ასტრონომია - კოსმოსი

NASA-ს რეაქტიული მოძრაობის ლაბორატორიის (JPL) ცნობით,  დედამიწასთან  3 ოქტომბერს გამთენიისას
პოტენციურად საშიში, 671-მეტრიანი ასტეროიდი ჩაივლის. ასტეროიდის 349507 (2008 QY) დედამიწამდე მანძილი დაახლოებით 6,3 მილიონი კმ-ია, ასტეროიდის სიჩქარე კი საათში 75 456 კმ-ია.

აღსანიშნავია, რომ თუ ასტეროიდი დედამიწას უახლოვდება 7,4 მილიონ კმ-ზე უფრო ახლოს და მისი ზომა 150 მ-ზე მეტია, მაშინ NASA მას “პოტენციურად საშიშ ობიექტად” მიიჩნევს – შესაბამისად, იმის გამო, რომ ეს ასტეროიდი აკმაყოფილებს ორივე კრიტერიუმს ერთდროულად, ის “პოტენციურად საშიშ” ასტეროიდად ითვლება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

“ნასას” ე.წ. უცხოპლანეტელების (ამოუცნობი მფრინავი ობიექტების) კვლევის შესახებ ანგარიში წარადგინა, რომლის თანახმადაც, დაკვირვების შედეგად დადგინდა, რომ ამ ამოუხსნელი ფენომენის უკან უცხოპლანეტელების არსებობის მტკიცებულება არ არსებობს.
ამასთან, აშშ-ის კოსმოსური სააგენტო მათ არსებობას არ გამორიცხავს და აცხადებს, რომ საჭიროა ამოუცნობი ანომალიური ფენომენების გაუმჯობესებული ტექნოლოგიით და ხელოვნური ინტელექტის დახმარებით გამოკვლევა.
“ნასას” ადმინისტრატორმა, ბილ ნელსონმა განაცხადა, რომ აშშ-ის კოსმოსური სააგენტო არა მხოლოდ უხელმძღვანელებს ამოუცნობ ანომალიურ ფენომენებთან დაკავშირებულ შესაძლო ინციდენტების კვლევას, არამედ მონაცემებს მეტი გამჭვირვალობით გააზიარებს.
36-გვერდიანი ანგარიში ფორმალურად ცნობილია, როგორც “ამოუცნობი ანომალიური ფენომენის დამოუკიდებელი კვლევა” და მის ბოლო გვერდზე აღნიშნულია, რომ “არ არსებობს დასკვნის საფუძველი”, რომ “ნასას” მიერ გამოკვლეული ასობით ამოუცნობი ანომალიური ფენომენის უკან არამიწიერი არსებები დგანან. მიუხედავად ამისა, ნასა “დედამიწის ატმოსფეროში პოტენციური უცხოპლანეტელი ტექნოლოგიის მოქმედებას არ გამორიცხავს”.
აშშ-ის კოსმოსურ სააგენტოში აცხადებენ, რომ ზოგიერთი მოულოდნელი შეხვედრის გასაგებად, რომლებიც ახსნას ეწინააღმდეგება, უკეთესი მონაცემებია საჭირო.
“როდესაც საქმე ეხება ამოუცნობ ანომალიურ ფენომენს, ჩვენ გვაქვს გამოწვევა, რომ მონაცემები, რომლებიც საჭიროა ამ ანომალიური ხილვების ასახსნელად, ხშირად არ არსებობს”, – აღნიშნულია ანგარიშში.
BBC-ის რეპორტიორმა სემ კაბრალმა ნასა-ს მიერ ორგანიზებულ პანელზე დასვა შეკითხვა იმ ვოთომდა არამიწიერი ცხოველების ფოტოების შესახებ, რომლებიც მექსიკის ხელისუფლებამ რამდენიმე დღის წინ წარადგინა.
კერძოდ, ამოუცნობი მფრინავი ობიექტების თვითგამოცხადებულმა ექსპერტმა, ჯეიმ მაუსანმა, კონგრესის მოსმენაზე წარადგინა, მისი თქმით, ორი უძველესი “უცხოპლანეტელის გვამი”. მისი თქმით, ცხედრები იპოვეს კუსკოში, პერუში, 2017 წელს და რადიოკარბონის ანალიზის საფუძველზე დადგინდა, რომ ობიექტები 1800 წლამდე ასაკის იყვნენ.
„გახდეს ნიმუშები მსოფლიო სამეცნიერო საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი და ვნახავთ, რა არის”, – განუცხადა “ნასას” მეცნიერმა, დოქტორმა დევიდ სპერგელმა BBC-ს.

