მედიცინა

შეერთებული შტატები მეორე ქვეყანა გახდა გაერთიანებული სამეფოს შემდეგ, სადაც ამერიკული ფარმაცევტული კომპანია Pfizer-სა და გერმანული BioNTech-ის მიერ ერთობლივად შექმნილი კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის გამოყენებით მოსახლეობის ვაქცინაცია დაიწყეს.

მოქალაქე, რომელსაც ვაქცინაცია აშშ-ში ერთ-ერთ პირველს ჩაუტარდა, მედდა სანდრა ლინდსია.

„თავს კარგად ვგრძნობ. არაფერი მტკივა, არ ვგრძნობ დაღლილობას, არ მტკივა სახსრები და კუნთები. ჩემთან აცრას გვერდითი მოვლენები არ ჰქონია“, – განაცხადა ლინდსმა.

აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის გადაუდებელი გამოყენების ნებართვა გასული კვირის პარასკევს გასცა.

აშშ-ში აპრილამდე 100 მილიონი ადამიანის ვაქცინაცია იგეგმება.

Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინით მოსახლეობის ვაქცინაცია კანადაშიც დაიწყო. პირველი მოქალაქე, რომელსაც ქვეყანაში კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო აცრა გაუკეთეს მოხუცებულთა სახლის თანამშრომელი ანიტა ქუიდანგენია. მას ვაქცინაცია ტორონტოს ერთ-ერთ კლინიკაში ჩაუტარდა.

ქვეყანაში, პირველ ეტაპზე, ჯანდაცვის მუშაკებისა და მოხუცთა თავშესაფრების ბენეფიციარებისა და თანამშრომლების ვაქცინაცია იგეგმება.

კანადა მიმდინარე კვირაში ვაქცინის 30 000 დოზას მიიღებს, წლის ბოლომდე კი ქვეყანაში Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინის 249 000 დოზა იქნება ხელმისაწვდომი.

ვაქცინაზე ჩატარებულმა კლინიკურმა ცდამ აჩვენა, რომ ის დაინფიცირებისგან ადამიანების 95%-ს იცავს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის მდივნის, მეთ ჰენკოკის განცხადებით, დიდ ბრიტანეთში მეცნიერებმა კორონავირუსის ახალი სახეობა აღმოაჩინეს.

„ჩვენი გენეტიკოსების წყალობით, რამდენიმე დღის წინ კორონავირუსის ახალი სახეობა აღმოვაჩინეთ, რომელიც ინგლისის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში ვირუსის სწრაფ გავრცელებას შეიძლება უკავშირდებოდეს. პირველადმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ვირუსის ახალი სახეობა უფრო სწრაფად ვრცელდება“, – განაცხადა დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის მდივანმა.

მეთ ჰენკოკმა ასევე აღნიშნა, რომ ამ ეტაპზე მეცნიერები არ მიიჩნევენ, რომ კორონავირუსის ახალი სახეობა უფრო მწვავე დაავადებას იწვევს ან ვაქცინა მასზე გავლენას არ ახდენს.

„ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას უკვე შევატყობინეთ ვირუსის ახალი სახეობის თაობაზე. ბოლო თვეების განმავლობაში, კორონავირუსის მსგავსი სახეობები ევროპის სხვა ქვეყნებშიც დაფიქსირდა“, – განაცხადა დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის მდივანმა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

კორონავირუსი არა მხოლოდ რისკს უქმნის დიაბეტით დაავადებულ ადამიანებს, არამედ, ის სრულიად ჯანმრთელ ადამიანებში, შესაძლოა, დიაბეტის გამოწვევის მიზეზიც გახდეს, – ამის შესახებ მსოფლიოს რამდენიმე მეცნიერის წერილშია აღნიშნული, რომელიც ჟურნალ  New England Journal of Medicine-შია გამოქვეყნებული.

როგორც ცნობილია, არსებობს დიაბეტის ორი ძირითადი ტიპი :

