კეტონის სასმელი დაალევინეს, მეორე ჯგუფის მონაწილეებს 400 მეტრით გაუსწრეს.

სასმელს ამერიკული „ვოჩდოგი“ ორგანიზაცია “Food and Drugs Administration”-ი ამოწმებს.

წყარო:  http://www.dailymail.co.uk

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციაკვლევებიმედიცინამსოფლიო

მეცნიერებმა გენი პირდაპირ პაციენტის ორგანიზმში ,,ჩაასწორეს“

1.98K views on

მეცნიერებმა გენეტიკური დაავადების მატარებელ მამაკაცზე თამამი ექსპერიმენტი ჩაატარეს:  გენები პირდაპირ ცოცხალ ქსოვილში ,,ჩაასწორეს“.

ეს ალტერნატიული პიონერული ტექნიკა ითვალისწინებს ადამიანის სისხლში გენური რედაქტირების ვირუსის ინექციას.

,,ეს გახლავთ პირველი შემთხვევა, როცა პაციენტს ჩაუტარდა თერაპია, რომლის მიზანი ორგანიზმში უჯრედების დნმ-ის რედაქტირება იყო,”- განაცხადა კომპანია Sangamo Therapeutics- ის აღმასრულებელმა დირექტორმა – სანდი მაკრაემ, რომლის კომპანია აღნიშნული ექსპერიმენტული პროცედურის დატესტვას ახორციელებს.  ,,ჩვენ გენომური მედიცინის ახალი საზღვარის დასაწყისთან ვიმყოფებით,”- აცხადებენ მეცნიერები.

პაციენტი, რომელზეც აღნიშნული ტექნოლოგიის გამოსცადეს, 44 წლის ბრაიან მედექსია, რომელსაც  ჰუნტერის სინდრომი (aka mucopolysaccharidosis II) აქვს – ეს გახლავთ სერიოზული, თანდაყოლით დაავადება, რომელიც გამოწვეულია ფერმენტ იდურნატე-2-სულფატაზას (I2S)-ის დეფიციტით.

გენური მუტაციის გამო, ჰუნტერის სინდრომის მქონე ადამიანს არ შეუძლია სათანადოდ დაშალოს შაქრის დიდი მოლეკულები გლიკოზამინოგლიკანკა (გ.გ.გ), რომელიც ორგანიზმში გროვდება და იწვევს ჯანმრთელობის მძიმე პრობლემებს, ინფექციებსა და ფიზიკურ დარღვევებს, რაც, საბოლოო ჯამში, სიცოცხლის ხანგრძლივობას ამცირებს.

გენეტიკური დაავადების შესაჩერებლად ბრაიან მედექსი სამი საათის განმავლობაში IV წვეთოვანზე შეაერთეს. ექსპერიმენტული თერაპია – SB-913, მანამდე არსებული გენური რედაქტირების ტექნიკებისგან სიზუსტით გამოირჩევა.

,,ზუსტად იცი, სად მიდიხარ გენომში”, – განაცხადა მინესოტას უნივერსიტეტის პედიატრმა ჩესტერ უიტლიმ, რომელიც აღნიშნული კლინიკური კვლევის მთავარი მკვლევარი გახლავთ. ,,ეს ნადირობისას საფანტის იარაღის ნაცვლად თოფის გამოყენებას ჰგავს.”

მიუხედავად რეკლამისა, ჯერჯერობით ზუსტად არავინ იცის, როგორი იქნება მედექსზე ჩატარებული ცდის შედეგი. თუმცა, მეცნიერები კვლევის 30 ზრდასრულზე ჩატარებასა და SB-913 პროცედურის უსაფრთხოების შემოწმებას გეგმავენ. ამის შემდეგ კი კომპანია იმედოვნებს, რომ თერაპიას ჰუნტერის სინდრომით დაავადებული ბავშვების მკურნალობაში გამოიყენებენ.

მკვლევართა აზრით, მედექსის ღვიძლის უჯრედების მხოლოდ 1 პროცენტი უნდა გამოსწორდეს, რათა სინდრომს წარმატებით უმკურნალონ. სრულფასოვანი ანალიზის შედეგი სამ თვეში იქნება მზად.