წყარო : cbsnews.com
BBC

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ამერიკულმა კოსმოსურმა სააგენტომ Nasa-მ მზის სისტემიდან დედამიწაზე ასტეროიდ ბენუს ზედაპირიდან აღებული მტვრის ნიმუშები ჩამოიტანა.
მასალები კაფსულით ჩამოიტანეს, რომელიც იუტას შტატის დასავლეთ უდაბნოში დაეშვა.
ნიმუშები ასტეროიდ ბენუს ზედაპირიდან 2020 წელს კოსმოსურმა ხომალდმა Osiris-Rex-მა აიღო.
ნიმუშები, სავარაუდოდ, იძლევა ახალ ინფორმაციას მზის სისტემის ფორმირების შესახებ 4.6 მილიარდი წლის წინ და, შესაძლოა, იმაზეც, თუ როგორ დაიწყო ცხოვრება ჩვენს სამყაროში. კერძოდ, მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ნიმუშები მათ დაეხმარება იმ ინგრედიენტების ამოცნობაში, რომლებისგანაც იყო შექმნილი პლანეტები, მათ შორის ჩვენი პლანეტა და ასევე იმის გაგებაში, თუ როგორ გაერთიანდნენ ეს მასალები სიცოცხლისთვის შესაფერისი გარემოს შესაქმნელად.
მეცნიერები ნიმუშების ანალიზს უახლოეს მომავალში დაიწყებენ. პირველად შეფასებას 6-კაციანი ჯგუფი განახორციელებს.

წყარო : BBC

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

მზის სისტემის კიდე ბუნდოვანი და შორეული ნაწილია, რომელსაც კარგად ვერ ვხედავთ. მზის შუქისგან ასე შორს, დიდი პლანეტაც კი შეიძება იმალებოდა და ჩვენ მასზე არ ვიცოდეთ.

ნეპტუნის შემდეგი ობიექტები (TNO), რომლებიც ჩვენ აღმოვაჩინეთ თავისებური შეჯგუფებით გამოირჩევიან. ეს მეცნიერებს აფიქრებინებს, რომ იქ “სადღაც” მეცხრე პლანეტა იმალება. მიუხედავად ამისა, ამაზე ზუსტი პასუხი ჯერ არ გვაქვს.

ახლა, ორი მეცნიერი ალტერნატიულ ახსნას გვთავაზობს: არც შავი ხვრელი და არც ყინულის გიგანტი. მათი აზრით, შესაძლოა, საქმე დედამიწის მსგავს პლანეტასთან გვქონდეს. ის “მეცხრე პლანეტასთან” შედარებით უფრო ახლოს უნდა იყოს და მას დახრილი ორბიტა აქვს.

იაპონელი პლანეტოლოგების აზრით, ეს პლანეტა გაყინულია და დედამიწაზე არაუმეტეს 3-ჯერ უფრო მასიურია. რაც შეეხება მის ორბიტას, ის დაახლოებით 500 ასტრონომიული ერთეულითაა მზისგან დაშორებული.

“ჩვენ ვპროგნოზირებთ, რომ მზის სისტემის კიდეში დედამიწის მსგავსი პლანეტა უნდა იყოს. მიგვაჩნია, რომ შესაბამისი ნიშნები არსებობს და შემდგომი კვლევებია საჭირო”, — წერენ მკვლევრები.

ყველაზე შორეული ობიექტი, რომელსაც მზის სისტემაში მივაგენით ჩვენგან 132 ასტრონომიული ერთეულით არის დაშორებული. მაგალითისთვის, პლუტონი მზიდან დაახლოებით 40 ასტრონომიული ერთეულითაა დაშორებული.

