close

ასტრონომია - კოსმოსი

ანალიტიკაასტრონომია - კოსმოსიეკოლოგიაეს საინტერესოამსოფლიო

2017 წლის მნიშვნელოვანი სამეცნიერო მოვლენები

362 views on

2017 წელი, სამეცნიერო თვალსაზრისით, მნიშვნელოვან წლად შეიძლება მივიჩნიოთ.

გამოცემა BBC-ი სტატიას აქვეყნებს, სადაც რამდენიმე საინტერესო მოვლენაზეა ყურადღება გამახვილებული:

ვარსკვლავების შეჯახება:

2017 წელს მეცნიერებმა აინშტაინის გრავიტაციული ტალღები ახალი წყაროდან – ორი მკვდარი ვარსკვლავის, ანუ ნეიტრონის ვარსკვლავების შეჯახებისგან აღმოაჩინეს. ამ ტალღების პირველი პირდაპირი აღმოჩენის შესახებ მეცნიერებმა 2016 წელს განაცხადეს, როდესაც Advanced LIGO ლაბორატორიებმა აღნიშნეს, რომ კოსმოსი ორი შორეული შავი ხვრელის შერწყმისგან წარმოიქმნა. მეცნიერების განცხადებით, დრო სივრცის რხევების აღმოჩენით თანამედროვე ასტრონომიაში ახალი ერა დაიწყო.

მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ტელესკოპებმა გადაიღეს ნეიტრონის ვარსკვლავის შერწყმის დეტალები. აფეთქება მოხდა გალაქტიკაში, რომელიც დაახლოებით, ათასობით მილიარდი, მილიარდი კილომეტრის დაშორებით ე.წ. Constellation Hydra-ში მოხდა. ამ კატაკლიზმური მოვლენების შესახებ ზოგიერთი ფაქტი შემაძრწუნებელია. მაგალითად, ნეიტრონის ვარსკვლავები იმდენად მკვრივია, რომ ერთი ჩაის კოვზი ერთ მილიარდ ტონას აიწონის. გუნდმა შეძლო იმის დადასტურება, რომ ეს შეჯახებები სამყაროში არსებული ოქროსა და პლატინის წარმოქმნას განაპირობებს.

კასინის მისიის დასასრული

კასინის კოსმოსური ხომალდი 2004 წელს სატურნ სისტემაში ჩავიდა. ის 13 წლის მანძილზე ფუნქციონირებდა შეცვალა ჩვენი გაგება პლანეტისა და მისი მთვარეების შესახებ. მან აღმოაჩინა გეიზერები, მეთანის ტბები და ზღვები სატურნის უდიდეს მთავრე ტიტანზე და დააფიქსირა, თ როგორ შემოუარა პლანეტას გიგანტურმა შტორმმა.

საწვავის მარაგის ამოწურვის გამო ნასამ მისი განადგურების გადაწყვეტილება მიიღო სატურნის ატმოსფეროში შესვლის გზით. ორბიტიდან გადასვლა ნასამ განზრახ დაგეგმა და ეს აუცილებელი გახდა იმიტომ, რომ გამოერიცხა კასინის შეჯახების რისკი სატურნის რომელიმე მთვარესთან, რადგან ამ შემთხვევაში, შესაძლოა მომხდარიყო მათი დაბინძურება დედამიწისეული მიკრობებით. 2017 წლის 15 სექტემბერს, ხომალდი სატურნის ატმოსფეროში შევიდა, სადაც ის კომეტასავით დაიწვა.

ამერიკის უარი პარიზის შეთანხმებას

პირველ ივნისს აშშ-ს პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა თეთრი სახლის ,,ვარდების ბაღში” პრესკონფერენცია გამართა, სადაც განაცხადა, რომ ამერიკა პარიზში ხელმოწერილ კლიმატის შეთანხმებას ემიჯნებოდა.

,,იმის გამო, რომ შევასრულო ჩემი ვალდებულება და დავიცვა ამერიკა და მისი მოქალაქეები, ამერიკა ემიჯნება პარიზის კლიმატის ხელშეკრულებას…თუმცა, დავიწყოთ მოლაპარაკებები, შევუერთდეთ პარიზის, ან სრულიად ახალ შეთანხმებას ისეთი პირობებით, რომელიც სამართლიანი იქნება ამერიკის შეერთებულ შტატებისთვის, ” – განაცხადა ტრამპმა.

მრავალრიცხოვანი დედამიწები

3,500 პლანეტებისგან, რომლებიც ამჟამად ჩვენი მზის სისტემის მიღმა მდებარეობს, ზოგი საკმაოდ უცნაურია. არსებობს J1407b, შორეული სამყარო რგოლებით, რომლებიც 200-ჯერ უფრო დიდია ვიდრე ის რგოლები, რომლებიც პლანეტა სატურნს აკრავს გარს.

მაგრამ წელს, ასტრონომებმა აღმოაჩინეს პლანეტარული სისტემა შვიდი დედამიწის ზომის პლანეტით. უფრო მეტიც, ეს სამყაროები, როგორც ჩანს, ჩაკეტილი არიან უცნაურ ,,რეზონანსში”, რადგან ისინი მათი მასპინძელი ვარსკვლავის ორბიტაზე მოძრაობენ. აღსანიშნავია, რომ ამ პლანეტებისგან სამი საცხოვრებლად ვარგის ზონაში მდებარეობს, სადაც წყალს ზედაპირზე თხევად მდგომარეობაში შენარჩუნება შეუძლია. სადაც წყალია, იქ სიცოცხლის შანსიც არსებობს.

