მედიცინა

ონკოლოგიური დაავადებები თანამედროვე მედიცინის ერთ-ერთი ყველაზე რთული გამოწვევაა. ავთვისებიანი სიმსივნეები სიკვდილიანობის მაჩვენებლით მსოფლიოში მეორე ადგილზეა.

ონკოლოგიაში თანამედროვე მიღწევები ეფექტური მკურნალობის საშუალებას იძლევა, New England Journal of Medicine-შიგამოქვეყნებული სტატიის მიხედვით, მეცნიერებმა  სიმსივნესთან ბრძოლის თერაპია შექმნეს. სამედიცინო სფეროს წარმომადგენლები, რომლებიც თერაპიის მიმდინარეობას აკვირდებოდნენ, აცხადებენ, რომ მკურნალობის პროცესში მონაწილე ონკოლოგიური პაციენტები სრულად განიკურნენ.

საქმე ეხება მედიკამენტ “დოსტარლიმაბის” გამოყენებას, რომელიც მონოკლონური ანტისხეულია. ის PD-1-ად წოდებულ ცილას უტევს, რომელიც PD-L1-თან ერთად, სიმსივნის გარეთ იმუნური სისტემისგან დამცავ ერთგვარ ფარს ქმნის, რის გამოც სიმსივნე შეუფერხებლად იზრდება. უკეთ გასაგები რომ იყოს, PD-1-ს შეუძლია T ლიმფოციტები “უდანაშაულო” უჯრედების განადგურებისგან შეაკავოს, მაგრამ სიმსივნე ამ ფუნქციას თავის სასიკეთოდ წარმართავს.

წყარო : პრაიმტაიმი

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

იმისათვის, რომ ადამიანის კიბოსგან სრულად განკურნება შეძლონ, თანამედროვე მეცნიერებაში მრავალ გზას მიმართავენ, იქნება ეს წამლები თუ ინოვაციური მექანიზმები. ონკოლიზურის მკვლელი ვირუსი კი ამ კატეგორიას განეკუთვნება. „იმედის ქალაქი“, კიბოს მკურნალობისა და კვლევის ერთ-ერთი უდიდესი ორგანიზაცია აშშ-ში, უკვე იმასაც აცხადებს, რომ სიმსივნეების საწინააღმდეგოდ კლინიკური ცდის პირველი ფაზა დაიწყო და ამისთვის, იგი მოდიფიცირებულ ვირუსს გამოიყენებს.

კონკრეტული ტექნოლოგია კიბოს საწინააღმდეგოდ სხეულის იმუნურ სისტემას გამოიყენებს. თუმცა მისი არსებობა ადამიანის ორგანიზმში უკვე იმის ნიშანია, რომ იმუნურმა სისტემამ საფრთხე ვერ შეამჩნია… სწორედ ამიტომ, მკვლევრები მიზნად  ისეთი ვირუსის გამოყენებას ისახავენ, რომელიც ფრაგმენტებს აწარმოებს. ეს ფრაგმენტები კი, თავის მხრივ, კიბოს უჯრედებს მონიშნავს, რაც იმუნური სისტემისთვის წითელი დროშის ფუნქციას ასრულებს და მას სიმსივნესთან ბრძოლისკენ უბიძგებს.

კვლევისას გამოყენებული მკურნალობის მეთოდი ავსტრალიურმა კომპანია Imugene-მა შეიმუშავა და მას CF-33-hNIS-ს ან უბრალოდ Vaxinia-ს უწოდებენ. საინტერესოა ისიც, რომ ლაბორატორიულ კვლევებსა და ცხოველთა მოდელებში იგი წარმატებული მსხვილი ნაწლავის, ფილტვის, სარძევე ჯირკვლის, საკვერცხისა და პანკრეასის სიმსივნეების შემთხვევაში იყო. პირველივე ფაზაში კი მის ეფექტურობას 100 ადამიანზეც გამოცდიან…