• დიაბეტი ტიპი 1-ის დროს ვერ ხდება ორგანიზმში ინსულინის გამომუშავება. ამის მიზეზი ავტოიმუნური პროცესია. ჯანმრთელ ადამიანში იმუნური სისტემა იცავს ორგანიზმს უცხო მიკროორგანიზმებისაგან, ხოლო საკუთარ ქსოვილებს არ აზიანებს. შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 1-ის დროს იმუნური სისტემა ვერ ასხვავებს საკუთარ ინსულინის წარმომქმნელ ბეტა უჯრედებს უცხოსგან,  შეცდომით თავს ესხმის საკუთარ ქსოვილს და ანადგურებს მას.   შესაბამისად, ორგანიზმში ვეღარ გამომუშავდება ჰორმონი ინსულინი
• ტიპი 2 დიაბეტით დაავადებულ პაციენტებში ინსულინი გამომუშავდება და ზოგ შემთხვევაში ნორმაზე მაღალიც კი არის, თუმცა პერიფერიული ქსოვილების მგრძნობელობა ინსულინის მიმართ დაქვეითებულია. ამას ინსულინორეზისტენტობა ეწოდება. ამ დროს კუნთოვანი ქსოვილი, ცხიმოვანი ქსოვილი და ღვიძლი ვერ პასუხობს ინსულინის მიერ მოტანილ ინფორმაციას და საჭიროა ინსულინის ბევრად უფრო მაღალი დონე, რომ მოხდეს ინფორმაციის მიტანა სამიზნე ქსოვილებამდე.

COVID-19 -ის პანდემიამდე აღმოსავლეთ აზიაში არსებობდა SARS-ის ეპიდემია  (2002-04), რომელიც ასევე კორონავირუსისგან იყო გამოწვეული. აღსანიშნავია, რომ არსებობს დადასტურებული შემთხვევები, როდესაც ადამიანებს, რომლებსაც SARS-ის გამო პნევმონია ჰქონდათ, მწვავე დიაბეტი განუვითარდათ. ბევრ შემთხვევაში დიაბეტი 3 წლის განმავლობაში ინკურნებოდა, პაციენტების 10 პროცენტში კი დაავადება შენარჩუნდა.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ COVID-19 -ისა და SARS-ის გამომწვევი კორონავირუსი უჯრედებში ერთნაირად აღწევს. ვირუსი ებმევა ანგიოტენზინ კონვერტაზას (ACE2) რეცეპტორებს, რომლებიც მრავლად არიან ფილტვებში, თირკმელსა და პანკრეასის კუნძულოვან უჯრედებში.

მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ პანკრეასის კუნძულოვან უჯრედებში მოხვედრისთანავე COVID-19-ი არღვევს უჯრედების ნორმალურ მუშაობას, რაც იწვევს პათოლოგიებს იმ  მეტაბოლურ გზებში, რომლებიც ინარჩუნებენ სისხლში გლუკოზას ინსულინის სეკრეციის გზით. მეცნიერები ასევე ვარაუდობენ, რომ შესაძლოა, ვირუსის უჯრედებში შეჭრა მწვავე ანთებასაც იწვევდეს, რომელიც პანკრეასის კუნძულოვან უჯრედებს კლავს.

კითხვაზე, იწვევს თუ არა  COVID-19-ი დიაბეტს, პასუხი არის : ჯერ ზუსტად არ ვიცით. მეცნიერების წერილში მხოლოდ ვარაუდებზეა საუბარი. უცნობია ისიც, რომელი ტიპის დიაბეტს იწვევს ახალი კორონავირუსი : ტიპი 1-ს, ტიპი 2-ს თუ დიაბეტის ახალ ფორმას.

მეცნიერები საკმარისი მონაცემების შეგროვების აუცილებლობაზე საუბრობენ იმისთვის, რომ ზუსტად დადგინდეს, არსებობს თუ არა კავშირი COVID-19-სა და დიაბეტებს შორის და თუ ეს კავშირი არსებობს, საჭიროა, გაირკვეს, თუ ზუსტად როგორ აზიანებს COVID-19-ი ორგანიზმს, ვინაიდან, მათი განმარტებით, ამ კითხვაზე პასუხის გაცემას  მკურნალობის ეფექტური მეთოდუს შესაქმნელად დიდი მნიშვნელობა აქვს.

წყარო : sciencealert.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

გაერთიანებულ სამეფოში მოსახლეობის მასობრივი ვაქცინაციის პროგრამა დაიწყო და პირველი მოქალაქე, რომელიც კომპანიების, Pfizer-სა და BioNTech-ის მიერ შექმნილი კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინით აცრეს, 90 წლის მარგარეტ ქინანი გახდა.

Pfizer/BioNTech-ის ვაქცინით პირველ რიგში 80 წელს გადაცილებული პირები, მედიკოსები და მოხუცთა თავშესაფრების ბენეფიციარები და თანამშრომლები აიცრებიან. ქვეყანაში პირველი კვირის განმავლობაში, საერთო ჯამში, ვაქცინის 800 000-მდე დოზა იქნება ხელმისაწვდომი. საერთო ჯამში კი ქვეყნის მთავრობამ ვაქცინის 40 მილიონი დოზა შეიძინა, რაც 20 მილიონი მოქალაქის ასაცრელადაა საკმარისი.

