close

დედამიწა

დედამიწა

ყველაზე ძლიერი და გამანადგურებელი მოვლენა დედამიწაზე

3.31K views on

 ,,დოქტრინა” გთავაზობთ მოკლე და ინფორმაციულ სტატიას ერთ-ერთ ყველაზე  ძლიერ და გამანადგურებელ მოვლენაზე – მიწისძვრაზე , ასევე მიწისძვრის ზონებზე, წყალქვეშა მიწისძვრებსა და  ზოგადად, მიწისძვრის შედეგებზე.

დავიწყოთ იქიდან, თუ რა არის მიწისძვრა:

მიწისძვრა, ეს არის დედამიწის რყევითი მოძრაობა. მიწისძვრის დროს დედამიწა თითქმის ისევე ირყევა, როგორც გემი ზღვაში. ზოგჯერ მიწის ზედაპირზე წარმოიქმნება მიწისძვრის ანუ სეისმური ტალღები.  მიწისძვრები ხდება დედამიწის ქერქში. დედამიწის გარეთა საფარი შედგება მოძრავი ქანებისაგან. ქანების მოძრაობა არ არის სწორი და თანამიმდევრული. ამ დროს აღინიშნება კუმშვითი და გამჭიმი ძაბვები. წნევა ქანებს აწვება და დედამიწის ზედაპირის რღვევას იწყებს დაგროვილი ენერგია სხვადასხვა ინტენსივობის მიწისძვრის სახით ვლინდება . მიწისძვრის სიმძლავრე დამოკიდებულია მის ბუნებაზე და დედამიწის ზედაპირის მდგომარეობაზე. მიწა შეიძლება გაიხსნას, ამოიწიოს ან ჩაღრმავდეს. მთიან ადგილებში მიწისძვრამ შეიძლება გამოიწვიოს ზვავი ან მეწყერი, რომელსაც მოჰყვება გამდნარი ლავის მაგვარი თიხოვანი მასა. ხშირ შემთხვევაში, მეწყერის შედეგად, თიხოვანი და ქვიშიანი ნიადაგები ერევა ერთმანეთს და წარმოქმნის არამდგრად, მოძრავ ქანებს ანუ ჭანჭრობს. ასეთი შემთხვევა დაფიქსირდა 1964 წლის ალასკის მიწისძვრის დროს.

მიწისძვრების უმეტესობა გრძელდება მხოლოდ რამდენიმე წამის განმავლობაში, მაგრამ ის შეიძლება გაგრძელდეს წუთით და ოდნავ მეტიც. მაგალითად, 1906 წლის სან-ფრანცისკოს მიწისძვრა მხოლოდ 40 წამი გაგრძელდა მაშინ, როდესაც 1964 წლის 24 იანვრის ალიასკის მიწისძვრა დედამიწას შვიდი წუთის განმავლობაში არყევდა. აქედან სამი საკმაოდ ძლიერი ინტენსივობის იყო.  ხშირად ძირითად მიწისძვრას თან სდევს შემდგომი ბიძგები. ყოველი მათგანი ნაკლებად ძლიერია წინანდელზე შედარებით. შემდგომ ბიძგებსაც შეუძლია დიდი ზიანის მიყენება. 1985 წელს ქალაქ მეხიკოში მომხდარმა მიწისძვრამ, მერკელის სკალის მიხედვით, 11 ბალი დააფიქსირა და ქალაქის ცენტრს დიდი ზიანი მიაყენა. მომდევნო დღეს შემდგომი ბიძგის ინტენსიობა 10 ბალს შეადგენდა და ქალაქი თითქმის მთლიანად განადგურდა. ორმა მიწისძვრამ 10 000 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა.

თუ არ იცით რა არის ,,მერკალის სკალა“  გაიგებთ ამ სტატიიდან:

დღესდღეობით, სეისმოლოგები უპირატესობას ანიჭებენ მერკალის სკალას, რომელიც 1902 წელს იტალიელმა სეისმოლოგმა მერკალმა გამოიგონა. მისი სკალა 12-ბალიანია და დაახლოებით ასეთია:

2 ბალი: ძალიან სუსტი რხევები, ოდნავ შესამჩნევი.

5 ბალი: საკმაოდ ძლიერი რხევა, საგნები ირხევა და ძირს ვარდება, მინები იმსხვრევა.

7 ბალი: ძალიან ძლიერი რხევა. სახურავებიდან ცვივა კრამიტი, ზიგიერთი შენობა იბზარება.

8 ბალი: უძლიერესი ძალიდ რხევა. სუსტი ნაგებობები, ძეგლები და კედლები იშლება.

10 ბალი: დამანგრეველი ძალის რხევა. შენობების უმრავლესობა ინგრევა. მიწა იბზარება. შეიძლება გამოიწვიოს ცუნამიც.

12 ბალი: კატასტროფული ძალის რხევა. დედამიწის რელიეფი იცვლება. წარმოიშვება ზედაპირული სეისმური ტალღები. უდიდეს მსხვერპლს და ზარალს იწვევს.

სანამ მიწისძვრის ბუნებას შეისწავლიდნენ, მეცნიერები ადგენდნენ სპეციალურ რუკებს, რომლებზეც აღნიშნავდნენ მიწისძვრის წარმოშობის ადგილებს მისი სიხშირის მიხედვით, ანუ ადგენდნენ სეისმურ დარაიონებას. მიუხედავად იმისა, რომ მიწისძვრის წარმოშობისაგან დედამიწის არცერთი უბანი არ არის დაცული, არსებობს ისეთი ზონები, სადაც იგი მეტად მოსალოდნელია. ასეთ ზონებს განეკუთვნება ვულკანური ზონები, ისეთები, როგორიცაა ე. წ. ცეცხლოვანი რკალი  წყნარ ოკეანეში.

მიწისძვრების განსაზღვრისა და პროგნოზების მეთოდების გაუმჯობესების შედეგად, დაიხვეწა სპეციალური სეისმური რუკებიც და შესაძლებელი გახდა მიწისძვრის აქტივობის უფრო დეტალური სურათის დახატვა.

როდესაც მიწისძვრები ზღვაში ხდება, წარმოიქმნება დიდი ტალღა – ე. წ. ცუნამი. ოკეანის სიღრმეში ეს ტალღები ძნელად შესამჩნევია. ისინი ზღვაში 790 კმ/სთ-ში სიჩქარით მოძრაობენ, მაგრამ, როდესაც ნაპირს უახლოვდებიან, სიჩქარეს კარგავენ და სიმაღლეში იმატებენ, ზღვა უკან იხევს და უზარმაზარი ტალღების სერიებად იქცევა.

მცირე ზომის ყურეში შეღწევის დროს ცუნამის ტალღა სიგანეში იკუმშება და 20-მდე მეტრ სიმაღლეს აღწევს. ასეთი ცუნამი გზად ყველაფერს ანადგურებს. 1755 წელს, მიწისძვრის შემდეგ წარმოქმნნილმა 17-მეტრიანმა ცუნამიმ პორტუგალიის ქალაქ ლისაბონს გადაუარა. მიწისძვრის შემდგომმა ბიძგებმა გამოიწვიეს ნგრევა და ხანძარი. ლისაბონის შენობების სამი მეოთხედი დაინგრა, ნგრევამ 60 000 ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა.

მასალა მოამზადა: თამარ ლეჟავამ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწამსოფლიო

ალასკისა და ციმბირის ქვეშ გამდნარი რკინის მდინარე აღმოაჩინეს

3.3K views on

ალასკისა და ციმბირის ქვეშ, ზედაპირიდან 3000 კმ სიღრმეზე, გამდნარი რკინის მდინარე აღმოაჩინეს. როგორც ირკვევა, ამ მდინარის მოძრაობის სიჩქარე თანდათან იზრდება.


კოლოსალური ნაკადის სიგანე დაახლოებით 420 კმ-ია და ის ისეთივე ცხელია, როგორც მზის ზედაპირი. ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში მისი სიჩქარე თითქმის გასამმაგდა და ამჟამად, ნაკადი ევროპისკენ მიემართება.


„მზის შესახებ უფრო მეტი ვიცით, ვიდრე დედამიწის ბირთვის შესახებ. ამ ნაკადის აღმოჩენა ამაღელვებელი ნაბიჯია, რომელიც ჩვენი პლანეტის შიგნეულობის უკეთ შესწავლისკენ გადავდგით“, — ამბობს მკვლევართა ჯგუფის ერთ-ერთი წევრი დანიის ტექნიკური უნივერსიტეტიდან, კრის ფინლაი.


ფინლაიმ და მისმა გუნდმა ეს ნაკადი ევროპის კოსმოსური სააგენტოს (ESA) თანამგზავრთა ტრიო Swarm-ის მონაცემთა დამუშავებისას აღმოაჩინა.


ამ თანამგზავრებმა, რომლებიც 2013 წელს, დედამიწის მაგნიტური ველის რყევების გასაზომად გაუშვეს, მეცნიერებს შესაძლებლობა მისცა შეექმნათ პლანეტის შიდა სტრუქტურის რენტგენის გამოსხივების მსგავსი პროექტი, რამაც გამოამჟღავნა მრავალი ისეთი კომპონენტი, რომელთა არსებობის შესახებ მანამდე არაფერი ვიცოდით.


„ევროპის კოსმოსური სააგენტოს Swarm თანამგზავრების წყალობით, შევქმენით დედამიწის ბირთვის უმკვეთრესი რენტგენული სურათი. შედეგად, ჩვენ არა მხოლოდ პირველად, ნათლად ვიხილეთ იქ არსებული ეს ნაკადი, არამედ ისიც გავარკვიეთ თუ რატომ არის ის იქ“, — ამბობს უფროსი მკვლევარი ლაივერმოური.


მიჩნეულია, რომ დედამიწის მაგნიტური ველი პლანეტის ბირთვში მიმდინარე აქტოვებების შედეგადაა წარმოქმნილი.


თავის მხრივ, ეს ბირთი სოლიდური მთლიანობაა, ზომით მთვარის ორი-მესამედი და ძირითადად შედგება რკინისგან. ბირთვში ტემპერატურა 5 400 გრადუს ცელსიუსს აღწევს, რაც თითქმის მზის ზედაპირის ტემპერატურის ტოლია (5 505 °C).


შიდა ბირთვს გარს აკრავს გარე ბირთვი — 2000 კმ სისქის ფენა, რომელიც ძირითადად თხევადი რკინისა და ნიკელისგან შედგება.


ამ ფენაში არსებული ტემპერატურული, შემადგენლობისა და წნევის სხვაობები, განაპირობებს თხევადი მეტალის მოძრაობასა და მორევებს, რაც დედამიწის ბრუნვასთან ერთად წარმოქმნის ელექტროდენს, რომელიც თავის მხრივ დედამიწის მაგნიტურ ველებს წარმოშობს.


როდესაც მეცნიერები ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს გარე ბირთვის თანამგზავრულ მონაცემებს იკვლევდნენ, ალასკისა და ციმბირის ქვეშ მათ მაგნიტური დინების უცნაური „წილები“ შენიშნეს.
მაგრამ ეს წილები მუდამ ერთ პოზიციაში არ აღმოჩნდა — ისინი ევროპის კონტინენტის მიმართულებით მოძრაობს; მეცნიერთა თქმით, მათ ბიძგს აძლევს გამდნარი რკინის ნაკადი.


„იმის გამო, რომ მათი მოძრაობა წარმოებს მხოლოდ გამდნარი რკინის ფიზიკური მოძრაობიდან, ეს წილები ერთგვარი მარკერებია, რაც მეცნიერებს საშუალებას აძლევს თვალყური ადევნონ რკინის დინებას“, — წერს  New Scientist-ი.


ჯგუფმა დაადგინა, რომ ამ ნაკადთა სიჩქარე 2000 წლიდან ასწრაფდა და ამჟამად, მაგნიტურ წილებს ალასკისა და ციმბირის ქვეშ სამჯერ სწრაფად უბიძგებს, ვიდრე გარე ბირთვის ჩვეული სიჩქარეა, დედამიწის ტექტონიკური ფილების სიჩქარეს კი ასობით ათასჯერ აღემატება.


„თხევადი რკინის ეს ნაკადი წელიწადში დაახლოებით 50 კილომეტრით გადაადგილდება“, — უთხრა  BBC News-ს ფინლაიმ.


„შესაძლოა ეს მაჩვენებელი დიდად სულაც არ ჟღერდეს, თუკი ეს მოძრაობა დედამიწის ზედაპირზე იქნებოდა, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ ეს გახლავთ ძალიან მკვრივი თხევადი მეტალი, რომლის გადაადგილებაც უზარმაზარ ენერგიას მოითხოვს; სავარაუდოდ, ეს ყველაზე სწრაფი მოძრაობაა მათ შორის, რაც კი დედამიწის ბირთვში ფიქსირდება“.


ამ ეტაპზე უცნობია თუ რატომ სწრაფდება ნაკადი, მაგრამ მეცნიერები ეჭვობენ, რომ ეს დედამიწის შიდა ციკლის ბუნებრივი ნაწილია, რაც მილიარდობით წლის განმავლობაში მიმდინარეობს.


თუკი შევძლებთ განვსაზღვროთ ციკლის კონკრეტულად რომელ ეტაპზე ვიმყოფებით ამჟამად, შეგვეძლება ვიწინასწარმეტყველოთ თუ როგორ შეიცვლება დედამიწის მაგნიტური ველი დროთა განმავლობაში, მათ შორის უახლოეს საუკუნეებში.


ჯგუფის კვლევა Nature Geoscience-ში გამოქვეყნდა.


მომზადებულია New Scientist-ისა და ScienceAlert-ის მიხედვით

წყარო: http://1tv.ge

სრულად ნახვა
დედამიწა

ლეოპარდი გადაშენების პირასაა

3.2K views on

ახალი კვლევის მიხედვით, ადამიანებთან დაპირისპირების გამო ლეოპარდებს გადაშენების საფრთხე ემუქრებათ.

კვლევამ აჩვენა, რომ მსოფლიოში მხოლოდ 7 100 ლეოპარდია დარჩენილი. მათი უმრავლესობა სამხრეთ აფიკაში ცხოვრობს, სულ რაღაც 50 ლეოპარდია დარჩენილი ირანში, ხოლო აზიაში ცხოველთა ეს სახეობა აღარ გვხვდება. აღსანიშნავია, რომ ზიმბაბვეში ბოლო 16 წლის მანძილზე ლეოპარდების რიცხვი 1 200-დან 179-მდე შემცირდა.

კვლევის ავტორები ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირს (IUCN) მოუწოდებენ, მოახდინოდნ ლეოპარდების ხელახალი კატეგორიზაცია. ისინი აღნიშნავენ, რომ სასწრაფოდ უნდა მოხდეს მათი ,,დაუცველი ჯიშის“ კატეგორიიდან „გადაშენების საფრთხის ქვეშ მყოფ“ კატეგორიაში გადაჯგუფება.

იმის გამო, რომ ლეოპარდები ერთ-ერთი ყველაზე ფართო სპექტრის მტაცებელი ცხოველები არიან, ისინი დაცული ტერიტორიების მიღმა ცხოვრობენ. ლეოპარდების რიცხვი მნიშვნელოვნად შემცირდა იმის გამო, რომ მათ ფერმერებთან შებრძოლება უწევთ, ამ მხრივ მნიშვნელოვანი ფაქტორია გარეულ ცხოველებზე ნადირობაც.

კიდევ ერთი უმთავრესი მიზეზი, რის გამოც ლეოპარდებს გადაშენების საფრთხე ემუქრებათ, ლეოპარდის ლეკვებით უკანონო ვაჭრობაა. ლეოპარდის ნაშიერის ფასი შავ ბაზარზე დაახლოებით 10 000 აშშ დოლარია. ლეოპარდის დაცვის ფონდის ინფორმაციით, აფრიკიდან ბოლო 10 წლის განმავლობაში გაყიდვის მიზნით ლეოპარდის 1 200 ლეკვი გაიყვანეს, თუმცა დაახლოებით 85 პროცენტი მგზავრობისას დაიღუპა.

აღნიშნული კვლევის შედეგები სამეცნიერო ჟურნალ Proceedings of the National Academy of Sciences-ში გამოქვეყნდა.

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწამსოფლიოფოტო

2016 წლის ყველაზე მნიშვნელოვანი 10 სამეცნიერო ფოტო

2.32K views on

 

2016 წელი, მომხდარი სამეცნიერო გარღვევების თვალსაზრისით, ძალიან მნიშვნელოვანი წელი იყო. ასევე  მნიშვნელოვანია სამეცნიერო ფოტოები, რომელიც წელს გავრცელდა.

ცხოველთა საყაროში შემავალი სხვადასხვა არსება დედამიწის მაგნიტური ველის შეგრძნებით მოქმედებს – ეს არის უნარი, რომელიც მაგნეტორეცეპტორის სახელითაა ცნობილი. კალიფორნიის ტექნოლოგიის უნივერსიტეტის გეოფიზიკოსის, ჯო კირსქვინკი ცდილობს გაარკვიოს, აკეთებენ თუ არა ადამიანები იგივეს. ფოტოზე აღბეჭდილია თუ როგორ ცდის კირსქვინგი  ელექროხვეულების მოწყობილობისგან გამომუშავებულ მაგნიტურ ველს, მისი ტვინის ტალღების ჩანაწერს კი ელექტროენცეფალოგრამა ახორციელებს.

 

ეს პატარა არსება – Solenodon “კუნძულელი მკვლელის“ ახლო ბიძაშვილია, რომელიც Nesophontes-ის გვარის სახელითაა ცნობილი. ისინი კარიბში მწერების მასშტაბური მკვლელები იყვნენ. მეცნიერები Nesophontes-ის გამოსაკვლევად განმარხებულ დნმ-ს იყენებენ. ისინი 5 საუკუნის წინ გადაშენდნენ.

ახალი 3D პრინტერის შესაძლებლობების დემონსტირების მიზნით მეცნიერების მიერ შექნილი ყური.

სანაპირო ნისლი წარმოადგენს მიმზიდველ ფონს კლიმატის ყველა მეცნიერებისთვის: თუ რა ზეგავლენას ახდენს ნისლისა და ღრუბლების ურთიერთქმედება გლობალურ დათბობაზე. აგვისტოში ნასას ხომალდმა ამ საიდულოს კვლევის მიზნით ნამიბიის სანაპიროს გასწვრივ მდებარე ბუნებრივი ატმოსფეროს ლაბორატორიის შეისწავლა დაიწყო, სადაც აფრიკის ხანძრის შედეგად გაჩენილი კვამლის საფარია.

მაშინ, როცა ნიგერია პოლიოს დამარცხების შესახებ განაცხადის გაკეთებას აპირებდა, ქვეყანაში დაავადების ორი შემთხვევა დაფიქსირდა.

მეცნიერებმა ფლორიდის საერთაშორისო უნივერსიტეტში კატასტროფის მანქანა – „ქარის კედელი“ შექმნეს, რომელიც ისე უბერავს, როგორც მეხუთე კატეგორიის ქარიშხალი და რომელიც მეცნიერებს ზოგიერთი დამანგრეველი ბუნებრივი მოვლენის ფენომენის ახსნაში ეხმარება.

ადამიანები არ არიან ერთადერთი პრიმატები, რომლებსაც საკითხავი სათვალეები სჭირდებათ. ჩვენს უახლოეს ბიძაშვილებს, ბონობოსებსაც აქვთ ასაკში მხედველობის პრობლემა. ფოტოზე აღბეჭდილია მაიმუნების წყვილი, ერთ-ერთი მეორეს მხედველობას ისე უსინჯავს, თითქოს ოფთალმოლოგი იყოს.

ლიქენები უცნაური ფორმისაა. ეს არის სიმბიოზური პარტნიორობა სოკოსა და წყალმცენარეს შორის. მეცნიერები ჯერ კიდევ იკვლევენ მის საიდუმლოს.

ნეხვის ხოჭო, რომელიც ცნობილია ძროხის, სპილოსა და სხვა ცხოველების ნეხვის ჭამით, 115 მილიონი წლის წინ  დინოზავრის ნეხვით იკვებებოდა.

ნასამ მთვარის ბნელი მხარის ფოტო გაავრცელა, სადაც ბევრი სხვადასხვა ზომის კრატერი ჩანს.

 

წყარო: http://www.sciencemag.org/

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწარელიგია და მეცნიერება

„2016 წელს დედამიწა 1000 წლით არსებობას შეწყვეტს“

3.5K views on

შეთქმულების თეორეტიკოსი აცხადებს, რომ იესო დედამიწაზე ამ თვეში დაბრუნდება, თავის ხალხს ზეცაში აიყვანს და პლანეტას 1,000 წლის განმავლობაში სტერილურს გახდის.

ქრისტიანი პროგრამისტი ნორა როსის მტკიცებით, მან რთული გამოთვლები ჩაატარა, რომელიც ცხადყოფს, რომ აპოკალიფსი 2016 წლის ბოლოს მოხდება.  „დედამიწა ათასწლეულის განმავლობაში დაისვენებს,“ – აცხადებს როსი.

„2016 წლის შემოდგომაზე 6,000 წლიანი ცოდვა დასრულდება, მარადიული სიმართლე გამეფდება და იესო თავის ხალხს ზეცაში აიყვანს,“ -წერს როსი საკუთარ ვებსაიტ- MarkBeast-ზე.

ქალბატონი როსის გათვლები დანიელის ბიბლიის იმ ნაწილს ეფუძნება, სადაც ებრაელი ხალხის ბაბილონში გადაადგილებაზეა საუბარი. ბიბლიის მიხედვით გაბრიელი აცხადებს : „ცოდვების ბოლოს მოსაღებად სამოცდაათი შვიდეული გამოცხადდა.“

ნორა როსი აცხადებს, რომ შვიდეული არის საიუბილეო ციკლი, რომელიც დროის ერთეული გახლავთ.

ბიბლიაში წერია, რომ სამუშაო კვირა უნდა შედგებოდეს ქვსი დღისგან, ხოლო კვირა დღე დასვენების დღეა. ეს უფრო ფართო მასშტაბითაც ვრცელდება, როსი აცხადებს, რომ „უფალმა უთხრა ებრაელებს, რომ მოსავალი თავიანთ მიწებზე 6 წლის განმავლობაში მოეყვანათ, ხოლო მეშვიდე წელს მიწა დაესვენებინათ. საიუბილეო ციკლი შედგება შვიდი ერთეულისგან, რომელსაც შესვენების წელი (50 წელი) მოჰყვება. 70 იუბილე ქრისტეს შობამდე 1416 წელს დაიწყო, ანუ მაშინ, როცა უფლის შვილები ქანაანში შევიდნენ და 3, 431 წლის შემდეგ ანუ ახალი წელთაღრიცხვით 2016 წელს დასრულდება.“

როსის ოპონენტები აცხადებენ, რომ ეს გათვლები საკმარის მტკიცებულებებს არ შეიცავს და შეშფოთების საფუძველს არ იძლევა. მათი განცხადებით, აქამდეც არაერთ თეორეტიკოსს უწინასწარმეტველებია სამყაროს აღსასრული, თუმცა, საბედნიეროდ, დედამიწა და მისი მოსახლეობა არსებობას განაგრძობს.

წყარო:  Dailymail

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწა

,,ადამიანის წინაპარი „ლუსი“ ხეზეც ცოცავდა და მიწაზეც დადიოდა”

2.09K views on

მეცნიერებმა, რომლებმაც ავსტრალოპითეკ ლუსის განმარხებულ ძვლებზე დახვეწილი სკანირების ტექნოლოგია გამოიყენეს, დაადგინეს, რომ მას შეეძლო ხეებზე ცოცვა ისე, როგორც ფეხით სიარული, რაც, სავარაუდოდ, ლუსის გარდაცვალების მიზეზიც გახდა.

ოთხშაბათს მკვლევარებმა ლუსის 3,18 მილიონი წლის ნაშთის ანალიზის შედეგების შესახებ გაავრცელეს ინფორმაცია, რომელიც ავსტრალოპითეკ აფრიკანუსის სახელითაა ცნობილი.

ლუსის მკლავის ძვლების სკანირებამ აჩვენა, რომ ისინი შიმპანზეს ძვლების მსგავსად იყვნენ აგებული, რაც იმაზე მეტყველებს რომ ამ სახეობის წევრები თავიანთი დროის მნიშვნელოვან ნაწილს ხეებზე ცოცვაში ატარებდნენ და ტოტებზე თავის ასაზიდად მკლავებს იყენებდნენ.

ავსტრალოპითეკ აფრიკანუსი მაიმუნისა და ადამიანის მსგავსი თვისებების კომბინაციას წარმოადგენდა. მეცნიერებმა უკვე იცოდნენ, რომ მათი ტერფები თავდაყირა ორი ფეხით სიარულისთვის იყო ადაპტირებული, თუმცა აინტერესებდათ, ატარებდნენ თუ არა ისინი დროს ხეებზე, თავიანთი წინაპრების მსგავსად.

შიმპანზეები, რომლებიც ადამიანის ყველაზე უახლოესი ცოცხალი ნათესავები არიან, ხეებზე დიდ დროს ატარებდნენ.

მკვლევარებმა ტეხასის უნივერსიტეტში ლუსის ნაშთზე მაღალი რეზოლუციის რენტგენის CT სკანირება მოახდინეს და შედეგები თანამედროვე ადამიანისა და შიმპანზეს ძვლების შესახებ არსებულ მონაცემებს შეადარეს.

„დებატები იმის შესახებ, ცოცავდა, თუ არა ლუსი ხეზე,  42 წელია მიმდინარეობს  ანუ მას შემდეგ, რაც მისი ნაშთი აღმოაჩინეს – ჩვენმა კვლევამ ამ დებატებს წერტილი დაუსვა“, -განაცხადა ტეხასის უნივერსიტეტის პალეონტოლოგმა ჯონ კაპელმანმა.

კაპელმანმა რამდენიმე თვის წინ კვლევა გამოაქვეყნა, რომლის მიხედვითაც, რომ ლუსის გარდაცვალების მიზეზი ის დაზიანებები გახდა, რაც მან ხიდან ჩამოვარდნისგან მიიღო. მეცნიერი ამტკიცებს, რომ დაახლოებით 1.07 მეტრი სიმაღლის  ავსტრალოპითეკ აფრიკანუსი საკვებს მიწაზე მოიპოვებდა, ხოლო ღამით თავშესაფრად ხეებს იყენებდა.

,,ადრეული ჰომინინები მიწაზე ორი ფეხით დადიოდნენ, მაგრამ, ამავდროულად, მნიშვნელოვან დროს ხეზე ცოცვაში ატარებდენ,“ – განაცხადა კაპელანმა.

წყარო:  Reuters

 

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

,,ეს არის ყველაზე დიდი გაქრობა, რაც მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების ისტორიაში დაფიქსირებულა”

2.32K views on

ავსტრალიის დიდი ბარიერული რიფის გარშემო მდებარე თბილმა ზღვებმა ბოლო ცხრა თვის განმავლობაში მარჯნის 700 კმ-იანი მონაკვეთის ორი მესამედის სიკვდილი გამოიწვია.

ამის შესახებ მეცნიერებმა სამშაბათს განაცხადეს. მათი ინფორმაციით, ეს არის ყველაზე დიდი გაქრობა, რაც მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების ისტორიაში დაფიქსირებულა.

,,მარჯანი ძირითადად მოხარშულია,” განაცხადა ჯეიმს კუკის სახელობის უნივერსიტეტის მეცნიერმა პროფესორმა ენდრიუ ბეირდმა.

მკვლევარების ინფორმაციით, გაუფერულება ხდება, როდესაც წყალი ძალიან თბილია, რის გამოც მარჯნიდან წყალმცენარეების განდევნა ხდება, იწვევს მარჯნის ჩაკირვასა და გათეთრებას.

მეცნიერები შიშობენ, რომ გლობალური დათბობისგან გამოწვეული ზღვის ტემპერატურის ზრდის შედეგად დაზიანება იმატებს და წყალქვეშა ეკოსისტემებს აღდგენის უნარი აღარ აქვთ.

მაისში UNESCO-ს მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტმა დიდი ბარიერული რიფი საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიიდან ამოიღო, თუმცა ავსტრალიის მთავრობას რიფის დაცვის განახლებისკენ მოუწოდა.

კლიმატის მეცნიერები აცხადებენ, რომ ატმოსფეროში ნახშირორჟანგის დონის ზრდა გლობალური დათბობის ძირითადი გამომწვევი მიზეზია. ავსტრალია ნახშირორჟანგის ერთ-ერთი უდიდესი წყაროა, რადგან ქვეყანაში არსებული ჰესები ქვანახშირზე მუშაობენ.

„კლიმატის ცვლილება დიდ ბარიერულ რიფის კლავს“, – აცხადებენ მეცნიერები.

წყარო: http://www.reuters.com/

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
არქიტექტურა/დიზაინიდედამიწა

პირამიდა, რომლის ფილებს შორის ქინძისთავსაც ვერ ჩადებთ

2.72K views on

ეგვიპტის პირამიდები დღემდე იწვევს გაოცებას. ეგვიპტის ფარაონებისათვის, ძვ. წ. XXVIII საუკუნიდან XX საუკუნემდე აგებული ძვალშესალაგები  მსოფლიოს პირველი საოცრებაა.

ამ მხრივ კი, განსაკუთრებული ყურადღების ღირსი  გიზის პირამიდებია, რომლებიც  გაკვირვებას იწვევს არა მხოლოდ მათი ფორმაით, ზომითა  და საინჟინრო ტექნიკით, არამედ იმითაც, რომ აქამდე მოღწეული ადამიანის მიერ შექმნილი ქვის პირველი ნაგებობაა. აღსანიშნავია ისიც, რომ გიზის პირამიდები ძველი მსოფლიოს შვიდ საოცრებათაგან ერთადერთია, რომელმაც თითქმის თავდაპირველი სახით მოაღწია ჩვენამდე.

ყველაზე დიდი პირამიდა ფარაონ ხუფუსთვის ააშენეს. ეს ფარაონი უფრო ხეოფსის სახელით არის ცნობილი.  მის ასაშენებლად დაახლოებით ასი ათასი მონა შრომობდა. პირველი ათი წელი მოსამზადებელ სამუშაოებს დასჭირდა.   პირამიდა შენდებოდა ოცი წლის განმავლობაში. დაახლოებით ორი მილიონ სამასი ათასი ქვის ლოდი, თითოეული 2, 5 ტონამდე სიმძიმის, სპილენძის იარაღებით გახერხეს და მჭიდროდ მიაკრეს ერთმანეთს. საინტერესოა, რომ  ხეოფსის პირამიდის ფილებს შორის ქინძისთავსაც კი  ვერ ჩადებთ.

პირამიდის სიმაღლე 147 მეტრს აღწევს.

მასალა მოამზადა: ნატალია ჯალაღონიამ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

,,კლიმატის ცვლილება ტრიუკი არაა, როგორც ამას დონალდ ტრამპი უწოდებს”

1.78K views on

გაეროს გლობალური კლიმატური მოლაპარაკებების მომავალი თავმჯდომარე აშშ-ს მოუწოდებს, წყნარი ოკეანის კუნძულები გლობალური დათბობის ზეგავლენისგან დაიცვას.

ფიჯის პრემიერ-მინისტრმა ფრანკ ბაინიმარამამ მარაკეშში მიმდინარე მოლაპარაკებებზე განაცხადა, რომ კუნძულებს ისე სჭირდება აშშ, როგორც მეორე მსოფლიო ომის დროს. მან აღნიშნა, რომ კლიმატის ცვლილება ტრიუკი არაა, როგორც ამას აშშ-ის ახლადარჩეული პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი უწოდებს. მეტიც, იგი აცხადებს, რომ აშშ გასულ წელს პარიზში, 197 სახელმწიფოს მიერ ხელმოწერილ  კლიმატის შეთანხმებას გაემიჯნება.

