ბრიტანელი ექიმების განცხადებით, ხშირი სლოკინი შესაძლოა ონკოლოგიურ დაავადებაზე მიუთითებდეს. ამის შესახებ Daily Express-ი წერს.
სლოკინის მიზეზი შეიძლება ძალიან სწრაფად ჭამა, დიდი რაოდენობით საკვები ან სპირტიანი სასმელის მიღება გახდეს. თუმცა, ამასთან, ზოგიერთ შემთხვევაში სლოკინი შესაძლოა საყლაპავი მილის კიბოს სიმპტომი იყოს.
სპეციალისტების მოწოდებაა, რომ ადამიანებმა მიმართონ ექიმს, თუ სლოკინის შეტევები 48 საათზე მეტ ხანს გაგრძელდება.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
იტალიამ 12 წელს ზემოთ ასაკის მოსახლეობის 80% აცრა – ინფორმაციას როიტერსი ავრცელებს. აღსანიშნავია, რომ ოფიციალურ რომს სწორედ 80%–იანი სამიზნე მაჩვენებელი ჰქონდა, რომელიც მათ მარტში დაისახეს.
ოფიციალური მონაცემებით 60 მილიონიანი მოსახლეობიდან 43.2–მა მილიონმა ორჯერადი აცრების ჩატარება 10 ოქტომბერს დაასრულა. საუბარია 12 წელს ასაკის ზემოთ მოსახლეობაზე.
სპეციალისტების ინფორმაციით, ეს არის მოსახლეობის ის მასა, რომელთა აცრის შემთხვავშიც მკვეთრად მცირდება კორონავირუსის გამო ჰოსპიტალიზაციის რიცხვი.
შეგახსენებთ, რომ იტალია იყო ერთ–ერთი პირველი და მძიმე კერა კორონავირუსის გავრცელებისთვის ევროპაში. კორონავირუსმა ქვეყანაში ათასობით ადამაინის სიცოცხლე იმსხვერპლა.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
შვეიცარიაში კოვიდ-ტესტირება აუცრელი პირებისთვის ფასიანი გახდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ასეთ მოქალაქეებს PCR ტესტისთვის განკუთვნილი ხარჯების გაწევა თავად მოუწევთ. ამის შესახებ ინფორმაცია SchengenVisaInfo.com-ზე ვრცელდება.
ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებული ინფორმაციის თანახმად, შვეიცარიის მთავრობამ აღნიშნული გადაწყვეტილება მას შემდეგ მიიღო, რაც ბოლო თვის განმავლობაში კორონავირუსის გამოსავლენ ტესტებზე მოთხოვნა მნიშვნელოვნად გაიზარდა, ხოლო ვაქცინაციის ტემპმა იკლო.
მთავრობის გათვლებით, ზამთრის თვეებში ტესტებზე მოთხოვნა 1 მილიონამდე გაიზრდება, რაც შვეიცარიის მთავრობას კვირაში დაახლოებით 44 მილიონი ევრო დაუჯდება, ხოლო რაც შეეხება ვაქცინაციის ტემპის გაზრდას, ამ ეტაპზე ქვეყნის მთავრობას აღნიშნული მიმართულებით დიდი მოლოდინი არ გააჩნია.
SchengenVisaInfo.com-ის ცნობით, კორონავირუსის გამოსავლენი ტესტის საფასურს შვეიცარიის მთავრობა 16 წელს ქვევით მყოფი ბავშვებისთვის და იმ პირებისათვის აანაზღაურებს, ვინც კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის გაკეთება ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო ვერ შეძლო.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის (WHO) ხელმძღვანელის ტედროს გებრეიესუსის განცხადებით, “ბუსტერ დოზების” ადმინისტრირების დაწყება უსამართლო და ამორალურია, მაშინ როდესაც რიგ ქვეყნებში ვაქცინაციის ტემპი და ყველა ტიპის ვაქცინაზე წვდომა დაბალია. ამის შესახებ ინფორმაციას CNN-ი ავრცელებს.
“მოსახლეობისათვის ვაქცინის “ბუსტერ დოზების” შეთავაზება არის ყველაზე ცუდი ქმედება, რაც შეიძლება მსოფლიო საზოგადოებამ ახლა გააკეთოს. ეს არის უსამართლობა, რადგან პანდემიას ვერ დავამარცხებთ თუ ჩვენ ერთი მთლიანი კონტიტენტის არსებობას უგულებელვყოფთ, სადაც ვაქცინაციისთვის საკმარისი პირველი დოზებიც კი ამ დრომდე არ არის”, – განაცხადა გებრეიესუსმა.
მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის ხელმძღვანელის თქმით, აფრიკის კონტინეტის მოსახლეობის მხოლოდ 7%-მა მოახერხა კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის მხოლოდ ერთი დოზის მიღება, მაშინ როდესაც სამხრეთ და ჩრდილოეთ ამერიკის, აზიის, ევროპის მოსახელობის 50%-ზე მეტია COVID-ვაქცინის პირველი დოზით აცრილი.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
ექიმი-ინფექციონისტი გიორგი კანდელაკი სოციალურ ქსელში მორიგ პოსტს აქვეყნებს:
„როგორ ვხედავთ ვითარებიდან ოპტიმალურ გამოსავალს:
1. საყოველთაო ვაქცინაციის კონცეფცია, უნდა შეიცვალოს თარგეთირებული (ანუ მიზანმიმართული) მიდგომით. ვაქცინა უნდა იქნას შეთავაზებული მხოლოდ მაღალი რისკის პაციენტთათვის (ასაკოვნები, ქრონიკული დაავადების მატარებელნი, იმუნიტეტდაქვეითებულნი და სხვა). ეს ყველაზე ლოგიკური მიდგომა იქნებოდა, რადგან 50 წლამდე პაციენტებში დელტა ვირუსის პირობებში, ვაქცინაცია სიკვდილიანობას არ ამცირებს, თუ დავუჯერებთ ბრიტანეთის ჯანდაცვის უწყების გვერდზე გამოქვეყნებულ დეტალურ ანალიზს, სადაც სრულად არის აღწერილი ქვეყანაში დელტა ვირუსით დიაგნოსტირებული პოპულაციის სიკვდილიანობის გამოსავალი. რაც შეეხება 50 წელს გადაცილებულებში, აქ აღინიშნება სიკვდილიანობის კუთხით მნიშვნელოვანი სარგებელი. ეს აგვაცილებდა თავიდან რამდენიმე მნიშვნელოვან პრობლემას ერთად:
a. თავიდან ავიცილებდით მრავალ გვერდით ეფექტს, მათგან პოტენციურად ფატალურებს, იმ პოპულაციაში, რომელიც ვერანაირ სარგებელს ვერ ნახავს ვაქცინისგან.
b. 50 წელზე ახალგაზრდა პოპულაცია, გამოიმუშავებდა გაცილებით მყარ, ხანგრძლივ და რაც მთავარია ვირუსის ვარიანტების მიმართ ნაკლებად მოწყვლად იმუნურ პასუხს და მოგვცემდა საშუალებას მიგვეღო პოპულაციური იმუნიტეტის სოლიდური წილი, რაც თავისთავად დაიცავდა ასაკოვნებს და ქრონიკული დაავადების მქონე პოპულაციას, რადგან ვირუსული გავრცელება მკვეთრად შეიზღუდებოდა მზარდი პოპულაციური იმუნიტეტის ხარჯზე და ნაკლები ალბათობა იქნებოდა მათი ვირუსით ექსპოზიციის საფრთხის თვალსაზრისით.
c. არ შეიქმნებოდა სპაიკ-ვაქცინებით გამოწვეული ძლიერი, სპაიკ სპეციფიური ევოლუციური წნეხი (ფაიზერი, ასტრა ზენეკა, მოდერნა) და არ გვექნებოდა ვითარება, როდესაც მოსახლეობის უდიდესს ნაწილს აქვს მხოლოდ სპაიკ სპეციფიური, უნიფორმული, ვიწრო ტიპის, ანტისხეულით განპირობებული იმუნიტეტი, რაც უმარტივესად გადალახვადია მუტირებული ვირუსის ვარიანტებისათვის. ეს უკანასკნელი კი უცილობლად გამოიწვევს ახალი, ძლიერი ტალღის აღმოცენებას ვაქცინირებულ მოსახლეობაში. მოსახლეობის დიდ ნაწილს (ახალგაზრდებს და შუა ხნის ადამიანებს) ექნებოდა სპაიკ ვაქცინების მიმართ რეზისტენტული შტამების საწინააღმდეგო გამძლეობა, რადგან ბუნებრივად გადატანილ იმუნიტეტს შეუძლია გაუმკლავდეს ვაქცინა-რეზისტენტული ვირუსების მთელ სპექტრს. აქედან გამომდინარე, სპაიკ რეზისტენტულ ვირუსებს არ ექნებოდათ ევოლუციური თვალსაზრისით უპირატესობა კონკურენტებთან შედარებით და ბევრი ის პრობლემა რაც აღვწერეთ წინა პოსტებში, თავიდან იქნებოდა აცილებული, მათ შორის რეზისტენტული შტამებით გამოწვეული მძლავრი ახალი ტალღები და დიდ ნაწილად აგრეთვე ანტისხეულით გაძლიერებული დაავადების რისკები და მასშტაბიც შემცირდებოდა.
d. ვაქცინის გზით, ასაკოვან ადამიანებში შექმნილი იმუნიტეტი, იქნებოდა კომპლემენტარული ახალგაზრდა პოპულაციაში ბუნებრივად შექმნილი მყარი იმუნიტეტისა.
