ასტრონომია - კოსმოსი

– ჯეფ, კოსმოსში შენს ფრენას ვეღარ შევუერთდები, დაკავებული ვარ…

ადამიანს, რომელმაც 28 მილიონი დოლარი გადაიხადა ჯეფ ბეზოსთან კოსმოსურ მოგზაურობაში წასასვლელად, ამის გაკეთება არ შეუძლია, რადგან დაკავებულია.

დაახლოებით ერთი თვის წინ Blue Origin-მა კოსმოსურ ხომალდში ადგილის აუქციონი გამოაცხადა, რაც $28 მილიონიანი შენაძენით დასრულდა. თუმცა გამარჯვებულის ვინაობა უცნობი იყო და პირი ამ დროისთვისაც ანონიმური რჩება.

როგორც ირკვევა, სარაკეტო კომპანია ამჟამად 18 წლის ოლივერ დეიმენს უმასპინძლებს, რომელიც კოსმოსში ყველაზე ახალგაზრდა იქნება. ის New Shepard მისიის ფარგლებში 82 წლის უოლი ფანკს, კოსმოსში ყველაზე ხნიერ ადამიანს შეუერთდება.

ამ დროისათვის უცნობია, რატომ აირჩიეს დეიმენი, ან რა ოდენობის თანხა გაიღო მან ბილეთისთვის… თუმცა კომპანიაში აღნიშნავენ, რომ ეს ოლივერის ცხოვრების მთავარი ოცნების ასრულებაა.

გარდა ამისა, Blue Origin-მა განაცხადა, რომ მომავლის კლუბი – მისი არაკომერციული ორგანიზაცია, $1 მილიონს გადასცემს 19 სხვადასხვა ორგანიზაციას. თითოეული მათგანი, მომავლის სამყაროს მხარდაჭერისა და კოსმოსის ათვისების მიზნით, აღნიშნულ პროექტზე მუშაობდა.

“ჩვენ მადლობას ვუხდით აუქციონის გამარჯვებულებს გულწრფელი მხარდაჭერისთვის. ოლივერს New Shepard-ში მივესალმებით – იგი ახალი თაობის ადამიანების წარმომადგენელია, რომლებიც კოსმოსში გზის გაკვლევაში დაგვეხმარებიან” – აცხადებენ Blue Origin-ში.

20 ივლისს კოსმოსში მოკლე ფრენის დროს ოთხი ადამიანი აფრინდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

კომპანია Virgin Galactic-მა კვირას პირველი ტურისტული, სუბორბიტალური ფრენა შეასრულა რაკეტოპლანით, რომელშიც მისი დამაარსებელი, ბრიტანელი მილიარდერი, რიჩარდ ბრენსონი იმყოფებოდა.

ფრენის დაწყება ევროპის დროით 16:00 საათზე იგეგმებოდა, მაგრამ ცუდი ამინდის გამო იგი საათნახევრის დაგვიანებით შესრულდა.

ხომალდმა Unity 22 შტატ ნიუ მექსიკოში მდებარე კოსმოსურ სადგურ „ამერიკიდან“ თვითმფრინავმზიდ VMS Ev-ის საშუალებით შეასრულა სტარტი. მოგვიანებით კი იგი გამოეყო თვითმფრინავმზიდს.

ამის შემდეგ ხომალდმა მიაღწია დაახლოებით 88 კილომეტრის სიმაღლეს, რაც აშშ-ი აღემატება კოსმოსის საზღვარს (80 კილომეტრი) და რამდენიმე წუთში დაშვება დაიწყო. მთლიანად ფრების ხანგრძლივობა ხომალდის აფრენიდან დაშვებამდე, დაახლოებით ერთ საათს შეადგენდა.

თავად რიჩარდ ბენსონის გარდა რაკეტოპლანში იმყოფებოდნენ სირიშა ბანდლა, კილინ ბენეტი და ბეტ მოზესი.