ახლო ნათესავი

ივლისში მკვლევარებმა გამოავლინეს ხუთი უძველესი ადამიანის ნამარხი, რომლებიც ჩრდილოეთ აფრიკაში არიან აღმოჩენილები. მათი საშუალებით დადგინდა, რომ ჩვენი სახეობა – Homo sapiens –  წარმოიშვა 100,000 წლით ადრე, ვიდრე აქმდე იყო აღიარებული. მეცნიერებმა ასევე დაადგინეს, რომ თანამედროვე ადამიანის “აკვანი” აღმოსავლეთ აფრიკაში არ ყოფილა და რომ ჩვენი წინაპარი მთელს კონტინენტზე ვითარდებოდა.

წლის კიდევ უფრო დიდი მოვლენა გახლდათ მეცნიერების აღმოჩენა იმის შესახებ, რომ 2015 წელს აღმოჩენილი 15  ჩონჩხის ნაშთები, რომელიც ჰომო ნალედის სახეობის ადამიანებს ეკუთვნოდა, 200, 000- 300,000 წლის იყო, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჰომო ნალედი არა თანამედროვე ადამიანის შორეული წინაპარი იყო, არამედ ჩვენივე სახეობის – ჰომო საპიენსის  ადრეული წარმომადგენლები გახდნენ.

გიგანტური აისბერგი

2017 წლის ივლისში ანტარქტიდის Larsen C-ის ყინულის შელფს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი აისბერგი მოსწყდა.

მკვლევართა შეფასებით, გიგანტური აისბერგის ფართობი 6,000 კვ კმ- ია – დაახლოებით, უელსის ზომის მეოთხედი.

მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ Larsen C-ს ყინულის ხანის დასასრულიდან, დაახლოებით 11,700 წლის წინა პერიოდიდან, ასეთი მცირე მოცულობა არასდროს ჰქონია. არაერთი კვლევის ჩატარებაა საჭირო იმის გასარკვევად, თუ როგორ რეაგირებს შელფი კლიმატის ცვლილებებზე.

 

წყარო: http://www.bbc.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ანალიტიკაასტრონომია - კოსმოსიდედამიწაეს საინტერესოა

2017 წლის მნიშვნელოვანი სამეცნიერო მოვლენები

1.56K views on

2017 წელი, სამეცნიერო თვალსაზრისით, მნიშვნელოვან წლად შეიძლება მივიჩნიოთ.

გამოცემა BBC-ი სტატიას აქვეყნებს, სადაც რამდენიმე საინტერესო მოვლენაზეა ყურადღება გამახვილებული:

ვარსკვლავების შეჯახება:

2017 წელს მეცნიერებმა აინშტაინის გრავიტაციული ტალღები ახალი წყაროდან – ორი მკვდარი ვარსკვლავის, ანუ ნეიტრონის ვარსკვლავების შეჯახებისგან აღმოაჩინეს. ამ ტალღების პირველი პირდაპირი აღმოჩენის შესახებ მეცნიერებმა 2016 წელს განაცხადეს, როდესაც Advanced LIGO ლაბორატორიებმა აღნიშნეს, რომ კოსმოსი ორი შორეული შავი ხვრელის შერწყმისგან წარმოიქმნა. მეცნიერების განცხადებით, დრო სივრცის რხევების აღმოჩენით თანამედროვე ასტრონომიაში ახალი ერა დაიწყო.

მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ტელესკოპებმა გადაიღეს ნეიტრონის ვარსკვლავის შერწყმის დეტალები. აფეთქება მოხდა გალაქტიკაში, რომელიც დაახლოებით, ათასობით მილიარდი, მილიარდი კილომეტრის დაშორებით ე.წ. Constellation Hydra-ში მოხდა. ამ კატაკლიზმური მოვლენების შესახებ ზოგიერთი ფაქტი შემაძრწუნებელია. მაგალითად, ნეიტრონის ვარსკვლავები იმდენად მკვრივია, რომ ერთი ჩაის კოვზი ერთ მილიარდ ტონას აიწონის. გუნდმა შეძლო იმის დადასტურება, რომ ეს შეჯახებები სამყაროში არსებული ოქროსა და პლატინის წარმოქმნას განაპირობებს.

კასინის მისიის დასასრული

 

კასინის კოსმოსური ხომალდი 2004 წელს სატურნ სისტემაში ჩავიდა. ის 13 წლის მანძილზე ფუნქციონირებდა შეცვალა ჩვენი გაგება პლანეტისა და მისი მთვარეების შესახებ. მან აღმოაჩინა გეიზერები, მეთანის ტბები და ზღვები სატურნის უდიდეს მთავრე ტიტანზე და დააფიქსირა, თ როგორ შემოუარა პლანეტას გიგანტურმა შტორმმა.

