close

დედამიწა

დედამიწა

რა მოხდება, როცა დედამიწის მეექვსე ოკეანე აღმოცენდება – ექსპერტის განმარტება

გლობუსების, წიგნებისა და პლაკატების წყალობით, ჩვენ კარგად ვიცნობთ, როგორ გამოიყურება დედამიწა ახლა, თავისი ხუთი ოკეანით, შვიდი კონტინენტით და ხმელეთის ცნობადი ფენით.  მაგრამ ეს მოცემულობა, შესაძლოა, შეიცვალოს.

მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ წყლის ახალი სხეული აფრიკის კონტინენტის შუაგულში ჩნდება, რომელიც ნახევრად გაყოფას იწყებს. უგანდას და ზამბიას მომავალში, შესაძლოა, ჰქონდეთ საკუთარი სანაპიროები. ცვლილება ხდება ტექტონიკური ფილების მოძრაობის შედეგად. ამის შესახებ უცხოური მედია წერს.

ტექტონიკური ფირფიტები მუდმივად მოძრაობენ, თუმცა მოძრაობები შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს.

აფრიკული, არაბული და სომალის ტექტონიკური ფირფიტები ესაზღვრება ერთმანეთს, მაგრამ ბოლო 30 მილიონი წლის განმავლობაში, როგორც არაბული ფირფიტა, ასევე სომალის ფირფიტა ნელ-ნელა შორდებიან აფრიკის ფირფიტას, რის შედეგადაც წარმოიშვა ის, რაც ცნობილია როგორც აღმოსავლეთ აფრიკის განხეთქილება.

შარშანდელ აღმოჩენებზე საუბრისას, The Economic Times-ში, კრისტოფერ მურმა თქვა: „ეს არის ერთადერთი ადგილი დედამიწაზე, სადაც შეგიძლიათ შეისწავლოთ, თუ როგორ იქცევა კონტინენტური რიფტი ოკეანის რიფად. ”

იმის გათვალისწინებით, რომ შესამჩნევი ბზარის გახსნას 30 მილიონი წელი დასჭირდა, უსაფრთხოდ შეიძლება ითქვას, რომ შემდგომ პროცესებსაც არანაკლები დრო დასჭირდება.

,,მაგრამ ცვლილება არ შეჩერდება”, – აღნიშნა კენ მაკდონალდმა, საზღვაო გეოფიზიკოსმა და კალიფორნიის უნივერსიტეტის პროფესორმა.

მომავლის ყურებით, მაკდონალდმა ასევე შეძლო წინასწარ განსაზღვრა, როგორი იქნებოდა სამყარო, როდესაც ეს მილიონობით წელი გაივლის და ოკეანე საბოლოოდ გაიხსნება.

მან თქვა: ”ადენის ყურე და წითელი ზღვა დაიტბორება აფარის რეგიონში და აღმოსავლეთ აფრიკის რიფტის ველში და გაჩნდება ახალი ოკეანე და აღმოსავლეთ აფრიკის ეს ნაწილი გახდება მისი ცალკეული პატარა კონტინენტი.”

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწა

რომელია ამ დროისათვის ყველაზე ჩრდილოეთით მდებარე კუნძული?

სმეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ახალი აღმოჩენილი ხმელეთის მასა შესაძლოა ყველაზე ჩრდილოეთით მდებარე კუნძული იყოს. კუნძულს, რომელიც გრენლანდიის ჩრდილოეთით მდებარეობს, ივლისში გამართულ ექსპედიციაზე მიაკვლიეს. თავდაპირველად ფიქრობდნენ, რომ ეს კუნძული ოოდააკი იყო, რომელიც აღმოაჩინეს 1978 წელს და ამ დროისათვის ყველაზე ჩრდილოეთით მდებარე კუნძულია.
თუმცა, შემდეგ აღმოაჩინეს, რომ GPS ხარვეზით მუშაობდა და სინამდვილეში ეს მიწა ოოდაკი არ იყო. კუნძული ოოდააკი ჩრდილოეთ პოლუსიდან 700 კილომეტრით სამხრეთით მდებარეობს, ახალი კუნძული კი ოოდაკიდან 780 მეტრით ჩრდილოეთით.
ჯერჯერობით უსახელო კუნძული გრენლანდიის ყველაზე ჩრდილოეთით მდებარე წერტილია, ამავე დროს შესაძლოა იგი წარმოადგენდეს დედამიწის ხმელეთის ყველაზე ჩრდილოეთ კუნძულს. აღნიშნული აღმოჩენით შეიძლება ითქვას, რომ დანიის სამეფო კიდევ უფრო იზრდება, რადგან გრენლანდიის ტერიტორია დანიის დაქვემდებარებაშია.
კუნძული ზღვის დონიდან რამდენიმე ათეული მეტრით მაღლა მდებარეობს. ვარაუდობენ, რომ იგი ქალიშხლის შედეგად წარმოიქმნა და არ არის გამორიცხული, რომ სულ მალე წყლით დაიფაროს შტორმის დროს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

შენობა-ნაგებობების სიმძიმის გამო ნიუ-იორკი იძირება — კვლევა

ახალი ნაშრომის თანახმად, შენობა-ნაგებობების გამო ნიუ-იორკის ქვეშ არსებული ხმელეთი იძირება. გამოცემაში Earth’s Future გამოქვეყნებული კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა ქალაქის გეოლოგია და სატელიტური მონაცემები შეადარეს ერთმანეთს და აღნიშნულ დასკვნამდე მივიდნენ.

ტექნიკურად ამ მოვლენას ნიადაგის დაჯდომას უწოდებენ. ეს დედამიწის ზედაპირის თანდათანობით ან უცაბედ დაწევას გულისხმობს და რბილი დანალექი ქანების მოძრაობისა თუ სიმძიმის ზეწოლის შედეგად ხდება. ნიადაგის დაჯდომას ბევრი მიზეზი აქვს, თუმცა თავად ქალაქების წონას იშვიათად იკვლევენ.

ახალი კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ნიუ-იორკი წელიწადში 1-2 მილიმეტრით ქვემოთ იწევს, ზოგიერთ ადგილას კი — უფრო მეტადაც. ქალაქისათვის, რომელსაც ზღვის დონის მატება და წყალდიდობები ისედაც უქმნიდა საფრთხეს, ეს დამატებითი პრობლემაა.

მკვლევრებმა ქალაქის ნაგებობების ჯამური მასა გამოთვალეს, რომელიც დაახლოებით 764 ათას ტონას უდრის. მათ გრავიტაციის გავლენაც გაითვალისწინეს და შეაფასეს, რა ძალით აწვება შენობები ხმელეთს. საგულისხმოა, რომ გამოთვლები მხოლოდ შენობებისა და მათი შიგთავსის მასებს მოიცავს და არა ქალაქის მოკირწყლული ნაწილის.

მეცნიერებმა ნიუ-იორკის კომპლექსური გეოლოგიაც გაითვალისწინეს, მათ შორის: ქვიშა, შლამი, თიხა და ქვენაფენი ქანების გაშიშვლებაც. დადგინდა, რომ თიხით მდიდარ და ხელოვნურად შევსებულ მიწას დაჯდომა განსაკუთრებით ემუქრება, ქვენაფენ ქანებს კი — შედარებით ნაკლებად.

ეს გამოთვლები მეცნიერებმა შემდგომში სატელიტურ მონაცემებს დაადარეს და ნიადაგის დაჯდომის ხარისხი შეაფასეს.

საბოლოო ჯამში, ავტორები გვაფრთხილებენ, რომ ურბანიზაციის გაძლიერებამ, შესაძლოა, ნიუ-იორკის ეს პრობლემა კიდევ უფრო გაამძაფროს.

