close

დედამიწა

ბიოლოგიადედამიწაეკოლოგია

მეცნიერებმა ვეშაპების ახალი სახეობა აღმოაჩინეს🐳

1.13K views on

მექსიკის ყურეში ვეშაპების ახალი სახეობა აღმოაჩინეს. ამის შესახებ The Guardian-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ამ ძუძუმწოვრებს რაისის ვეშაპები უწოდეს და ისინი უკვე გადაშენების პირას არიან. დღეისთვის მსოფლიოში ამ სახეობის მხოლოდ ასამდე წარმომადგენელი ცხოვრობს. მეცნიერები ახალი სახეობის არსებობის შესაძლებლობის შესახებ 2019 წელს დაფიქრდნენ, როცა ფლორიდის სანაპიროზე 11,5-მეტრიანი ვეშაპის ნეშტი გამოირიყა.

მათი ვარაუდი გენეტიკურმა ანალიზმა დაადასტურა. სპეციალისტები ვარაუდობენ, რომ ამ ცხოვრებს სიცოცხლის ხანგრძლივობა 60 წლამდეა, თუმცა ამის დასაზუსტებლად დამატებითი კვლევებია საჭირო.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიაეს საინტერესოამსოფლიო

ტყის პირველი ჭკვიანი ქალაქი მექსიკაში იქმნება

837 views on

მილანში დაფუძნებულმა არქიტექტურულმა ფირმამ, Stefano Boeri Architetti, მექსიკის ქალაქ კანკუნში ინოვაციური დიზაინის მქონე, ბუნებით გაჟღენთილი ჭკვიანი ქალაქის მოდელი შექმნა. შენობა სავაჭრო ცენტრების ალტერნატიულ გეგმას წარმოადგენს.

ე. წ. ჭკვიანი ტყის ქალაქი “კანკუნი” მოიცავს 130 000 ადამიანისთვის განკუთვნილ საცხოვრებელ სივრცეს, 400 სხვადასხვა სახეობის 7 500 000 მცენარეს, რომლებიც ბოტანიკოსმა და ლანდშაფტის არქიტექტორმა, ლაური გატიმ შეარჩია. “ახალი საზოგადოებრივი პარკებისა და კერძო ბაღების, მწვანე სახურავებისა და ფასადების წყალობით, ბუნება ამ დაკავებული ტერიტორიების სანაცვლოდ, კვლავ დაიბრუნებს ბალანსს – მწვანე ადგილებისა და შენობების რაოდენობის გადანაწილების თვალსაზრისით” – ნათქვამია პრეს-რელიზში.

აღსანიშნავია, რომ გერმანული კომპანია Transsolar-ის დახმარებით, ქალაქი გარშემორტყმული იქნება მზის პანელებით, რაც მოსახლეობისთვის განახლებადი ენერგიის საკმარის რაოდენობას უზრუნველყოფს. ქალაქის სასოფლო-სამეურნეო ტერიტორიები კი გარს არტყია ურბანულ ნაწილს. მათი მორწყვა წყლის არხით მოხდება, რომელიც საზღვაო მილით მარაგდება და დემინერალიზაციის კოშკის დახმარებით იწმინდება.

რაც შეეხება ტრანსპორტირებას, აქ ტრადიციული მანქანების პარკინგი განთავსებული იქნება ქალაქის პერიფერიებზე ამის პარალელურად კი, სისტემა შიდა ელექტრო და ნახევრად ავტონომიური მანქანების არსებობას უზრუნველყოფს.

როგორც მდგრადი ურბანიზმის საცდელი ცენტრი, Smart Forest City – Cancun მოწინავე კვლევის ცენტრსაც მოიცავს, რომელიც მდგრადი განვითარებისა და მწვანე ინფრასტრუქტურის განვითარებაზეა ორიენტირებული.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიოლოგიადედამიწა

მსოფლიოში ყველაზე პატარა ქვეწარმავალი აღმოაჩინეს

1.46K views on

მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ მათ დედამიწაზე ყველაზე პატარა ქვეწარმავალი – ქამელეონის ქვესახეობა აღმოაჩინეს, რომელიც მარცვლის ზომისაა. ამის შესახებ ინფორმაციას BBC ავრცელებს.