საწვავის მარაგის ამოწურვის გამო ნასამ მისი განადგურების გადაწყვეტილება მიიღო სატურნის ატმოსფეროში შესვლის გზით. ორბიტიდან გადასვლა ნასამ განზრახ დაგეგმა და ეს აუცილებელი გახდა იმიტომ, რომ გამოერიცხა კასინის შეჯახების რისკი სატურნის რომელიმე მთვარესთან, რადგან ამ შემთხვევაში, შესაძლოა მომხდარიყო მათი დაბინძურება დედამიწისეული მიკრობებით. 2017 წლის 15 სექტემბერს, ხომალდი სატურნის ატმოსფეროში შევიდა, სადაც ის კომეტასავით დაიწვა.

ამერიკის უარი პარიზის შეთანხმებას

პირველ ივნისს აშშ-ს პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა თეთრი სახლის ,,ვარდების ბაღში” პრესკონფერენცია გამართა, სადაც განაცხადა, რომ ამერიკა პარიზში ხელმოწერილ კლიმატის შეთანხმებას ემიჯნებოდა.

,,იმის გამო, რომ შევასრულო ჩემი ვალდებულება და დავიცვა ამერიკა და მისი მოქალაქეები, ამერიკა ემიჯნება პარიზის კლიმატის ხელშეკრულებას…თუმცა, დავიწყოთ მოლაპარაკებები, შევუერთდეთ პარიზის, ან სრულიად ახალ შეთანხმებას ისეთი პირობებით, რომელიც სამართლიანი იქნება ამერიკის შეერთებულ შტატებისთვის, ” – განაცხადა ტრამპმა.

მრავალრიცხოვანი დედამიწები

3,500 პლანეტებისგან, რომლებიც ამჟამად ჩვენი მზის სისტემის მიღმა მდებარეობს, ზოგი საკმაოდ უცნაურია. არსებობს J1407b, შორეული სამყარო რგოლებით, რომლებიც 200-ჯერ უფრო დიდია ვიდრე ის რგოლები, რომლებიც პლანეტა სატურნს აკრავს გარს.

მაგრამ წელს, ასტრონომებმა აღმოაჩინეს პლანეტარული სისტემა შვიდი დედამიწის ზომის პლანეტით. უფრო მეტიც, ეს სამყაროები, როგორც ჩანს, ჩაკეტილი არიან უცნაურ ,,რეზონანსში”, რადგან ისინი მათი მასპინძელი ვარსკვლავის ორბიტაზე მოძრაობენ. აღსანიშნავია, რომ ამ პლანეტებისგან სამი საცხოვრებლად ვარგის ზონაში მდებარეობს, სადაც წყალს ზედაპირზე თხევად მდგომარეობაში შენარჩუნება შეუძლია. სადაც წყალია, იქ სიცოცხლის შანსიც არსებობს.

ახლო ნათესავი

ივლისში მკვლევარებმა გამოავლინეს ხუთი უძველესი ადამიანის ნამარხი, რომლებიც ჩრდილოეთ აფრიკაში არიან აღმოჩენილები. მათი საშუალებით დადგინდა, რომ ჩვენი სახეობა – Homo sapiens –  წარმოიშვა 100,000 წლით ადრე, ვიდრე აქმდე იყო აღიარებული. მეცნიერებმა ასევე დაადგინეს, რომ თანამედროვე ადამიანის “აკვანი” აღმოსავლეთ აფრიკაში არ ყოფილა და რომ ჩვენი წინაპარი მთელს კონტინენტზე ვითარდებოდა.

წლის კიდევ უფრო დიდი მოვლენა გახლდათ მეცნიერების აღმოჩენა იმის შესახებ, რომ 2015 წელს აღმოჩენილი 15  ჩონჩხის ნაშთები, რომელიც ჰომო ნალედის სახეობის ადამიანებს ეკუთვნოდა, 200, 000- 300,000 წლის იყო, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჰომო ნალედი არა თანამედროვე ადამიანის შორეული წინაპარი იყო, არამედ ჩვენივე სახეობის – ჰომო საპიენსის  ადრეული წარმომადგენლები გახდნენ.

გიგანტური აისბერგი

2017 წლის ივლისში ანტარქტიდის Larsen C-ის ყინულის შელფს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი აისბერგი მოსწყდა.

მკვლევართა შეფასებით, გიგანტური აისბერგის ფართობი 6,000 კვ კმ- ია – დაახლოებით, უელსის ზომის მეოთხედი.

მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ Larsen C-ს ყინულის ხანის დასასრულიდან, დაახლოებით 11,700 წლის წინა პერიოდიდან, ასეთი მცირე მოცულობა არასდროს ჰქონია. არაერთი კვლევის ჩატარებაა საჭირო იმის გასარკვევად, თუ როგორ რეაგირებს შელფი კლიმატის ცვლილებებზე.

წყარო: http://www.bbc.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიო

ამერიკელი, იაპონელი და რუსი ასტრონავტები საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ჩავიდნენ

207 views on

ამერიკელი, იაპონელი და რუსი ასტრონავტების ტრიო სამშაბათს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ჩავიდა.

ამ ფაქტის ამსახველი კადრები NASA- ს სატელევიზიო ეთერში გავიდა.