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ორგანოთა დონორებისგან აღებულმა თვალებმა დონორის გარდაცვალებიდან ხუთი საათის შემდეგ სინათლეზე რეაგირება მოახდინა, – ამის შესახებ ამერიკელი მეცნიერების მიერ ჩატარებული კვლევის შედეგებშია აღნიშნული, რომელიც სამეცნიერო ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნდა.
კვლევის ავტორები აცხადებენ, რომ მათ შეძლეს გაეღვიძებინათ მხედველობის რეცეპტორის უჯრედები ადამიანის მაკულაში. ეს არის ბადურის ნაწილი, რომელიც პასუხისმგებელია ჩვენს ცენტრალური მხედველობაზე და ჩვენს უნარზე, დავინახოთ დეტალები და ფერი.
„ორგანოს დონორის გარდაცვალებიდან დაახლოებით ხუთ საათში მიღებულ თვალებში, ეს უჯრედები რეაგირებდნენ კაშკაშა შუქზე, ფერად შუქზე და სინათლის ძალიან მკრთალ ციმციმებზეც კი,” – აცხადებს კვლევის წამყვანი ავტორი, დოქტორი ფატიმა აბასი, იუტას უნივერსიტეტის მორანის თვალის ცენტრიდან.
თავდაპირველად, მკვლევარმა ჯგუფმა შეძლო თვალში სინათლის მგრძნობიარე ნეირონების (ფოტორეცეპტორების) გამოცოცხლება, მაგრამ უჯრედები არ იყვნენ კავშირში ბადურის სხვა უჯრედებთან – თვალების უკან ქსოვილთან, რომელიც აგროვებს სინათლეს და აგზავნის გამოსახულებას ტვინში. მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ ამის მიზეზი ჟანგბადის ნაკლებობა იყო. ოფთალმოლოგიისა და ვიზუალური მეცნიერებების ასისტენტ – პროფესორმა, დოქტორმა ფრანს ვინბერგმა აღმოაჩინა გზა ორგანოების დონორის თვალში ჟანგბადის აღსადგენად.
„ჩვენ შევძელით, რომ ბადურის უჯრედები „ესაუბრონ“ ერთმანეთს, ისე, როგორც ეს ხდება ცოცხალ თვალში. წარსულმა ჩატარებულმა კვლევებმა აღადგინა ძალზე შეზღუდული ელექტრული აქტივობა ორგანოების დონორ თვალებში, მაგრამ ეს არასოდეს ყოფილა მიღწეული მაკულაში და არც ისე, როგორც ახლა ვაჩვენეთ“,- განაცხადა ფრანს ვინბერგმა.
კვლევის ავტორების განცხადებით, ახლა სამეცნიერო საზოგადოებას შეუძლია ადამიანის მხედველობის შესწავლა ისე, როგორც ეს შეუძლებელია ლაბორატორიულ ცხოველებთან მიმართებაში.
„ვიმედოვნებთ, რომ ეს მოტივაციას მისცემს ორგანოების დონორთა საზოგადოებებს, ორგანოთა დონორებს და თვალის ბანკებს და დაეხმარება მათ გააცნობიერონ ახალი საინტერესო შესაძლებლობები ამ ტიპის კვლევაში,“- აცხადებენ ისინი.

წყარო : nypost.com
მასალა მომაზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ჩინეთში H3N8 ტიპის ფრინველის გრიპით ადამიანის ინფიცირების პირველი შემთხვევა დაფიქსირდა. ინფორმაციას ამის შესახებ ჩინეთის ჯანდაცვის ეროვნულ კომისიაზე დაყრდნობით Reuters-ი ავრცელებს.

მათი ცნობით, ინფიცირებული ხენანის პროვინციაში მცხოვრები 4 წლის ბიჭია. მას მაღალი ტემპერატურა და სხვა სიმპტომები აქვს. როგორც ირკვევა, მას კონტაქტი ჰქონდა ქათმებთან და ყვავებთან.

ჩინეთის ჯანდაცვის ეროვნული კომისიის ინფორმაციით, აქამდე H3N8 ტიპის ფრინველის გრიპი ცხენებთან, ძაღლებთან ფრინველებთან და სელაპებთან, თუმცა ადამიანის ინფიცირების შემთხვევა პირველად დადასტურდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

გუშინ მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ შერეული რასის ქალი გახდა მესამე ადამიანი, ვინც აივ-ისგან განიკურნა — ამისათვის კი ჭიპლარის სისხლი გამოიყენეს. ჭიპლარის სისხლი გაცილებით ხელმისაწვდომია, ვიდრე ზრდასრული ღეროვანი უჯრედები, რომლებიც ძვლის ტვინის ტრანსპლანტაციაში გამოიყენება…