საგულისხმოა, რომ ნიუ-იორკი ერთადერთი ქალაქი არაა, რომელსაც ნიადაგის დაჯდომის პრობლემა აქვს. ჯაკარტა, ინდონეზიის დედაქალაქი, გრუნტის წყლის ამოღების გამო ყოველწლიურად 11 სანტიმეტრით ქვემოთ იწევს. შესაძლოა, 2050 წლისთვის ქალაქის მეოთხედი წყალქვეშ მოექცეს, რაც დაახლოებით 30 მილიონ მაცხოვრებელს დააზარალებს.

მსგავსი პრობლემა აქვს ნიუ-ჯერსისაც.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიდედამიწა

შესაძლებელია, ბირთვულმა ბომბმა დედამიწა ასტეროიდთან შეჯახებისგან იხსნას — კვლევა

ექსპერიმენტმა აჩვენა, რომ თუ ოდესმე დედამიწას ასტეროიდთან შეჯახების საფრთხე დაემუქრება, შესაძლოა, ბირთვულმა ბომბმა გადაგვარჩინოს.

მეცნიერებმა ამისთვის მძლავრი ლაბორატორიული რადიაციული წყარო გამოიყენეს, რომელსაც Z მანქანა ეწოდება და მაღალი სიხშირის ელექტრომაგნიტური ტალღების გენერატორია. შედეგად დაადგინეს, რომ პლანეტისკენ მომავალ ობიექტთან ახლოს კოორდინირებული ბირთვული დეტონაციის შემდეგ წარმოქმნილი რენტგენული სხივები საკმარისი ენერგიის იქნება, რათა კატასტროფისგან გვიხსნას.

ასტრონომები დიდი ზომის ასტეროიდების ტრაექტორიას მუდმივად აკონტროლებენ. მათი პროგნოზის თანახმად, სულ მცირე 100 წლის განმავლობაში შეჯახების საფრთხე არ გვემუქრება, მაგრამ სპეციალისტები თავდაცვის მეთოდებზე მაინც მუშაობენ.

ბირთვული ენერგიის ეფექტიანობაში მათ მიერ შექმნილმა წინა სიმულაციებმაც დაგვარწმუნა, მაგრამ მხოლოდ იმ ასტეროიდების შემთხვევაში, რომლებსაც, პოტენციურად, დეკადებით ადრე დავაფიქსირებთ. თუ ეს რამდენიმე წლით ადრე მოხდება, ასეთი ობიექტი უფრო ახლოს იქნება, ანუ დიდი შანსია, რომ აფეთქების გამო ფრაგმენტები ისევ პლანეტაზე ჩამოცვივდეს.

ამ საკითხზე მეტის გასაგებად ახალი კვლევის ავტორებმა Z მანქანაში, ლითონის ძალიან თხელ ფირფიტაზე, ასტეროიდის მსგავსი სილიციუმის დიოქსიდი მოათავსეს, სულ რაღაც 1 გრამის მეათედი ოდენობით. მოწყობილობის ჩართვის შემდეგ იქ მაგნიტური ველი წარმოიქმნა, რომელმაც არგონის აირი მზის ტემპერატურის მქონე პლაზმად აქცია. ამან ფირფიტა ძალიან სწრაფად დაანაწევრა და რენტგენული სხივების ფორმირება განაპირობა. შედეგად სილიციუმის დიოქსიდის გრანულა დაახლოებით წამის 20 მემილიონედის განმავლობაში ჰაერში ლივლივებდა.

მეცნიერები ამბობენ, რომ ამ მეთოდით 1 ნანომეტრ მანძილზე ვარდნის მიმართ დედამიწის გრავიტაციას წამის 20 მემილიონედით შეეწინააღმდეგნენ. მასშტაბების გაზრდით, რა თქმა უნდა, უფრო დიდ ენერგიას მივიღებთ. ამ გზით კი ასტეროიდის მიმართულების შეცვლა იქნება შესაძლებელი ისე, რომ დედამიწისთვის საშიშ ფრაგმენტებად არ დავშალოთ.

ახალი ნაშრომი გამოცემაში Nature გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

ანტარქტიდაზე ყინულის დნობამ შეიძლება მალული ვულკანები გააღვიძოს

დასავლეთ ანტარქტიდის ყინულოვანი უდაბნოს სიღრმეში მალულ საფრთხეს სძინავს.

1-2 კმ სისქის მასიური ყინულის ქვეშ, წყვდიადში იმალება აქტიური ვულკანური რიფტი.

თუკი ყინულის საფარი საკმარისად გადნება, დედამიწის ქერქში და მასში მოქცეული მაგმის კამერის დაძაბულობისა და წნევის ცვლილებამ შეიძლება წარმოქმნას ვულკანიზმის უკუკავშირის მარყუჟი, რომელიც ყინულის დნობას აჩქარებს და შედეგად, მსოფლიოს პრობლემები გაუჩნდეს.

ბოლო წლებში მტკივნეულად აშკარა გახდა, რომ დედამიწა ყინულს კარგავს. გრენლანდიის ყინულის რაოდენობა მცირდება, თანაც წელიწადში 270 მილიარდი ტონით. ანტარქტიდაზე ეს მაჩვენებელი წელიწადში 150 მილიარდ ტონას შეადგენს და თანაც, ამ პროცესში სულ უფრო მწვანდება.

გლობალური ტემპერატურის რეკორდულად ზრდასთან ერთად, წლიდან წლამდე ზღვის დონის მატების შეფასება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რათა მოხდეს მსოფლიოში მიმდინარე ცვლილებათა პროგნოზირება, რაც თავის მხრივ, მათი შემსუბუქების გზების პოვნაში გვეხმარება.

პროგნოზი ნაწილობრივ ეფუძნება დასავლეთ ანტარქტიკის ყინულის საფარის სტაბილურობის პროგნოზს, ანტარქტიდის მცირე ნახევარს ტრანსანტარქტიკული მთების დასავლეთით. ყინულის ეს საფარი, როგორც ანტარქტიდის კონტინენტის მცირე ნაწილი, განსაკუთრებით მოწყვლადია კოლაფსისადმი; მიუხედავად ამისა, მისი მომავლის მოდელირებისას იშვიათად იღებენ მხედველობაში მის ქვეშ არსებულ ვულკანურ რიფტს.

თუმცა, ჩვენი პლანეტა გვაძლევს მტკიცებულებას, რომ ეს რიფტი შეიძლება მნიშვნელოვანი პრობლემა იყოს. წარსულის დეგლაციაციის (ყინულის საფარისა და მყინვარების დაკარგვა) ანალიზი აჩვენებს, რომ ამას თან ახლავს ვულკანური აქტივობის ზრდა. მკვლევართა განცხადებით, ეს პირდაპირ შეიძლება იყოს დაკავშირებული ყინულის დაკარგვასთან.

აშშ-ის ბრაუნის უნივერსიტეტის მკვლევართა ჯგუფმა გეოქიმიკოს ელი კუნინის ხელმძღვანელობით, ათასობით სიმულაცია ჩაატარა იმ ეფექტისა, რაც შეიძლება ყინულის დნობას ჰქონდეს მის ქვეშ არსებულ ყინულის საფარზე.

შედეგებმა აჩვენა, რომ ყინულის დნობასთან ერთად, მსუბუქდება წნევა ქერქზე, რაც ქვეშ არსებულ კამერებში ჩაჭედილ მაგმას აფართოებს და მათი ქანების კედლებზე წნევას უფრო ზრდის. ამან კი შეიძლება გაზარდოს ამოფრქვევათა რისკი.

