ასტრონომია - კოსმოსი

ქვეყნებმა, რომლებიც კოსმოსურმოგზაურობასთან დაკავშირებულსაქმიანობას ახორციელებენ, უნდაშეამცირონ კოსმოსური ობიექტებისდედამიწის ატმოსფეროში შემოსვლისგანგამოწვეული რისკები პლანეტაზეადამიანებისა და საკუთრების მიმართ და ამოპერაციებთან დაკავშირებითგამჭვირვალობა მაქსიმალურად გაზარდონ, – ამის შესახებ NASA- ს წარმომადგენლის, ბილნელსონის განცხადებაშია აღნიშნული.

მისი თქმით, „ჩინეთი კოსმოსურნარჩენებთან დაკავშირებულიპასუხისმგებლობის სტანდარტებს ვერაკმაყოფილებს.“

”ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ჩინეთი დაკოსმოსურ მოგზაურობასთან დაკავშირებულიყველა ქვეყანა და კომერციული სუბიექტიკოსმოსში  პასუხისმგებლობით დაგამჭვირვალედ მოქმედბდნენ, რათაუზრუნველყონ კოსმოსური საქმიანობისუსაფრთხოება, სტაბილურობა დაგრძელვადიანი მდგრადობა”, – განაცხადანელსონმა.

ცნობილია, რომ კონტროლიდან გამოსულიჩინეთის უდიდესი რაკეტის Long March-5B–ისნამსხვრევების უმეტესობა დედამიწისატმოსფეროში შესვლის დროს დაიწვა, ნაწილი კი ინდოეთის ოკეანეში ჩაცვივდა, რითაც დასრულდა მსჯელობა დავნებათაღელვა იმასთან დაკავშირებით, თუსად შეიძლებოდა რაკეტის ნამსხვრევებიჩამოცვენილიყო. არსებობდა შიში, რომ მისინაწილები შეიძლებოდა, დასახლებულადგილზე მოხვედრილიყო. თუმცა კოსმოსურიექსპერტები ვარაუდობდნენ, რომ ამის შანსიძალიან მცირე იყო, ვინაიდან დედამიწისზედაპირის უმეტესი ნაწილი წყლითაადაფარული, ხმელეთის უზარმაზარი ნაწილიკი დაუსახლებელია.

„ჩინეთის კოსმოსური ინჟინერიის ოფისმა“Long March 5B რაკეტა საკუთარ კოსმოსურსადგურზე მიმდინარე წლის 29 აპრილსგაუშვა. პირველად კი 5B ტიპის რაკეტისგაშვება 2020 წლის მაისში განხორციელდა.  მაშინ Long March 5B ნამსხვრევები კოტ–დ‘ივუარში ჩამოცვივდა, რამაც რამდენიმეშენობა დააზიანა, თუმცა შემთხვევის შედეგად არავინ დაშავებულა.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

მაშინ, როცა NASA-ს მარსმავალი “პერსევერანსი” წითელი პლანეტის ზედაპირზე უძველესი სიცოცხლის ძიების პროცესშია, ახალი კვლევის თანახმად, მარსის ზედაპირქვეშეთი ამჟამინდელი სიცოცხლის არსებობისთვის შესაძლოა საკმაოდ კარგი ადგილი იყო.

ჟურნალ Astrobiology-ში გამოქვეყნებულ კვლევაში მარსზე არსებული მეტეორიტების ქიმიური შედგენილობაა შესწავლილი. ეს მეტეორები ოდესღაც მარსის ზედაპირიდან გამოიტყორცნა და, საბოლოოდ, დედამიწაზე მოხვდა. ანალიზის თანახმად, ამ ქვებს წყალთან საკმარისი კონტაქტი რომ ჰქონოდათ, წარმოიქმნებოდა საჭირო ქიმიური ენერგია ისეთი მიკრობული სიცოცხლისა, როგორიც დედამიწის ბნელ სიღრმეებში არსებობს. ამ კვლევიდან გამომდინარე, მარსის ზედაპირქვეშეთი შესაძლოა სიცოცხლისთვის ხელსაყრელი ადგილი დღესაც იყოს.

ბოლო ათწლეულებში, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ დედამიწის სიღრმეებში უზარმაზარი ბიომი არსებობს, რომელიც ზედა სამყაროსგან სრულად იზოლირებულია. მზის შუქის არარსებობის მიუხედავად, აქ მცხოვრები არსებების გადარჩენის ერთადერთი წყარო ქვების წყალთან კონტაქტისას გაჩენილი ქიმიური რეაქციებია.