კოსმოსური ხომალდით „სოიუზი“, რომელზეც იაპონიის Aerospace Exploration Agency- ის ფრენის ინჟინერი ნორიშიგე კანაი, NASA- ს ინჟინერი სკოტ თინგლი და რუსეთის Roscosmos-ის წამრომადგენელი ანტონ შკაფლეროვი იმყოფებოდნენ, დედამიწის ზემოთ დაახლოებით 400 კილომეტრში გრინვიჩის დროით 8:39 საათზე შევიდა დოკში.

ასტრონავტებმა დანიშნულ ადგილს ორდღიანი მგზავრობის შემდეგ მიაღწიეს. კოსმოსური ხომალდი ყაზახეთში მდებარე ბაიკონურის კოსმოდრომიდან გაეშვა.

შკაფლოროვი, კანაი და თინგლი იმ სამ ასტრონავტს შეუერთდნენ, რომლებიც საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე სექტემბრიდან იმყოფებიან.

საერთაშორისო კოსმოსური სადგური (სკს) წარმოადგენს დასახლებად ხელოვნურ თანამგზავრს, რომელიც დედამიწის გარშემო მოძრაობს. სიგრძე 73 მეტრს შეადგენს, სიგანე – 108.5 მეტრს, სიმაღლე – 20 მეტრს, წონა კი დაახლოებით 450 000 კგ-ს. საშუალო სიჩქარეა 27 744 კმ/სთ, დედამიწის გარშემო ორბიტის პერიოდი კი – 92 წუთი და 37 წამი. საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის პირველი ნაწილი – მოდული „ზარია” გაუშვეს 1998 წლის 20 ნოემბერს. ის წარმოადგენდა მამოძრავებელ ძალას, ორიენტაციის მაკონტროლებელს, საკომუნიკაციო სისტემასა და ელექტროენერგიის წყაროს, თუმცა არ ჰქონდა ხანგრძლივ პერიოდში სიცოცხლისთვის მხარდამჭერი პირობები. 2 კვირაში გაუშვეს მოდელი „Unity”. სკს 2 წლის განმავლობაში დაუკომპლექტებელი რჩებოდა. 2000 წლის 12 ივლისს ორბიტზე გავიდა მოდული „ზვეზდა”. დამონტაჟდა მზის პანელები და საკომუნიკაციო ანტენები. დაემატა საძილე ოთახები, ტუალეტი, ჟანგბადის გენერატორები, სავარჯიშო მოწყობილობები, ხმისა და სატელევიზიო კომუნიკაციის სისტემები. ამან შესაძლებელი გახადა მუდმივი დასახლება.

სადგურს პირველი ეკიპაჟი 2000 წლის პირველ ნოემბერს ეწვია.

სადგურში მოქმედებს, როგორც მიკროგრავიტაციისა და კოსმოსური გარემოს კვლევის ლაბორატორია და ტარდება ექსპერიმენტები ბიოლოგიის, ფიზიკის, ასტრონომიის, მეტეოროლოგიისა და სხვა სფეროებში. გამოიცდება ისეთი სისტემები და აღჭურვილობები, რომლებიც საჭიროა მთვარესა და მარსზე გამგზავრებისთვის.

 

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიო

ამერიკელი, იაპონელი და რუსი ასტრონავტები საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ჩავიდნენ

1.3K views on

ამერიკელი, იაპონელი და რუსი ასტრონავტების ტრიო სამშაბათს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ჩავიდა.

ამ ფაქტის ამსახველი კადრები NASA- ს სატელევიზიო ეთერში გავიდა.

კოსმოსური ხომალდით „სოიუზი“, რომელზეც იაპონიის Aerospace Exploration Agency- ის ფრენის ინჟინერი ნორიშიგე კანაი, NASA- ს ინჟინერი სკოტ თინგლი და რუსეთის Roscosmos-ის წამრომადგენელი ანტონ შკაფლეროვი იმყოფებოდნენ, დედამიწის ზემოთ დაახლოებით 400 კილომეტრში გრინვიჩის დროით 8:39 საათზე შევიდა დოკში.

ასტრონავტებმა დანიშნულ ადგილს ორდღიანი მგზავრობის შემდეგ მიაღწიეს. კოსმოსური ხომალდი ყაზახეთში მდებარე ბაიკონურის კოსმოდრომიდან გაეშვა.

შკაფლოროვი, კანაი და თინგლი იმ სამ ასტრონავტს შეუერთდნენ, რომლებიც საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე სექტემბრიდან იმყოფებიან.