ამას გარდა, როცა მაგმა ცივდება, დამდნარი ყინულის გამო შემცირებული წონა წყალსა და ნახშირორჟანგს მაგმაში გახსნის საშუალებას აძლევს, რაც აირის ბუშტუკებს წარმოქმნის და შედეგად, შემოსაზღვრულ სივრცეში დამატებითი წნევა ჩნდება, რაც ასევე ზრდის ამოფრქვევის შანსებს.

ამ პროცესმა მხოლოდ შეიძლება დააჩქაროს ამოფრქვევათა დრო, რასაც გაცილებით დიდი ხანი სჭირდება იმ შემთხვევაში, როცა ყინული არ დნება; ვულკანური აქტივობის შედეგად გამოთავისუფლებულ სითბოს შეუძლია დნობა კიდევ უფრო დააჩქაროს, რაც თავის მხრივ, კიდევ უფრო მეტ ამოფრქვევებს იწვევს.

მყინვარქვეშა ვულკანურ ამოფრქვევებს ზედაპირზე იგივე ეფექტი უნდა ჰქონდეს, რაც ღია სივრცეში მომხდარ ამოფრქვევებს. თუმცა, მათ ასევე შეუძლიათ ქვეშ მოქცეული ყინულის ეროდირება და დეგრადირება, რაც კიდევ უფრო დააჩქარებს ყინულის დნობას.

ამ დროს, ჩვენ ამ პრობლემის გამოსასწორებლად არაფერი შეგვიძლია — მას შემდეგ, რაც უკუკავშირის მარყუჟი დაიწყებს მოქმედებას, ის უკონტროლო ხდება. ეს კი ნიშნავს, რომ საჭიროა უფრო მეტი მუშაობა ამ მექანიზმის მოქმედების პრინციპის დასადგენად, ასევე იმისათვის, როგორ შევიტანოთ ის დედამიწის მომავლის მოდელებში.

კვლევა Geochemistry, Geophysics, Geosystems-ში გამოქვეყნდა.

მომზადებულია eos.org-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით, რომელიც მიხეილ ჭაბუკაშვილმა თარგმნა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაკვლევები

კვლევა: კლიმატის ცვლილების გამო ოკეანეებში ჟანგბადის დონე იკლებს

კლიმატის ცვლილება და დაბინძურება ოკეანეებში ჟანგბადის შემცველობის შემცირებას იწვევს. ამის შესახებ BBC საკონსერვაციო ჯგუფ IUCN-ის კვლევაზე დაყრდნობით წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ეს ამ სფეროში ჩატარებული ყველაზე მასშტაბური კვლევაა. მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ჟანგბადის დაბალი შემცველობა ოკეანეების 700 წერტილში ფიქსირდება, მაშინ როცა 1960-აინ წლებში მათი რაოდენობა მხოლოდ 45-ს შეადგენდა.

მეცნიერების თქმით, დაბინძურება ოკეანეებში ჟანგბადის შემცველობაზე ნეგატიური გავლენა დიდი ხანია ჰქონდა. თუმცა, ბოლო წლებში დაფიქსირებულმა კლიმატის ცვლილებამ პრობლემა გაამძაფრა. ატმოსფეროში CO2-ის დონე იზრდება, რაც სათბურის ეფექტს იწვევს, სითბოს დიდ ნაწილს ოკეანეები შთანთქავს. თბილ წყალს კი ნაკლები ჟანგბადის დაჭერა შეუძლია, რაც ფაუნას დიდ საფრთხეს უქმნის.

კვლევის თანახმად, 1960-2010 წლებში წყალში ჟანგბადის შემცველობა საშუალოდ 2%-ით შემცირდა, ზოგ ადგილებში კი ამ ნიშნულმა 40%-ს მიაღწია.