თუმცა, ნეპტუნის მიღმა (30 ასტრონომიული ერთეული მზიდან) უამრვი ყინულოვანი ობიექტი და ჯუჯა პლანეტაა. საუბარია კოიპერის სარტყელზე, რომელშიც შემავალ ობიექტებს TNO ეწოდება.

ბოლო წლების განმავლობაში, ტელესკოპების განვითარებასთან ერთად სულ უფრო მეტი TNO აღმოვაჩინეთ.

ერთ-ერთი ასეთი მაგალითია კლასტერირება. TNO-ების ზოგიერთი ჯგუფი დახრილი ორბიტის გარეშემო ერთად მოძრაობს. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ობიექტებზე რაღაცას გრავიტაციული გავლენა აქვს. ეს გაცილებით დიდი ობიექტი უნდა იყოს, ვიდრე ჯუჯა პლანეტაა.

ახლა, მონაცემების გაანალიზებით იაპონელმა ასტრონომებმა “მეცხრე პლანეტის” იდეა დახვეწეს. ამან შეიძლება ახსნას კოიპერის სარტყელში ობიექტების უცნაური ქცევა.

“დედამიწის მსგავსი პლანეტა, რომელსაც დახრილი ორბიტა აქვს კოიპერის სარტყელის სამ ფუნდამენტურ თვისებას ხსნის. ესენია: TNO-ების ნეპტუნის გრავიტაციის მიღმა დაჯგუფება, მაღალი დახრილობის ობიექტების არსებობა და უცნაური ობიექტების ორბიტების არსებობის ფენომენი”, — ამბობენ მკვლევრები.

დედამიწის მსგავსი პლანეტის არსებობას შეუძლია ახსნას 45 გრადუსზე მეტი დახრილობის მქონე ობიექტები და ისეთი ობიექტების ორბიტები, როგორიცაა ჯუჯა პლანეტა სედნა.

კვლევა The Astronomical Journal-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ოთხშაბათს, 30 აგვისტოს ცაზე სავსე, მანათობელი მთვარე გამოჩნდება. ექსპერტები კამათობენ სუპერმთვარის ზუსტ განმარტებაზე, მაგრამ ფაქტია, რომ ეს წლის მოვლენაა – და არა მარტო!

ზოგადად, სუპერმთვარესთან მაშინ გვაქვს საქმე, როდესაც თანამგზავრი ორბიტაზე დედამიწასთან უახლოეს წერტილზეა. ეს ცნობილია როგორც პერიგე.

ამ დროს მთვარე ჩვენი პლანეტიდან დაახლოებით 357 343 კილომეტრით იქნება დაშორებული და 7%-ით უფრო დიდი გამოჩნდება, ვიდრე ჩვეულებრივ.

მოვლენის შეუიარაღებელი თვალით დანახვაც იქნება შესაძლებელი.

რატომ ლურჯი?

სუპერმთვარე ახალი ტერმინია და ის 1979 წლიდან დამკვიდრდა.

მარწყვის მთვარისა და ვარდისფერი მთვარის მსგავსად, არც ლურჯი მთვარე მომდინარეობს უშუალოდ მისი ფერიდან.

რაც შეეხება კონკრეტულად სუპერმთვარეს, ის იშვიათი მოვლენა არ არის. ეს ჩვეულებრივ წელიწადში სამი-ოთხჯერ ხდება.

თუმცა, ლურჯი სუპერმთვარე შედარებით იშვიათი მოვლენაა. ეს დაახლოებით ყოველ 10-20 წელიწადში ერთხელ ხდება. NASA-ს ცნობით, შემდეგ ლურჯ სუპერმთვარეს 2037 წელს ვიხილავთ.

1883 წელს კრაკატაუს მომაკვდინებელი ვულკანის ამოფრქვევამ 36 000 ადამიანი იმსხვერპლა. გოგირდის დიოქსიდმა და ფერფლმა ჰაერი გაავსო, რის გამოც მთვარე ლურჯად ჩანდა. მკვლევრებს მიაჩნიათ, რომ სახელწოდება სწორედ აქედან მომდინარეობს.