ერთ-ერთი ასეთი რეაქცია რადიოლიზია. ეს მაშინ ხდება, როდესაც ქვებში არსებული რადიოაქტიური ელემენტები ნაპრალებში ჩაჭერილ წყალთან შედის რეაქციაში. ეს რეაქცია წყლის მოლეკულებს შემადგენელ ნაწილებად, წყალბადად და ჟანგბადად შლის. გამოთავისუფლებული წყალბადი დარჩენილ მიწისქვეშა წყალში იშლება, ხოლო მინერალები (მაგალითად, პირიტი – გოგირდისა და რკინის ნაერთი) თავისუფალ ჟანგბადს იწოვს და შედეგად სულფატების მინერალები წარმოიქმნება. მიკრობები გახსნილ წყალბადს საწვავ ენერგიად მოიხმარენ, ხოლო სულფატებში შენახულ ჟანგბადს – ამ საწვავის „დასაწვავად“.

მკვლევრები სწორედ რადიოლიზისთვის საჭირო ინგრედიენტებს ეძებდნენ: რადიოაქტიურ ელემენტებს –  თორიუმს, ურანიუმს და კალიუმს. ასევე სულფიდების მინერალებს, რომლებიც სულფატებად გარდაიქმნება. კვლევამ დაადგინა, რომ მარსული მეტეორიტების რამდენიმე განსხვავებულ ტიპში ყველა საჭირო ინგრედიენტი საკმარისია იმისათვის, რომ დედამიწის მსგავსი ჰაბიტატების არსებობა შესაძლებელი იყოს. მეცნიერების თქმით, ეს აღმოჩენები სამომავლო მარსის პროგრამებს ამჟამინდელი სიცოცხლის ძიებაში დაეხმარება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

ოთხი ასტრონავტი საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან SpaceX-ის კაფსულა Crew Dragon- ის საშუალებით დედამიწაზე უსაფრთხოდ დაბრუნდა.

NASA-ს ინფორმაციით, სააგენტოს ასტრონავტები : მაიკლ ჰოპკინსი, ვიქტორ გლოვერი და შენონ უოკერი და იაპონელი ასტრონავტი იაპონელი სოიჩი ნოგუჩი პარაშუტებით მექსიკის ყურეში დაეშვნენ.

მათი დაბრუნებით დასრულდა Crew Dragon-ის კოსმოსური ხომალდის მიერ ეკიპაჟის როტაციის პირველი მისია სადგურზე, რომელიც NASA- ს და ილონ მასკის კომპანია SpaceX- ის თანამშრომლობით შეიქმნა, ნათქვამია სააგენტოს განცხადებაში.

ასტრონავტები კოსმოსურ სადგურზე ფლორიდაში მდებარე „კენედის კოსმოსური ცენტრიდან“ გასული წლის 15 ნოემბერს SpaceX-ის კოსმოსური ხომალდით Falcon 9-ით გაემგზავრნენ.

მისია NASA-სა და ელონ მასკის კომპანია SpaceX–ს შორის პარტნიორობის ნაწილი იყო.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

რუსეთი მზადაა, საკუთარი კოსმოსური ხომალდის აშენება დაიწყოს, რათა ის 2030 წლამდე ორბიტაზე განათავსოს,- ამის შესახებ კოსმოსური სააგენტო „როსკოსმოსის“ ხელმძღვანელმა განაცხადა.

განხორციელების შემთხვევაში პროექტი რუსეთის კოსმოსურ პროგრამაში ახალი თავის გადაშლა, საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე კი აშშ-სთან ოცზე მეტ წლიანი  თანამშრომლობის დასასრული იქნება.

„თუკი, ჩვენი გეგმის თანახმად, ორბიტაზე მის განთავსებას 2030 წლამდე მოვახერხებთ, ეს კოლოსარული მიღწევაა იქნება,“- განაცხადა „როსკოსმოსის“ ხელმძღვანელმა დიმიტრი როგოზინმა.

როგოზინის განმარტებით, რუსულ სადგურზე, საერთაშორისო კოსმოსური სადგურისგან განსხვავებით, ეკიპაჟის მუდმივად განთავსება არ მოხდება, რადგან ორბიტაზე მოძრაობის გამო მასზე გამოსხივების უფრო მაღალი დონე იქნება, თუმცა, სადგურს კოსმონავტები ეწვევიან და მასზე,  ხელოვნურ ინტელექტსა და რობოტებს გამოიყენებენ.

