ასტრონომია - კოსმოსი

ბოლო 17 წლის განმავლობაში, ასტეროიდი 99942 აპოფიზი მუდმივად გვახსენებდა ფაქტს, რომ კოსმოსში ქაოტურად არსებული გიგანტური ქვები დედამიწას, შესაძლოა, ნებისმიერ დროს შეეჯახოს და აქამდე არნახულად დიდი კრიზისიც გამოიწვიოს. მიუხედავად იმისა, რომ დედამიწასთან ახლოს მყოფი ობიექტები კოსმოსში უხვადაა, ახალ კვლევებზე დაყრდნობით, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ასტეროიდი აპოფიზი მათ შორის არაა. მომდევნო 100 წელიწადი მაინც.

მეცნიერებმა დაკვირვებები მარტის დასაწყისში ჩაატარეს, როდესაც გიგანტური ასტეროიდი დედამიწის გრავიტაციამ შეაქანა. ამ პროცესმა მკვლევრებს 2068 წელს მოსალოდნელი ასტეროიდისა და დედამიწის შეჯახების რისკების უკეთ შესწავლის საშუალება მისცა. ამერიკისა და ევროპის კოსმოსურმა სააგენტოებმა (NASA და ESA) ეს სახიფათო ქვა რისკ-ჯგუფიდან ოფიციალურად ამოიღეს.

ასტეროიდი აპოფიზის დიამეტრი დაახლოებით 340 მეტრია. როდესაც ასტრონომებმა ის პირველად აღმოაჩინეს, მალევე დაადგინეს, რომ ის დედამიწასთან რამდენჯერმე მოუახლოვდებოდა, კერძოდ, 2029, 2036 და 2068 წლებში. ასტეროიდი 2029 წლის 13 აპრილს დაახლოებით 35 000 კილომეტრის დაშორებით ჩაუფრენს დედამიწას. იმის გამო, რომ ჩვენი პლანეტის გრავიტაცია დიდ გავლენას ახდენს მის მოძრაობაზე, მკვლევრები შეჯახებას 2068 წლისთვის არ გამორიცხავდნენ.

2068 წლის შეჯახება გამოირიცხა და ჩვენი გამოთვლები მომდევნო 100 წელი არანაირი შეჯახების რისკს არ პროგნოზირებს, – ამბობს ნასას დედამიწასთან ახლოს მყოფი ობიექტების ცენტრის მკვლევარი დევიდ ფარნოკია.

აპოფიზის რადიო და ოპტიკური დაკვირვებებმა მეცნიერებს ამ სახიფათო ობიექტის შესახებ უფრო მეტი ინფორმაცია მიაწოდა. 6 მარტს გიგანტურმა ქვამ დედამიწას 16,9 მილიონი კილომეტრის დაშორებით ჩაუფრინა (რაც საკმაოდ უსაფრთხო დისტანციაა). ამ დროს მეცნიერებმა მოახერხეს და უკიდურესად მაღალი გარჩევადობის მასალა მოიპოვეს – 38,75 მეტრი თითო პიქსელზე. 2029 წელს კი იმდენად ახლოს ჩაიფრენს, რომ ასტეროიდი შეუიარაღებელი თვალითაც კი გამოჩნდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სპეციალისტებმა კოსმოსიდან დაბრუნებული ღვინის შესწავლის წინასწარი შედეგები გაასაჯაროვეს. ამის შესახებ Forbes-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, საუბარი 2000 წლის მოსავლის 12 ბოთლ ფრანგულ ღვინოზეა, რომელიც 2019 წელს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე SpaceX-ის რაკეტით მოხვდა. ბოთლები სადგურზე 438 დღისა და 19 საათის განმავლობაში ინახებოდა, 2021 წლის 14 იანვარს კი ღვინო დედამიწაზე SpaceX Dragon-ის კაფსულით დააბრუნეს, რის შემდეგაც მისი დეგუსტაცია გაიმართა. სპეციალისტებმა სასმელი იგივე წლის მოსავლის ღვინოს შეადარეს, რომელიც დედამიწაზე ინახებოდა.