ლონდონის ისტორიის მუზეუმის თანახმად, ტყის ხანძრებმა შეიძლება იგივე ეფექტი გამოიწვიოს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ოთხშაბათს, 30 აგვისტოს ცაზე სავსე, მანათობელი მთვარე გამოჩნდება. ექსპერტები კამათობენ სუპერმთვარის ზუსტ განმარტებაზე, მაგრამ ფაქტია, რომ ეს წლის მოვლენაა — და არა მარტო!

ზოგადად, სუპერმთვარესთან მაშინ გვაქვს საქმე, როდესაც თანამგზავრი ორბიტაზე დედამიწასთან უახლოეს წერტილზეა. ეს ცნობილია როგორც პერიგე.

ამ დროს მთვარე ჩვენი პლანეტიდან დაახლოებით 357 343 კილომეტრით იქნება დაშორებული და 7%-ით უფრო დიდი გამოჩნდება, ვიდრე ჩვეულებრივ.

მოვლენის შეუიარაღებელი თვალით დანახვაც იქნება შესაძლებელი.

რატომ ლურჯი?

სუპერმთვარე ახალი ტერმინია და ის 1979 წლიდან დამკვიდრდა.

მარწყვის მთვარისა და ვარდისფერი მთვარის მსგავსად, არც ლურჯი მთვარე მომდინარეობს უშუალოდ მისი ფერიდან.

რაც შეეხება კონკრეტულად სუპერმთვარეს, ის იშვიათი მოვლენა არ არის. ეს ჩვეულებრივ წელიწადში სამი-ოთხჯერ ხდება.

თუმცა, ლურჯი სუპერმთვარე შედარებით იშვიათი მოვლენაა. ეს დაახლოებით ყოველ 10-20 წელიწადში ერთხელ ხდება. NASA-ს ცნობით, შემდეგ ლურჯ სუპერმთვარეს 2037 წელს ვიხილავთ.

1883 წელს კრაკატაუს მომაკვდინებელი ვულკანის ამოფრქვევამ 36 000 ადამიანი იმსხვერპლა. გოგირდის დიოქსიდმა და ფერფლმა ჰაერი გაავსო, რის გამოც მთვარე ლურჯად ჩანდა. მკვლევრებს მიაჩნიათ, რომ სახელწოდება სწორედ აქედან მომდინარეობს.

ლონდონის ისტორიის მუზეუმის თანახმად, ტყის ხანძრებმა შეიძლება იგივე ეფექტი გამოიწვიოს.

მოვლენას თბილისშიც აღნიშნავენ. შებსაბამისი ღონისძიების ნახვა აქ შეგიძლიათ.

ნეპტუნზე რაღაც ძალიან უცნაური ხდება. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში პლანეტის ატმოსფეროდან ღრუბლის ფერმკრთალი ზოლები გაქრა.

უფრო მეტიც, 1994 წლით (როდესაც ჰაბლის კოსმოსურმა ტელესკოპმა პირველად დაიწყო ნეპტუნის დოკუმენტირება) დათარიღებული სურათები გვიჩვენებს, რომ ეს პირველი შემთხვევა არ არის. ის ასევე დაკავშირებულია სხვა პერიოდულ ცვლილებასთან, კერძოდ — მზის ციკლის 11-წლიან აქტივობასთან.

ნეპტუნზე ღრუბლების გაქრობა 2019 წელს დაიწყო და 2020 წლისთვის პლანეტა უკვე, მეტ-ნაკლებად, უღრუბლო იყო.

იმის გათვალისწინებით, რომ ნეპტუნი მზიდან, დაახლოებით, 4,5 მილიარდი კილომეტრითაა დაშორებული (ანუ დედამიწასა და მზეს შორის საშუალო მანძილზე 30-ჯერ მეტით), ამ აღმოჩენამ ასტრონომები გააოცა და დააინტერესა.

ნეპტუნი მზის სისტემის მთავარ პლანეტებს შორის ყველაზე შორს მდებარეობს და, შედეგად, არც თუ კარგად არის შესწავლილი. ინფორმაცია, რომელიც გაგვაჩნია, მიუთითებს კომპლექსურ და დინამიკურ ატმოსფეროზე, განპირობებულს პროცესებით, რომლებსაც ბოლომდე ვერ ვწვდებით.