საერთაშორისო კოსმოსური სადგური (სკს) წარმოადგენს დასახლებად ხელოვნურ თანამგზავრს, რომელიც დედამიწის გარშემო მოძრაობს. სიგრძე 73 მეტრს შეადგენს, სიგანე – 108.5 მეტრს, სიმაღლე – 20 მეტრს, წონა კი დაახლოებით 450 000 კგ-ს. საშუალო სიჩქარეა 27 744 კმ/სთ, დედამიწის გარშემო ორბიტის პერიოდი კი – 92 წუთი და 37 წამი. საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის პირველი ნაწილი – მოდული „ზარია” გაუშვეს 1998 წლის 20 ნოემბერს. ის წარმოადგენდა მამოძრავებელ ძალას, ორიენტაციის მაკონტროლებელს, საკომუნიკაციო სისტემასა და ელექტროენერგიის წყაროს, თუმცა არ ჰქონდა ხანგრძლივ პერიოდში სიცოცხლისთვის მხარდამჭერი პირობები. 2 კვირაში გაუშვეს მოდელი „Unity”. სკს 2 წლის განმავლობაში დაუკომპლექტებელი რჩებოდა. 2000 წლის 12 ივლისს ორბიტზე გავიდა მოდული „ზვეზდა”. დამონტაჟდა მზის პანელები და საკომუნიკაციო ანტენები. დაემატა საძილე ოთახები, ტუალეტი, ჟანგბადის გენერატორები, სავარჯიშო მოწყობილობები, ხმისა და სატელევიზიო კომუნიკაციის სისტემები. ამან შესაძლებელი გახადა მუდმივი დასახლება.

სადგურს პირველი ეკიპაჟი 2000 წლის პირველ ნოემბერს ეწვია.

სადგურში მოქმედებს, როგორც მიკროგრავიტაციისა და კოსმოსური გარემოს კვლევის ლაბორატორია და ტარდება ექსპერიმენტები ბიოლოგიის, ფიზიკის, ასტრონომიის, მეტეოროლოგიისა და სხვა სფეროებში. გამოიცდება ისეთი სისტემები და აღჭურვილობები, რომლებიც საჭიროა მთვარესა და მარსზე გამგზავრებისთვის.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

Google-ის დახმარებით NASA-მ ორი ახალი პლანეტა აღმოაჩინა

1.61K views on

კომპიუტერულმა ანალიზმა შორეული ვარსკვლავების ირგვლივ ორი ახალი პლანეტის  – Kepler 80g-ის და Kepler 90i -ის არსებობა აჩვენა.

ამის შესახებ Google-მა და NASA -მ განაცხადეს. ინფორმაციის თანახმად, პირველი ვარსკვლავი სისტემის ნაწილია, რომელშიც იმდენი პლანეტაა, რამდენიც დედამიწის მზის სისტემაში.

Google-მა და ტეხასის უნივერსიტეტმა ე.წ.  მონაცემებს მანქანური სწავლების (machine learning) საშუალებით, NASA-ს მონაცემები გაანალიზეს.  მანქანური სწავლება არის მიდგომა ხელოვნურ ინტელექტთან, რომელშიც კომპიუტერი „სწავლობს“. NASA აცხადებს, რომ ამ მეთოდის სიზუსტე 96 პროცენტია.

მონაცემები Kepler-ის ტელესკოპიდანაა მოწოდებული, რომელიც NASA-მ 2009 წელს პლანეტების აღმოჩენის მისიის ფარგლებში შექმნა და რომელიც, სავარაუდოდ, მომავალ წელს დასრულდება, ვინაიდან კოსმოსური ხომალდზე საწვავის მარაგი იწურება.

პროგრამის ხელოვნური ,,ნერვული ქსელი” 670 ვარსკვლავის შესახებ მონაცემებს მოიცავს, რამაც პლანეტების Kepler 80g-ის და Kepler 90i -ის აღმოაჩენა განაპირობა. Kepler 90i-ი გახლავთ კლდოვანი მასა, რომელიც დედამიწაზე 30 პროცენტით დიდია. ის გახლავთ მერვე პლანეტა, რომელიც შორეული ვარსკვლავის ირგვლივ ორბიტაზე მოძრაობს.

ეს არის პირველი შემთხვევა, როცა მეცნიერებმა დედამიწის მზის სისტემის მიღმა რვაპლანეტიანი ქსელი აღმოაჩინეს.

„თავისუფალ დროს, ხშირად ,,ვგუგლავდი” შემდეგ ფრაზას — „ეგზოპლანეტათა პოვნა მონაცემთა დიდ წყებაში“, რის შედეგადაც შევიტყვე კეპლერის მისიისა და მის მიერ შეგროვილი უზარმაზარი ოდენობის მონაცემების შესახებ. მანქანური სწავლება ნამდვილად ნათელი სხივია სიტუაციაში, რომელშიც იმდენი მონაცემია შეგროვილი, რომ ადამიანებს მათი დამუშავება თავად არ შეუძლიათ“, — აცხადებს შალუ.

Google-ის ხელოვნური ინტელექტის მკვლევარის ინფორმაციით, ისინი Kepler-ის სხვა, 150,000 ვარსკვლავზე შეგროვილ მონაცემებს მანქანური სწავლების საშუალებით გააანალიზებენ.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

ამერიკელი, რუსი და იტალიელი ასტრონავტები კოსმოსიდან დაბრუნდნენ 

1.82K views on

ამერიკელი, რუსი და იტალიელი ასტრონავტები ხუთშაბთს საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან დაბრუნდნენ.

აშშ-ის ეროვნული აერონავტიკისა და კოსმოსური ადმინისტრაციის ასტრონავტმა – რენდი ბრესნიკიმ, რუსეთის კოსმოსური სააგენტოს კოსმონავტმა – სერგეი რიაზანსკიმ და იტალიელმა პაოლო ნესპოლიმ კოსმოსში ხუთთვიანი მისია განახორციელეს.

