ახალი კვლევის თანახმად, რომელიც ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა ჩაატარეს, ცნობილი გახდა, რომ ალკოჰოლი პირის ღრუს აბინძურებს, რიგ შემთხვევებში კი – ბაქტერიები, რომლებიც დამაბინძურებლები არიან, სხვადასხვა დაავადებას იწვევენ, მათ შორის კი – სიმსივნეს.
ალკოჰოლურ სასმელებში მოიაზრება ლუდი, ღვინო, ლიქიორები. როგორც მკვლევარები ამბობენ, კბილების გახეხვა გამოსავალი არ არის, ერთადერთი შედეგი სმის შეწყვეტით მიიღება.
წყარო: Usatoday
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
36 წლის ქართველ კარდიოქირურგს 2500-ზე მეტი ბავშვისთვის აქვს სიცოცხლე ნაჩუქარი. თორნიკე სოლოღაშვილი ჟენევის საუნივერსიტეტო კლინიკის ბავშვთა კარდიოქირურგია. ამის შესახებ “მაესტრო ისტორია” ავრცელებს ინფორმაციას.
მას საქართველოს პრეზიდენტის მიერ ღირსების ორდენი აქვს მინიჭებული. ექიმის თქმით, განსაკუთრებით რთული შემთხვევები, რომლებზეც უმუშავია, ყოველთვის მის მეხსიერებაში რჩება.
“ძალიან კარგად მახსოვს ჩემ მიერ ჩატარებული გულის გადანერგვის პირველი ოპერაცია. ეს დაუვიწყარი ემოციაა, მიუხედავად იმისა, რომ გულის გადანერგვა არ არის ყველაზე რთული ოპერაცია, რაც გამიკეთებია. ემოციური თვალსაზრისით კი ეს პროცედურის ერთ-ერთი პიკია, რაც ექიმმა შეიძლება კარიერაში გააკეთოს”, – ამბობს ქართველი კარდიოქირურგი.
ექიმის თქმით, კარდიოქირურგიაში ოპერაციის დრო ლიმიტირებულია, “რადგან გვიწევს გულის გაჩერება”. “როდესაც გულში კონსტრუქციას ვაკეთებთ, უნდა წარმოვიდგინოთ, როგორ ამუშავდება შემდეგ ეს ყველაფერი. ყოველთვის ემოციურია ის მომენტი, როდესაც გულს ვაჩერებთ და შემდეგ გული თავიდან იწყებს ამუშავებას, პირველი იმპულსი როდესაც ჩნდება, პირველი შეკუმშვა, პირველი სიგნალი, როდესაც სიცოცხლე იწყებს დაბრუნებას. მეორე მნიშვნელოვანი ეტაპია, როდესაც ბავშვი იღვიძებს და მის მზერას შეხედავ. ყოველთვის სათუოა ბავშვის ნევროლოგიური სტატუსი – გაიღვიძებს თუ არა. ჩვენ შეიძლება კარგად ჩავატაროთ და აღვადგინოთ მისი დეფექტები, მაგრამ შეიძლება თავის ტვინი დაზიანდეს და არ გაიღვიძოს. ამიტომ ძალიან გასახარია, როდესაც ბავშვი იღვიძებს”, – ამბობს კარდიოქირურგი თორნიკე სოლოღაშვილი.
კვლევის თანახმად, ზოგიერთი ქალი, რომელიც ორსულობის თავიდან ასაცილებლად ჰორმონალურ კონტრაცეპტივებს იყენებს, შესაძლოა მაინც დაორსულდეს, ვინაიდან მათი დნმ კონტრაცეფციას ხელს უშლის.
სამეცნიერო ჟურნალ Obstetrics and Gynaecology-ში გამოქვეყნებული კვლევა კოლორადოს უნივერსიტეტის სამედიცინო სკოლის მკვლევარებმა ჩაატარეს და პირველად სამეცნიერო ისტორიაში აღმოაჩინეს გენეტიკური ნიშანი, რომელიც დაორსულების კონტროლს შეუძლებელს ხდის.
კვლევაში 350 ქალი მონაწილეობდა და ყოველ 20 მათგანში ერთს აღნიშნული გენეტიკური მახასიათებელი აღმოაჩნდა.