რა თქმა უნდა, თარგეთირებული მიდგომის დროსაც, პაციენტებს უნდა ავუხსნათ სარგებელიც და გვერდითი ეფექტების მთელი სპექტრიც, მათ შორის ვაქცინით გამოწვეული იმუნიტეტის ეფექტურობის პოტენციურად მოკლე ვადიანობა. თარგეთირებული მიდგომა ცხადია არ ნიშნავს, რომ სურვილის შემთხვევაში 18 წელს ზემოთ ასაკის ადამიანმა თავისი გადაწყვეტილებით აიცრას.
2. უარი უნდა ითქვას დაავადების გადატანის შემდეგ პაციენტების ვაქცინაციაზე, რაც პრაქტიკულად კლინიკური კუთხით არ იძლევა ხელშესახებ დამატებით ეფექტს და ამასთანავე, გადატანილებში ვაქცინით გამოწვეული გვერდითი ეფექტები, ცნობილია რომ არის გაცილებით სერიოზული. აქ რისკებისა და სარგებლის თანაფარდობა ცალსახად იხრება რისკებისაკენ.
3. უნდა გააქტიურდეს ადრეული დიაგნოსტიკა და ადრეული, მულტიკომპონენტური მკურნალობა, იმ უკვე არსებული პრეპარატებით, რომლებმაც აჩვენეს ეფექტურობა მრავალ კვლევაში (ივერმექტინი, ფლუვოქსამინი, ანტიანდროგენები, D ვიტამინი, ბუდეზონიდი და ა.შ.) და რომლებიც გამოირჩევიან დიდი ხნის უსაფრთხოების პროფილით. შესაძლოა ზოგიერთი კვლევის ხარისხი, ტიპი, ლოკაცია არ მოგვწონდეს, მაგრამ როდესაც ჩანს საკმაოდ მკაფიო, პოზიტიური სიგნალი და პარალელურად გვერდითი ეფექტები არის მინიმალური, ჩემი აზრით უგუნურებაა, რომ არ გამოვიყენოთ ისინი. თითოეული ეს პრეპარატი არ უნდა განვიხილოთ როგორც უკვდავების წამალი, თუმცა მათი კომბინაციაში ხმარების უკვე დიდი ხნის პოზიტიური გამოცდილება არსებობს მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში და სანამ რომელიმე უფრო საიმედო კვლევა საწინააღმდეგოს არ დაგვანახებს, სრულიად მისაღებია მათი ხმარება. ადრეული მკურნალობა, საშუალებას მოგვცემს, რომ შევამციროთ მნიშვნელოვნად, როგორც ჰოსპიტალურ სექტორზე ზეწოლა, ისე სიკვდილიანობა.
4. კატეგორიულად უნდა ითქვას უარი ბავშვების აცრაზე. ახალგაზრდების იმუნური პასუხი, დიდწილად არის არასპეციფიურ, თანდაყოლილ იმუნიტეტზე დაფუძნებული, რომელიც იძლევა დიდ პროცენტში კოვიდის უსიმპტომო ან მცირე სიმპტომებით გადატანის საშუალებას. ამასთანავე, ამ ტიპის იმუნური პასუხი არ არის ვარიანტ-სპეციფიური და არ არის მოწყვლადი ვაქცინ-რეზისტენტული შტამებით. აცრა გამოიწვევს მათი იმუნური პასუხის ძირითადი ტიპის გადართვას სპეციფიურ, სპაიკ სელექტიურ იმუნურ პასუხზე, რაც გახდის მათ სრულიად მოწყვლადს ვაქცინა-რეზისტენტული ვირუსის ეპიდემიური გავრცელების დროს. პოპულაციის დონეზე კი ამით მოხდება პოპულაციური იმუნიტეტის ეროზია. ამასთანავე აღსანიშნავია რომ, ბავშვებში კოვიდით სიკვდილიანობა ჩამოუვარდება გრიპით სიკვდილიანობას. ისევ დეტალურ ბრიტანულ კვლევას თუ დავესესხებით, რომლის მიხედვითაც შესწავლილი იქნა ეპიდემიის დაწყებიდან დღემდე ყველა გარდაცვალების ფაქტი, დადგინდა რომ მთელი ეპიდემიის განმავლობაში ხუთასი ათას ბავშვზე მოდიოდა მხოლოდ ერთი დაღუპული. ეს რისკი უტოლდება წელიწადში მეხით დაცემით გარდაცვალების რისკს – ყოველ 500000 ადამიანში, ერთი ადამიანი იღუპება მეხის დაცემით. გარდაცვლილი ბავშვების სრულ უმეტესობას ჰქონდა სერიოზული ქრონიკული დაავადება, რაც ასევე ხსნის სივრცეს თარგეთირებული მიდგომისათვის. ამასთანავე, ბავშვებში მიოკარდიტების რისკი სერიოზულია და ბოლო ინფორმაციით შესაძლოა იმაზე მეტია, ვიდრე წინასწარი შეფასებებით ელოდნენ. ჩვენ კიდევ არ ვიცით, რა პოტენციური რისკები შეიძლება გამომზეურდეს მომავალში. აქედან გამომდინარე, ბავშვების აცრის შემთხვევაში რისკები ცალსახად აღემატება სარგებელს. ბრიტანეთის ჯანდაცვის უწყებასთან არსებული სამეცნიერო საბჭო (SAGE) და ასევე იმუნიზაციის და ვაქცინაციის კომიტეტი (JCVI) არ უჭერენ მხარს რუტინულ იმუნიზაციას 18 წლამდე ბავშვებში, არამედ მხოლოდ რისკ ჯგუფებში.
5. და რაც მთავარია, ცალსახად უნდა შეწყდეს მანდატორული ვაქცინაციის პროცესი, რაც სრულიად უსარგებლოა იმ ვითარებაში, როდესაც დადასტურებულია რომ არსებული ვაქცინები წარმოადგენენ მჟონავ ვაქცინებს, არ უზრუნველყოფენ ინფიცირების და გადაცემის შემცირებას და ინფექციის დროს ვაქცინირებულსაც და არავაქცინირებულსაც აქვთ თანაბარი ინტენსივობის ვირუსის რეპლიკაცია. პოპულაციური იმუნიტეტი ამ ვაქცინებით დადასტურებულად ვერ მიიღწევა და პანდემია ვაქცინების საშუალებით ვერ დაიძლევა. ასე რომ არანაირი მეცნიერული, მორალური და იურიდიული საფუძველი არ არსებობს ხალხის სამსახურებიდან გაგდების შიშით ძალადობრივ აცრას და ქვეყანაში საზოგადოების სეგრეგაციის აღზევებას. ეს პროცესი მხოლოდ იწვევს უკიდურეს ნეგატიურ დამოკიდებულებას საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სისტემის მიმართ რაც მხოლოდ უარყოფითად აისახება უახლოეს მომავალში ეპიდემიასთან ბრძოლის კუთხით. ლიდერშიფმა ხალხის დაყოფა კი არა, არამედ საერთო მიზნის ირგვლივ გაერთიანება უნდა უზრუნველყოს და შეწყვიტოს ყველა ალტერნატიულად მოაზროვნის სტიგმატიზაციის და მარგინალიზაციის მცდელობები.”
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
ახალი კორონავირუსის პანდემიის ფონზე, მეცნიერები მსოფლიოს ახალი საფრთხის შესახებ აფრთხილებენ. თუ ინფექციის მომდევნო, რიგით მეოთხე გლობალური ტალღა (და ეს თითქმის გარდაუვალია) ჩვეულებრივი გაციების ან გრიპის სეზონს გადაფარავს, ამან შეიძლება ჯანდაცვის სფეროს მთელი პლანეტის მასშტაბით პრობლემა შეუქმნას და ათობით ან თუნდაც ასობით ათასი ადამიანის სიცოცხლე შეიწიროს. რამდენად სავარაუდოა ასეთი “ორმაგი დარტყმა” ან როგორც მას დასავლეთში უწოდებენ – „ტვინდემია“ (ინგლისური სიტყვიდან “twins” – ტყუპები) და რისი გაკეთება შეგვიძლია, რომ თავი დავუცვათ? ამ კითხვებზე პასუხები BBC-მ მოიძია.
მართალია თუ არა, რომ მოსალონდელი ქარიშხლის წინ სიმშვიდემ დაისადგურა?
ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში გაციების სეზონი, როგორც წესი, ცივი ამინდის დაწყებით იხსნება და თითქმის ექვს თვეს – დაახლოებით, მარტის შუა რიცხვებამდე გრძელდება. ამ მხრივ, გასული 2020 წელი დიდი გამონაკლისი აღმოჩნდა: სკოლების აბსოლუტური უმრავლესობა დახურული იყო, ზრდასრული მოსახლეობაც ძირითადად სახლის პირობებში რჩებოდა. ასე რომ, გაციებისა და გრიპის გადამტანიც არავინ იყო. მაგალითად, აშშ-ში, სადაც გრიპის ვირუსი ყოველწლიურად კლავს 20-დან 60 ათასამდე ადამიანს (რომელთაგან, სულ მცირე, 200 ბავშვია), გასულ სეზონზე აღნიშნული მიზეზით მხოლოდ ერთი ბავშვი გარდაიცვალა. საერთო ჯამში, სექტემბრიდან მარტის ჩათვლით, მთელ 330-მილიონიან ქვეყანაში გრიპით სულ რაღაც 1500 ადამიანი დაავადდა.
ამ შემოდგომაზე სიტუაცია ფუნდამენტურად განსხვავებულია. განვითარებულ ქვეყნებში, სადაც მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი Covid-19– ის წინააღმდეგ უკვე აიცრა, ხელისუფლება შემზღუდველ ზომებს თანდათან აუქმებს. ბავშვები სკოლებში ბრუნდებიან, უფროსები კი – ოფისებსა და რესტორნებში. შესაბამისად, გასაკვირი არც არის, რომ გაციების შემთხვევების სტატისტიკაც გაიზარდა.
ამის პარალელურად, მსოფლიო კორონავირუსის პანდემიის ახალი ტალღისთვის ემზადება. ”ჩვენ ერთდროულად ორი რესპირატორული ვირუსის ეპიდემიის საფრთხის წინაშე ვდგავართ. ამის შედეგად, ჯანდაცვის სისტემა გადაიტვირთება და პაციენტთა ნაკადს ვეღარ გაუმკლავდება“, – გვაფრთხილებს ჰარვარდის უნივერსიტეტის მედიცინის სკოლის პროფესორი, დანიელ სოლომონი. ამ პროგნოზს ექსპერტ-ეპიდემიოლოგების უმეტესობა ეთანხმება. მათი განმარტებით, ცხოვრების ძველ რიტმთან დაბრუნებას ჩვეული ინფექციების დაბრუნებაც აუცილებლად მოჰყვება.
უბედურება არასდროს მოდის მარტო
“რასაკვირველია, წინასწარ ვერაფერში იქნები დარწმუნებული, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ამ ზამთარში ჩვენ გვექნება გრიპისა და HRSV ვირუსის (რესპირატორულ-სინციტიალური ვირუსი) შემთხვევების მნიშვნელოვანი ზრდა, რომელიც ქვედა სასუნთქ გზებზე ზემოქმედებს”, – აცხადებს ბრისტოლის უნივერსიტეტის ფიჭური და მოლეკულური მედიცინის სკოლის ვირუსოლოგიის პროფესორი, დევიდ მეთიუსი. ეს იმას ნიშნავს, რომ დღე-დღეზე დაბრუნდება ორი ვირუსი, რომლებიც წინა ზამთარში (შემზღუდველი ზომებით) იყო ჩახშობილი.
მათ, ვისაც სეზონური გრიპის არ ეშინია და შედარებით უსაფრთხო დაავადებად მიიჩნევს, პროფესორი მეთიუსი სტატისტიკას ახსენებს. სწორედ ამ „უვნებელი“ ვირუსით (და მასთან დაკავშირებული გართულებებით) ყოველწლიურად დაახლოებით 650 ათასი ადამიანი იღუპება. ასე რომ, მისი თქმით, ამ ორი ინფექციის სათანადოდ ვერ ან არ შეფასება, ყოვლად დაუშვებელია.
განსაკუთრებული რისკის ქვეშ არიან ქრონიკული დაავადებების მქონე ხანდაზმული ადამიანები (პანდემიის ფონზე კი ისინი ორმაგად დაუცველები არიან) და ბავშვები, რომელთაც იმუნიტეტი ჯერ არ გამყარებიათ. კორონავირუსისგან განსხვავებით, რომელიც მცირე ასაკში შედარებით მარტივად გადააქვთ, პატარებს გაცილებით მაღალი შანსი აქვთ, რომ სეზონური გრიპით სერიოზულად დაავადდნენ და საავადმყოფოში მოხვდნენ. “გრიპის ვირუსის მქონე ბავშვები რომ რეანიმაციულ განყოფილებებში ხვდებიან, ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა“, – ამბობს დევიდ მეთიუსი. „რა თქმა უნდა, ახალგაზრდა და ჯანმრთელი ადამიანებისთვის გრიპი უბრალოდ უსიამოვნო მდგომარეობაა: კარგი რა, ვის არ ჰქონია გრიპი?! თუმცა ჩვენ ისიც ვიცით, რომ სეზონური ვირუსი ყოველწლიურად ათობით და ასობით ათას ადამიანს კლავს, მათ შორის- მოხუცებსა და ჩვილებს. შესაბამისად, ძალიან გაგვიმართლა, რომ გრიპის საწინააღმდეგოდ აცრა შეგვიძლია. თუმცა რესპირატორულ-სინციტიალური ვირუსის შემთხვევაში ეს ასე არ არის. არა და, ვაქცინის შემუშავების პროცესი უკვე რამდენიმე ათწლეულია გრძელდება“, – დასძენს ვირუსოლოგიის პროფესორი.
ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის ინფექციურ დაავადებათა ეპიდემიოლოგიის პროფესორი და ბრიტანეთის მედიცინის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტი, ენ ჯონსონი სხვა პოტენციურ საფრთხეზეც საუბრობს. როგორც ცნობილია, წლიდან წლამდე გრიპი მნიშვნელოვან მუტაციას განიცდის. ზოგჯერ – დაახლოებით 10 წელიწადში ერთხელ – ეს ახალი, უფრო საშიში შტამის გაჩენას იწვევს. მაგალითად, ასე მოხდა 2009 წელს, როდესაც მექსიკაში დაწყებული ღორის გრიპის ეპიდემია გლობალურ მასშტაბებში გადაიზარდა.
ენ ჯონსონის განმარტებით, კარგი ამბავი ის არის, რომ ახალი ლოქდაუნი საჭირო აღარ იქნება. გრიპის წინააღმდეგ საბრძოლველად ჩვენთვის უკვე კარგად ნაცნობი ზომებია იდეალური: ნიღბების ტარება, ხელების რეგულარული და საფუძვლიანი დაბანა, სოციალური დისტანციის დაცვა და რაც მთავარია, ვაქცინაცია. პროფესორი მეთიუსი კი დარწმუნებულია, რომ წელს გრიპის საწინააღმდეგოდ აცრა კარგი და აუცილებელია მათთვისაც, ვისაც ეს აქამდე არასდროს გაუკეთებია, რათა მაქსიმალურად დაიცვან არა მხოლოდ საკუთარი თავი, არამედ – გარშემომყოფებიც.
კორონავირუსის საწინააღმდეგო მასობრივი ვაქცინაციის ფონზე, მეცნიერებმა სპეციალური კვლევაც კი ჩაატარეს იმის გასარკვევად, შესაძლებელია თუ არა ორივე აცრა ზედიზედ მოკლე ინტერვალებით და რომელი შუალედია ოპტიმალური. პასუხი ცალსახაა – შეგიძლიათ ერთ დღეშიც კი გაიკეთოთ. „რასაკვირველია, არცერთ ვაქცინას არ შეუძლია დაავადებისგან გარანტირებული და სრული დაცვა უზრუნველყოს. თუმცა ეს საავადმყოფოში მოხვედრისგან აუცილებლად დაგიცავთ. ასე რომ, დაცვის ყველაზე ეფექტიანი მეთოდის იგნორირება, ნებისმიერ შემთხვევაში, დაუშვებელია“, – აცხადებს პროფესორი მეთეუსი. თავად აცრას კი მეცნიერი მანქანაში ღვედის გაკეთებას ადარებს. ”როდესაც მანქანაში სხდებით და უსაფრთხოების ღვედს იკეთებთ, ამას იმიტომ ხომ არ ჩადიხართ, რომ ავარიაში მოხვედრას აპირებთ? და არც იმიტომ, რომ ღვედი გარანტიას გაძლევთ, თითქოს უბედურ შემთხვევას აუცილებლად გადაურჩებით ან სერიოზულად არ დაშავდებით. თქვენ ღვედს იკეთებთ იმიტომ, რომ თუ მოულოდნელად ავარიაში მოჰყევით, უსაფრთხოების ქამარი წარმატებული შედეგის ალბათობას ზრდის“, – დასძენს მეცნიერი.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
ბავშვების ვაქცინაციასთან დაკავშირებით, შესაძლებელია, რომ დავიწყოთ რისკის ჯგუფში მყოფი 12-15 წლის ბავშვების ვაქცინაცია „ფაიზერით“. ესენი არიან ბავშვები, რომლებსაც აქვთ თანდაყოლილი დაავადებები, ნერვული სისტემის თანდაყოლილი პათოლოგიები ან ქრონიკული დაავადებები, – ამის შესახებ იმუნიზაციის ტექნიკურ მრჩეველთა ჯგუფის ხელმძღვანელმა, ივანე ჩხაიძემ განაცხადა.
„12-15 წლამდე ასაკის ბავშვების ვაქცინაციის საკითხი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა, რომელიც აუცილებლად უნდა იყოს განხილული. ძალიან ბევრმა ქვეყანამ ეს ნაბიჯი ჯერ კიდევ მაისში გადადგა. ისინი ემზადებოდნენ სწავლის დაწყებისთვის, რათა მათ ბავშვებთან ყოფილიყო მაქსიმალურად შემცირებული ინფიცირების რისკი. აშშ „ფაიზერის“ ვაქცინის კლინიკური კვლევების შედეგებს უკვე აგზავნის და ამ კვლევებში წერია, რომ 5-12 წლის ასაკის ბავშვების ვაქცინაცია უსაფრთხოა. აშშ მალე შეიტანს განაცხადს ამ ასაკობრივი ჯგუფის ვაქცინაციის თანხმობაზე. ისინი ელოდებიან, რომ ეს თანხმობა წლის ბოლომდე იქნება მიღებული. წლის ბოლომდე ამ ორივე ასაკობრივ ჯგუფში დაწყებული იქნება ვაქცინაცია. იმედი მაქვს, რომ ხვალ იქნება განხილული ეს საკითხები. ბავშვების ვაქცინაციასთან დაკავშირებით, შესაძლებელია, რომ დავიწყოთ რისკის ჯგუფში მყოფი 12-15 წლის ბავშვების ვაქცინაცია „ფაიზერით“. ესენი არიან ბავშვები, რომლებსაც აქვთ თანდაყოლილი დაავადებები, ნერვული სისტემის თანდაყოლილი პათოლოგიები ან ქრონიკული დაავადებები. მეორე ვერსიაა, რომ ჯანმრთელობის სტატუსის მიუხედავად, 12-15 წლის ყველა ბავშვს შევთავაზოთ ვაქცინაცია. ან ერთი, ან მეორე სცენარის მიღების შემთხვევაში, უკვე ძალიან მალე, ალბათ, რამდენიმე დღეში გამოვაცხადებთ, რომ 12 წლის ბავშვებში ვაქცინაციის დაწყება შესაძლებელია“, – აცხადებს ივანე ჩხაიძე.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ მალარიის საწინააღმდეგო პირველი ვაქცინა დაამტკიცა.
ახალი ვაქცინა ფარმაცევტული კომპანია GlaxoSmithKline-ს მიერაა დამზადებული და “Mosquirix” ეწოდება.
ვაქცინა ეხმარება ბავშვის იმუნურ სისტემას, წინ აღუდგეს მალარიის კოღოსგან ინფიცირებას.
WHO-ს მალარიის გლობალური პროგრამის დირექტორის, პედრო ალონსოს განცხადებით, უსაფრთხო და შედარებით ეფექტიანი ვაქცინის შექმნა, რომლის ტრანსპორტირებაც ადვილია, არის “ისტორიული მოვლენა”.
მალარია ინფექციური დაავადებაა, რომელიც პარაზიტს გადააქვს. დაავადება ძირითადად აფრიკის კონტინენტზეა გავრცელებული. აღნიშნული დააავდება წელიწადში 400 ათასზე მეტ ადამიანს კლავს, რომელთა აბსოლუტური უმრავლესობა აფრიკის კონტინენტიდანაა.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
“მიმდინარე კვირაში იმუნიზაციის საბჭოს სხდომა გაიმართება, სადაც 12 წელს ზემოთ ასაკის მოზარდების აცრის საკითხი გადაწყდება”, – ამის შესახებ დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის დირექტორმა ამირან გამყრელიძემ უწყებათშორისი საბჭოს სხდომის შემდეგ გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადა.
“ამ კვირაში, სავარაუდოდ, ზეგ იქნება იმუნიზაციის საბჭოს სხდომა… სამეცნიერო საბჭო მისული ვართ კონსენსუსამდე 12 წელს ზემოთ მოზარდების აცრებთან დაკავშირებით და ე.წ. ბუსტერ დოზებზე. ვფიქრობ, ეს იქნება ამ კვირის განმავლობაში სიახელე“, – განაცხადა ამირან გამყრელიძემ.
შეგახსენებთ, რომ დღეისთვის საქართველოში იმუნიზაცია დაშვებულია 16 წლის ზემოთ ასაკის მოქალაქეებში.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
ტკიპა ადამიანისთვის საშიში 50-ზე მეტი ინფექციის გადამტანია. მათ შორის ყველაზე სახიფათო და გავრცელებულია ტკიპისმიერი ენცეფილიტი და ლაიმის დაავადება, იგივე ბორელიოზი. ორივე მათგანს ადამიანის პარალიზებისა და სიკვდილის გამოწვევაც კი შეუძლია. როგორც წესი, ტკიპები აპრილიდან ოქტომბრამდე აქტიურდებიან, ყველაზე საშიში პერიოდი კი არის მაისი და ივნისი. თუმცა ტკიპამ დეკემბერშიც შეიძლება გიკბინოთ, თუკი ის თქვენი ძაღლის ბეწვში ჩასახლდება.
ტკიპის ნაკბენით გამოწვეული დაავადებები იკურნება?
ლაიმის დაავადება იკურნება, განსაკუთრებით კი ადრეულ სტადიაზე. რაც შეეხება ტკიპისმიერ ენცეფალიტს, სპეციალისტების აზრით, მისგან თავდაცვის საუკეთესო საშუალება არის ვაქცინაცია, რომელიც, სასურველია, ზამთარში ან შემოდგომაზე გაკეთდეს. საერთაშორისო სამედიცინო ცნობარებში წერენ, რომ სპეციფიკური მკურნალობის კურსი მათთვის, ვინც უკვე ენცეფალიტით დაავადებულია, არ არსებობს. მკურნალობენ მხოლოდ სიმპტომებს.
თუ ტკიპამ მიკბინა, ინფიცირების ალბათობა მაღალია?