კაფსულა ყაზახეთის ცენტრალურ ყარაგანას რაიონში მდებარე ქარიან და თოვლით დაფარულ სტეპში, ადგილობრივი დროით, 2:37 საათზე დაეშვა.

სამეულის გამომგზავრების შემდეგ დედამიწიდან დაახლოებით 400 კილომეტრში მდებარე საერთაშორისო კოსმოსური სადგურზე ასტრონავტების რიცხვი სამამდე შემცირდა.

17 დეკემბერს ნასას ასტრონავტი სკოტ ტიგლე, რუსი კოსმონავტი ანტონ შკფლეროვი და იაპონელი ნორიშეგე კანაი ბაიკონურის კოსმოდრომიდან კოსმოსურ სადგურზე გაემგზავრებიან.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიეს საინტერესოა

რა ინფორმაციას ინახავს უდიდესი შავი ხვრელი ადრეული სამყაროს შესახებ?

1.73K views on

უძველესი და ყველაზე შორეული შავი ხვრელი – რომელიც მზეზე 800 მლნ-ჯერ მასიურია – სამყაროს ბუნების შესახებ მეცნიერებს გარკვეულ სიურპრიზებს აწვდის.

ოთხშაბათს ასტრონომებმა განაცხადეს, რომ შავი ხვრელი, რომელიც მაღალი ნათების მქონე ციური ობიექტის – კვაზარის ცენტრშია განთავსებული, დედამიწიდან დაახლოებით 13.1 მილიარდი სინათლის წლითაა დაშორებული. მკვლევართა მიერ აღმოჩენილი კვაზარის სინათლე, სავარაუდოდ, დიდი აფეთქებიდან 690 მილიონი წლის შემდეგ წარმოიქმნა, როდესაც კოსმოსის ასაკი ამჟამინდელის მხოლოდ 5 პროცენტი იყო.

„როდესაც შორეულ მანძილზე ვიყურებით, უკან წარსულსაც ვაკვირდებით იმ დროის გამო, რასაც სინათლე სამყაროს გავლას ანდომებს, ეს ნიშნავს, რომ  ობიექტი 13, 1 მილიარდი წლისაა, ხოლო თუკი შევადარებთ, მივიღებთ, რომ დედამიწა დაახლოებით 4.5 მილიარდი წლისაა,“ – განაცხადა კარნეგის მეცნიერების ინსტიტუტის მეცნიერმა ედუარდო ბანადოსმა, რომელიც ჟურნალ ,,Nature-ში” გამოქვეყნებულ კვლევას ხელმძღვანელობდა.

ახლად აღმოჩენილი კვაზარი –  J1342 + 0928, არსებობდა ადრეული სამყაროს ფუნდამენტური ცვლილებების პერიოდში, როდესაც ის „ბნელი ასაკიდან“ გამოდიოდა.

„ეს ობიექტი გვაძლევს იმ დროის პარამეტრებს, რომელშიც სამყარო პირველად განათდა ვარსკვლავის სინათლით”, – განაცხადა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტის ფიზიკოსმა, პროფესორმა რობერტ სიმკოემ.

მკვლევარები გააოცა სამყაროს ისტორიის ასეთ ადრეულ ეტაპზე ასეთი დიდი შავი ხვრელის არსებობამ. საკვირველია, ასეთი ობიექტების წარმოშობა და ზრდა ასეთი გამოწვევების პერიოდში.

კვაზარები, რომელიც შავ ხვრელში მაღალი სიჩქარით მოძრავი აირებით საზრდოობენ და გარკვეული გალაქტიკების ცენტრებში მდებარეობენ, ზოგჯერ ამ გალაქტიკების ყველა ვარსკვლავს ჩრდილავენ.  შავ ხვრელებში გრავიტაცია ისე ძლიერია, რომ სინათლეც კი ვერ ახერხებს „გაქცევას“. ეს შავი ხვრელი გალაქტიკის ცენტრის მშთანთქმელი მასალაა.

ობიექტი  ჩილესა და ჰავაიში მდებარე ტელესკოპებისა და ნასას WISE-ის საშუალებით შეისწავლეს.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიოტექნოლოგიები

ევროპა GPS-ის კონკურენტ სისტემას ქმნის

1.53K views on

ევროპამ გალილეოს კიდევ ხუთი თანამგზავრი გაუშვა, რითაც მათი რიცხვი 22-მდე გაიზარდა. ეს არის საკუთარი ნავიგაციის შექმნისკენ გადადგმული უდიდესი ნაბიჯი, რითაც ევროპა აშშ-ის გლობალურ პოზიციონირების სიტემაზე (GPS) დამოკიდებული აღარ იქნება.

ევროპული კოსმოსური სააგენტოს (ESA) თანახმად, თანამგზავრები საფრანგეთის მდებარე კოსმოდრომიდან  რაკეტა Ariane 5-დან გაუშვეს და ისინი დედამიწის მაღლა დაახლოებით 24,000 კმ-ზე ორბიტაზე იმოძრავებენ.

გალილეოს სისტემაში საბოლოოდ 30 თანამგზავრი უნდა იყოს, რომელიც დაახლოებით 700 კგ-ს იწონის, აღჭურვილია ანტენითა და სენსორებისგან და იკვებება ორი 5-კვადრატულმეტრიანი მზის ფრთებით.