„ყოველთვის, როდესაც ქალი ჰორმონალურ კონტრაცეპტივებს იყენებს და მაინც ორსულდება, მედიკოსები ვთვლით, რომ ეს მისი ბრალია, რადგან კონტრაცეპტივებს არასწორად იყენებდა. ამ კვლევამ კი აჩვენა, რომ ჩვენს პაციენტებს კარგად უნდა მოვუსმინოთ და მიზეზი მათ გენეტიკაში ვეძიოთ,“ განაცხადა კვლევის წამყვანმა ავტორმა დოქტორ აარონ ლაზორვიცმა.
აღსანიშნავია, რომ კვლევაში მონაწილე 350-ვე ქალს მკლავში, კანის ქვეშ ჩასახვის საწინააღმდეგო იმპლანტი ჰქონდა მოთავსებული, რომელიც ჰორმონ პროგესტორენს გამოყოფს და ხელს უშლის ოვულაციას. მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ მონაწილეთა 5 პროცენტს CYP3A7*1C-ის გენის მატარებელი იყო. გენი, როგოც წესი აქტიურია მხოლოდ საშვილოსნოში და დაბადების წინ ითიშება, თუმცა იმ ქალების ორგანიზმში, რომლებიც აღნიშნული გენის აქტიური მატარებლები იყვნენ, ფერმენტ CYP3A7-ის გამოყოფა ზრდასრულ ასაკშიც გრძელდებოდა.
„ეს ფერმენტი ჰორმონებს შლის და ქალებს დაორსულების მაღალი რისკის ქვეშ აყენებს, როდესაც ისინი ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალებებს, მით უმეტეს კი მათ დაბალ დოზას, მოიხმარენ,“ განაცხადა ექიმმა ლაზორვიცმა.
მეცნიერები აცხადებენ, რომ იმ პირობებში, როდესაც ჩასახვის საწინაარმდეგო ჰორმონალური საშუალებების სხვადასხვა ფორმას მილიონობით ქალი იყენებს და ყოველ 20 მათგანში ერთი პოტენციურად ამ გენის ნიშნის მატარებელია, აღნიშნული კვლევა ძალიან მნიშვნელოვანია და დიდ დახმარებას გაუწევს იმ ექიმებსა და მეცნიერებს, რომლებიც ორსულობის კონტროლის საშუალებებზე მუშაობენ.
დამოუკიდებელი ექსპერტები აცხადებენ, რომ კვლევის შედეგები იმას არ ნიშნავს, რომ ქალებმა ჩასახვის საწინააღმდეგო ჰორმონალური საშუალებების გამოყენებაზე საერთოდ უნდა თქვან უარი.
აღსანიშნავია, რომ ბრიტანეთის ნაციონალურმა ჯანდაცვის ცენტრმა “ეროვნული გენომიკის სერვისი“ დანერგა, რომელიც გარკვეული საფასურის თანახმად ადამიანებს საკუთარ გენეტიკურ ინფორმაციას აწვდის და გარკვეული გენეტიკური დაავადებების, მათ შორის ჰანთინგტონისა და კიბოს, მიმართ მათ რისკებს აფასებს.
პოლონელი მენციერები აცხადებენ, რომ ახალი სახის ხელოვნური ძვალი – FlexiOss-ი – წარმატებით გამოსცადეს.
FlexiOss-ის ინოვაციური ტექნოლოგია ქირურგებს საშუალებას აძლევს, რომ ხელოვნურ ძვალს ოპერაციის დროს სასურველი ფორმა მისცენ და პაციენტის სხეულში იოლად განათავსონ.
სამედიცინო ექსპერტებმა ახალი „ძვლის“ ტექნოლოგიის გამოყენება რამდენიმე წლის წინ დაიწყეს, რამაც, მათი ინფორმაციით, დადებითი შედეგი აჩვენა და რამდენიმე პაციენტი კიდურის (კიდურების) აპმუტაციას გადაარჩინა.