ზუსტად ამის განსაზღვრა, რთულია. თუმცა, შეიძლება ითქვას, რომ რისკი საკმაოდ მაღალია. ლაიმის დაავადება გავრცელებულია აშშ-სა და ევროპაში. ის ასევე აღმოჩენილია იაპონიაში, ჩინეთში, რუსეთსა და მონღოლეთში. დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის ინფორმაციით, ლაიმის დაავადება საქართველოსთვის ენდემურია და წლებია უკვე ფიქსირდება. შემთხვევები ძირითადად აღწერილია ქვეყნის ცენტრალურ და ზღვისპირა რეგიონებში.
როგორ დავიცვა თავი ტკიპისგან?
ტკიპის ნაკბენისგან თავის დასაცავად სპეცილისტების რჩევაა, ერიდოთ ტყეებს, ბუჩქებსა და მაღალ ბალახებს. თუ მაინც მოხვდით ასეთ ადგილებში, სასურველია შესაბამისად გეცვათ და ყურადღებით იყოთ, სადმე ტკიპა ხომ არ არის. გასეირნების შემდეგ კი, სასურველია, შხაპი მიიღოთ და თქვენი სხეული ყურადღებით დაათვალიეროთ.
რას ნიშნავს შესაბამისად ჩაცმა?
ტყეში ან ბალახოვან ადგილებში სეირნობის დროს, რეკომენდებულია მაქსიმალურად დახურული ტანსაცმლის ტარება. ეს არის მაღალყელიანი ფეხსაცმელი, გრძელსახელოებიანი პერანგი და ქუდი. ერთი მხრივ, რაც უფრო ბევრი რამ გაცვიათ, მით უფრო დიდი დრო სჭირდება ტკიპას, რომ თქვენს კანამდე მიაღწიოს. მაგრამ მეორე მხრივ, ასე უფრო იოლია მისთვის სადმე დამალვა და მოგვიანებით კბენა. ამიტომ სახლში დაბრუნების შემდეგ ტანსაცმელიც ყურადღებით უნდა დაათვალიეროთ.
ჩემს სხეულზე ტკიპა აღმოვაჩინე. რა ვქნა?
პანიკაში არ ჩავარდეთ. თუ ტკიპა ჯერ არ არის კანზე მიკრული, ფრთხილად მოიშორეთ. თუ ტყეში ხართ, შეგიძლიათ მწერი იქვე გადააგდოთ, სახლში კი უმჯობესია ის ასანთით დაწვათ.
თუ ტკიპამ უკვე გიკბინათ და კანზეა მიკრული, სჯობს მიმართოთ ექიმს. მაგრამ პრობლემა ის არის, რომ ეს უნდა გააკეთოთ რაც შეიძლება სწრაფად. რაც უფრო ცოტა დროს გაატარებს ტკიპა თქვენს კანზე, მით ნაკლებად დააზიანებს ის კანს და ნაკლებია ინფიცირების ალბათობაც. ყველაზე მოსახერხებელია, რომ ტკიპა კანს წვრილი პინცეტით მოაშოროთ. ჩაეჭიდეთ მწერს კანთან რაც შეიძლება ახლოს და მტკიცე, მაგრამ არა სწრაფი მოძრაობით კანის საპირისპირო მიმართულებით ამოწიეთ. მთავარია, ტკიპა არ დაანაწევროთ, რათა მისი ნაწილი კანში არ ჩარჩეს. ტკიპის მოშორება წვრილი ძაფითაც შეგიძლიათ. მარყუჟს მოარგებთ მწერს და ფრთხილად წამოწევთ.
ტკიპის მოშორების შემდეგ ნაკბენ ადგილს დეზინფექცია ჩაუტარეთ. მთავარია, მწერს არ წაუსვათ ფრჩხილის ლაქი ან ფენი არ მიუშვიროთ – ეს მცდარი ხალხური მეთოდები ინფექციის რისკს ზრდის.
ტკიპამ მიკბინა, აცრა გაკეთებული არ მაქვს. როგორ მოვიქცე?
სასურველია, მიმართოთ ექიმს. ასევე შეგიძლიათ დააკვირდეთ ნაკბენი ადგილის სიწითლეს, ხომ არ გაქვთ ციებ-ცხელების შეგრძნება ან სხვა სიმპტომები, რომლებიც ლაიმის დაავადებას და ტკიპისმიერ ენცეფალიტს ახასიათებს.
იმის გასარკვევად კი, ტკიპა ინფექციურია თუ არა, სპეციალურ ლაბორატორიებს უნდა მიმართოთ. იქამდე კი მწერი ცოცხლად უნდა შეინახოთ სუფთა ჭურჭელში. თუმცა უნდა გახსოვდეთ, რომ თუ თქვენ ტკიპის გამოკვლევას კბენიდან 4 დღის განმავლობაში ვერ მოახერხებთ, მერე მას აზრი აღარ აქვს.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”