სწორედ ღეროვანი უჯრედების მეშვეობით განიკურნა წინა ორი პაციენტი, თუმცა ეს პროცედურა გარკვეულ სირთულეებთან იყო დაკავშირებული და პაციენტებში ბევრი უკუჩვენებაც გამოიწვია. ტრადიციულად, ასეთ დონორს საკმარისად მსგავსი ლეიკოციტური ანტიგენი ან HLA უნდა ჰქონდეს, რათა მაქსიმალურად გაიზარდოს ღეროვანი უჯრედების გადანერგვის შანსი. ასევე, დონორს იშვიათი გენეტიკური პათოლოგია უნდა აღენიშნებოდეს, რომელიც აივ-ის მიმართ რეზისტენტობას აძლიერებს. ეს გენეტიკური ანომალია კი ძირითადად ჩრდილოეთ ევროპის წარმოშობის ხალხში გვხვდება და იქაც მხოლოდ მოსახლეობის 1%-ია ასეთი.

“ნიუ-იორკელი პაციენტი”, როგორც მას ექიმები უწოდებენ, 2013 წლიდან მკურნალობდა აივ-ინფექციას, 2017 წელს კი ლეიკემიის დიაგნოზიც დაუდგინდა. მის სამკურნალოდ გამოყენებული პროცედურა, რომელიც ცნობილია, როგორც “Haplo-Cord ტრანსპლანტაცია”, ვეილ კორნელის ჯგუფმა შეიმუშავა. აღნიშნული მეთოდის დროს პაციენტს ჭიპლარის სისხლის ტრანსპლანტაცია უტარდება, რომლის ღეროვანი უჯრედებიც მძლავრ ახალწარმოქმნილ იმუნურ სისტემას შეიცავს. ერთი დღის შემდეგ კი დაავადებული ადამიანი ზრდასრული ღეროვანი უჯრედების უფრო დიდ რაოდენობას იღებს.

ზრდასრულ ღეროვან უჯრედებთან შედარებით, ჭიპლარის სისხლი უფრო ადაპტირებადია — როგორც წესი, ნაკლებ HLA-ის შესაბამისობას საჭიროებს კიბოს წარმატებული მკურნალობისთვის და ასევე, ნაკლებ გართულებებს იწვევს. თუმცა ჭიპლარის სისხლი საკმარის უჯრედებს არ აწარმოებს, რათა ეფექტურ სამკურნალო საშუალებად იქცეს მაღალი სტადიის კიბოსთვის. Haplo-Cord-ის ტრანსპლანტაციისას კი ზრდასრული დონორისგან დამატებითი ღეროვანი უჯრედების გადანერგვა დამხმარე საშუალებას წარმოადგენს, რადგან იგი ბევრი უჯრედის წარმოქმნას უზრუნველყოფს.

“ზრდასრული დონორის უჯრედების როლი ადრეული ტრანსპლანტაციის პროცესის დაჩქარება, გამარტივება და უსაფრთხოებაა”,— აცხადებენ ექიმები. მათი შეფასებით, აშშ-ში, დაახლოებით, 50 პაციენტს შეუძლია ამ პროცედურით სარგებლობა… ვინაიდან, ჭიპლარის სისხლის ნაწილობრივ თავსებადი ტრანსპლანტაციის გამოყენების შესაძლებლობა მნიშვნელოვნად ზრდის ამ პაციენტებისთვის შესაფერისი დონორების პოვნის ალბათობას.

ჭიპლარის სისხლის გამოყენების კიდევ ერთი უპირატესობა ის არის, რომ ამ რესურსში გაცილებით ადვილია აივ რეზისტენტობის ანომალიების სკრინინგი, ვიდრე ეს ძვლის ტვინის შემთხვევაში ხდება.

ვიდრე ნიუ-იორკელი პაციენტი ამ მეთოდით მკურნალობის კანდიდატი გახდებოდა, ექიმმა ივონ ბრაისონმა და მისმა კოლეგებმა ჭიპლარის სისხლის ათასობით ნიმუში გამოცადეს… საბოლოოდ, პროცედურამ ძალიან კარგად ჩაიარა — ტრანსპლანტაციიდან სამი წლის თავზე პაციენტმა შეწყვიტა აივ მკურნალობა, რის შემდეგაც უკვე 14 თვე გავიდა, მაგრამ დაავადება აღარ გამოჩენილა. თანაც, მკვლევრებმა ქალის იმუნური უჯრედების ნიმუში აიღეს და ლაბორატორიული ექსპერიმენტით სცადეს მათი აივ-ით დაინფიცირება, თუმცა მცდელობა უშედეგო აღმოჩნდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”