მედიცინა

ავსტრალიელი მეცნიერების მიერ ჩატარებული კვლევის შესახებ უნდა მოგიყვეთ, რომლის შედეგებსაც დიდი გამოხმაურება მოჰყვა და რომლის მიხედვითაც –  თუ ორსულობის დროს ქალის ორგანიზმში ქიმიური ნაერთის, ბისფენოლ A-ს (იგივე BPA) დონე ნორმაზე 3-ჯერ მეტია,  იმის რისკი რომ ბავშვს მომავალში აუტისტური სპექტრის აშლილობის დიაგნოზი დაუსვან 3-ჯერ იზრდება.

აუტიზმი ფსიქიკის  ისეთი აშლილობაა, რომელიც პიროვნების სხვა ადამიანებთან ურთიერთობის უნარსა და ქცევას აზიანებს.  აუტისტურის სპექტრის მქონე ადამიანები ხშირად იკეტებიან საკუთარ თავში. ასევე, მას ახასიათებს ისეთი სიმპტომები, როგორებიცაა რეალობისგან მოწყვეტა, სოციალური ინტერაქციის ნაკლებობა, განმეორებითი მოძრაობები, მომატებული მგრძნობელობა სინათლის, ხმის და შეხების მიმართ და ა.შ.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, მსოფლიო მასშტაბით აუტიზმის დიაგნოზი 75 მილიონ ადამიანს აქვს. მამრობით სქესში აუტიზმის გავრცელება 4-ჯერ მაღალია, ვიდრე მდედრობითში.

კვლევის ფარგლებში მეცნიერები 600-ზე მეტი ჩვილის განვითარების პროცესს აკვირდებოდნენ.ისინი გამუდმებით ამოწმებდნენ, რამდენად დიდი იყო ბისფენოლის დონე ორსულებში. აღმოჩნდა, რომ იმ დედების  შვილებს რომელთა ორგანიზმშიც, ორსულობის დროს,  ბისფენოლ A-ის დონე ნორმას აჭარბებდა, 3-ჯერ უფრო ხშირად უსვამდნენ აუტიზმის დიაგნოზს.  ეს მაჩვენებელი 6-ჯერ იზრდება ბიჭების შემთხვევაში.

ბისფენოლ 1 იგივე BPA ქიმიური ნაერთია, რომელსაც პლასტმა­სას გა­სა­მაგ­რებ­ლად და ლი­თო­ნე­ბის და­ჟან­გვის თა­ვი­დან ასა­ცი­ლებ­ლად იყენებენ.  ის გვხდება პლასტამასაც წყლის ბოთლებში, შესაფუთ მასალებში, სამზარეულოს აქსესუარებში, პოლიეთილენის პაკეტებში, ბავშვის სათამაშოებში, ქაღალდის ქვითრებში და ა.შ.

სამედიცინო სფეროს წარმომადგენლების თქმით, ბისფენოლ A-ის ორგანიზმიდან გამოდევნა საკმაოდ რთულია. ეს ნივთიერება ორგანიზმში დიდი ხნის განმავლობაში რჩება.  მას შეუძლია გამოიწვიოს ისეთი პრობლემები, როგორებიცაა: რეპროდუქციული სისტემის ფუნქციის დაქვეითება, სქესობრივი მომწიფების დაჩქარება, ჰორმონალური დარღვევები, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებები – ასევე, ის უარყოფითად აისახება ტვინის მუშაობაზე.  მეცნიერების თქმით, ადამიანის ორგანიზმში ამ ნივთიერების სიჭარბე, შესაძლოა,  მეორე ტიპის დიაბეტისა და ონკოლოგიური დაავადებების განვითარების მიზეზიც გახდეს.

