დედამიწა

მკვლევრებმა საბოლოოდ დაადგინეს იდუმალი ხმების წყარო, რომელიც მოდის ყველაზე ღრმა ოკეანის თხრილიდან. უცნაური ხმები (ბიოვანგი) ცოტათი ჰგავს ვარსკვლავური ხომალდების ხმებს სამეცნიერო ფანტასტიკის ფილმებიდან და სინამდვილეში არის ბრაიდის ვეშაპების ზარები.

ვეშაპები ამ ხმებს ერთმანეთის ადგილმდებარეობის დასადგენად იყენებენ, ამბობენ მკვლევრები.

მეცნიერებმა პირველად უჩვეულო ხმები 2014 წელს აღმოაჩინეს.

მსგავსი ხმა შეიძლება დაიყოს ორ განსხვავებულ ნაწილად: პირველი, დაბალი, წუილის ხმა, რომელიც ჟღერს სიღრმეში. მეორე, მაღალი დონის მეტალის ზარის ხმა, რომელიც მკვლევრებმა შეადარეს კოსმოსური ხომალდების ხმებს Star Trek-სა და Star Wars-ში.

ამ ხმებმა თავდაპირველად მეცნიერები საგონებელში ჩააგდო. მაგრამ 2016 წელს მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ ის სავარაუდოდ, იყო მსხვილი ვეშაპების მიერ გამოცემული ხმა. თუმცა, ეს ხმები არ ემთხვეოდა ვეშაპების მანამდე ცნობილ ხმებს.

ახალ კვლევაში მკვლევრებმა საბოლოოდ შეძლეს დაემტკიცებინათ, რომ ამ ხმებს Bryde-ს ვეშაპები გამოსცემენ. ამ დასკვნის გაკეთებაში მათ ნაწილობრივ ახალი ხელოვნური ინტელექტი დაეხმარათ.

კვლევამ ასევე დაადგინა, რომ ამ ხმის მოსმენა შესაძლებელია მხოლოდ წყნარ ოკეანეში ჩრდილო-დასავლეთით.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

მზე დედამიწაზე არსებული სიცოცხლისთვის უმნიშვნელოვანესია, მაგრამ მომავალში ის ჩვენი პლანეტის სიკვდილში მთავარ როლს შეასრულებს. იქამდე კიდევ რამდენიმე მილიარდი წელია დარჩენილი, რაც ძალიან დიდი დროა, მაგრამ ეს, ადრე თუ გვიან, მაინც მოხდება.

სიცოცხლე აქ მანამ განადგურდება, სანამ მზე ჩვენს მშობლიურ ციურ სხეულს შთანთქავს. მეცნიერები პროგნოზირებენ, რომ სახეობების უმეტესობა დაახლოებით 1.3 მილიარდ წელში გადაშენდება, რადგან დედამიწაზე მათთვის ხელსაყრელი პირობები აღარ იქნება. რაც შეეხება კაცობრიობას, თუ კლიმატის ცვლილებას ვერ შევაჩერებთ ან ბირთვულ ომს გავაჩაღებთ, დიდი დრო არც ჩვენ გვიწერია.

დავუბრუნდეთ მზეს. ეს ვარსკვლავი ევოლუციას განაგრძობს და დაახლოებით 4.5 მილიარდ წელში წითელ გიგანტად გადაიქცევა. შედეგად, ის გადიდდება და მის სიახლოვეში მოძრავ პლანეტებს შთანთქავს, მათ შორის დედამიწასაც.

წითელ გიგანტად გადაქცევა ნიშნავს, რომ იქ ბირთვული რეაქციებისთვის საჭირო წყალბადის მარაგი ამოიწურება, რითაც ვარსკვლავის სიკვდილის პროცესი დაიწყება. მძლავრი გრავიტაციის გამო მისი ბირთვი შეიკუმშება, რაც ტემპერატურას გაზრდის, პლაზმის გარეთა შრე კი გაფართოვდება.

ჩვენი პლანეტა ამ დროისთვის ისეთი მაინც აღარ იქნება, როგორიც ახლაა. მზის წითელ გიგანტად გადაქცევამდე დიდი ხნით ადრე ის გაუსაძლის მცხუნვარებას მიიღებს, რის გამოც, დიდი ალბათობით, ოკეანეები 2 მილიარდ წელში აორთქლდება, შემდეგ კი ატმოსფერო განადგურდება. ვარსკვლავის ე.წ. მოქცევითი ძალები პლანეტას, სავარაუდოდ, ნაწილებად დაშლის.

“დაახლოებით 1.3 მილიარდ წელში ადამიანები დედამიწაზე, ბუნებაში, ფიზიკურად ვეღარ გადარჩებიან”, — ამბობენ მეცნიერები.

მსგავს პირობებს შესაძლოა, მხოლოდ ისეთმა ორგანიზმებმა გაუძლონ, რომლებიც ამჟამად ოკეანეების ფსკერზე, ჰიდროთერმულ არხებში ბინადრობენ და მსგავს გარემოს შეჩვეულები არიან. მათგან განსხვავებით, ჩვენი სხეული სიცხეს ასე მარტივად ვერ უმკლავდება და ეგუება.