თუმცა, საუკეთესო შედეგის შემთხვევაშიც კი, მხოლოდ დაავადების გაუარესების შეჩერება იქნება შესაძლებელი და არა უკვე არსებული პრობლემების მოგვარება.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

 

სრულად ნახვა
კვლევებისაქართველოსოციოლოგია

სელექციური აბორტების შედეგად, ბოლო 25 წელში 31 446 გოგო ვერ დაიბადა

2.4K views on

2010-2014 წლების მონაცემებით, საქართველოში დაბადებულ ყოველ 100 გოგონაზე საშუალოდ 109 ბიჭი მოდის, მაშინ, როცა დაბადებისას სქესთა შეფარდების ნორმალური ბიოლოგიური  დონე მაქსიმუმ 100/106 შეიძლება იყოს. აღნიშნული შეფარდება, მესამე და მეტი შვილის შემთხვევაში, მნიშვნელოვნად იზრდება და 100/140-ს აღწევს.

მეზობელი ქვეყნების – აზერბაიჯანისა და სომხეთის მსგავსად, საკმაოდ ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში საქართველოც გამოირჩეოდა მამრობითი სქესის ახალშობილთა სიჭარბით, რაც დაბადებისას სქესთა რაოდენობრივი შეფარდების გადახრით გამოიხატა.

მოკლედ რომ ვთქვათ – 1990-2015 წლებში, ბიჭის ყოლის სურვილის გამო, საქართველოში 31446 გოგონა არ დაიბადა.

სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, 2016 წელს დაბადებულთაგან 28 887 ბიჭია, 27 682 – გოგონა, თუმცა შობადობა შემცირებულია. კერძოდ, 2016 წელს 2 680-ით ნაკლები ბავშვი დაიბადა, ვიდრე წინა წელს. 2016 წელს 56 569 ბავშვი დაიბადა. 2015 წელს კი – 59 249-ს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიეს საინტერესოაკვლევები

დედამიწის ზომისა პლანეტა, რომელზეც შესაძლოა სიცოცხლე არსებობს, თანდათან გვიახლოვდება

1.53K views on

მეცნიერებმა ახალი პლანეტა – Ross 128b აღმოაჩინეს. ის წითელი ვარსკვლავის გარშემო ორბიტაზე მოძრაობს და დედამიწისგან 11 სინათლის წლითაა დაშორებული. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ თანამედროვე ტექნოლოგიით იქამდე მისვლას დაახლოებით 141,000 წელი დასჭირდება.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ დედამიწის ზომისა და დედამიწის ზედაპირის ტემპერატურის მსგავსი პლანეტა შესაძლოა სიცოცხლისთვის ხელსაყრელი ადგილი იყოს.

მიუხედავად იმისა, რომ ამჟამად დედამიწასა Ross 128b-ს შორის მანძილი 11 სინათლის წელია, პლანეტა ჩვენკენ მოემართება და დაახლოებით 79,000 წელიწადში დედამიწის უახლოესი მეზობელი ეგზოპლანეტა გახდება. ეს დრო კოსმოსური თვალსაზრისით, ერთი თვალის დახამხამებაა.

ევროპის სამხრეთული ობსერვატორიის მაღალი სიზუსტის რადიალური სიჩქარის პლანეტის მძებნელის (HARPS) ასტრონომებმა აღმოაჩინეს, რომ წითელი ჯუჯა ვარსკვლავს,  Ross 128-ს 9,9 დღეში ერთხელ გარს მცირე მასის ეგზოპლანეტა უვლის. 

რატომ არაა იგი სიცოცხლისთვის ზედმეტად ცხელი? იმიტომ, რომ როს 128 ცივი, მკრთალი წითელი ჯუჯა ვარსკვლავია. გამოყოფს გაცილებით ცოტა რადიაციას, ვიდრე ჩვენი ყვითელი მზე. შესაბამისად, როს 128 b დედამიწაზე 1,38-ჯერ მეტ რადიაციას იღებს. მისი ტემპერატურის ეკვილიბრიმი შეფასებულია -60 — 20 გრადუს ცელსიუსს შორის.

ამოფრქვევების თვალსაზრისით, ეს ვარსკვლავი გაცილებით მშვიდია, ვიდრე სხვა წითელი ჯუჯები, მაგალითად, პროქსიმა კენტავრი — წითელი ჯუჯა, რომლის გარშემოც მოძრაობს ჩვენი უახლოესი მეზობელი ეგზოპლანეტა პროქსიმა b. აქედან გამომდინარე, როს 128 b, სავარაუდოდ, გაცილებით მეტად სტაბილურია.

წითელი ჯუჯები ერთ-ერთი ყველაზე ცივი, მკრთალი და ყველაზე მეტად გავრცელებული ვარსკვლავებია სამყაროში. შესაბამისად, არაჩვეულებრივი სამიზნეებია ეგზოპლანეტათა საძებნელად.