ექიმმა ადამ ნოგალსკიმ FlexiOss-ი რკინის ფირფიტასთან ერთად პაციენტის დაზიანებული ძვლის 7-სენტიმეტრიანი მონაკვეთის აღსადგენად 8 წლის წინ გამოიყენა და აღნიშნულ პაციენტს, რომელსაც ოპერაცია ავტოსაგზაო შემთხვევის შედეგად გამოწვეული ტრავმის გამო დასჭირდა, თავისუფლად, ყავარჯნების გარეშე გადაადგილება შეუძლია.
FlexiOss-ის ტექნოლოგიის განვითარებაში მონაწილეობა ბიოქიმიკოსმა ანა ბელქარჟმა მიიღო. მისი განცხადებით, ქირურგები არცთუ ისე კმაყოფილები არიან ძვლების აქამდე არსებული ჩამნაცვლებლებით, რომლებსაც, ძირითადად ფხვნილის ფორმა აქვთ. FlexiOss-ის გამოყენება კი გაცილებით მოსახერხებელია. მისი გაჭრა და სასურველი ფორმის მიცემა ადვილადაა შესაძლებელია, როცა ის მშრალია, დასველების შემთხვევაში კი ის მოქნილი ხდება და პაციენტის სხეულში ადვილი განსათავსებელია.
გარდა ამისა, FlexiOss-ი ცხოველურზე მეტად ხელოვნური კომპონენტებისგან შედგება, რაც ამცირებს რისკს, რომ მას ორგანიზმი ვერ მიიღებს. აღსანიშნავია, რომ ხელოვნური ძვალი სხეულში რჩება და მის გარშემო ძვლის უჯრედები იზრდება.
„FlexiOss-ი პემზის ქვას ჰგავს, თუმცა ეს ასე არაა. ეს არის მასალა, რომელიც ძვალს ცვლის და როდესაც მას ხსნარით ასველებენ, ელასტიური ხდება და ქირურგებს შეუძლიათ, ოპერაციის დროს მას სასურველი ფორმა მისცენ,“ – განაცხადა ანა ბელქარჟმა.
FlexiOss-ის პროექტმა ევროკავშირიდან გრანტების სახით 1 მილიონი ევრო მიიღო. ის 14 ჯილდოს მფლობელია. ექსპერიმენტული ოპერაციების ფარგლებში FlexiOss-ის იმპლანტები დღემდე 41 ადამიანს უსასყიდლოდ გადაეცა.
წყარო :euronews.com
მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
ამ ტიპის სისხლის მქონე ადამიანებმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულეს ნებისმიერ საზოგადოებაში. 0 ტიპის სისხლი ჩვენი წინაპრების მარტივი ტიპის სისხლია, რომლებიც ცბიერი და აგრესიული მტაცებლები იყვნენ. არსებობს მოსაზრებაც, რომ მათი უნიკალურობა განპირობებულია იმ ფაქტით, რომ ჩვენი წინაპრები მონადირეები იყვნენ, რომლებსაც თავის გადასარჩენად გარემოს დაკვირვება და ზუსტად შეფასება უნდა განეხორციელებინათ.
0 ტიპის სისხლის მქონე ადამიანები გასაოცარ თვისებებს ფლობენ, როგორიცაა, ფოკუსირების ენერგია და უნარი. გენეტიკური მემკვიდრეობა მათ აძლევს შესაძლებლობას, რომ იყვნენ ძლიერები, პროდუქტიულები, ოპტიმისტები და იცოცხლონ ხანგრძლივად.
იაპონელები სისხლის ამ ტიპს პიროვნების გარკვეულ ტიპს უკავშირებენ. 0 ტიპის სისხლის მქონე ადამიანებს ხშირად ახასიათებენ, როგორც ორგანიზებულებს, ორიენტირებულებს, პასუხისმგებლობის გრძნობის მქონეებს, კეთილსინდისიერებსა და პრაქტიკულებს. მიიჩნევენ, რომ ისინი უკეთესი ლოგიკოსები არიან და უკეთ ორიენტირების უნარი აქვთ.