ფაქტს გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი ბორის ჯონსონი და ქვეყნის ჯანდაცვის მინისტრი მეთ ჰენკოკი გამოეხმაურნენ.

ბორის ჯონსონმა მეცნიერებს, მედიკოსებს და მოქალაქეებს მადლობა გადაუხადა და აღნიშნა, რომ ქვეყანა პანდემიას ერთიანი ძალით დაძლევს.

„დღეს გაერთიანებულ სამეფოში COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია იწყება. მადლობას ვუხდი ჩვენს ჯანდაცვის ეროვნულ სამსახურს, ყველა მეცნიერს, რომლებმაც ბევრი იმუშავეს ვაქცინის შესაქმნელად, ყველა მოხალისეს და თითოეულ იმ ადამიანს, რომელიც სხვების დასაცავად ყველა საჭირო წესს იცავს“, – განაცხადა ჯონსონმა.

ქვეყნის ჯანდაცვის მინისტრი მეთ ჰენკოკმა კი მასობრივი იმუნიზაციის პროგრამის დაწყება „გვირაბის ბოლოს სინათლის“ გამოჩენას შეადარა.

გაერთიანებულ სამეფოში Pfizer/BioNTech-ის მიერ შექმნილი კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინა ოფიციალურად 2 დეკემბერს დაამტკიცეს. კომპანიების ინფორმაციით, მათი ვაქცინის ეფექტურობა 95%-ია.

წყარო : BBC , The Guardian

მასალა მოამზადა : მარიამ ტიელიძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

აშშ-ში, ტენესის შტატში, 2020 წლის ოქტომბრის ბოლოს 27 წლის წინ გაყინული ემბრიონიდან მოლი გიბსონი დაიბადა. ამით მან სულ რაღაც ერთი თვის ასაკში მსოფლიო რეკორდი მოხსნა, რომელიც აქამდე მის დას, ემას ეჭირა – მისი ემბრიონი 24 წლის განმავლობაში იყო გაყინული.

ემბრიონი, რომლისგანაც მოლი დაიბადა, 27 წლის წინ – 1992 წლის ოქტომბერში – გაყინეს და ამ მდგომარეობაში 2020 წლის თებერვლამდე ინახებოდა. თებერვალში ის ტენესიში მცხოვრებმა ოჯახმა იშვილა, რომელიც უშვილობისგან წლები იტანჯებოდა. გაყინული ემბრიონისგან დაორსულების პრაქტიკაზე მათ თავისი მშობლებისგან გაიგეს, რომლებმაც ამის შესახებ ადგილობრივ საინფორმაციოში მოისმინეს. “სწორედ ამიტომ გვინდა ჩვენი ისტორია მსოფლიოს გავუზიაროთ, ჩემს მშობლებს ამის შესახებ ტელევიზიით რომ არ გაეგოთ, ჩვენ ახლა აქ არ ვიქნებოდით” – ამბობს მოლი გიბსონის დედა.

გაყინული ემბრიონიდან პირველად ბავშვი 1978 წელს დაიბადა, ამ დროისთვის კი ამერიკის შეერთებულ შტატებში ახალშობილების 1% სწორედ გაყინული ემბრიონიდან ჩნდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

თუ ადამიანი კორონავირუსით დაინფიცირდა და ეს სახადი დაავადება ვაქცინის შემოსვლამდე მოიხადა, როგორც ამბობენ ასეთ ადამიანს ვაქცინა არ სჭირდება, – ამის შესახებ თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა, ლევან რატიანმა „მაესტროს“ ეთერში განაცხადა.

„კორონავირუსი ტოვებს მყარ იმუნიტეტს. მრავალი დაავადება არსებობს: წითელა, წითურა, რომელიც ვერაგი იყო, მაგრამ კაცობრიობა მოერია.

ერთად დგომით, მოვლა-მზრუნველობით გადავრჩებით, იმედია, ამის რესურსი ჩვენს ერს აქვს. ვიცი, რომ ბევრი ნერვიულობს ამ ვირუსის შესახებ – ვაიმე თუ დაემართა, რა უნდა ვქნა?! დღეს მედიცინაში ამ ვირუსის შესახებ ბევრი რამ ვისწავლეთ, თითქოს მთელმა მედიცინამ და ბიოლოგიურმა სამყარომ სხვა დაავადებები დაივიწყა და ყველა კორონავირუსზე გადაერთო, მაგრამ ამ ეტაპზე ეს აქტუალურია, ახლა ყველას ძირითადი ამოცანაა – ეს ვირუსი დავამარცხოთ“, – განაცხადა ლევან რატიანმა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”