სექტემბერში გაერომ გამოაქვეყნა ანგარიში, რომლის მიხედვით კლიმატის ცვლილება ზღვებსა და ოკეანეებზე ისე ცუდად მოქმედებს, როგორც არასდროს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეს საინტერესოა

საინტერესო ფაქტები ავსტრალიის შესახებ

ავსტრალია არის ყველაზე პატარა კონტინენტი, რომელზეც მდებარეობს მხოლოდ ერთი სახელმწიფო-ავსტალია და რომელსაც ,,ცოცხალი ნამარხების” კონტინენტს უწოდებენ.

საუკუნეების განმავლობაში ავსტრალია იზოლირებული იყო სხვა კონტინენტებისგან, შესაბამისად უძველესი, ენდემური სახეობის ფლორა და ფაუნა შენარჩუნდა. ძუძუმწოვრებიდან განსაკუთრებით დიდ ინტერესს იწვევენ ჩანთოსნები, შესაბამისად ავსტრალიის სახელმწიფო გერბზე გამოსახულია: კენგურუ და სირაქლემა ემუ.

კიდევ რა საინტერესო ფაქტები შეიძლება არ ვიცოდეთ ავსრალიის შესახებ?

  • დასავლეთ ავსტრალის სამხრეთ სანაპიროზე მდებარეობს ვარდისფერი ტბა სახელად ,,ჰილიერი”;

  • ჩრდილოეთ ავსტრალიაში მდეობარეობს ქვიშაქვის უზარმაზარი ფორმაცია, ულურუს მთა(აიერს-როკი), რომელიც ფერს დღის განმავლობაში რამდენჯერმე იცვლის;
  • ვფიქრობ, ყველამ ვიცით, რომ ავსტრალიის უმაღლესი მთა არის კოსციუშკო, მაგრამ ექსპედიიებისა და კვლევების შემდეგ დადგინდა, რომ ყველაზე მაღალი მთა არა კოსციუშკო, არამეს ტაუსლენდია. ავსტრალიის მთავრობამ კოსციუშკოს პირველაღმომჩენის, ედმუნდ სტშელეცკის პატივსაცემად საოცარი გადაწყვეტილება მიიღო- ტაუსლენდს კოსციუშკო უწოდა და კოსციუშკოს ტაუსლენდი;
  • ავსტრალიელები თავიანთ ქვეყანას უწოდებენ „ოზ“-ს;
  • იცოდით, რომ ეკონომიკის გაძლიერების მიზნით, ავსტრალიერები მხოლოდ და მხოლოდ ადგილობრივ ნაწარმს ყიდულობენ, რომელსაც მწვანე სამკუთხედში ჩასმული ყვითელი კენგურუს გამოსახულებიანი ნიშანი ამშვენებს? რეკლამებში კი აუცილებლად აღნიშნავენ, რომ ნაწარმი ავსტრალიაშია დამზადებული;
  • ავსტრალიაში პირველი 12-კაციანი ბრიგადა ბრიტანეთიდან გადმოსახლებული კატორღელებისგან შეიქმნა;
  • ავსტრალიას ეკუთვნის შობის კუნძული, რომლის მოსახლეობა დედამიწაზე პირველი ხვდება ახალ წელს;
  • ავსტრალიას არ აქვს ოფიციალური რელიგია. ქვეყანაში კი სამი სახელმწიფო ენაა: ინგლისური, ახალზელანდიური ნიშნების და მაორების. აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ მსოფილიოს არცერთ ქვეყანაში, გარდა ახალი ზელანდიისა, აბორიგენების ენა არ არის სახელმწიფო ენად აღიარებული;
  • 1893 წელს დემოკრატიულ ქვეყნებში სწორედ ახალი ზელანდია იყო პირველი, სადაც აღიარეს ქალთა და მამაკაცთა თანასწორუფლებიანობა და ქალებმა მოიპოვეს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება;
  • 2005 წელს ახალი ზელანდია მსოფლიოში პირველი ქვეყანა გახდა, სადაც შემოიღეს ბეგარა ნახშიროჟანგზე ანუ ატმოსფეროში გამონაბოლქვზე;
  • მშრალ სეზონზე ავსტრალიის ბევრ შტატში აკრძალულია მანქანების რეცხვა გამდინარე წყლით, აუზების ავსება, ასფალტის მორწყვა და სხვ.
  • ცხვრების დინგოსგან დაცვის მიზნით ქვეყანაში ააგეს ღობე, რომელიც ყველაზე გრძელი ღობეა მსოფლიოში. მისი სიგრძე 5530 კმ-ია;

წყარო: NATIONAL GEOGRAPHIC , გეოგრაფია(ბლიაძე/კერესელიძე)

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწა

მეცნიერებმა მსოფლიოში ყველაზე დიდი მარჯანი იპოვეს, რომლის დანახვა კოსმოსიდანაც კი არის შესაძლებელი

National Geographic Pristine Seas-ის მეცნიერებმა მსოფლიოში ყველაზე დიდ მარჯანს მიაგნეს. ის იმდენად დიდია, რომ მისი დანახვა კოსმოსიდანაც კი არის შესაძლებელი, – წერს CNN.

30 მეტრზე გრძელი მარჯანი 300 წელზე მეტი ხნისაა და National Geographic Pristine Seas-ის მეცნიერებმა ექსპედიციის დროს წყნარი ოკეანის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, სოლომონის კუნძულებზე აღმოაჩინეს.

ის სამჯერ უფრო დიდია, ვიდრე წინამორბედი რეკორდსმენი, რომელიც ამერიკულ სამოაში იყო ნაპოვნი.

„მაშინ როდესაც, ჩვენ ვფიქრობთ, რომ პლანეტაზე აღმოსაჩენი უკვე აღარაფერია, ჩვენ ვიპოვეთ უზარმაზარი მარჯანი, რომელიც ერთ მილიარდზე მეტი პატარა პოლიპებისგან შედგება“, – განაცხადა National Geographic Pristine Seas-ის მეცნიერმა ენრიკ სალამ.

ზევიდან მარჯანი მოჩანს, როგორც უზარმაზარი ყავისფერი ქვა. თავიდან ექსპედიციის ზოგიერთ წევრს ის ჩაძირული გემიც კი ეგონა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწა

მეცნიერებმა ეკვადორში წვიმის ბაყაყების 6 ახალი სახეობა აღმოაჩინეს

მეცნიერებმა ეკვადორში წვიმის ბაყაყის 6 ახალი სახეობა აღმოაჩინეს. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, აღმოჩენა ანდებში, ორი ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე გაკეთდა. მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ ახალი სახეობების წარმომადგენლები გაჩეხილი ტყეების მახლობლად იპოვეს, ამიტომ ისინი საფრთხის ქვეშ მყოფი სახეობების წითელ სიაში უნდა შეიტანონ.

ერთ-ერთ სახეობას მეცნიერებმა „რეზისტენცია“ (წინააღმდეგობა) დაარქვეს, გარემოს აქტივისტების პატივსაცემად, რომლებიც ლათინურ ამერიკაში მოკლეს. Global Witness-ის მონაცემებით, ლათინურ ამერიკაში იმაზე მეტ გარემოს დამცველს კლავენ, ვიდრე მსოფლიოს რომელიმე სხვა ნაწილში.

სრულად ნახვა
დედამიწაკვლევები

დედამიწის “სასიცოცხლო ნიშნები” სავალალო დონეზეა — კლიმატის 2024 წლის ანგარიში

მეცნიერებმა გამოცემა BioScience-ში კლიმატის ყოველწლიური ანგარიში გამოაქვეყნეს. მასში სპეციალისტები დედამიწის “სასიცოცხლო ნიშნებზე” საუბრობენ, რომლებიც, მათი თქმით, სავალალო მდგომარეობაშია.

ყოველ წელს ისინი ჩვენი პლანეტის 35 ასეთ მახასიათებელს აკვირდებიან და დასკვნები გამოაქვთ. ახლა აღმოჩნდა, რომ 25 “სასიცოცხლო ნიშანი” რეკორდულად დაბალ დონეზეა. ამის გამო ამბობენ, რომ კაცობრიობა “გარდაუვალი კლიმატური კატასტროფის წინაშეა”, რადგან გარემოზე უარყოფით გავლენას ვერ ვამსუბუქებთ.

სპეციალისტები შიშობენ, რომ თუ სიტუაცია არ გამოსწორდება, საფრთხის წინაშე არამხოლოდ კაცობრიობა, არამედ მთელი ეკოსისტემა აღმოჩნდება. რისკს ადამიანთა სამრეწველო საქმიანობისას ატმოსფეროში გაფრქვეული ისეთი სათბურის აირები ზრდის, როგორიცაა ნახშირორჟანგი, მეთანი და ა.შ. მსგავსი ემისიების 90% წიაღისეული საწვავის წვის პროცესს უკავშირდება, დანარჩენი კი — გაუტყეურებასა და სხვა ამგვარ მოვლენებს.

“ეჭვგარეშეა, რომ ეს გლობალური საგანგებო მდგომარეობაა. ჩვენ კლიმატის კრიზისის ახალ ფაზაში შევდივართ, რომელიც კრიტიკული და არაპროგნოზირებადია”, — აცხადებენ ავტორები.

რაც შეეხება “სასიცოცხლო ნიშნებს”, ასეთია, მაგალითად, ოკეანეების ზედაპირის ტემპერატურა, მჟავიანობა და გლობალურად ზღვის საშუალო დონე, რომლებიც ახლა რეკორდულად მაღალ დონეზეა. დედამიწაზე ტემპერატურა სულ უფრო იმატებს ისევე, როგორც ემისიები. რა თქმა უნდა, ეს ამინდზეც აისახება.

ამის პარალელურად, ადამიანთა პოპულაცია ყოველდღიურად დაახლოებით 200 000-ით იზრდება. ეს მაჩვენებელი 170 00-ია საქონლისა და სხვა შინაური ცხოველების შემთხვევაში, რომლებიც სათბურ აირებს გამოყოფენ, მათთვის ფერმების მოწყობა კი გაუტყეურების წინაპირობა ხდება.

“ეკოლოგიურმა გადაჭარბებამ — დედამიწის რესურსებიდან იმაზე მეტის აღებამ, ვიდრე მას შეუძლია, რომ უსაფრთხოდ გასცეს — პლანეტა იმაზე საშიშ კლიმატურ პირობებამდე მიიყვანა, რომელსაც თუნდაც ჩვენი პრეისტორიული ნათესავები
შესწრებიან”, — აცხადებენ მეცნიერები.

ისინი შიშობენ, რომ კაცობრიობა სოციალურ კოლაფსს უახლოვდება. მათი თქმით, ამ საკითხების შესახებ ახლა იმაზე მეტი კვლევა ქვეყნდება, ვიდრე ოდესმე, რაც სიტუაციის სიმწვავეს კიდევ ერთხელ ადასტურებს. პროგნოზირებენ, რომ საუკუნის ბოლოსთვის შეცვლილი კლიმატი მილიონობით ან მილიარდობით ადამიანს საცხოვრებელი ადგილის შეცვლას აიძულებს. სავარაუდოდ, მოიმატებს შიმშილის, ავადობისა და სიკვდილიანობის მაჩვენებლებიც.

ასეთი შედეგის თავიდან ასაცილებლად ან კლიმატის ცვლილების შედეგების შესამსუბუქებლად კი ქმედითი ნაბიჯების გადადგმაა საჭირო.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 4 5 36
Page 3 of 36
preload imagepreload image