მას შემდეგ, რაც ევროკავშირმა 17 წლის წინ გალილეოს პროგრამა დაიწყო, მას  რამდენიმე ნაკლი აქვს, მათ შორის შეფერხებები, დაფინანსების პრობლემებს, ორი თანამგზავრის არასწორ ორბიტაზე განლაგება და კითხვები, რეალურად ჭირდება თუ არა ევროპას GPS-ს კონკურენტი.

ევროკავშირი მიზნად ისახავს გალილეო გამოიყენოს სატელიტური სანავიგაციო მომსახურების გლობალურ ბაზარზე, რომლის ღირებულება 2022 წლისთვის 250 მილიარდი ევრო იქნება. ევროკავშირის 16 ტრილიონიანი ეკონომიკის 6-7 პროცენტი დამოკიდებულია გლობალური სანავიგაციო სატელიტური სიგნალის არსებობაზე.

ევროკავშირს აქვს შეერთებულ შტატებთან შეთანხმება, რომელიც GPS-ისა და გალილეის კომბინირებული გამოყენების საშუალებას იძლევა, რითაც უფრო ზუსტი პოზიციონირებაა შესაძლებელი, ვიდრე მხოლოდ ერთი სისტემით. გლობალური პოზიციონირების სიტემა (GPS) არის თანამგზავრული სანავიგაციო სისტემა, რომელიც მოიცავს 24 თანამგზავრისაგან შექმნილ ქსელს.

ჩიპმეიკერებმა, მათ შორის, STMicroelectronic-მა, Qualcomm-მ და Broadcom-მ განაცხადეს, რომ გალილეოს ჩიპები სმარტფონებისა და საავტომობილო სექტორისთვის მზადაა.

ეს კი იმას ნიშნავს, რომ როგორც კი 2018 წლის ივლისში გალილეოს კიდევ ოთხ თანამგზავრს გამოუშვებენ, ახალი სმარტფონების სიზუსტე, რომლებიც მონაცემებს ამერიკული და ევროპული თანამგზავრებიდან მიიღებენ, 30 სანტიმენტი იქნება, ნაცვლად ამჟამინდელი 5 მეტრისა.

აღსანიშნავია, რომ საკუთარი გლობალური პოზიციონირების სიტემა აქვთ რუსეთს და ჩინეთსაც (Glonass და Beidou).

მსგავსი სისტემის შექმნას ცდილობს ინდოეთიც. თუმცა, ამ მხრივ, ქვეყანამ აგვისტოში რეგრესი განიცადა, როცა მისი მერვე სანავიგაციო თანამგზავრი გაშვებიდან მოკლე ხანში აფეთქდა.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიგამოგონება - ინოვაციასაქართველო

ახალციხელი ახალგაზრდების იდეა, მარსზე ჟანგბადის წარმოქმნის შესახებ, კოსმოსური ჰაკათონის გამარჯვებულია

3.23K views on

1-3 დეკემბერს, არასამთავრობო ორგანიზაცია „დემოკრატიის ლაბორატორიის“ ორგანიზებით  გაიმართა პროექტის „კოსმოსური ჰაკათონის“ ფინალი. კონკურსში მონაწილეობა 18-დან 25 წლამდე ახალგაზრდებს შეეძლოთ მთელი ქვეყნის მასშტაბით, ხოლო რაც შეეხება ჰაკათონის მთავარ თემას, ეს გახლდათ  მარსის კოლონიზაცია და მონაწილე გუნდებს სწორედ ამ საკითხის შესახებ უნდა შეემუშავებიინათ იდეები. ფინალში გასული 14 საუკეთესო გუნდიდან, გამარჯვება ორ ახალციხელ ახალგაზრდის  – დავით ხუციშვილსა და სალომე თათოშვილის გუნდს სახელად – „ყველგან ყოველთვის“ ხვდა წილად, მეგობრებმა თავად გვიამბეს საკუთარი წარმატების შესახებ.

დავით ხუციშვილი და სალომე თათიშვილი 18 წლის ახალგაზრდები არიან,  დავითი სან დიეგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის  ქიმია/ბიოქიმიის ფაკულტეტის სტუდენტია, ხოლო სალომე ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ეუფლება სამედიცინო განათლებას, შესაბამისად, აღნიშნავენ, რომ მათთვის სამეცნიერო მიღწევები მეტად მნიშვნელოვანი და კარგი გამოწვევაა, სწორედ ამიტომ გადაწყვიტეს მონაწილეობა მიეღოთ ჰაკათონში, რომელში მონაწილე 30 გუნდიდან გამარჯვება სწორედ მათ პროექტს – „ციანოცირკულაციას“  ხვდა წილად, პროექტმა უდიდესი მოწონება დაიმსახურა ჟიურის ერთ-ერთი წევრის, ყოფილი ასტრონავტი ქალის – ჰაიდი ფაიფერისგანაც.