ბევრი წითელი ჯუჯა, მათ შორის პროქსიმა კენტავრიც, გამოაფრქვევს დიდ ალებს, რომლებიც ვარსკვლავის გარშემო მოძრავ პლანეტებს მომაკვდინებელ ულტრაიისფერ და რენტგენული გამოსხივების საბურველში ახვევს. თუმცა, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, როს 128 გაცილებით მშვიდი ვარსკვლავია და შესაბამისად, მისი პლანეტები შეიძლება ჩვენთან უახლოესი კომფორტული ადგილი იყოს სიცოცხლისათვის.

ეს ყველაფერი მკვლევრებმა დაადგინეს პლანეტათა გამოვლენის რადიალური სიჩქარის მეთოდით, რომელიც განსხვავდება ჩვენ მიერ ხშირად გაგონილი ტრანზიტის მეთოდისგან. შედეგად, დასტურდება, რომ მას ჯერ კიდევ ძალიან დიდი პოტენციალი აქვს ეგზოპლანეტათა აღმოსაჩენად.

ეგზოპლანეტებზე ნადირობისათვის, ყველაზე ხშირად ტრანზიტის მეთოდს იყენებენ. ამ დროს, ეგზოპლანეტის არსებობას ადგენენ მისი ჩავლით დედავარსკვლავის წინ. როდესაც პლანეტა ჩვენს ტელესკოპსა და თავის მასპინძელ ვარსკვლავს შორის ჩაივლის, ვარსკვლავის შუქი ოდნავ ბნელდება.

სწორედ ამ გზით ნადირობს ეგზოპლანეტებზე კეპლერის კოსმოსური ტელესკოპი, რომელმაც უკვე აღმოაჩინა 2337 დადასტურებული ეგზოპლანეტა. აქედან გამომდინარე, თუ გავითვალისწინებთ ამ ციფრებს, ეს მეთოდი ყველაზე პროდუქტიულია ეგზოპლანეტების აღმოსაჩენად.

თუმცა, ტრანზიტის მეთოდს თან ახლავს ერთი მნიშვნელოვანი სისუსტე. იგი მოითხოვს, რომ პლანეტის ორბიტა განთავსებული იყოს ისე, რომ მან ვარსკვლავსა და ტელესკოპს შორის გაიაროს.

იმ ეგზოპლანეტების აღმოსაჩენად, რომლებიც ასე არ არიან განლაგებული, იდეალურია დედავარსკვლავის რადიალური სიჩქარის მეთოდის გამოყენება.

არსებითად, როცა პლანეტა ვარსკვლავის გარშემო მოძრაობს, ვარდკვლავი ადგილზე ფიქსირებული არ რჩება. პლანეტა ძალიან უმნიშვნელო გრავიტაციული ძალით ძაბავს დედავარსკვლავს, რაც განაპირობებს მის მოძრაობას მცირე წრეზე ან ელიფსზე.

ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ვარსკვლავის დაშორება დედამიწიდან უმნიშვნელოდ იცვლება და როდესაც ასე ხდება, იცვლება მისი სინათლის სპექტრიც. როდესაც ის დედამიწასთან უფრო ახლოსაა, ოდნავ მოლურჯოა; როდესაც შედარებით შორსაა, ოდნავ მოწითალო ხდება. ამას დოპლერის წანაცვლებას უწოდებენ და სწორედ ისაა, რასაც რადიალური სიჩქარის მეთოდი ზომავს.

„პირველი ეგზოპლანეტის აღმოჩენა მზის მსგავსი ვარსკვლავის გარშემო (51 პეგასი b), უზარმაზარი სიურპრიზი იყო, რადგან სრულიად მოულოდნელი იყო თავისი ვარსკვლავის გარშემო ასეთი მანძილიდან მოძრავი ასეთი პლანეტის პოვნა. ამის მსგავსად, იქნებ როს 128 b-ის ატმოსფეროში ვიპოვოთ სახესხვაობები, რომლებიც იმისაგან ნამდვილად განსხვავებული ბიომარკერებია, რაც დედამიწის შემთხვევაში გვაქვს; შესაბამისად, კვლევას ვაგრძელებთ,“ – აცხადებენ მეცნიერები.

 

წყარო: http://www.dailymail.co.uk

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

 

 

 

 

სრულად ნახვა
კვლევებიკულტურამსოფლიო

,,მონა ლიზას შიშველი ესკიზი საფრანგეთში აღმოაჩინეს” – BBC

2.23K views on

,,ნახშირით შესრულებული შიშველი ქალის პორტრეტი, რომელიც 150 წელია საფრანგეთში, კონდეს მუზეუმში ინახება, შესაძლოა, ,,მონა ლიზას“ ესკიზი ყოფილიყო,“ – წერს BBC.