მიუხედავად ამისა, მეცნიერებს მაინც აქვთ ატმოსფეროს ცვლილების გრძელვადიანი ტენდენციებისთვის თვალის მიდევნების საშუალება. ამისათვის მკვლევრებმა ყურადღება გაამახვილეს იმ მონაცემებზე, რომლებიც შეგროვდა 1994 წლიდან ჰაბლის, 2002 წლიდან კეკის ობსერვატორიის და 2018 და 2019 წლებში ლიკის ობსერვატორიის მიერ.

მონაცემთა ნაკრებმა აჩვენა, რომ ნეპტუნზე ღრუბლის საფარის რაოდენობა მერყეობს, დაახლოებით, 11-წლიანი ციკლების მიხედვით, რომლებიც, როგორც ჩანს, სინქრონიზებულია მზის აქტივობასთან.

ყოველ 11 წელიწადში მზის მაგნიტური ველი ცვლის პოლარობას, რაც აღინიშნება ანთებების, კორონალური მასის ამოფრქვევისა და მზის ლაქების პიკით. მას შემდეგ, რაც პოლუსები ადგილს შეიცვლის, მზის აქტივობა გარკვეული დროით ნელდება, მანამ, სანამ ციკლის მაქსიმუმი კვლავ დაიწყებოდეს. ამ მაქსიმუმის დროს კი მზე უფრო ინტენსიურ ულტრაიისფერ შუქს ასხივებს.

გუნდის 29-წლიანი ანალიზი აჩვენებს, რომ ღრუბლები ნეპტუნზე ჩნდება ძლიერი ულტრაიისფერი გამოსხივების დაწყებიდან, დაახლოებით, 2 წლის შემდეგ. ასევე არსებობს პოზიტიური კორელაცია ნეპტუნის ღრუბლის საფარსა და მის ალბედოს შორის — ეს არის მზის შუქის რაოდენობა, რომელსაც ის ირეკლავს.

“ჩვენი აღმოჩენები მხარს უჭერს თეორიას, რომ მზის ულტრაიისფერმა სხივებმა, საკმარისი სიძლიერის შემთხვევაში, შეიძლება გამოიწვიოს ფოტოქიმიური რეაქცია, რომელიც წარმოქმნის ნეპტუნის ღრუბლებს“, — განმარტავენ მკვლევრები.

გუნდის ანალიზი, რომელიც მოიცავს მზის 2,5 ციკლს, აჩვენებს ნეპტუნის ღრუბლის საფარისა და ალბედოს პიკს 2002 წელს (წინა კვლევის შესაბამისად), ხოლო 2007 წლისთვის მისი აქტივობის მაჩვენებელი ეცემა. მზის ორი უახლესი მაქსიმუმი კი ფიქსირდება 2001 და 2015 წლებში.

თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ შედეგები მიუთითებს ფოტოქიმიურ მოვლენაზე, მეცნიერებს დასჭირდებათ გარკვეული მონაცემების შეგროვება, რათა გაარკვიონ, ზუსტად რასთან გვაქვს საქმე. მაგალითად, ულტრაიისფერი სხივების ურთიერთქმედების ერთ-ერთი შესაძლებლობა ღრუბლების გამუქებაა, რაც ალბედოს შემცირებას უნდა იწვევდეს. რაც შეეხება ნეპტუნის სიღრმიდან წამოსულ შტორმებს, ისინი ფოტოქიმიურად გამოწვეულ ღრუბლებთან არ უნდა იყოს დაკავშირებული, რაც ასევე ართულებს საკითხს.

მიმდინარეობს ახალი დაკვირვებები და ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპის მიერ შეგროვებული ახალი მონაცემების დამუშავება. ორივე თანხვედრაშია გუნდის დასკვნებთან, რომლის მიხედვითაც, მზის ახალ მაქსიმუმს 2025 წლისთვის უნდა ველოდოთ.