„ციანოცირკულაციის“ გზით მეგობრებმა გადაწყვიტეს მარსზე ჟანგბადის წარმოქმნა, უპირველეს ყოვლისა, საჭირო მექანიზმის შესაქმნელად, მათ ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან დამცავი მინა და მზის პანელები გამოიყენეს, რომელიც აგროვებს ენერგიას ბატარეაში, რომელიც გარდაიქმნება სინათლის ენერგიად, რაც ციანობაქტერიას საშუალებას აძლევს წარმოქმნას ჟანგბადი. „ციანობაქტერიებას სჭირდება ორგანული და არაორგანული ნივთიერებებით მდიდარი ნიადაგი, ამისათვის ჩვენ გამოვიყენებთ მარსის გრუნტოვან ნიადაგსა და დამატებით ფეკალიებს, რადგან ადამიანის ექსკრემენტები შეიცავენ წყალსა და მინერალებს, რაც სრულიად საკმარისია ციანობაქტერიების ცხოველქმედებისთვის“ – აღნიშნავს დავითი.

 გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც, რომ ბიოლოგიურად ადამიანის ფეკალიები შეიცავს სხვადასხვა სახის ბაქტერიას, ისინი ციანობაქტერიებისთვის კონკურენტებს წარმოადგენენ, ამიტომ სანამ ექსკრემენტები ჰერმენტულ გარემოში გადმოინაცვლებენ, მეგობრებმა გადაწყვიტეს, წინაღობის სახით მათთვის დაეხვედრებინათ პირდაპირი ულტრაიისფერი სხივები და მარსის დაბალი ტემპერატურა, რის შედეგადაც მოხდება მშრალი მოყინვა,  სწორედ ამ პროცედურის შემდგეგ შეაღწევს გადამუშავებული ფეკალიები აღნიშნულ სისტემაში. „ჟანგბადის მიღების შემდეგ აუცილებელია მისი კონტროლი ჩვენს დახურულ სისტემაში, ამისათვის  შევქმენით საათი, რომლეშიც არის ჩაშენებული მექანიზმი, ის ზომავს სისხლში O2 ის რაოდენობას და მულტიფუნქციურია, მას აგრეთვე აქვს ტემპერატურის, ტენიანობის და პულსის საზომი სენსორები. ყოველივე ზემოთხსნებულიდან გამომდინარე, ჩვენ შეგვიძლია არა მარტო ჟანგბადის, სინათლის ენერგიისა და ნიადაგის წარმოქმნა, არამედ მათი კომპაქტური საათის მეშვეობით კონტროლიც.“

აღსანიშნავია ისიც, რომ მეგობრებისთვის ეს გამარჯვება პირველი არ არის, მათ პროექტის „შენი ხმა ჩვენი მომავალის“ პირველი ადგილიც დაიმსახურეს და ხუთდღიანი ვიზიტი ჰქონდათ რომში,  ამჯერად კი, „თი ბი სი ბანკის“ ხელშეწყობით, ისინი ნიდერლანდებში გაემგზავრებიან ევროპის კოსმოსური სააგენტოს მუზეუმის, „Space Expo-ს“ სანახავად და შეძლებენ რამდენიმე დაუვიწყარი დღის გატარებას.  სამომავლო გეგმებს რაც შეეხება, გუნდი კიდევ უფრო აქტიურად აპირებს არჩეული გზის გაგრძელებას და ახალგაზრდებში სამეცნიერო სფეროს პოპულარიზებას.

 

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიო

ტრამპი: ,,მალე ამერიკელები მთვარეზე დაბრუნდებიან და მარსზე გაემგზავრებიან”

2.26K views on

იმ დროს, როდესაც ჩინეთი ამბიციურ მთვარის პროგრამაზე მუშაობს, პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი პირობას დებს, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები კოსმოსის კვლევის ლიდერი გახდება, ვინაიდან მან ამერიკელების მთვარეზე დაბრუნების პროცესი დაიწყო.

,,ჩვენ ვართ ლიდერი ქვეყანა და ვაპირებთ, რომ ლიდერად დავრჩეთ, ვაპირებთ, რომ ჩვენი ლიდერობა რამდენჯერმე გავზარდოთ”, – განაცხადა ტრამპმა ,,Space Policy Directive 1” -ზე ხელმოწერისას. ეს გახლავთ პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც დაგეგმილია მთვარეზე მისიის გაგზავნის საფუძველის ჩაყრა.

,,ამჯერად, ჩვენ არა მარტო ჩვენს დროშას ავაფრიალებთ და კვალს დავტოვებთ, არამედ მარსზე, და ალბათ სხვა უამრავ სამყაროშიც, მომავალ მისიებსაც ჩავუყრით საფუძველს,” – განაცხადა ტრამპმა.

ტრამპის მტკიცებით, ის უდიდეს ნაბიჯს დგამს იმისათვის, რომ ამერიკამ კოსმოსში ღირსეული ადგილი დაიბრუნოს. ,,კოსმოსს უამრავი თვალსაზრისით დიდი სამსახურის გაწევა შეუძლია, მათ შორის, სამხედრო თვალსაზრისითაც,” – აღნიშნა ამერიკის პრეზიდენტმა.

ივნისში ჩინეთის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ ქვეყანა რომ ადამიანის მთვარეზე გასაგზავნად ,,წინასწარ” მოსამზადებელ სამუშაოებს ახორციელებდა.

წყარო: www.reuters.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 45 46 47 48 49 … 58
Page 47 of 58