ადრე მიიჩნეოდა, რომ მონა ვანას სახელით ცნობილი ქალის პორტრეტი ლეონარდო და ვინჩის სტუდიაში იყო შესრულებული. ახლა კი – ექსპერტები ამბობენ, რომ მხატვარს თვითონ შეეძლო ორივე ტილოს შესრულება. ლუვრში ექსპერტიზის შემდეგ, კურატორების თქმით, შიშველი ქალის პორტრეტი ,,სანახევროდ მაინც” და ვინჩიმ შეასრულა.

კონდეს კურატორი – მატიე დელდიკი მიიჩნევს, რომ შიშველი ქალის პორტრეტი ,,მონა ლიზას“ შესასრულებლად გამზადებული ესკიზია. ლუვრის რესტავრატორის თქმით, ტილო ,,საკმაოდ მაღალი ხარისხისაა” და შექმნის დრო ლეონარდო და ვინჩის სიცოცხლის წლებს ემთხვევა.

ორივე ნახატზე ხელები და ტანი თითქმის იდენტურია, ასევე, ტილოები ერთი ზომისაა. შიშველი ქალის პორტრეტზე არის პატარა ნახვრეტები, რომლებიც, სავარაუდოდ, ,,მონა ლიზას“ კონტურების გასავლებად იყენებდნენ. მიუხედავად ასეთი მსგავსებისა, ნახატის ზედა ნაწილში, თავის გარშემო, კონტურები გაკეთებულია მარჯვენა ხელით, მაშინ, როდესაც ლეონარდო და ვინჩი ცაცია იყო.

ექსპერტები საბოლოო დასკვნებს არ აკეთებენ, რადგან გამოკვლევები ჯერ კიდევ გრძელდება. მათივე თქმით, წინ საკმაოდ დიდი სამუშაო ელოდებათ.

ლეონარდო და ვინჩის ნახატი – ,,მონა ლიზა“, იგივე ,,ჯოკონდა“, დღემდე რჩება რენესანსის ეპოქის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მსოფლიო ხელოვნებისთვის მნიშვნელოვან ნამუშევრად. მიიჩნევა, რომ პორტრეტზე გამოსახული ქალი არის ფლორენციელი ვაჭრის – ფრანჩესკო ჯოკონდოს ცოლი, ლიზა გერარდინი. და ვინჩიმ „მონა ლიზას“ ხატვა, სავარაუდოდ, 1503 წელს დაიწყო და რამდენიმე წლის განმავლობაში დაუსრულებელ ნახატს სულ თან დაატარებდა. ნახატი გამოფენილია ლუვრში.

 

მასალა მოამზადა:  ციცი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
დედამიწაენერგეტიკაკვლევებიმსოფლიო

„დრო იწურება“ – 15 000 მეცნიერი კაცობრიობას დედამიწის საგანგაშო მომავლის შესახებ აფრთხილებს

5.27K views on

,,დოქტრინამ” რამდენიმე დღის წინ შემოგთავაზათ ფიზიკოს სტივენ ჰოუკინგის განცხადება დედამიწის შესაძლო ,,დასასრულისა” და ალტერნატიული საცხოვრებელის მოძიების შესახებ. როგორც ჩანს, ინგლისელი მეცნიერი სულაც არ არის მარტო და მის მოსაზრებას 15 000-მდე მეცნიერი იზიარებს. ისინი ამბობენ, რომ თუკი კაცობრიობა არ მიიღებს მკაცრ ზომებს, დედამიწას გამოუსწორებელ ზიანს ვეღარ ავაცილებთ თავიდან. 

14 ნოემბერს გამოქვეყნდა სტატია სათაურით – „მსოფლიო მეცნიერთა გაფრთხილება კაცობრიობას: მეორე შეტყობინება“. ამ სტატიას ხელს 15 000-ზე მეტი მეცნიერი მსოფლიოს 184 ქვეყნიდან აწერს ხელს, ხელმოწერების რაოდენობა კი იმატებს.

საინტერესოა, რომ მსგავსი მესიჯით 1992 წელს საზოგადოებას 1 700-ზე მეტმა მეცნიერმა მიმართა, მათ შორის, ბევრი ნობელის პრემიის ლაურეატიც კი იყო. ცხადია, ბევრი არაფერი შეცვლილა.