ორი პატარა ხვლიკი მადაგასკარში აღმოაჩინეს. მამრი ხვლიკის ზომა 1,35 სმ-ია და ის ადამიანებისთვის ცნობილი 11,500 ქვეწარმავლის სახეობიდან, ყველაზე პატარაა. მისი სიგრძე კუდიდან თავის ბოლომდე 2,2 სმ-ია. რაც შეეხება მდედრ ხვლიკს, ის უფრო დიდი ზომისაა და დაახლოებით 2,9 სანტიმეტრია.

როგორც მეცნიერებმა დაადგინეს, პატარა ხვლიკი ტკიპებზე ნადირობს და ღამე მტაცებლებისგან ბალახის პირებზე იმალება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწამსოფლიო

პანდემიის კონტროლი შესაძლებელია, მესამე კვირაა, მსოფლიოში კორონავირუსის ახალი შემთხვევები იკლებს – ტედროს ადანომ გებრეიესუსი

664 views on

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი ტედროს ადანომ გებრეიესუსი აცხადებს, რომ კორონავირუსის პანდემიის კონტროლი შესაძლებელია. ტედროს ადანომ გებრეიესუსი ამბობს, რომ უკვე მესამე კვირაა, რაც მსოფლიოში კორონავირუსით ინფიცირების ახალი შემთხვევები იკლებს.

„მესამე კვირაა, მსოფლიოში „კოვიდ-19“-ის ახალი შემთხვევების რაოდენობა იკლებს. ჯერ კიდევ ბევრი ქვეყანაა, სადაც შემთხვევები იზრდება, მაგრამ გლობალურად, ეს სასიხარულო ამბავია. ეს ამბობს, რომ ვირუსის კონტროლი შესაძლებელია, თუნდაც ახალი ვარიანტების გაჩენის შემთხვევაში“, – განაცხადა გებრეიესუსმა.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ხელმძღვანელმა ასევე აღნიშნა, რომ გლობალური მასშტაბით ახალი შემთხვევების კლება პანდემიის გამო მსოფლიოში მიღებული ზომების ეფექტიანობას აჩვენებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიაეს საინტერესოა

დედამიწაზე 23 წლის განმავლობაში, რეკორდული, 28 ტრილიონი ტონა ყინული გადნა

863 views on

ახალი კვლევა, რომელიც ლიდსისა და ედინბურგის უნივერსიტეტებში მომუშავე მეცნიერებმა აწარმოეს, გვიჩვენებს, რომ დედამიწაზე არსებული ყინული, უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში რეკორდული სისწრაფით დნება.

მკლევარებმა პირველად ჩაატარეს კვლევა ყინულის “დანაკარგების” აღმოსაჩენად, რომლისთვისაც სატელიტებიდან შეგროვებული ინფორმაცია გამოიყენეს. 28 ტრილიონი ტონა ყინული, რომელიც საკმარისია დიდი ბრიტანეთის სრულიად დასაფარად, 1994-2017 წლების შუალედში დადნა.

გუნდმა დაადგინა, რომ ყინულის დნობის წლიური მაჩვენებელი 23 წლის განმავლობაში 65 პროცენტით გაიზარდა – 0.8-დან 1.3 ტრილიონ ტონამდე. “მყინვარების უკან დახევას მთელ მსოფლიოში გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს როგორც ადგილობრივ, ასევე გლობალურ მასშტაბებში” – აცხადებენ ნაშრომის ავტორები.

დაჩქარებული დნობა, რაც უფრო და უფრო უარეს სახეს იღებს, ძირითადად გამოწვეულია ანტარქტიდისა და გრენლანდიის პოლარული ყინულის ფენების დანაკარგებით. რადგანაც ყინულის საფარის საერთო ზომა საგრძნობლად შემცირდა, ის ვეღარ ახერხებს მზის სხივების სრულად არეკვლას და შედეგად, ატმოსფეროსა და ოკეანეებს მეტი სითბო გადაეცემა. ასევე, ყინულის დაჩქარებული დნობა წყალდიდობის რისკს ზრდის და საფრთხეს უქმნის ბუნებრივ არეალებს, რომლებზეც ველური ბუნებაა დამოკიდებული.