აღსანიშნავია, რომ 2010 წელს აშშ-ში ”ბისფენოლ A” ჯანმრთელობისთვის საშიშ ნივთიერებად აღიარეს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ექსპერიმენტულმა კიბოს ვაქცინამ,რომელიც პერსონალიზებულ მიდგომას ეფუძნება, ეფექტურობა აჩვენა თირკმლის კიბოს მესამე და მეოთხე სტადიის მქონე პაციენტებში.

კვლევა ჩატარდა Dana-Farber-ის კიბოს ინსტიტუტის,ჰარვარდის სამედიცინო სკოლის და იელის კიბოს ცენტრის მიერ.

ექსპერიმენტში მონაწილეობა მიიღო ცხრა პაციენტმა,რომლებმაც ოპერაციის შემდეგ მიიღეს ვაქცინა, შექმნილი მათი სპეციფიკური მუტაციების მიხედვით. ვაქცინამ გამოიწვია ძლიერი იმუნური პასუხი, T უჯრედების რაოდენობის 166-ჯერ გაზრდით. ვლევის შედეგების მიხედვით, საშუალოდ 34.7 თვის შემდეგ ყველა პაციენტი რჩებოდა კიბოსგან თავისუფალი.

მიუხედავად იმისა, რომ პირველი შედეგები იმედის მომცემია, მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ საჭიროა უფრო მასშტაბური კვლევები, ვაქცინის ეფექტურობის საბოლოოდ დასამტკიცებლად.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

მიოკარდიუმის ინფარქტი არის სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობა, რომელიც დაკავშირებულია სისხლის მიმოქცევის ნაწილობრივ ან სრულ დარღვევასთან, გულის არტერიაში. ამ მიზეზით ხდება გულის კუნთის – მიოკარდიუმის ნეკროზი. მარტივად რომ ვთქვათ, გულს აღარ აქვს საკმარისი სისხლი ნორმალური ფუნქციონირებისთვის. ამის მიზეზები განსხვავებულია, მათგან ყველაზე გავრცელებულია სისხლძარღვების კედლებზე ათეროსკლეროზული ნადები. ისინი ავიწროებენ ჭურჭლის სანათურს, რაც იწვევს სისხლის ნაკადის შემცირებას.

გარდა ამისა, არსებობს ფსიქოლოგიური მიზეზები, მაგალითად, მძიმე სტრესმა შეიძლება გამოიწვიოს გულის შეტევა. ეს ხდება იმის გამო, რომ სტრესის პირობებში, ნერვული და ჰორმონალური სისტემები, რომლებიც აკონტროლებენ სისხლის ნაკადს, გაუმართავია, რაც იწვევს გულის ფუნქციონირების დარღვევას. მეცნიერთა ახალი კვლევა ვარაუდობს, რომ ყველა ამ მიზეზის მიუხედავად, გულის შეტევის პროგნოზირება შესაძლებელია მწვავე ფაზამდე ექვსი თვით ადრე.

გულის შეტევის რისკის განსაზღვრა სისხლის ანალიზის გამოყენებით

მკაფიო მიზეზშედეგობრივი კავშირი სტრესსა და გულის შეტევას შორის დადგენილი არ არის. თუმცა, სტატისტიკა აშკარად მიუთითებს, რომ მძიმე სტრესი ზრდის მომავალში გულის შეტევის ალბათობას. ასევე, როგორც ადრე ვთქვით, ინფარქტის რისკს ზრდის უძილობა, ცუდი ჩვევები, არასწორი კვება და ა.შ. ყოველივე ზემოთქმულიდან შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ინფარქტის მიზეზი ყოველთვის აქვს, ანუ ის მოულოდნელად არ ხდება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მისი პროგნოზირება შესაძლებელია.