„ეს არის აურაცხელი პასუხი იმაზე, რომ ჩუმად ყოფნა და ლოდინი აღარ შეგვიძლია“, — ამბობს სტატიის თანაავტორი, სიდნეისა და დიკინის უნივერსიტეტების მეცნიერ-თანამშრომელი თომას ნიუსამი

1992 წლის რეპორტი გამოყოფდა ცხრა სხვადასხვა სფეროს, რომლებსაც გაუმჯობესება ესაჭიროებოდა; მათ შორის იყო – ოზონის გამოფიტვა, ტყეების ჩეხა, კლიმატის ცვლილება და მოსახლეობის რაოდენობის ზრდა.

ერთადერთი დადებითი ფაქტი, რომელიც მკვლევარებმა გამოავლინეს, არის ის, რომ თავდაპირველ დოკუმენტში ხაზგასმული გაუმჯობესების ექვსი სფეროდან, წარმატებით გადაიჭრა მხოლოდ ოზონის ხვრელის პრობლემა. NASA-სა და NOAA-ს მეცნიერთა ცნობით, სწორედ ამ თვეში, თანამგზავრებიდან ჩატარებულმა გაზომვებმა აჩვენა, რომ ანტარქტიდის თავზე, ოზონის ფენაში არსებული ხვრელი ყველაზე მეტად დაპატარავდა 1988 წლის შემდეგ.

2017 წელს გამოქვეყნებულ წერილში კი შეფასებულია, რამდენად იმოქმედა გაფრთხილებამ საზოგადოებას და ის ტენდენციები, რომლებიც, ფაქტობრივად, იდენტურია 25 წლის წინანდელი ვითარებისა. როგორც მკვლევარები აღნიშნავენ, კაცობრიობამ არსებული მდგომარეობა კიდევ უფრო გააუარესა.

რეპორტის ყველაზე საგანგაშო პუნქტები შემდეგია:

მტკნარი წყლის ოდენობის 26 პროცენტით შემცირება ერთ სულ მოსახლეზე;
120 მლნ ჰექტარი ტყიანი ტერიტორიის დაკარგვა;

დედამიწაზე 29 პროცენტითაა შემცირებული ძუძუმწოვრების, რეპტილიების, ამფიბიების, ფრინველებისა და თევზების რიცხვი;
ოკეანის მკვდარი ზონების 75%-იანი ზრდა.

სტატიის მიხედვით, ადამიანმა უკვე დაუდო საფუძველი მეექვსე მასობრივ გადაშენებას. ასე რომ, მკვლევარების აზრით, 2100 წლიდან ამ პროცესს უნდა ველოდოთ.

მეცნიერების თქმით, ამ ტენდენციების გაგრძელება ბიომრავალფეროვნების დაკარგვის წინაპირობად იქცევა.

გარემოს კატასტროფათა მნიშვნელოვანი ნაწილი გამოწვეულია ადამიანთა რაოდენობის ზრდით – 2050 წლისთვის დედამიწის მოსახლეობა 9 მილიარდს გადააჭარბებს. 

სტატიაში არის მოწოდება გავლენიანი პირებისადმი, რომ არ დაიშურონ ძალისხმევა და დროულად მიიღონ შესაბამისი ზომები – მეტი ინვესტიცია ჩადონ განახლების შესაძლებლობის მქონე ენერგიაში, ასევე, კვლევებში და წიაღისეული საწვავის სუბსიდირებაში. თავად საზოგადოებას კი, რესურსების გონიერ გამოყენებაში სთავაზობენ გამოსავალს.

დაბოლოს, მეცნიერებს ხელმოწერა შეგიძლიათ შემდეგ ბმულზე.

 