ახლა მეცნიერები სწავლობენ, რა გავლენა მოახდინა კოსმოსში გატარებულმა დრომ ღვინოზე. მათ უკვე დაადგინეს, რომ ღვინომ ფერი შეიცვალა – უფრო ბაცი გახდა. მათი თქმით, შეიცვალა ღვინის გემოც.

„ორივე არაჩვეულებრივია, მაგრამ დედამიწაზე დარჩენილი ღვინის ბუკეტი ბოლომდე არ არის გახსნილი. კოსმოსში ნამყოფ ღვინოში მეტი ყვავილოვანი ნოტია“, – ამბობს ღვინის კრიტიკოსი ჯეინ ენსონი.

კვლევის მეორე ეტაპზე სასმელში მომხდარ ცვლილებებს ლაბორატორიაში, მოლეკულურ დონეზე შეისწავლიან.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

იაპონურმა კომპანია Astroscale-მა დედამიწის ორბიტის კოსმოსური ნაგვისგან გასაწმენდად ახალი სისტემა შეიმუშავა, რომელსაც მალე გამოცდის. ამის შესახებ CNN-ი იტყობინება.

ტელეარხის ცნობით, დღეს ბაიკონურის კოსმოდრომიდან აფრინდა რაკეტა, რომელზეც კომპანიის მოწყობილობაა მოთავსებული. 175-კილოგრამიან აპარატზე 17-კილოგრამიანი თანამგზავრია მიმაგრებული, რომლის ზედაპირზეც მაგნიტის ფილაა განთავსებული. კოსმოსში მოხვედრის შემდეგ, თანამგზავრი აპარატს გამოეყოფა, ის კი მაგნიტის მეშვეობით თანამგზავრის დედამიწის ორბიტიდან მოხსნას შეეცდება და პლანეტის მიმართულებით მისცემს ბიძგს. ამ პროცესის შედეგად თანამგზავრი დედამიწის ატმოსფეროში დაიწვება.

ტესტირება შემოდგომაზე დასრულდება და თუ პროექტი წარმატებული აღმოჩნდა, მომავალში ყველა თანამგზავრი მაგნიტის ფილით იქნება აღჭურვილი და მწყობრიდან გამოსვლის შემდეგ, მათი უტილიზაცია მარტივი იქნება.

ბოლო მონაცემებით, დედამიწის ორბიტაზე კოსმოსური ნაგვის წონა 9 ათას ტონას აჭარბებს. ეს „ნაგვის ღრუბელი“ ძველი თანამგზავრებისა და რაკეტების ნაწილებისგან შედგება. ნაგავი საფრთხეს უქმნის საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს და დედამიწაზე სხვადასხვა ტექნოლოგიის ფუნქციონირებას.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ამერიკის შეერთებულ შტატებში მდებარე არიზონა უნივერსიტეტის მეცნიერებს, დედამიწაზე არსებული სიცოცხლის გადასარჩენად, მთვარეზე მიწისქვეშა ბუნკერის მოწყობა სურთ. მათი თქმით, ეს იქნება ე.წ „სიცოცხლის საცავი“, რომელშიც დედამიწაზე არსებული ცხოველების, ფრინველების, წყლის ბინადრებისა და მცენარეების გენეტიკური მასალა შეინახება იმ შემთხვევისთვის, თუ ჩვენს პლანეტაზე ხელოვნური ან ბუნებრივი კატასტროფა მოხდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

მეცნიერებს სურთ მთვარეზე დედამიწაზე მობინადრე ორგანიზმების 6.7 მილიონი სახეობის სპერმა და კვერცხუჯრედები მთვარეზე გაგზავნონ. ამის შესახებ Daily Mail-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, სპეციალისტები დედამიწის თანამგზავრზე გენეტიკური ბანკის, ერთგვარი კიდობანის შექმნას გეგმავენ. მათი თქმით, გენეტიკური მასალა მთვარის ზედაპირის ქვეშ უნდა აშენდეს. მასალა გაყინულ მდგომარეობაში უნდა ინახებოდეს, მიზანი კი კატასტროფების შემთხვევაში დედამიწის გენეტიკური მრავალფეროვნების შენარჩუნება იქნება.