0 ტიპის სისხლის ადამიანებს უარყოფითი თვისებებიც აქვთ: სტრესის ამაღლებული დონე, ცუდი კვება, ნაკლები ფიზიკური ვარჯიში, რაც მათ გვერდითი მეტაბოლური ეფექტების, მათ შორის ინსულინის წინააღმდეგობის, ფარისებრი ჯირკვლის დაბალი აქტივობისა და სიმსუქნის, მიმართ მგრძნობიარეებს ხდის. სტრესი შესაძლოა ზედმეტმა აღშფოთებამ და ჰიპერაქტივობამ გამოიწვიოს, რაც ამ ტიპის ადამიანებისთვის დამახასიათებელია.
ამ ტიპის სისხლის მქონე ადამიანები მიდრეკილი არიან გარკვეული დაავადებების მიმართ, როგორიცაა წყლულები და ფარისებრი ჯირკვლის დისფუნქცია. მათ მაღალი კუჭის მჟავიანობა აქვთ, რაც ხშირად კუჭის გაღიზიანებასა და კუჭის წყლულებს იწვევს.
გარდა ამისა, სისხლის ამ ჯგუფის მქონე ადამიანებს ხშირად აღენიშნებათ ფარისებრი ჰორმონისა და იოდის დაბალი დონე. რაც ისეთ გვერდით მოვლენას იწვევს, როგორიცაა სიმსუქნე, სითხის შეკავება და დაღლილობა.
თუ თქვენ ადამიანთა აღნიშნულ ჯგუფს მიეკუთვნებით, გირჩევთ, თუნდაც მხოლოდ წახემსებას აპირებდეთ, სუფრასთან დასხდეთ და ყველანაირი საკვები ისე მიირთვათ. დაღეჭოთ, ნელა ჭამის შემდეგ დაისვენოთ.
უნდა ერიდოთ კოფეინსა და ალკოჰოლის. კოფეინი განსაკუთრებით მავნეა, რადგან ამაღლებს ადრენალინისა და ნორადრენალინის დონეს, რომლებიც ისედაც მაღალია ამ ტიპის სისხლის მქონე ადამიანებში.
იმისათვის, რომ მთელი სხეული დაასვენოთ, ფიზიკური ვარჯიში გადამწყვეტია. ჯანმრთელობისა და ემოციური სტაბილურობის შესანარჩუნებლად, აუცილებელია, რომ 0 ტიპის სისხლის წარმომადგენლები ფიზიკურად უფრო აქტიურები იყვნენ, ვიდრე ნებისმიერი სხვა სისხლის ტიპის ადამიანები. რეგულარული ფიზიკური აქტივობა კვირაში სამჯერ-ოთხჯერაა საჭირო.
ვარჯიში აუცილებელია მაშინაც, თუ ჭარბი წონა გაქვთ. საუკეთესო შედეგისთვის გირჩევთ კვირაში მინიმუმ ოთხჯერ 30-40-წუთიანი აერობული ვარჯიშები გააკეთოთ.
იმპულსური რეაქციების თავიდან აცილების მიზნით, გირჩევთ, დასახოთ ყოველწლიური, ყოველთვიური, ყოველკვირეული და ყოველდღიური მიზნები და ყველაფერი დროზე დაგეგმოთ.
თუ ზედმეტად დაღლილი, დეპრესიული, ან შეწუხებული ხართ, დესტრუქციული ქცევის მიმართ უფრო დაუცველები ხართ. გირჩევთ, თავი აარიდოთ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღებასა და ფულის ხარჯვას მაშინ, როცა სტრესის ქვეშ ხართ.
წყარო: http://truththeory.com
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”
ჩვენი საკმაოდ ბევრი თანამემამულე მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში აღწევს წარმატებას და საქართველოს სახელს კიდევ უფრო მეტად წარმოაჩენს საერთაშორისო ასპარეზზე.
მეცნიერების სხვადასხვა დარგის განვითარებაში დიდი წვლილი მიუძღვით ქართველ მეცნიერებს, რომლებიც დაუღალავად შრომობენ სამეცნიერო პროექტებზე და მნიშვნელოვანი პრობლემების მოგვარებას ცდილობენ.
მათ შორის, საპატიო ადგილი უჭირავს 30 წლის ქართველ ბიოფიზიკოსს – ლევან ზანდარაშვილს, რომელიც უკვე წლებია, რაც ამერიკაში მოღვაწეობს და წარმატებული სამეცნიერო კარიერა აქვს.
ლევანი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფიზიკის ფაკულტეტზე სწავლობდა. მე-4 კურსზე ის ბიოფიზიკით დაინტერესდა და დაიწყო ექსპერიმენტების კეთება პროფესორ თამაზ მძინარაშვილის ლაბორატორიაში. ამ დროს, შემთხვევით გაირკვა, რომ ტეხასის უნივერსიტეტში, გალვესტონში (UTMB) იყო ერთწლიანი ვაკანსია დამწყები ბიოფიზიკოსისთვის, სადაც მან დიპლომის აღების შემდეგ დაიწყო მუშაობა. ერთი წელი სწრაფად გავიდა, ლევანს კი – კვლევების მიტოვება არ უნდოდა. ამიტომ, გადაწყვიტა, ამავე უნივერსიტეტში ჩაებარებინა დოქტორანტურაში ბიოფიზიკის განხრით.
დღეს წარმატებით მოღვაწეობს პენსილვანიის უნივერსიტეტის ლაბორატორიაში, სადაც კიბოს მკურნალობის უახლეს მეთოდებს იკვლევს. პროექტი, რომელზეც იგი მუშაობს, შეისწავლის დაზიანებული დნმ-ის აღდგენაში მონაწილე ერთ-ერთ ცილას, სახელად PARP1-ს. სწორედ ეს ცილა გამოიყენება კიბოს მკურნალობისას.
უცხოური წარმატებისა და ამ საქმიანობის სირთულეებზე ,,დოქტრინას“ ახალგაზრდა ბიოფიზიკოსი ამერიკიდან ესაუბრა:
–გვიამბეთ, რა გახდა თქვენი მეცნიერებით დაინტერესების მიზეზი.
-ტექნიკური საგნები, განსაკუთრებით, ფიზიკა და მათემატიკა – ბავშვობიდან მიზიდავდა. მეცხრე კლასში, როცა კომაროვის ფიზიკა-მათემატიკურ სკოლაში გადავედი, კიდევ უფრო მეტად დავინტერესდი ამ საგნებით. დავდიოდი სასკოლო წრეზე, ფიზიკის ოლიმპიადებზე. სკოლის დამთავრების დროს, უნივერსიტეტში ფიზიკის ფაკულტეტზე ჩაბარებაზე ბევრი არ მიფიქრია, ეს ჩემი ბუნებრივი არჩევანი იყო.
–მოგვიყევი თქვენს უცხოურ წარმატებაზე და იმ პროექტებზე, რაზეც ახლა მუშაობთ.
-ჩემი პროექტების ზოგადი ფოკუსი არის ცილების სტრუქტურისა და დინამიკის როლის შესწავლა მათ ფუნქციაში. მე (სხვა მეცნიერების მსგავსად) ყოველთვის სხვადასხვა პროექტზე ვმუშაობ, მაგრამ ჩემს მთავარ პროექტში შევისწავლი ცილა PARP-1-ის სტრუქტურას და დინამიკას. PARP-1 მონაწილეობს დაზიანებული დნმ-ის გარემონტებაში. ამ ცილის ინჰიბიცია კი გამოიყენება სხვადასხვა სახის კიბოს მკურნალობაში. ამ წამლების ნაწილი უკვე გამოყენებაშია, ნაწილი კი ჯერ კიდევ კლინიკური კვლევების სტადიაშია. მე ვცდილობ, გავარკვიო, თუ რა ეფექტი აქვთ ამ წამლებს PARP-1-ის სტრუქტურასა და დინამიკაზე. ამ შედეგებზე დაყრდნობით, იმედი გვაქვს, რომ გავარკვევთ თუ რატომ არის ამ წამლების ნაწილი უფრო ეფექტური კიბოს უჯრედების განადგურებაში, ვიდრე დანარჩენები.
–რამდენად რთული იყო საქართველოდან შორს თავის დამკვიდრება და ინტეგრაცია უცხოურ საზოგადოებაში?
-მე ამერიკაში ბაკალავრიატის დამთავრების შემდეგ ჩამოვედი. იყო კულტურული შოკის მომენტი, ენის ბარიერი, მაგრამ დროთა განმავლობაში გადავლახე ეს პრობლემები. ამერიკული უნივერსიტეტების სამეცნიერო დეპარტამენტებში ძალიან ბევრი უცხოელია, ამიტომ, შედარებით მარტივია ხალხის გაცნობა და კონტაქტების დამყარება. როდესაც მოდიხარ ისეთი პატარა ქვეყნიდან, როგორიც საქართველოა, ხალხის უმეტესობამ მის შესახებ ან ძალიან ცოტა, ან არაფერი იცის და ყველას მეტის გაგება უნდა.
– რა არის თქვენი წარმატების საიდუმლო და რას ურჩევთ მომავალ მკვლევარებს?
-სიმართლე გითხრათ, დიდი საიდუმლო არ მაქვს – გახსნილი გონება, ბევრი შრომა და მუდმივად ახლის ძიება. ბაკალავრიატზე მე ფიზიკას ვსწავლობდი, დოქტორანტურაში ბიოფიზიკასა და სტრუქტურული ბიოლოგიით დავკავდი. უნივერსიტეტში სწავლისას მხოლოდ საგნებით არ შემოვიფარგლე. გავდიოდი პრაქტიკებს სხვადასხვა ლაბორატორიაში, ვმუშაობდი კომპანია EMCoS-ში, დავდიოდი სემინარებზე და ასე შემდეგ. დროთა განმავლობაში ჩემი ინტერესები და მიზნები არაერთხელ შეიცვალა. ეს საკმაოდ ხშირია და ამის არ უნდა შეგეშინდეთ. ამერიკაში საკმაოდ ბევრს შეხვდებით, ვინც კარიერას 30-40 წლის ასაკში ძალიან წამატებულად იცვლის.
მეცნიერებაში, ისევე როგორც ტექნოლოგიაში, მუდმივად რაღაც ახალი იქმნება და ახლის სწავლა გიწევს. აუცილებელია, რომ ამ ცვლილებებს არ ჩამორჩე და მუდმივად რაღაც ახალი ისწავლო. არ უნდა მოერიდოთ საკუთარი კომფორტის ზონიდან გამოსვლას. მაგალითად, ჩემი კვლევების პარალელურად, დავინტერესდი მონაცემთა მეცნიერებით (data science), დავიწყე მისი დამოუკიდებლად სწავლა და ვგეგმავ ჩემს პროექტებში გამოვიყენო.
–გვიამბეთ თქვენ სამომავლო გეგმებზე.
-ჩემს კარიერას რა მიმართულებით წავიყვან, ჯერ ზუსტად არ ვიცი. მაქვს რამდენიმე პერსპექტივა. შემიძლია დავრჩე აკადემიაში, გადავიდე ფარმაცევტულ კომპანიაში ან საერთოდ შევიცვალო კარიერის მიმართულება. ამჟამად მინდა, რომ ჩემს პროექტზე გაკეთებული აღმოჩენები გამოვაქვეყნო. ეს პროცესი დაახლოებით ნახევარ ან ერთ წელს წაიღებს. იმედი მაქვს, რომ ამ მომენტისთვის გადავწყვეტ თუ რა მიმართულებით მინდა კარიერის გაგრძელება. საბედნიეროდ, ფართო არჩევანი მაქვს.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
ინდოეთში ახალი ვირუსული ინფექცია გავრცელდა, რომელსაც „პომიდვრის გრიპი“ უწოდეს როგორც Washington Post-ი წერს, ამის შესახებ ქვეყნის ჯანდაცვის მინისტრმა განაცხადა.
დაავადება თავდაპირველად კერალას შტატში დაფიქსირდა, შემდეგ კი სხვა შტატებში გავრცელდა და პაციენტები ძირითადად ბავშვები არიან.
„პომიდვრის გრიპის“ ინფექციას იმიტომ უწოდეს, რომ ის ტანზე წითელ ლაქებს იწვევს, რომელიც ნელ-ნელა იზრდება და ხშირად პომიდვრის ზომას აღწევს. ინფექცია სიცოცხლისთვის საშიში არ არის და მისი მკურნალობის სპეციალური დანიშნულება არ არსებობს.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
ჯანდაცვის დამოუკიდებელი ექსპერტი გიორგი ფხაკაძე აცხადებს, რომ ეპიდემიოლოგიური თვალსაზრისით, ნოემბერი მძიმე იქნება.
„სამწუხაროა, კოვიდის მაგალითზეც რომ არ ვსწავლობთ. „მაიმუნის ყვავილის“ ვირუსი უკვე 28,847 ადამიანს ოფიციალურად დაუდასტურდა და უკვე 6 დადასტურებული სიკვდილი არის რეგისტრირებული. რამდენია არარეგისტრირებული, ეს კიდევ სხვა საკითხია. შემოდგომა (ნოემბერი) იქნება მძიმე – კოვიდი + მაიმუნის ყვავილის ვირუსი + სეზონური გრიპი. ისე, რომ დაფიქრდეთ, ყველა ამ უბედურების წინააღმდეგ გვაქვს ვაქცინები და ვიცით, როგორ უნდა დავიცვათ თავი და მაინც ჯიუტად თავს ვიტყუებთ… რატომ ? აიცერით, გაუფრთხილდით საკუთარ თავს და გაუფრთხილდით თქვენს ახლობლებს …“, – წერს ექსპერტი.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
სიმსივნის განვითარების რისკი ბავშვთა ასაკში სამ ნაწილად იყოფა – ორსულობამდე პერიოდი, ორსულობის და ორსულობის შემდგომი პერიოდი, – განაცხადა იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური საავადმყოფოს ონკოჰემატოლოგმა, ნინო ტოტოღაშვილმა პირველი არხის გადაცემაში „აქტუალური თემა მაკა ცინცაძესთან ერთად“ განაცხადა.
„ორსულობამდე და ორსულობის პერიოდი ჯანსაღ ცხოვრებასთანაა დაკავშირებული. ალკოჰოლი, ნარკოტიკი, თამბაქოს მოხმარება, არაეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტი და გარემო ძალიან მაღალი რისკფაქტორია, რომ მუტაცია ჩანასახის პერიოდშივე მოხდეს და ბავშვს სიმსივნე ან დაბადებისთანავე ჰქონდეს, ან სიცოცხლის რომელიღაც პერიოდში განუვითარდეს“, – განაცხადა ტოტოღაშვილმა.
როგორც მან აღნიშნა, დაბადების შემდგომი რისკფაქტორებიც მრავალია და ძირითადად, ის უსაფრთხო ეკოლოგიურ გარემოს უკავშირდება.
„ეს არის მინერალებით გაღარიბებული საკვები, რადიაცია, ჰაერში არსებული მავნე ნივთიერებები, სამშენებლო მტვერი, მძიმე მეტალები და ა.შ. ამ ფაქტორებს ვერც ექიმი აკონტროლებს და ვერც მშობელი, მაგრამ ის, რაც მშობელს შეუძლია, ბავშვის კვების სწორი მართვაა. კვების მიმართ დედების მხრიდან აბსოლუტურად გაუკუღმართებული მიდგომაა. დედას ურჩევნია, ბავშვს კონსერვირებული საკვები, ჩიპსები, გაურკვეველი ეტიმოლოგიის საღეჭი რეზინები უყიდოს. სახლში ჯანსაღი ფაფის, ბოსტნეული სუპის გაკეთება და ა.შ. ძალიან დაბალ დონეზეა და ისეთ მშობელს, რომელიც ამას აკეთებს, ძალიან იშვიათად შეხვდებით“, – განაცხადა ონკოჰემატოლოგმა.
ნინო ტოტოღაშვილმა ასევე თქვა, რომ არაჯანსაღი კვების საკითხი მხოლოდ სიმსივნის პრობლემას არ უკავშირდება.
„მაგალითად, მოდის პაციენტი, რომელსაც ძალიან დაბალი ჰემოგლობინი, დეფიციტური ანემია აქვს, ანუ კვებასთან დაკავშირებული ანემია და მშობელი ამბობს, რომ ბავშვს ძეხვს და ყველაფერს აძლევს, მაგრამ ამ ყველაფერს სუპერმარკეტში ყიდულობს. ამ დროს, ბავშვს აძლევს კვებას, რომელიც ბავშვისთვის საჭირო მიკროელემენტებით არანაირად არ არის გამდიდრებული. სამაგიეროდ, გამდიდრებულია ძალიან ბევრი კონსერვანტებით, რომელიც კარცენოგენს, ანუ კიბოს გამომწვევს წარმოადგენს“,- განაცხადა ტოტოღაშვილმა.
როგორც იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური საავადმყოფოს ონკოჰემატოლოგმა აღნიშნა, რისკფაქტორია ასევე მობილური ტელეფონებისა და კომპიუტერის გადაჭარბებული მოხმარება.
„ჩვენ ვაკვირდებით და ვიცით, რომ ორი წლის ასაკის ბავშვს უკვე მრავალფუნქციური მობილური აქვს, რომელსაც 24 საათის განმავლობაში მოიხმარს და შემდეგ უკვე, კომპიუტერზე გადადის. ასეთ ტელეფონებსა და მოწყობილობებს კი, ძალიან დიდი გამოსხივება აქვს. პაციენტისთვის რა ტიპის ელექტრონული მოწყობილობის დაშვება შეიძლება, ან დროში შეზღუდვა როგორ უნდა მოხდეს, საქართველოში ეს წესი არ არსებობს და სამწუხაროდ, დადგინდა, რომ თავის ტვინის სიმსივნეების მატება სწორედ ამას უკავშირდება“, – განაცხადა ტოტოღაშვილმა პირველი არხის გადაცემაში „აქტუალური თემა მაკა ცინცაძესთან ერთად”.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
განაში მარბურგის ვირუსის ორი შემთხვევა დადასტურდა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) ცნობით, ორივე პირი, რომელსაც ვირუსი დაუდასტურდა, გარდაიცვალა.
რა არის მარბურგის ვირუსი?
ეს არის ჰემორაგიული ცხელების ვირუსი, რომელიც იმავე ოჯახს მიეკუთვნება, რომელსაც ებოლას გამომწვევი ვირუსი.
როგორც კი ადამიანი დაინფიცირდება, მარბურგი შეიძლება გავრცელდეს ადამიანიდან ადამიანზე სისხლთან, ორგანიზმიდან გამოყოფილი სხვადასხვა სითხისა და ამ სითხეებით დაბინძურებულ ზედაპირებთან და საგნებთან პირდაპირი კონტაქტით. ეს არ არის ჰაერით გადამდები დაავადება.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ცნობით, ვირუსი, საშუალოდ, ინფიცირებულთა ნახევარს, კლავს, მაგრამ ყველაზე მავნე შტამებმა დაავადებულთა თითქმის 88 პროცენტი შეიწირა, რაც მას პლანეტის ერთ-ერთ ყველაზე მომაკვდინებელ პათოგენად აქცევს.
მარბურგის ვირუსი პირველად 1967 წელს აღწერეს, მას შემდეგ რაც აღმოაჩინეს იმავე წელს გერმანიის ქალაქებში მარბურგსა და ფრანკფურტში და იუგოსლავიის დედაქალაქ ბელგრადში.
აღსანიშნავია, რომ ბოლო 40 წლის განმავლობაში ევროპაში ამ დაავადებით მხოლოდ ერთი ადამიანი გარდაიცვალა.
დაავადების სიმპტომები
მარბურგის ვირუსული დაავადების ინკუბაციის პერიოდი მერყეობს 2-დან 21 დღემდე. თუმცა, დაავადება იწყება უეცრად, მაღალი სიცხით, თავის ძლიერი ტკივილით, სისუსტითა და კუნთების ტკივილით.
მარბურგის ვირუსული დაავადების მკურნალობა და პროფილაქტიკა
ინფექციის საწინააღმდეგო ანტივირუსული მკურნალობა ან ვაქცინა არ არსებობს. თუმცა, მთელი რიგი მედიკამენტებისა და იმუნური თერაპიის განვითარება ხორციელდება.
პაციენტის გადარჩენის შანსები შეიძლება გაუმჯობესდეს პერორალური ან ინტრავენური სითხეებით და ჟანგბადის დონის შენარჩუნებით.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