წყარო:  BioScience, sciencedaily.com

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

ბიოლოგებმა დაადგინეს, რამდენ ხანსაა შესაძლებელი მარსზე სიცოცხლის შენარჩუნება

2.24K views on

მარსი საცხოვრებლად არცთუ ისე უსაფრთხო ადგილია. მის ზედაპირზე საშუალო ტემპერატურა ზაფხულში 63°C (-82°F) -ია, ხოლო ზამთარში ტემპერატურა შესაძლოა -143°C (-226°F) გრადუსამდეც კი დაეცეს.
წითელი პლანეტის ატმოსფერული წნევა დედამიწაზე არსებული წნევის ნახევარს შეადგენს, ხოლო ზედაპირი რადიაციის მნიშვნელოვან ზეგავლენას განიცდის.
აქამდე არავინ იცოდა, შეეძლოთ თუ არა მიკროორგანიზმებს ამ ექსტრემალურ გარემოში გადარჩენა. თუმცა, ლომონოსოვის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის (LMSU) მკვლევართა გუნდის მიერ ჩატარებული ახალი კვლევის წყალობით, მეცნიერებმა შეძლეს იმის დადგენა, თუ რა პირობების ატანა შეუძლიათ მიკროორგანიზმებს პლანეტაზე.
მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ამ კვლევამ შესაძლოა, მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს მზის სისტემაში, ან მის მიღმა, სიცოცხლის მოძიების პროცესში.
მკვლევერებმა ჩაატარეს ტესტები, სადაც იმიტურებული მარსის რეგოლიტში შემავალ მიკროორგანიზმებზე განახორციელეს რადიაციული დასხივება.
იმიტირებული რეგოლიტი შედგებოდა დანალექი ქანებისგან, რომელიც შეიცავდა პუმფატროს, რომლებიც შემდგომ დაბალი ტემპერატურისა და დაბალი წნევის პირობებს ექვემდებარებოდნენ.
„ჩვენ ვსწავლდით მაღალი დოზის გამა გამოსხივების (100 კილო გრეი) ზეგავლენას პროკარიოტების სიცოცხლისუნარიანობაზე. მანამდე ჩატარებულ კვლევებში პროკარიოტები 80 კილო გრეიზე მაღალი გამოსხივების პირობებში ვერ ცოცხლობდნენ,“ – აცხადებენ კვლევის ავტორები.
მათი ინფორმაციით, კვლევის შედეგები მარსის რეგოლიტში სიცოცხლისუნარიანი მიკროორგანიზმების ხანგრძლივი კრიოგენის შენარჩუნების შესაძლებლობაზე მიანიშნებს.
მარსის ზედაპირზე მაიონებელი გამოსხივების ინტენსივობა წელიწადში 0.05-0.076 კილო გრეია და სიღრმესთან ერთად მცირდება.
მარსის რეგოლიტში რადიაციის ინტენსივობის გათვალისწინებით, მიღებული მონაცემები იძლევა იმის თქმის შესაძლებლობას, რომ ჰიპოთეტური მარსის ეკოსისტემები შესაძლოა დაცული იყოს ანაბიურ მდგომარეობაში, რეკოლიტის ზედაპირის ფენაში (UV სხივებისგან დაცული) მინიმუმ 1,3 მილიონი წლის განმავლობაში, არანაკლებ 3.3 მილიონი წლის განმავლობაში 2 მეტრის სიღრმეზე და მინიმუმ 20 მილიონი წლის განმავლობაში 5 მეტრის სიღრმეზე.
მიღებული მონაცემების მიღება შეიძლება გამოყენებულ იქნას აგრეთვე მზის სისტემის სხვა ობიექტებზე და გარე სამყაროსთან მცირე ზომის ორგანოებში ეფექტური მიკროორგანიზმების გამოვლენის შესაძლებლობის შესაფასებლად.
აღნიშნული კვლევა მნიშვნელოვანია სამეცნიერო სფეროსთვის. ერთის მხრივ, ავტორებმა შეეძლეს პირველად დაემტიკებინათ, რომ პროკარიოტეს ბაქტერიას შეუძლია 80 კილო გრეიზე მეტი გამოსხივების პირობებში გადარჩენა შეუძლია, რაც ადრე შეუძლებელად მიიჩნეოდა.
მათ ასევე აჩვენეს, რომ მიუხედავად მკაცრი პირობებისა, შესაძლებელია, მიკროორგანიზმები მარსზე ამჟამადაც ცოცხლობდნენ და შენარჩუნებული იყვნენ მის პერმაფროსტსა და ნიადაგში.
კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ მნიშვნელობა აქვს როგორც ატმოსფეროსგარეშე, ასევე კოსმოსურ ფაქტორებს როდესაც განვიხილავთ იმას, თუ სად და რა პირობებში ცხოვრობენ ცოცხალი ორგანიზმები.
და ბოლოს, ამ კვლევამ გააკეთა ის, რაც მანამდე ჩატარებულ კვლევებს არ გაუკეთებია, რომელიც განსაზღვრავს მარსზე მიკროორგანიზმების გამოსხივების რეზისტენტობის ფარგლებს – კერძოდ, რეგოლიტსა და სხვადასხვა სიღრმეზე.
მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ეს ინფორმაცია ფასდაუდებელი იქნება მომავალი მისიებისთვის მარსსა და მზის სისტემის სხვა ადგილებში და, შესაძლოა, ეგზოპლანეტების შესწავლისთვისაც. ის ასევე მეცნიერებს დაეხმარება იმის გაგებაში, თუ რომელი ლოკაციები აიცილონ თავიდან ისე, რომ ბუნებრივი ეკოსისტემების დაბინძურება არ მოხდეს.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევებიმედიცინა

კიბოს უჯრედებს სრულად სპობს მეტალი, რომელიც დედამიწაზე დინოზავრების მკვლელმა ასტეროიდმა მოიტანა

4.27K views on

უკვე შესაძლებელია კიბოს უჯრედების მიზანში ამოღება და განადგურება მეტალით, რომელსაც დიდი ოდენობით შეიცავდა ის ასტეროიდი, რომლის დაცემამაც დედამიწაზე დინოზავრების გადაშენება გამოიწვია. ამის შესახებ უორვიკის უნივერსიტეტისა და ჩინეთის სუნ იატ-სენის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებული ერთობლივი კვლევა იუწყება.

როგორც მკვლევრებმა აჩვენეს, შესაძლებელია, რომ ირიდიუმი — მეორე ყველაზე მკვრივი ელემენტი დედამიწაზე — კიბოს უჯრედების გასანადგურებლად გამოვიყენოთ ისე, რომ არ დაზიანდეს ჯანმრთელი ქსოვილები; ამისათვის საჭიროა სიმსივნური უჯრედების ამოვსება ირიდიუმითა და ჟანგბადის მომაკვდინებელი ვერსიით.

მკვლევრებმა შექმნეს ირიდიუმისა და ორგანული მასალის ნაერთი, რომელიც შესაძლებელია პირდაპირ იქნას მიმართული სიმსივნური უჯრედებისაკენ და ენერგია გადასცეს ჟანგბადის სინგლეტურ ჟანგბადად გარდაქმნის გზით, რომელიც შხამიანია და კლავს უჯრედს; თანაც ისე, რომ არ აზიანებს ჯანმრთელ ქსოვილებს.

პროცესს წარმართავს ლაზერის დასხივება კანზე, სიმსივნურ ზონაზე; შუქი აღწევს ნაერთის სინათლისადმი რეაქციული ფენამდე და ააქტიურებს მეტალს, რათა დაიწყოს კიბოს ამოვსება სინგლეტური ჟანგბადით.

მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ ლაბორატორიაში შექმნილ ფილტვის კიბოს მოდელზე წითელი ლაზერით თავდასხმის შემდეგ (რომელსაც კანში ღრმად შეღწევა შეუძლია), გააქტიურებულმა ორგანული ირიდიუმის ნაერთმა ღრმად შეაღწია და ჩაინერგა კიბოს ყველა ფენაში, რათა იგი მოეკლა; მკვლევართა თქმით, თვალნათლივ გამოჩნდა, თუ რამდენად ეფექტიანი და შორსმიმავალია მკურნალობის ეს მეთოდი.

არასიმსივნურ ქსოვილებზე მოსინჯვის გზით, მათ ასევე დაამტკიცეს, რომ ეს მეთოდი უსაფრთხო და ჯანმრთელია; ამ ქსოვილებზე არ დაფიქსირდა არანაირი ეფექტი.

გარდა ამისა, მკვლევრებმა ასევე გამოიყენეს უახლესი ულტრამაღალი რეზოლუცისს მასსპექტროგრაფია, რათა მიეღოთ კიბოს უჯრედებში არსებული ინდივიდუალური ცილების უპრეცედენტო ხედი. შედეგად, ზუსტად გაარკვიეს თუ კონკრეტულად რომელ ცილებს ესხმის თავს ორგანული ირიდიუმის ნაერთი.

კიბოს უჯრედების მოდელის ათასობით ცილის შესახებ შეგროვილი უზარმაზარი მონაცემების სათუთად დამუშავების შემდეგ, მკვლევრებმა დაასკვნეს, რომ ირიდიუმის ნაერთი აზიანებდა ცილების სითბოს შოკურ სტრესს და გლუკოზის მეტაბოლიზმს; ორივე მათგანი კიბოს საკვანძო მოლეკულებია.

გაერთიანებულო სამეფოს უორვიკის უნივერსიტეტს მასსპექტრომეტრიის ყველაზე მოწინავე ლაბორატორია აქვს მსოფლიოში; ამავე დროს, ფლობს ანალიტიკური მეცნიერების მსოფლიო დონის ცენტრს.

კვლევის თანაავტორი კუკსონ ჩიუ, უორვიკის უნივერსიტეტის ქიმიის დეპარტამენტის ასპირანტი მკვლევარია.