ბრენსონის გეგმის თანახმად, Virgin Galacticის კოსმოპლანის კომერციული ექსპლოატაციის დაწყებამდე, კიდევ ორი საცდელი ფრენა ჩატარდება. თუ ისინი წარმატებული გამოდგება, მაშინ 2022 წელი კოსმოსური ტურიზმის განვითარების ეპოქად იქცევა. მაგრამ ბილეთების ფასი ხელმისაწვდომი იქნება ძალიან მდიდარი ადამიანებისთვის.

კოსმოსში გაფრენის დღეს, 11 ივლისს, რიჩარდ ბრენსონი მისმა მეგობარმა და კონკურენტმა, ილონ მასკმა, ინახულა.

SpaceX -მა, რომლის მფლობელია მეწარმე ილონ მასკი, თავისი პირველი ეკიპაჟი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 2020 წლის მაისში გაუშვა, რითაც დაასრულა რუსეთზე NASA-ს დამოკიდებულება – ასტრონავტების ტრანსპორტირების საქმეში. საჰაერო-კოსმოსური გიგანტი Boeing -ი იმედოვნებს, რომ 2022 წლის დასაწყისში გაუშვებს ასტრონავტებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მეცნიერებმა 10 დღის განმავლობაში შავ ხვრელსა და ნეიტრონულ ვარსკვლავს შორის 2 შეჯახება დააფიქსირეს. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, პირველი შეჯახება 2020 წლის 5 იანვარს დაფიქსირდა. შავი ხვრელი, რომლის მასაც ჩვენი მზის მასაზე 6-ჯერ დიდია, შეეჯახა ვარსკვლავს, რომელიც ჩვენს ვარსკვლავზე 1,5-ჯერ მასიურია. მეორე შეჯახება კი 10 დღის შემდეგ მოხდა. ამ შემთხვევაში შავი ხვრელის მასა მზის მასაზე 10-ჯერ, ვარსკვლავისა კი 2-ჯერ დიდი იყო.

შავი ხვრელები ძლიერი გრავიტაციის მქონე ობიექტებია, რომელსაც სინათლეც ვერ აღწევს თავს. ნეიტრონული კი მკვდარ ვარსკვლავს ეწოდება, რომელსაც დიდი სიმკვრივე ახასიათებს. ნეიტრონული ვარსკვლავის ნივთიერების ერთი ჩაის კოვზის წონა შესაძლოა 4 მილიარდ ტონას აღწევდეს.

ასეთი ობიექტების შეჯახება სივრცეში გრავიტაციულ ტალღებს ქმნის. სწორედ ეს ტალღები დააფიქსირეს ასტრონომებმა.

აქამდე მეცნიერებს მიაჩნდათ, რომ შავი ხვრელები მხოლოდ შავ ხვრელებს ეჯახებოდნენ, ნეიტრონული ვარსკვლავები კი ნეიტრონულ ვარსკვლავებს. ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ასტრონომებმა შავი ხვრელისა და ნეიტრონული ვარსკვლავის შეჯახება დააფიქსირეს. ასტრონომებს მიაჩნიათ, რომ ეს ვარსკვლავებისა და გალაქტიკების ფორმირების ალტერნატიულ თეორიებს ამაგრებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ჩინეთმა საკუთარ კოსმოსურ სადგურზე 3 ასტრონავტი გაგზავნა. ასტრონავტები სამ თვეს ჩინეთის კოსმოსური სადგურის მოდულ „ტიანჰეზე“ გაატარებენ, რომელიც დედამიწის მაღლა, დაახლოებით 380 კილომეტრში მდებარეობს.

Shenzhou-12 მესამე მისიაა იმ 11 მისიიდან, რომელიც ჩინეთის კოსმოსური სადგურის დასრულებისთვისაა საჭირო. სადგურის მშენებლობა მიმდინარე წლის აპრილში დაიწყო, როდესაც „ტიანჰე“ ორბიტაზე განათავსეს და, სავარაუდოდ, 2022 წლის ბოლომდე დასრულდება.