კვლევა გამოქვეყნდა ჟურნალ Icarus-ში.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

კაცობრიობა მარსზე სიცოცხლის კვალის აღმოჩენას უკვე მრავალი წელია, ცდილობს. პროგრამა Mars Sample Return-ის ფარგლებში იქიდან დედამიწაზე გრუნტის ნიმუშების ჩამოტანაც იგეგმება, რომელსაც მეცნიერები დეტალურად გააანალიზებენ. ამის მიუხედავად, ერთ-ერთი სპეციალისტი ეჭვობს, რომ იქ სიცოცხლეს ჯერ კიდევ ნახევარი საუკუნის წინ მივაკვლიეთ და შემთხვევით გავანადგურეთ.

დიდი ხნით ადრე, სანამ წითელ პლანეტაზე მავალ Curiosity-ის გავუშვებდით, იქ NASA-ს Viking-ის მისიებისას ორი აპარატი დაეშვა. მისი ზედაპირის ახლო გამოსახულებები მაშინ პირველად მოვიპოვეთ და გრუნტს ბიოლოგიური ტესტირებაც ჩავუტარეთ. ექსპერიმენტების უმეტესობა დამაიმედებელი არ იყო, თუმცა ერთ-ერთმა ქლორის შემცველი ორგანული ნივთიერებები გამოავლინა. იმ დროს მიიჩნიეს, რომ ისინი მარსზე დედამიწიდან მოხვდა.

ექსპერიმენტის ერთ ნაწილში ნიმუშში წყალი დაამატეს, რომელიც საკვებ ნივთიერებებსა და რადიოაქტიურ ნახშირბადს შეიცავდა. თუ პლანეტაზე სიცოცხლე იყო, სავარაუდოდ, ის სწორედ ამ ნივთიერებებს მოიხმარდა, ხსენებულ აირს კი ცხოველქმედებისას გამოყოფდა. ამის მიუხედავად, სათადარიგო ტესტირებაში მსგავსი აირი აღარ იყო.

არაერთგვაროვანი აღმოჩნდა სხვა ცდებიც: პოტენციურად არსებული მიკრობების რადიოაქტიური ნივთიერებებით გამოკვებასა და ინკუბაციას მეტი აირი უნდა წარმოექმნა, მაგრამ ასე არ მოხდა. პირველადი ნიმუში პერქლორატში მოათავსეს, რომელიც ასაფეთქებლებსა და რაკეტის საწვავში გამოიყენება, ეს კი საკვებ ნივთიერებებს გადაამუშავებდა.

სხვაგვარად ფიქრობს ბერლინის ტექნიკური უნივერსიტეტის პროფესორი, ასტრობიოლოგი დირკ მაკუჩი. მისი აზრით, ნიმუშში წყლის დამატება შეცდომა იყო, რადგან ამას იქ არსებული მიკრობების განადგურება შეეძლო.

სიცოცხლის ასეთი ფორმები დედამიწაზე, ყველაზე მკაცრ პირობებშიც გვხვდება. ისინი მარილის მინერალებში ბინადრობენ და ტენს ჰაერიდან იღებენ. მათთვის წყალი დამღუპველია. დირკ მაკუჩი არ გამორიცხავს, რომ მარსის გრუნტის ნიმუშებშიც მსგავსი მიკრობები არსებულიყო, რაც ხსნის, რატომ ვერ დაფიქსირდა მოგვიანებით იქ რადიოაქტიური აირი.

“ამ ადაპტაციას მარსის გარემოში გარკვეული უპირატესობები ექნებოდა, როგორიცაა ყინვის დაბალი ნიშნული, ჟანგბადის წყარო და ჰიგროსკოპიულობა. თუ დავუშვებთ, რომ მარსზე სიცოცხლე იქაურ პირობებს წყალბადის ზეჟანგის მიერთებით შეეგუა, ეს Viking-ის შედეგებს ახსნის.

თუ ამ მიკრობთა უჯრედები წყალბადის ზეჟანგს შეიცავდა, ეს ცდა მათ დახოცავდა. ის ორგანულ მოლეკულებთან შევიდოდა რეაქციაში და დიდი ოდენობით ნახშირორჟანგს წარმოქმნიდა, რაც ხელსაწყომ დააფიქსირა კიდეც”, — ვკითხულობთ დირკ მაკუჩისა და მისი კოლეგის ადრეულ ნაშრომში.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”