“ზღვის ყინულის დნობა ხელს არ უწყობს უშუალოდ ზღვის დონის აწევას, მაგრამ მას აქვს არაპირდაპირი გავლენა” – ამბობს ნაშრომის ავტორი და დედამიწის მეცნიერი იზობელ ლოურენსი, ასევე ლიდსის შესახებ.

როგორც მკლევართა ჯგუფი აცხადებს, სატელიტების დახმარებით და თვალყურის მუდამ დევნებით, შეგვიძლია, წინასწარ განვსაზღვროთ ყინულის დნობასთან დაკავშირებული მოსალოდნელი საშიშროება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწამსოფლიო

მსოფლიოში ყველაზე გიგანტური აისბერგი მალე დაიშლება

872 views on

გიგანტური აისბერგი A68a, რომლის ფართობიც 5800 კვ. კილომეტრს შეადგენს, მალე დაიშლება. ამის შესახებ BBC იტყობინება.

ამ დროისათვის აისბერგი სამხრეთ ჯორჯიის სანაპიროდან 135 კილომეტრში ფიქსირდება. სატელიტურ ფოტოებზე მკვეთრად ჩანს გიგანტური ბზარი, რომელიც A68a-ს ორ ნაწილად ყოფს.

ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ უახლოეს ხანებში აისბერგი ორად გაიხლიჩება. ბოლო 3 წლის განმავლობაში A68a მსოფლიოში ყველაზე გიგანტურ აისბერგად ითვლებოდა. მისი ფართობი უელსის საერთო ფართობის მეოთხედია.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

ჩინეთი და ნეპალი აცხადებენ, რომ ევერესტი უფრო მაღალია, ვიდრე აქამდე მიიჩნევდნენ

1.35K views on

ჩინეთისა და ნეპალის მიერ წარმოდგენილი ახალი ერთობლივი გამოთვლის თანახმად, ევერესტი იმაზე მაღალია, ვიდრე აქამდე მიიჩნევდნენ.

მწვერვალზე გეოდეზისტების ექსპედიციის გაგზავნის შემდეგ ჩინეთი და ნეპალი შეთანხმდნენ, რომ ევერესტის სიმაღლე 8 848.86 მეტრია.

აღსანიშნავია, რომ კატმანდუსა და პეკინს მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალის სიმაღლის შესახებ განსხვავებული მოსაზრება ჰქონდათ. კერძოდ, ნეაპოლი დღემდე 1954 წელს ინდოეთის მიერ ჩატარებულ კვლევას ეყრდნობოდა, რომლის მიხედვითაც ევერესტის ოფიციალურ სიმაღლედ 8 848 მეტრი მიიჩნეოდა.

ჩინეთის მიერ 2005 წელს ჩატარებული გაზომვის თანახმად კი ევერესტის სიმაღლე 8 844.43 მეტრი იყო.

ევერესტი, რომელიც მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალია, ჰიმალაიში, ნეპალისა და ჩინეთის საზღვარზე მდებარეობს. ევერესტს კოლონიური ეპოქის ბრიტანელი გეოდეზისტის, ჯორჯ ევერესტის, სახელი ეწოდა, რომელსაც ეს მთა რეალურად არასოდეს უნახავს.

წყარო : The Guardian

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

გრენლანდიაში დიდი მყინვარები იმაზე სწრაფად დნება ვიდრე, ოდესმე

852 views on

გამოკვლევები აჩვენებს, რომ გრენლანდიის სამი ყველაზე დიდი მყინვარი იმაზე უფრო სწრაფად დნება, ვიდრე ყველაზე ცუდ შემთხვევაში მეცნიერებს შეიძლებოდა ეფიქრათ.

მყინვარების საერთო მოცულობა იმხელაა, რომ მისი ლღობის შემთხვევაში, ზღვის დონეს, გლობალურად 1.3 მეტრით ასწევს.

გლობალური დათბობა ყველაზე მეტად გრენლანდიისა და ანტარქტიკის ყინულოვან საფარს აზიანებს, რაც ამ დროისათვის, ზღვის დონის მატების ყველაზე დიდი წყაროა. იგი ამჟამად, 8 მილიმეტრით არის ამაღლებული.