შესაბამისი კვლევა არიზონის უნივერსიტეტში ჩაატარეს. კვლევის ავტორი ჯეკან ტანგა აღნიშნავს, რომ ბიომრავალფეროვნების შენარჩუნების მიზნით გენეტიკური მასალის შეგროვება ახალი იდეა არ არის, რამდენიმე ასეთი ობიექტი პლანეტაზე უკვე არსებობს. თუმცა აღნიშნავს, რომ ამ ბანკის დედამიწაზე განთავსება რისკის შემცველი იქნება, რადგან პლანეტაზე მათ სხვადასხვა საფრთხე დაემუქრებათ, პირველ რიგში კლიმატური ცვლილებები. მაშინ როცა გენეტიკური ბანკის მთვარეზე შენახვა უფრო უსაფრთხო იქნება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

რუსეთმა და ჩინეთმა ხელი მოაწერეს ურთიერთგაგების მემორანდუმს მთვარის კვლევის საერთაშორისო სადგურის შექმნის შესახებ, – ამის შესახებ რუსეთის კოსმოსურ სააგენტო „როსკოსმოსის“ მიერ გავრცელებულ განცხადებაშია აღნიშნული.

„მთვარის კვლევის საერთაშორისო სამეცნიერო სადგური  არის მთვარის ზედაპირზე ან / და ორბიტაზე განთავსებული ექსპერიმენტული და კვლევითი ობიექტების კომპლექსი, რომელიც განკუთვნილია მრავალმხრივი კვლევითი სამუშაოების ჩასატარებლად ”, – ნათქვამია განცხადებაში.

უწყების მტკიცებით, რუსეთი და ჩინეთი ხელს შეუწყობენ  საერთაშორისო თანამშრომლობას აღნიშნულ პროექტზე და მასში ჩართვის მსურველ ნებისმიერ ქვეყანას  თანაბარი წვდომის საშუალებას მისცემენ.

მემორანდუმს ხელი მოაწერეს „როსკოსმოსის“ ხელმღვანელმა დიმიტრი როგოზინმა და ჩინეთის კოსმოსური ეროვნული ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა ჟანგ კეჯიანმა.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

მარსი ერთ დროს ტენიანი სამყარო იყო, მის ზედაპირზე დიდი რაოდენობით წყალი არსებობდა, მაგრამ ეს მდგომარეობა მკვეთრად შეიცვალა მილიარდობით წლის წინ. რა მოუვიდა წყალს? მეცნიერებს ახალი ჰიპოთეზა აქვთ.

მკვლევარებმა მიმდინარე კვირაში განაცხადეს, რომ „დაკარგული“ წყლის დაახლოებით 30%- 99% შეიძლება ახლა მარსის ქერქში მინერალებში იყოს ჩაჭედილი, რაც ეწინააღმდეგება დიდი ხნის აზრს, რომ წყალი კოსმოსში ზედა ატმოსფეროდან გაუჩინარდა და დაიკარგა.

„ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ მარსის წყალი დაახლოებით 3 მილიარდი წლის წინ დაიკარგა, რაც ნიშნავს, რომ ის, ბოლო 3 მილიარდი წლის განმავლობაში, მშრალი პლანეტაა,“- განაცხადა კალიფორნიის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის მეცნიერებათა დოქტორის კანდიდატმა ევა შელერმა, რომელიც NASA– ს მიერ დაფინანსებული კვლევის წამყვანი ავტორია.

მკვლევარების ვარაუდით, წყლის დიდ ნაწილს, სინამდვილეში, პლანეტა არ დაუტოვებია, არამედ სხვადასხვა მინერალებს შეერია, რომლებიც წყალს შეიცავს მინერალური სტრუქტურის – კერძოდ, თიხებისა და სულფატების შემადგენლობაში.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ერთად აღებული ეს წყალი ბევრია, თუმცა არ შეიძლება მარსზე ასტრონავტების მისიებისთვის პრაქტიკულ რესურსს წარმოადგენდეს.

”კლდეში ან მინერალში წყლის რაოდენობა ძალიან მცირეა. ბევრი კლდის გაცხელება მოგიწევთ იმისთვის, რომ მნიშვნელოვანი რაოდენობის წყალი გამოყოთ“, – აღნიშნა შელერმა.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თარამ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“