„ეს პროექტი ნამდვილი ნახტომია, რათა გავერკვეთ, თუ როგორ ესხმის თავს კიბოს უჯრედებს ირიდიუმზე დაფუძნებული კიბოს საწინააღმდეგო ნაერთები. შევიმუშავებთ მოქმედების სხვადასხვა მექანიზმებს, რათა გვერდი ავუაროთ წინააღმდეგობრივ პრობლემებს და კიბოს სხვადასხვა კუთხიდან შევუტიოთ.

„კიბოს მოსპობის ჩვენი ინოვაციური მიდგომა, რომელიც მოიცავს მნიშვნელოვანი უჯრედული ცილების მიზანში ამოღებას, შეიძლება გახდეს მოქმედების ახალი მექანიზმების მქონე პრეპარატების შექმნის საფუძველი. ეს კი სასწრაფოდ საჭიროა. გარდა ამისა, ბრიტანელ და ჩინელ მკვლევართა კავშირები მხოლოდ ამ თანამეგობრობით როდი შემოიფარგლება. ჩვენ გვაქვს პოტენციალი, კლინიკებისათვის შევქმნათ ახალი პრეპარატები“, — ამბობს დოქტორი პინგიუ ჟანგი.

„თანემედროვე მასსპექტრომეტრიის თვალშისაცემი განვითარება უკვე გვაძლევს საშუალებას მოვახდინოთ კიბოს უჯრედებში არსებული ცილების კომპლექსური ნაზავის ანალიზი და განვსაზღვროთ მკურნალობის სამიზნე; ეს ინსტრუმენტები იმდენად მგრძნობიარეა, რომ შეუძლია ერთი ელექტრონის აწონვაც კი!“, — აღნიშნავს უორვიკის უნივერსიტეტის ანალიტიკური ქიმიის პროფესორი, პიტერ ო’კონორი.

იმით, თუ რა შეიძლება გამოიწვიოს ამ ახალმა კვლევამ, უკვე აღფრთოვანებულია პროფესორი პიტერ სადლერი:

„კიბოს ქიმიოთერაპიების 50%-ზე მეტ შემთხვევაში უკვე გამოიყენება ძვირფასი მეტალი პლატინა. კიბოს უჯრედებზე თავდასხმის პრეპარატების შექმნის სრულიად ახალ გზას გვთავაზობს სხვა ძვირფას მეტალთა პოტენციალი, მაგალითად ირიდიუმი. რაც მთავარია, ეს მეთოდი უსაფრთხოა და თან ახლავს მინიმალური გვერდითი ეფექტები“.

„საერთაშორისო თანამშრომლობას შეუძლია პროგრესის მნიშვნელოვნად აჩქარება. ნამდვილად დროა, კარგი სამედიცინო გამოყენება მოვუძებნოთ ირიდიუმს — ელემენტს, რომელიც დედამიწაზე 66 მილიონი წლის წინ ჩამოვარდნილმა ასტეროიდმა მოიტანა“.

ფოტოქიმიოთერაპია — ლაზერის შუქის გამოყენება კიბოს მიზანში ამოსაღებად — სწრაფად განვითარებად, სიცოცხლისუნარიანი, ეფექტიანი და არაინვაზიური მკურნალობის მეთოდია. პაციენტები სულ უფრო რეზისტენტული ხდებიან ტრადიციული თერაპიებისადმი. აქედან გამომდინარე, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ახალი მეთოდების დამკვიდრება ამ დაავადებასთან საბრძოლველად.

ირიდიუმი 1803 წელს აღმოაჩინეს; სახელი მომდინარეობს ლათინური სიტყვა „ცისარტყელადან“. მიეკუთვნება იგივე ოჯახს, რომელსაც პლატინა; არის მტკიცე, მყიფე და კოროზიისადმი ყველაზე რეზისტენტული ელემენტი დედამიწაზე; აქვს ყვითელი ფერი. მისი დნობის ტემპერატურა 2400 გრადუს ცელსიუსზე მაღალია.

ირიდიუმი დედამიწაზე იშვიათია, მაგრამ უხვადაა მეტეორიტებში; ირიდიუმის დიდი მოცულობა აღმოჩენილია დედამიწის 66 მლნ წლის წინანდელ ქერქში, რაც წარმოშობს თეორიას, რომ დედამიწაზე ეს ელემენტი იმ ასტეროიდმა მოიტანა, რომელმაც დინოზავრების გადაშენება გამოიწვია.

წყარო:  1tv.ge/

ავტორი:  მიხეილ ჭაბუკაშვილი

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 94 95 96 97 98 … 106
Page 96 of 106