საკითხის პრობლემატურობა მსოფლიოს მიერ სათანადოდ, ჯერ კიდევ არაა აღქმული. მეცნიერების თქმით, თუ მყინვარები ამ ტემპით განაგრძობენ ლღობას, დიდი ყინულის წყალსაცავები სამჯერ ან ოთხჯერ უფრო სწრაფად შეიძლება დადნეს, ვიდრე ამას ძველი გამოკვლევები აჩვენებდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწა

მეცნიერთა განცხადებით, სამყარო უფრო და უფრო ცხელდება

648 views on

ამერიკის შეერთებულ შტატებში მდებარე ჯონ ჰოპკინსის სახელობისა და ოჰაიოს სახელმწიფო უნივერსიტეტებში მომუშავე ასტროფიზიკოსები იაპონელ და გერმანელ კოლეგებთან ერთად აცხადებენ, რომ სამყარო დროთა განმავლობაში უფრო და უფრო ცხელდება. მათი ნაშრომი გამოცემაში Astrophysical Journal გამოქვეყნდა.

მეცნიერებმა კოსმოსზე დასაკვირვებლად ევროპული კოსმოსური სააგენტოს (ESA) ტელესკოპის Planck და აშშ-ის ნიუ მექსიკოს შტატში განლაგებული სპექტროსკოპის Sloan Digital Sky Survey მიერ შეგროვებული მონაცემები გამოიყენეს. მისი მეშვეობით მკვლევრებმა იმ რეგიონში არსებული აირის ტემპერატურა გამოთვალეს, რომელიც ჩვენგან დიდი მანძილითაა დაშორებული. დედამიწისგან შორს მდებარე ობიექტებიდან წამოსულ სინათლეს ჩვენს პლანეტამდე მოსაღწევად ძალიან დიდი დრო სჭირდება, შესაბამისად, მისი შესწავლა სპეციალისტებს სამყაროს მილიარდობით წლის წინანდელი სურათის აღდგენაში დაეხმარა.

ასტრონომებმა მიღებული შედეგები კოსმოსში ამჟამად არსებულ ტემპერატურას შეადარეს. აღმოჩნდა, რომ სამყარო ახლა 10-ჯერ უფრო ცხელია, ვიდრე 10 მილიარდი წლის წინ იყო. მისი საშუალო ტემპერატურა 2 მილიონ კელვინს შეადგენს. მკვლევართა განმარტებით, ამის მიზეზი ახალი ვარსკვლავებისა თუ გალაქტიკების წარმოქმნაა, რა დროსაც გრავიტაცია ბნელ მატერიასა და აირებს ერთმანეთისკენ ძლიერად იზიდავს, რაც ამ უკანასკნელის გაცხელებას განაპირობებს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეს საინტერესოა

საინტერესო ფაქტები აფრიკის შესახებ

2.87K views on

აფრიკა-მსოფლიოს მეორე კონტინენტი მოსახლეობისა და ფართობის თვალსაზრისით, ყველაზე დაბალი მოსახლეობის საშუალო ასაკის მიხედვით, ალმასისა და ტყის რესურსის მხრივ საკმაოდ მდიდარი და პალეონტოლოგების უმეტესი ნაწილის აზრით უძველესი დასახლებული ტერიტორია.

რამდენიმე საინტერესო ფაქტი აფრიკის შესახებ, რაც შეიძლება არ იცოდეთ:

  • ტრაიბალიზმი-აფრიკის ძველი ავადმყოფობა, ბრძოლა ტომებს შორის მწკნარი წყლის რესურსების, სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებისა და სუვერენიტეტისთვის, რომელსაც ათასობით ადმიანის სიცოცხლე შეეწირა;
  • ტუნისში ზოგიერთი სახლი თევზის ძვლისგან არის დამზადებული. მოსახლეობა ამას რწმენის გამო აკეთებს, რის მიხედვითაც თევზებს აქვთ ზებუნებრივი ძალა და მათ ბოროტი სულებისგან დაიცავს
  • აფრიკაში ბანანისგან ლუდი მზადდება, ფართო წარმოება აღმოსავლეთ აფრიკაში ხდება და სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა სახელს ატარებს;
  • სენეგალში მდებარეობს ვარდისფერი ტბა, სახელად ,,Lac Rose”. ტბის ვარდისფერ ფერს ბაქტერია იწვევს, მაგრამ ტბა ბანაობისთვის უსაფრთხოა;
  • ყველასათვის ძალიან საყვარელი წიგნის, ბეჭდების მბრძანებლის, ავტორი ჯ.რ.რ ტოლკინი წარმოშობით არის სამხრეთ აფრიკიდან, ბლუმფონტეინიდან, თავისუფალი შტატიდან;
  • ნიგერიის კინოინდუსტრია, Nollywood, ტექნიკურად უფრო დიდია, ვიდრე Hollywood;
  • აფრიკაში უფრო მეტი ადამიანი საუბრობს ფრანგულად და პორტუგალიურად, ვიდრე საფრანგეთსა და პორტუგალიაში;

  • აფრიკის ქვეყნები, რომლებიც კოლონიზებული არ იყვნენ ევროპელების მიერ, იყო ეთიოპია და ლიბერია;
  • აფრიკის ერთ-ერთ უდიდეს ქვეყანას, ნიგერიას, BBC-იმ მეტსახელად “ტყუპების ქვეყანა” უწოდა, რადგან მას მსოფლიოში ტყუპების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს. ციფრები აჩვენებს, რომ ტყუპების შობადობა დასავლეთ აფრიკაში აქ ოთხჯერ მეტია, ვიდრე მსოფლიოს სხვა ქვეყნებში და ეს ყველაფერი ნიგერიის ქალაქ Igbo-Ora-ში ხდება, სადაც ბოლო მონაცემების მიხედვით საშუალოდ ყოველ ათას დაბადებულში 50 ტყუპია;
  • სამხრეთ აფრიკის დასავლეთ სანაპიროზე არსებული ცივი დინებების გამო იქმნება აფრიკული პირგვინების იდეალური საარსებო გარემო;
  • აფრიკა ყველაზე ცენტრალური კონტინენტია. მას კვეთს, როგორც გვინვიჩის მერიდიანი, ასევე ეკვატორი;
  • მიუხედავად მისი სახელწოდებისა, ეკვატორული გვინეის ტერიტორიაზე არ გადის ეკვატორი, თუმცა მისი კუნძული ანობონი მდებარეობს ეკვატორიდან სამხრეთით 155 კილომეტრში, ხოლო მისი დანარჩენი ტერიტორია მდებარეობს ეკვატორიდან ჩრდილოეთით;
  • ,,ბურები” სამხრეთ აფრიკაში ჰოლანდიიდან გადმოსახლებულთა შთამომავლები არიან. ძველჰოლანდიურ ენაზე სიტყვა ,,ბურ” გლეხს აღნიშნავდა. ბურების ენას აფრიკაანსი ჰქვია;
  • ეს არის წარწერა დურბანის სანაპიროზე ინგლისურად, აფრიკაანსა და ზულუსთა ენაზე. წარწერის მიხედვით სანაპიროს განაწესის 37-ე მუხლის მიხედვით, ეს სანაპირო რეზერვირებულია მხოლოდ თერთკანიანი მოსახლეობისთვის
  • ქალაქი კიმბერლი მას შემდეგ აშენდა, რაც ამ ადგილებში ალმასის მოპოვება დაიწყეს. ამ ქალაქის მთავარი ღირსშესანიშნაობაა ,,დიდი ხვრელი”, რაც ადამიანების მიერ ხელით ამოთხრილი უდიდესი მაღაროა;
  • სერენგეტი- ეკოსისტემა, რომელიც ყოველწლიურად მასპინძლობს უმსხვილეს და ყველაზე ხანგრძლივ ნადირთა მიწისზედა მიგრაციას მსოფლიოში და ერთ-ერთია ათ ბუნებრივ საოცრებათაგან მსოფლიოში;

წყარო: Jones around the world

            national geography

            ABTA

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 16 17 18 19 20 … 35
Page 18 of 35