თეორიულად, რისკფაქტორების იდენტიფიცირება შესაძლებელია სისხლის ტესტის გამოყენებით. სტრესი, მეტაბოლური დარღვევები და ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები ყოველთვის გავლენას ახდენს სისხლის შემადგენლობაზე, ამიტომ მათი აღმოჩენა შესაძლებელია გარკვეული მოლეკულებით. თუმცა, მეცნიერებამ ჯერ არ იცის, რა ფაქტორები მიუთითებს ინფარქტის რისკზე, ანუ უცნობია, კონკრეტულად რა უნდა ვეძებოთ სისხლის შემადგენლობაში.
თუმცა, ამ მიმართულებით მუშაობა დიდი ხანია მიმდინარეობს და გარკვეული შედეგები უკვე მიღწეულია.  აღმოჩენილი მოლეკულები მიუთითებს გულის შეტევის რისკზე გრძელვადიან პერსპექტივაში – ხუთიდან ათ წლამდე. ეს კარგი შედეგია, მაგრამ ეს პროგნოზი საკმაოდ ბუნდოვანია.

როგორ განვსაზღვროთ გულის შეტევა

მეცნიერთა საერთაშორისო ჯგუფმა დაისახა ამოცანა, ეპოვათ მოლეკულები, რომლებიც გამოავლენდნენ გულის შეტევის რისკს მოკლევადიან პერიოდში – რამდენიმე თვეში ან მაქსიმუმ ექვს თვეში. ფაქტია, რომ ინფარქტის წინაპირობები ზოგჯერ ძალიან სწრაფად ვითარდება, ფაქტობრივად, რამდენიმე თვეში. მაგალითად, გულის შეტევა ძლიერი სტრესის შემდეგ ძალიან სწრაფად ვითარდება.
ასეთი რისკფაქტორების საპოვნელად მეცნიერებმა გააანალიზეს ორი ათასზე მეტი ადამიანის სისხლის შემადგენლობა ევროპის სხვადასხვა ქვეყნიდან. არცერთ ამ ადამიანს არ ჰქონდა მნიშვნელოვანი გულ-სისხლძარღვთა დაავადება. თუმცა, ანალიზისთვის სისხლის დონორობიდან ექვსი თვის განმავლობაში 420 ადამიანს დაემართა გულის შეტევა.

ექვსი თვის შემდეგ, კვლევის ავტორებმა შეადარეს მათ სისხლი, ვისაც ჰქონდა გულის შეტევა და მათი, ვისაც არ ჰქონდა. კერძოდ, მეცნიერებმა გააანალიზეს მეტაბოლიზმში ჩართული 817 ცილა და ათასზე მეტი მოლეკულა. საბოლოოდ მათ შეძლეს 48 ცილისა და 43 მოლეკულის (მეტაბოლიტის) აღმოჩენა, რომლებიც მხოლოდ იმ ადამიანების სისხლში იყო, ვისაც ინფარქტი ჰქონდა. ანუ მიუთითებენ გულის შეტევაზე მწვავე სტადიამდე ექვსი თვით ადრე. ამის შესახებ კვლევები ჟურნალ Nature Cardiovascular Research-ში გამოქვეყნდა. მართალია, ცილებისა და მეტაბოლიტების გარდა, ინფარქტის რისკის დიაგნოსტიკისთვის ასევე საჭიროა მონაცემები ადამიანის სქესისა და ასაკის შესახებ. სრულად

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სოციალურ ქსელში გავრცელებულ ვიდეოში ექიმი აღნიშნავს, რომ სისხლს ტატუ არ წამლავს და არც სისხლის გაცემა არ არის აკრძალული.

თუმცა არჩილ მარშანია გამონაკლის შემთხვევაზე მიუთითებს.

„არანაირი სისხლი არ იწამლება ტატუს გაკეთების შემდეგ. უბრალოდ, რადგან ახალ გაკეთებულ ტატუზე შეიძლება გარკვეული სახის ინფექცია შეიჭრას, ამისთვის არსებობს რამდენიმე თვიანი მოცდის პერიოდი. სხვადასხვა ქვეყნებში ლიცენზირებულ ტატუ სალონებში ეს პერიოდიც კი არ არის საჭირო“, – აღნიშნავს ექიმი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”