ასტრონავტები მოდულის ტექნოლოგიებს დატესტავენ,  მათ შორის სიცოცხლის შენარჩუნებისთვის საჭირო სისტემას. მათზე  ასევე მოხდება დაკვირვება იმ მიზნით, რომ შეფასდეს, როგორ იმოქმედებს კოსმოსში მოგზაურობა ფიზიკური და ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით.

ჩინეთმა, რომელსაც აშშ-ის კანონმდებლობით NASA- სთან თანამშრომლობა და საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე  გაფართოება ეკრძალება, ბოლო ათწლეული საკუთარი კოსმოსური სადგურის ასაშენებლად საჭირო ტექნოლოგიების განვითარებას მიუძღვნა.

ის იქნება საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის, ISS-ის, ერთადერთი ალტერნატივა, რომელიც აშშ-ის, რუსეთის, იაპონიის, კანადის და ევროპის ერთობლივი პროგრამაა. აღსანიშნავია, რომ ISS-მ, შესაძლოა, 2024 წელს ექსპლუატაცია შეწყვიტოს. ასეთ შემთხვევაში, ჩინეთი ერთადერთი მოქმედი კოსმოსური სადგურის ოპერატორი გახდება.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ხშირად გვეშლება ხოლმე და ისევ ვთვლით, რომ მზის სისტემაში ცხრა პლანეტა არსებობს, მაგრამ მეცნიერებმა 2006 წელს მიიღეს გადაწყვეტილება და პლუტონს პლანეტის სტატუსი ჩამოართვეს.

პლუტონი რიგით მეეცხრე პლანეტა იყო და ზომის გამო მას ,,ჯუჯა პლანეტასაც“ უწოდებდნენ. ეს გადაწყვეტილება გამოიწვია რეზოლუციამ, რომელმაც განსაზღვრა ტერმინი ,,პლანეტა“. ახალი რეგულაციის მიხედვით- პლანეტა არის ციური სხეული, რომელიც საკმარისად დიდია იმისათვის, რათა მზის გარშემო გრავიტაციულ ორბიტაზე მოძრაობის წყალობით მრგვალი ფორმა მიიღოს და თავისგან მოშორებით გაისროლოს ახლომდებარე პლანეტური სხეულები და ნარჩენები.  პლუტონი საკმაოდ დიდი ზომის არის სა სფერული ზომაც აქვს, მაგრამ არც იმდენად დიდი არის, რომ მოასუფთაოს თავისი ორბიტის სამეზობლო სივრცე. შესაბამისად მას აღარ აქვს პლანეტის სტატუსი. მეცნიერული განთვითარების და ტექნოლოგიური მიღწევების გამო ბევრი რამ იცვლება სამყაროში, ეს არის კიდევ ერთი გადადგმული ნაბიჯი განვითარებისკენ, წარმატებისკენ და სამყაროს შეცვლის პერსპექტივისკენ.

მასალა მოამზადა : ლალი კიკვაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

NASA-ს ავტომატურმა პლანეტათაშორისო სადგურმა Juno იუპიტერის თანამგზავრს, განიმედეს ახალი ფოტოები გადაიღო.

ბოლო 20 წლის განმავლობაში Juno განიმედეს ყველაზე ახლოს მიუახლოვდა. ფოტოზე დეტალურად ჩანს მზის სისტემის ყველაზე დიდი პლანეტის თანამგზავრის კრატერები, ნათელი და ბნელი ადგილები. NASA-ში აცხადებენ, რომ ფოტოების გაანალიზების შემდეგ მიღწეულ შედეგებზე საზოგადოებას ინფორმაციას მოგვიანებით მიაწვდიან.

განიმედე ერთადერთი თანამგზავრია მზის სისტემაში, რომელიც პლანეტაზე (მერკურიზე) დიდია.

Juno-მ სტარტი 2011 წლის 5 აგვისტოს აიღო. მისი ამოცანა იუპიტერის შესწავლაა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”