„მოვუწოდებ აშშ-ის ახლადარჩეულ პრეზიდენტს, დონალდ ტრამპს, გააცნობიეროს ამერიკის, როგორც კლიმატის ცვლილებების წინააღმდეგ მებრძოლი ლიდერი სახელმწიფოს როლი და შეცვალოს პოზიცია კლიმატის ცვლილებების მოვლენის მიმართ,“ – განაცხადა  ფიჯის პრემიერ მინისტრმა.

აღსანიშნავია, რომ იმ ქვეყნების რიცხვი, რომლებმაც გასულ წელს პარიზში მიღებული შეთანხმების რატიფიცირება მოახდინეს, ასამდე გაიზარდა.

„მარაკეშში მიმდინარე მოლაპარაკებების დელეგატებმა პარიზის შეთანხმების მხარდასაჭერად მნიშვნელოვან პროგრესს მიაღწიეს,“ – განაცხადა მსოფლიო რესურსების ინსტიტუტის წარმომადგენელმა პაულა კაბარელომ.

რაც მთავარია, მხარეები შეთანხმდნენ, რომ 2018 წლამდე პარიზის შეთანხმების ხელშეკრულების წესების დასრულება უნდა მოხდეს.

მონაწილეებმა მარაკეშის პროკლამაციაც მიიღეს, ეს გახლავთ დოკუმენტი, რომლითაც პარიზის შეთანხმების ას ოთხოცდაჩვიდმეტივე ხელმომწერი ერთი წლის წინ გაცხადებულ განზრახვას ადასტურებს ანუ ქვეყნები გამოთქვამენ მზაობას, გარემოში ნახშირბადის დონის შესამცირებლად ყველა ღონე იხმარონ.  აღსანიშნავია, რომ პროკლამაცია აღნიშნულ ქვეყნებს საჭირო ღონისძიებების დაჩქარებისკენ მოუწოდებს.

მიუხედავად წინგადადგმული ნაბიჯებისა, მხარეებს შორის გარკვეულ სფეროებში ჯერ კიდევ მნიშვნელოვანი განსხვავებაა. მოლაპარაკებები ტრამპის მიერ შერჩეული აშშ-ის დელეგატების მონაწილეობით 2017 წელს გაგრძელდება.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
დედამიწა

2016 წელი მსოფლიოში ყველაზე ცხელი წელია

1.72K views on

2016 წელი მსოფლიოში ყველაზე ცხელი წელია მეტეოროლოგიური დაკვირვების ისტორიაში, ამის შესახებ გაეროს ამინდის სააგენტომ ორშაბათს, მაროკოში მიმდინარე კლიმატის ცვლილებებთან დაკავშირებულ მოლაპარაკებებზე განაცხადა.

სააგენტოს ინფორმაციით, გლობალურმა დათბობამ წყალდიდობები და ზღვების დონეების ზრდა გამოიწვია.  

ანალოგიურ ინფორმაციას ავრცელებს მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაციაც (WMO) : „2016 წელი ყველაზე ცხელი წელია მე-19 საუკუნის ბოლოს შემდეგ ანუ იმ დროიდან, რაც მეტეოროლოგიური დაკვირვების განხორციელება ხდება. 17 ყველაზე ცხელი წლიდან 16 ამ საუკუნეშია დაფიქსირებული,“ – განაცხადა WMO-ის გენერალურმა მდივანმა პეტერ ტაალასმა.

მიმდინარე წლის დასაწყისში ე.წ. ელ-ნინიომ (ელ-ნინიო ანომალიური და გლობალური კლიმატური მოვლენაა. ეს არის თბილი სეზონური ზედაპირული დინება წყნარი ოკეანის აღმოსავლეთ ნაწილში, ჩნდება სამ ან შვიდ წელიწადში ერთხელ ცივი დინების გაქრობის შემდეგ და ბატონობს არანაკლებ ერთი წლისა) და ადამიანის საქმიანობის შედეგად გამოყოფილმა სათბურმა გაზებმა გრენლანდიის ყინულის დნობა და ავსტრალიის დიდი ბარიერული რიფის დაზიანება გამოიწვია.

 ,,ელ-ნინიოსგან გამოწვეული გადაჭარბებული სითბო გაქრა, მაგრამ გლობალური დათბობისგან გამოწვეული – გრძელდება, ამიტომ მოსალოდნელია, რომ 2016 წელი ყველაზე ცხელი წელი იქნება,“ – განაცხადა ტაალასმა.

ძლიერი El ნინო ღონისძიება გაქრა. სიცხის გლობალური დათბობის გაგრძელდება”, განაცხადა მან. მმო განაცხადა, რომ “ძალიან სავარაუდოა”, რომ 2016 იქნება ყველაზე, თუკი freak ცივი მომავალ კვირაში.

წყარო: theguardian

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი  ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 32 33 34 35 36
Page 34 of 36