ტემპერატურის დასარეგულირებლად ოფლის გამოსაყოფად ამა თუ იმ ფაქტორის კომბინაციაა საჭირო, მათ შორის ქარის სიჩქარის, ტენიანობის, ღრუბლიანობის და ა.შ. ამ ერთობლიობას Wet-bulb temperature (WBT) ეწოდება და მისი მომაკვდინებელი ზღვარი 30 გრადუსი ცელსიუსია.

კლიმატური მოდელების მიხედვით, საუკუნის მიწურულს ამ ზღვარს ტემპერატურა შუა აღმოსავლეთის რეგიონში ხშირად გადალახავს. კერძოდ, მოსალოდნელია 35°C, რაც ოფლმდენი ცხოველებისთვის დამღუპველი შეიძლება აღმოჩნდეს. გამოდის, რომ შედარებით ახლო მომავალში, სანამ მზე თავისას იზამს, ჩვენი ბედი ჩვენსავე ხელში იქნება, ამიტომ კლიმატის ცვლილება როგორმე უნდა შევაჩეროთ.

წყარო : on.ge 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

გეოლოგიური მონაცემები ადასტურებს, რომ მსოფლიოში ყველაზე დიდი, დარტყმის კრატერი ავსტრალიის უდაბნოშია დამარხული.

600 კილომეტრის სიგანის კრატერი, დაახლოებით 500 მილიონი წლის წინ ჩამოყალიბდა და შესაძლოა, დედამიწაზე პირველი მასობრივი გადაშენება გამოიწვია.

დამოუკიდებელი მკვლევარი დენიელ პ. კონელი და ვირჯინიის თანამეგობრობის უნივერსიტეტის დოქტორი არიფ სიკდერი თვლიან, რომ მათ იპოვეს მტკიცებულება, რომელიც MAPCIS-ის, მასიური ავსტრალიური პრეკემბრიულ-კემბრიული დარტყმის სტრუქტურის არსებობას ადასტურებს.

გეოლოგიური კვლევების თანახმად, კრატერის ცენტრი ჩრდილოეთ ტერიტორიაზე, ულურუს (აიერსის კლდე) და კონერის მთას შორის მდებარეობს. შიდა კრატერის დიამეტრი დაახლოებით 600 კილომეტრია. არსებობს უფრო ფართო რგოლი, რომლის დიამეტრი 2000 კილომეტრია, რომელიც შეიძლება დაკავშირებული იყოს შიდა რგოლთან.

ეს მნიშვნელოვნად აღემატება სამხრეთ აფრიკის ვრედეფორტის კრატერის ზომას, რომელიც დაახლოებით 300 კილომეტრის სიგანისაა და მსოფლიოში ყველაზე დიდ დადასტურებულ დარტყმის კრატერად ითვლება.

წყარო:

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

მეცნიერები გამოდიან ინიციატივით, შეწყდეს „სარკის ბაქტერიების” შექმნა – ეს არის სინთეზური მიკროორგანიზმები, რომლებიც შექმნილია ბუნებრივი სიცოცხლის ინვერსიული მოლეკულური სამშენებლო ბლოკებისგან.

ჟურნალ Science-ში გამოქვეყნებული 38 მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფის მოხსენების თანახმად, ამ ჰიპოთეტური ორგანიზმების პოტენციური საფრთხე ბევრად აღემატება რაიმე აღქმულ სარგებელს.

მათმა აღმოჩენებმა გამოიწვია გლობალური დებატები სინთეზური ბიოლოგიის მომავლისა და მისი ეთიკური საზღვრების შესახებ, წერს  Interesting Engineering.

„საფრთხე, რომელზეც ჩვენ ვსაუბრობთ, უპრეცედენტოა. სარკის ბაქტერიები, სავარაუდოდ, თავს არიდებენ იმუნური სისტემის ბევრ რეაქციას ადამიანებში, ცხოველებსა და მცენარეებში და თითოეულ შემთხვევაში იწვევს სასიკვდილო ინფექციებს, რომლებიც ვრცელდება უკონტროლოდ”, – თქვა ვონ კუპერმა.

მოხსენება ხაზს უსვამს სარკის ბაქტერიებთან დაკავშირებულ სერიოზულ რისკებს, მათ შორის იმუნური დაცვისა და ეკოსისტემების დარღვევის უნარს. ბუნებრივი ბაქტერიებისგან განსხვავებით, რომლებიც ექვემდებარება კონტროლს და ბალანსს მტაცებლების, ვირუსებისა და ანტიბიოტიკებისგან, სარკის ბაქტერიები იმოქმედებენ ამ სისტემების გარეთ.

მეცნიერები მოითხოვენ გლობალური მორატორიუმის დაწესებას სარკისებური სიცოცხლის შექმნისკენ მიმართულ კვლევებზე და რეკომენდაციას იძლევიან, რომ დამფინანსებლებმა თავი შეიკავონ ასეთი პროექტების მხარდაჭერისგან, ხოლო ცალკეული სარკის მოლეკულების კვლევა გაგრძელდეს მკაცრი მეთვალყურეობის ქვეშ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”