გავრცელებული ინფორმაციით, რუსეთი პროექტის დასაწყებად 6 მილიარდი აშშ დოლარის დახარჯვას გეგმავს.

აღსანიშნავია, რომ რუსი კოსმონავტები საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ამერიკელ და 16 სხვა ქვეყნის ასტრონავტებთან 1998 წლიდან მუშაობენ. რუსეთის ვიცე პრემიერ-მინისტრმა იური ბორისოვმა რამდენიმე დღის წინ განაცხადა, რომ მოსკოვი თავის პარტნიორებს შეატყობინებს, რომ საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის პროექტს 2025 წლიდან დატოვებს.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

პენტაგონში აცხადებენ, რომ ამოუცნობი მფრინავი ობიექტების ფოტოები და ვიდეოები, რომლებიც აშშ-ის საზღვაო ძალებმა გადაიღო, ავთენტურია.

მიუხედავად იმისა, რომ საზოგადოებაში მსგავს იდუმალ სანახაობებს, ზოგადად მოიხსენიებენ, როგორიც უცხოპლანეტელებს (ამოუცნობ მფრინავ ობიექტებს), თავდაცვის წრეებში უფრო თანამედროვე ტერმინია „დაუდგენელი საჰაერო ფენომენი“ (UAP) – და ეს არის ის, რასაც სადაზვერვო სამსახურები სერიოზულად აღიქვამენ.

რაც შეეხება ახლად დაფიქსირებულ ამოუცნობ ობიექტებს, ერთ-ერთი მათგანი პირამიდის ფორმისაა, მასთან ერთად კი კიდევ სამი ობიექტი მოძრაობს.

ობიექტები USS Russell-ის გემის ეკიპაჟმა 2019 წლის ზაფხულში სან-დიეგოს სანაპიროდან გადაიღო. ისინი ხომალდის მაღლა დაახლოებით 210 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობდნენ.

ობიექტების ამსახველი ფოტო და ვიდეომასალა ამერიკელმა კინორეჟისორმა, ჯერემი კორბელმა და რეპორტიორმა ჯორჯ კნაპმა მოიპოვეს.

„შემიძლია დავადასტურო, რომ მითითებული ფოტოები და ვიდეო კადრები გადაღებულია საზღვაო ძალების პერსონალის მიერ,“- განაცხადა პენტაგონის პრესსპიკერმა სიუზან გოფმა.

მისი თქმით, დაუდგენელი საჰაერო ფენომენის სამუშაო ჯგუფმა, რომლის მიზანი მსგავსი შემთხვევების გამოკვლევა და ნებისმიერი პოტენციური საფრთხის დროულად გამოვლენაა, ისინი მიმდინარე გამოკვლევებში შეიტანა.

წყარო : sciencealert.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

არაბთა გაერთიანებული საამიროები აშშ-ში, „ნასას კანდიდატ ასტრონავტთა კლასში“ ტრენინგის გასავლელად პირველ ქალს აგზავნის.

27 წლის ნორა ალ-მატროოში მანქანათმშენებლობის კურსდამთავრებულია, რომელიც ამჟამად აბუ დაბის ნავთობის სამშენებლო კომპანიაში მუშაობს.

დუბაის მუჰამედ ბინ რაშიდის სახელობის კოსმოსური ცენტრის  (MBRSC) ინფორმაციით, ნორა ალ-მატროოში ერთ-ერთი იყო 4 300 აპლიკანტს შორის, რომელთა  სამეცნიერო შესაძლებლობები, განათლება და პრაქტიკული გამოცდილება, ასევე ფიზიკური, ფსიქოლოგიური და სამედიცინო მდგომარეობა შეაფასეს.

ნორა ალ-მატროოშთან ერთად აშშ-ში არაბთა გაერთიანებული საამიროებიდან კიდევ ერთი პირი მოჰამედ ალ-მოლა გაემგზავრება.

არაბთა გაერთიანებულმა საამიროებმა ეროვნული კოსმოსური პროგრამა 2017 წელს აამოქმედა. ქვეყანა კოსმოსურ პროგრამას საკუთარი სამეცნიერო და ტექნოლოგიური შესაძლებლობების განვითარებისა და ნავთობზე დამოკიდებულების შემცირებისთვის იყენებს.

