ასტრონომია - კოსმოსი

ახალი ძლიერი ტელესკოპის საშუალებით, რომელიც  მაუიში, ჰავაიზე ვულკან ჰალეაკალას თავზე მდებარეობს, მზის უპრეცედენტოდ დეტალური გამოსახულება გადაიღეს.

აშშ-ის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის დენიელ კეი ინოუეს მზის ტელესკოპი, რომლის საშუალებითაც გამოსახულებები მიიღეს, მზის დონიდან 3,000 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. მისი ძირითადი სარკის დიამეტრი ოთხი მეტრია.

საზოგადოებრივი კვლევის ინსტიტუტის „მზის ეროვნული ობსერვატორიის“ განცხადებით, ტელესკოპი მეცნიერებს მზისა და მის დედამიწაზე ზემოქმედების შესწავლაში დიდ დახმარებას გაუწევს.

გამოსახულებაში ჩანს , რომ მზე, რომელიც დედამიწისგან 93 მილიონი მილით არის დაშორებული, ტურბულენტური, „მდუღარე“ გაზითაა დაფარული.

უჯრედების მსგავს სტრუქტურებში ჩანს ცხელი პლაზმა, რომელიც მაღლა იწევს, შემდეგ კი ცივდება და უჯრედების გამყოფ ბნელ ხაზებში იძირება. გამოსახულებაზე მაგნიტური ველების მარკერებიც ჩანს.

მეცნიერების განმარტებით, მზეზე მიმდინარე მაგნიტურ ამოფრქვევებს თანამგზავრების განადგურება, GPS-ის მწყობრიდან გამოყვანა, საჰაერო მიმოსვლის შეფერხება და ელექტროგადამცემი ხაზების დაზიანება შეუძლია. მკვლევარებს მიაჩნიათ, რომ მზის მოქმედების, ანუ „კოსმოსური ამინდის“ შესწავლა მათ დედამიწაზე მოსალოდნელი პრობლემების წინასწარ პროგნოზირებაში დაეხმარება.

„ტელესკოპი დაგვეხმარება იმის ახსნაში, თუ რა ახდენს ზეგავლენას კოსმოსურ ამინდზე, ამინდის სპეციალისტებს კი მზის ქარიშხლების პროგნოზირებაში დაეხმარება,“ – აცხადებს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის დირექტორი ფრანს კორდოვა.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

„ნასას“ რობოტმა „ინსაითმა“ დაადგინა, რომ მარსი სეისმურად აქტიური პლანეტაა და მასზე მიწისძვრები ხშირად ხდება.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ მას შემდეგ რაც „ინსაითი“ 2018 წლის ნოემბერში წითელი პლანეტის გამოსაკვლევად მის ზედაპირზე დაეშვა,  კოსმოსურმა ხომალდმა მარსის ზედაპირზე 450 მიწისძვრა დააფიქსირა, რომელთა უმეტესობა სუსტი იყო.

მარსის სეისმური აქტივობის დაფიქსირება ხომალდის სეისმომეტრის საშუალებით განხორციელდა.

მკვლევარებმა მარსზე დაფიქსირებული მიწისძვრების სიმძლავრე გაზომეს და ყველაზე ძლიერი 4 მაგნიტუდის სიმძლავრის აღმოჩნდა.

„ინსაითის“ საშუალებით ასევე დადგინდა ისიც, რომ მარსის გეოლოგიური დინამიკა დედამიწისგან განსხავებულია. ჩვენი პლანეტის ქერქი დაყოფილია ფირფიტებად, მარსს კი მსგავსი ფირფიტების ტექტონიკური გეოლოგია არ გააჩნია.

კიდევ ერთი სიახლე, რაც „ნასას“ რობოტმა „წითელი პლანეტის“ შესახებ გაარკვია ისაა, რომ იმ ლოკაციაზე, სადაც რობოტი მდებარეობს, მარსს, დედამიწისგან განსხვავებით, არა გლობალური, არამედ ლოკალური მაგნიტური ველი აქვს.

„ნასას“ რობოტი მარსზე რჩება და პლანეტის ატმოსფეროს კვლევას განაგრძობს.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

NASA-მ მარსის ყველაზე დეტალური პანორამა გამოაქვეყნა. ინფორმაციას ამის შესახებ გამოცემა Space ავრცელებს.

პანორამა 1200-ზე მეტი ფოტოსგან შედგება, მისი გაფართოება კი 1,8 მილიარდი პიქსელია. მარსმავალ Curiosity-ის მიერ გადაღებულ პანორამაზე შარპის მთის ფერდობი ჩანს.

პანორამის შესაქმნელად Curiosity-ის მიერ 2019 წლის 24 ნოემბრიდან 1-ელ დეკემბრამდე გადაღებული ფოტოებია გამოყენებული.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

კორნელის უნივერსიტეტის ვებგვერდზე გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, კანადაში მომუშავე მეცნიერთა ჯგუფმა შორეული გალაქტიკიდან დედამიწისკენ მომავალ სწრაფ რადიოსიგნალებში, ისტორიაში პირველად, კანონზომიერება გამოავლინა. მათი განცხადებით, სიგნალები 16.35-დღიანი შუალედით მეორდება.

სწრაფი რადიოსიგნალი, რომელსაც სახელად FRB 180916.J0158+65 უწოდეს, სპირალური გალაქტიკიდან მოდის. ის ჩვენი პლანეტიდან 500 მილიონი სინათლის წლით არის დაშორებული.

2018 წლის 16 სექტემბრიდან 2019 წლის 30 ოქტომბრამდე დროის პერიოდში, კანადური რადიოტელესკოპის CHIME საშუალებით, მეცნიერებმა სწრაფი რადიოსიგნალების 28 ციკლი აღრიცხეს. სიგნალი 4 დღის განმავლობაში, დაახლოებით საათში ერთხელ ფიქსირდებოდა. 12-დღიანი პაუზის შემდეგ კი, ციკლი თავიდან იწყებოდა.

“იმის ცოდნა, რომ ჩვენ მიერ მიღებული სწრაფი რადიოსიგნალები 16,35-დღიანი პერიოდულობით მეორდება, შესაძლოა, მნიშვნელოვანი აღმოჩნდეს მათი წარმოშობის წყაროს დასადგენად” – აღნიშნავენ მეცნიერები.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

2020 წლის 15 თებერვალს, არიზონას უნივერსიტეტის ასტრონომებმა ტედი პრუინემ და კაცპერ ვეირცოსმა, NASA-ს მიერ დაფინანსებული Catalina Sky Survey-ის ფარგლებში, პატარა ობიექტი აღმოაჩინეს, რომელიც დედამიწის გარშემო ბრუნავდა. მოგვიანებით, მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში განლაგებული ექვსი ობსერვატორიის ასტრონომებმა იგივე დაადასტურეს. აღმოჩნდა, რომ ეს დედამიწის კიდევ ერთი თანამგზავრია, ოღონდ, გაცილებით პატარა, ვიდრე მთვარე და ამასთან, ის ჩვენს ორბიტაზე დროებითაა მოხვედრილი.

დედამიწის დროებით თანამგზავრ ასტეროიდს 2020 CD3 უწოდეს. ცნობილია, რომ უკვე სამი წელია, რაც ის ჩვენს ორბიტაზე მოძრაობს და მისი ზომა 1,9-3,5 მეტრია.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

იაპონელი მილიარდერი იუსაკუ მაეზავა, რომელიც 2023 წელს SpaceX-ის მეშვეობით მთვარეზე მოგაზურობასა და დოკუმენტური ფილმის გადაღებას აპირებს, თანამგზავრ მეგობარ გოგოს ეძებს.

44 წლის ბიზნესმენი აპლიკანტებს რამდენიმე მოთხოვნას უყენებს : ისინი 20 წელზე მეტი ასაკის უნდა იყვნენ, კოსმოსში მოგზაურობა უნდა აინტერესებდეთ, მოგზაურობისთვის მზადების პროცესში უნდა ჩაერთონ და მსოფლიოში მშვიდობა უნდა სურდეთ.

აპლიკაციების მიღება 17 იანვარს წყდება. გამარჯვებული კანდიდატის გამოვლენა კი მარტის დასასრულს მოხდება.

„მსურს, მიყვარდეს ერთი ქალი. მინდა, ვიპოვო ცხოვრების პარტნიორი და ამ სიყვარულისა და სამყაროში მშვიდობის შესახებ  კოსმოსიდან ვიყვირო“,- წერს მაეზავა აპლიკანტებისთვის შექმნილ ვებგვერდზე.

დოკუმენტური ფილმი სახელად „სავსე მთვარის შეყვარებულები“ სტრიმი AbemaTV-ზე გავა და ძირითადად, ახალგაზრდა მაყურებლისთვის იქნება განკუთვნილი.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

კოსმოსურმა ტელესკოპმა TESS-მა (Transiting Exoplanet Survey Satellite) სასიცოცხლო ზონაში დედამიწის ზომის პირველი პლანეტა აღმოაჩინა. ამის შესახებ NASA იუწყება.

TOI 700 d წითელი ჯუჯა პლანეტის TOI 700-ის ირგვლივ 37-დღიანი პერიოდით მოძრაობს. ამასთან, მისგან პლანეტა ენერგიის 86%-ს ღებულობს, რომელსაც მზე დედამიწას გადასცემს.

გარდა ამისა, დაკვირვების 11 თვის განმავლობაში ამ ვარსკვლავზე აფეთქებები არ დაფიქსირებულა, რაც იმის შანს ზრდის, რომ TOI 700 d-ზე შესაძლოა სასიცოცხლო იყოს.

სპეციალისტების თქმით, გარდა TOI 700 d-სა TOI 700-ის სისტემაში კიდევ 2 პლანეტაა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“