მიმდინარე წლის თებერვალში არაბთა გაერთიანებული საამიროების ზონდმა პლანეტა მარსის ორბიტას მიაღწია. ქვეყანა 2024 წლისთვის მთვარემავალის გაშვებას გეგმავს.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

SpaceX-მა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ასტრონავტების ეკიპაჟი მეორეული, უკვე გამოყენებული რაკეტითა და კაფსულით გაგზავნა. Crew-2-ის მისიაში ევროპელი ასტრონავტიც მონაწილეობდა. რაკეტა ფლორიდაში მდებარე კენედის კოსმოსური ცენტრიდან აფრინდა.

Endeavour კვლავ ცაში აიჭრა – სამი სხვადასხვა ქვეყნის ოთხი ასტრონავტი Crew-2-ის მისიით საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის გზას დაადგნენ – ხმამაღალი შეძახილებისა და აპლოდისმენტების ფონზე გამოაცხადა წამყვანმა.

რაკეტა Falcon 9 წარმატებით აფრინდა, რამდენიმე წუთის შემდეგ კი მას პირველი საფეხურის ბუსტერი გამოეყო და ტივტივაზე დაჯდა, რომელსაც Of Course I Still Love You ჰქვია. ეს ილონ მასკის კომპანიის მეოთხმოცე წარმატებული დაჯდომა იყო.

რაკეტის მეორე საფეხურზე მიმაგრებული Crew Dragon, რომელშიც ასტრონავტები არიან მოთავსებულები, რამდენიმე წუთის შემდეგ გავიდა ორბიტაზე და ამ წუთას მისი მთავარი მისია საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურთან შეპირაპირებაა. კაფსულა ამას დაახლოებით 23,5 საათში შეძლებს.

Crew-ის გუნდი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 6 თვეს დაჰყოფს. ამ პერიოდის განმავლობაში, მათ დაახლოებით 100 ექსპერიმენტი უნდა ჩაატარონ. ერთ-ერთ ასეთ კვლევას „ქსოვილის ჩიპები“ ეწოდება, რომლის მიზანია სხვადასხვა ტიპის უჯრედებისგან ადამიანის ორგანოების პატარა მოდელების შექმნა და ისეთი საკითხების შესწავლა, როგორებიცაა იმუნური სისტემის დაბერების პროცესი, თირკმლის ფუნქცია და კუნთების დაქვეითება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

NASA-მ ოფიციალურად გამოაცხადა, რომ მათი ასტრონავტების მთვარეზე გასაყვან რაკეტას კომპანია SpaceX ააგებს.

2020 წელს, NASA-მ სამ კერძო კომპანიას შესთავაზა კონტრაქტი. ეს კომპანიები SpaceX, Dynetics და Blue Origin (რომლის დამფუძნებელი Amazon-ის მფლობელი ჯეფ ბეზოსია) იყო. მათი მოვალეობა ინოვაციური დაშვების სისტემის შექმნა იყო, რომელსაც პროგრამა Artemis-ის ფარგლებში NASA გამოიყენებდა და ასტრონავტებს მთვარის ზედაპირზე უსაფრთხოდ დააფრენდა.

ამ კვირას, 16 აპრილს, NASA-მ ოფიციალურად გამოაცხადა, რომ SpaceX-ის რაკეტა Starship-მა დანარჩენ ორ კონკურენტს აჯობა, რის შემდეგაც კომპანიამ NASA-სთან 2,9 მილიარდ დოლარიანი კონტრაქტი გააფორმა.

გადავწყვიტეთ, რომ ჩვენი ინტეგრირებული „ადამიანების დაშვების სისტემა“ (HLS) SpaceX-ს უნდა შეექმნა. გვჯერა, რომ NASA-სთან პარტნიორობით SpaceX-ს მისია Artemis-ის მისიის სრულყოფაში დაგვეხმარება… და მოვემზადებით უფრო დიდი ნახტომისთვის – მარსზე დაჯდომისთვის. – ლისა უოტსონ-მორგანი, HLS-ის პროგრამის მენეჯერი

პროგრამა Artemis-ის ფარგლებში, NASA ისტორიაში პირველად ქალსა და ფერადკანიან ადამიანს გაამგზავრებს მთვარეზე. ეს კი 1972 წლის შემდეგ ადამიანების პირველი ვიზიტი იქნება მთვარეზე.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა