მედიცინა

აშშ-ში, ტენესის შტატში, 2020 წლის ოქტომბრის ბოლოს 27 წლის წინ გაყინული ემბრიონიდან მოლი გიბსონი დაიბადა. ამით მან სულ რაღაც ერთი თვის ასაკში მსოფლიო რეკორდი მოხსნა, რომელიც აქამდე მის დას, ემას ეჭირა – მისი ემბრიონი 24 წლის განმავლობაში იყო გაყინული.

ემბრიონი, რომლისგანაც მოლი დაიბადა, 27 წლის წინ – 1992 წლის ოქტომბერში – გაყინეს და ამ მდგომარეობაში 2020 წლის თებერვლამდე ინახებოდა. თებერვალში ის ტენესიში მცხოვრებმა ოჯახმა იშვილა, რომელიც უშვილობისგან წლები იტანჯებოდა. გაყინული ემბრიონისგან დაორსულების პრაქტიკაზე მათ თავისი მშობლებისგან გაიგეს, რომლებმაც ამის შესახებ ადგილობრივ საინფორმაციოში მოისმინეს. “სწორედ ამიტომ გვინდა ჩვენი ისტორია მსოფლიოს გავუზიაროთ, ჩემს მშობლებს ამის შესახებ ტელევიზიით რომ არ გაეგოთ, ჩვენ ახლა აქ არ ვიქნებოდით” – ამბობს მოლი გიბსონის დედა.

გაყინული ემბრიონიდან პირველად ბავშვი 1978 წელს დაიბადა, ამ დროისთვის კი ამერიკის შეერთებულ შტატებში ახალშობილების 1% სწორედ გაყინული ემბრიონიდან ჩნდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

თუ ადამიანი კორონავირუსით დაინფიცირდა და ეს სახადი დაავადება ვაქცინის შემოსვლამდე მოიხადა, როგორც ამბობენ ასეთ ადამიანს ვაქცინა არ სჭირდება, – ამის შესახებ თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის დირექტორმა, ლევან რატიანმა „მაესტროს“ ეთერში განაცხადა.

„კორონავირუსი ტოვებს მყარ იმუნიტეტს. მრავალი დაავადება არსებობს: წითელა, წითურა, რომელიც ვერაგი იყო, მაგრამ კაცობრიობა მოერია.

ერთად დგომით, მოვლა-მზრუნველობით გადავრჩებით, იმედია, ამის რესურსი ჩვენს ერს აქვს. ვიცი, რომ ბევრი ნერვიულობს ამ ვირუსის შესახებ – ვაიმე თუ დაემართა, რა უნდა ვქნა?! დღეს მედიცინაში ამ ვირუსის შესახებ ბევრი რამ ვისწავლეთ, თითქოს მთელმა მედიცინამ და ბიოლოგიურმა სამყარომ სხვა დაავადებები დაივიწყა და ყველა კორონავირუსზე გადაერთო, მაგრამ ამ ეტაპზე ეს აქტუალურია, ახლა ყველას ძირითადი ამოცანაა – ეს ვირუსი დავამარცხოთ“, – განაცხადა ლევან რატიანმა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სიმსივნე კაცობრიობის ისტორიაში ყველაზე რთულად ამოსაცნობი და სამკურნალოა, ძირითად შემთხვევებში იგი უბედური შემთხვევებით მთავრდება ხოლმე. მსოფლიოს წარმატებული ექიმები, მეცნიერები, ყველა ცდილობს რაც შეიძლება მალე მოიძებნოს სიმსივნესთან საბრძოლველი პრეპარატი ან რაიმე გზა.

ცოტა ხნის წინ sciencealert.com–მა გამოაქვეყნა სტატია, სადაც საუბარია ტექნოლოგიაზე, რომლის განვითარება და წინსვლა აუცილებელია, ახალ პროდუქტს შეუძლია დაადგინოს აქვს თუ არა ადამიანს სიმსივნე, ისევე როგორც გამოცილ ექიმს. ასევე ცნობილია, რომ ახლო მომავალში ხელოვნური ინტელექტის მქონე ახალი პროდუქტი ყველა ადამიანისთვის იქნება ხელმისაწვდომი და ადვილად გამოსაყენებელი, რაც გაზრდის იმ ადამიანების რიცხვს, რომლებმაც სიმსივნე დაამარცხეს.

Sciencealert.com

მასალა მოამზადა : ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ამერიკული კომპანია Moderna-ს მიერ შექმნილმა კორონავირუსის საწინააღმდეგო კანდიდატმა ვაქცინამ 94.5%-იანი ეფექტურობა აჩვენა.

პრეპარატზე ჩატარებულ ცდაში 30 000 ადამიანი მონაწილეობდა, მათგან ნახევარს ვაქცინაცია ორჯერ, 4 კვირიანი შუალედით ჩაუტარდა, დანარჩენს კი – პლაცებო გაუკეთეს.

ანალიზი პირველ 95 დაინფიცირებულზე დაყრდნობით განახორციელეს. აღმოჩნდა, რომ მათგან  კოვიდ 19-ზე ვაქცინაცია მხოლოდ 5-ს ჰქონდა ჩატარებული.

„ახალი პრეპარატის შედეგები გასაოცარია, ეს ნამდვილად დიდებული დღეა“, – განაცხადა Moderna-ს დირექტორმა ტალ ზაკსმა.

გასულ კვირას აშშ-ის წამყვანმა ფარმაცევტულმა კომპანია Pfizer-მა და გერმანულმა კომპანია BioNTech-მა ასევე განაცხადეს, რომ მათ მიერ შექმნილმა ვაქცინამ 90% -იანი ეფექტურობა აჩვენა.

Moderna-ს ვაქცინის ერთ-ერთი უპირატესობა ისაა, რომ მისი შენახვა 2-დან 8 გრადუსამდე ტემპერატურის პირობებში 30 დღის განმავლობაში, -20 გრადუსზე კი – 6 თვის მანძილზეა შესაძლებელი, განსხვავებით Pfizer-სა დ ა BioNTech-ის პოტენციური ვაქცინისგან, რომლის შენახვა და ტრანსპორტირება მხოლოდ -70 გრადუს ცელსიუსზე უნდა მოხდეს, რაც ლოგისტიკურ პრობლემებს ქმნის.

მეორე მნიშვნელოვანი ფაქტი, რაც Moderna-ს ვაქცინასთან არის დაკავშირებული ისაა, რომ ცდის დროს მძიმედ დაინფიცირებული 11 პირიდან აცრა არცერთს არ ჰქონია  გაკეთებული.

მედიკოსები აცხადებენ, რომ ვაქცინა პირველ რიგში აშშ-სთვის იქნება ხელმისაწვდომი, დანარჩენ ქვეყნებს კი რამდენიმე თვიანი ლოდინი მოუწევთ.

Moderna- ს პოტენციური ვაქცინისთვის პრიორიტეტული აშშ-ის ბაზარია. ის აშშ-ს სამთავრობო პროგრამა Operation Warp Speed-ის ნაწილია და აშშ-ის მთავრობისგან 2.48 მილიარდი აშშ დოლარით არის დაფინანსებული.

კომპანიაში იმედოვნებენ, რომ აშშ-სთვის წლის ბოლომდე 20 მილიონი დოზა იქნება ხელმისაწვდომი. მომავალი წლისთვის კი მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნისთვის ვაქცინის 1 მილიარდამდე დოზის მიწოდებას შეძლებენ.

Moderna-ს კანდიდატი ვაქცინა სხვა პოტენციურ ვაქცინებთან შედარებით ძვირია. ზაფხულში კომპანიამ განაცხადა, რომ 1 დოზის ფასი 37 აშშ დოლარი იქნებოდა. შედარებისთვის, Johnson & Johnson-ის პოტენციური ვაქცინის სავარაუდო ფასი 10 აშშ დოლარია, Pfizer-სა დ ა BioNTech-ის ვაქცინის კი – 20 აშშ დოლარი.

აღსანიშნავია, რომ ჯერჯერობით დადასტურებული არაა, თუ რამდენ ხანს გაგრძელდება ვაქცინის ეფექტურობა აცრის შემდეგ, რის გამოც დამატებითი კვლევების ჩატარებაა აუცილებელი.

წყარო : The Guardian ; BBC

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მეცნიერები ამტკიცებენ, რომ ხელოვნურ ინტელექტს კორონავირუსით ინფიცირებული ადამიანების ამოცნობა მხოლოდ ხველის საშუალებით შეუძლია.

კორონავირუსით ინფიცირებულებისა და არაინფიცირებულების ხველას შორის განსხვავების ამოცნობა ადამიანის ყურისთვის შეუძლებელია. მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის მკვლევარებმა კი, ათასობით ნიმუშის ანალიზის შედეგად, დაადგინეს, რომ ხელოვნურმა ინტლექტმა კოვიდინფიცირებული ადამიანები ხველის საშუალებით 98.5 პროცენტიანი სიზუსტით გამოავლინა.

მეცნიერებმა ნერვული ქსელი ResNet50 – ალგორითმი, რომელიც შექმნილია ადამიანის ტვინის მსგავსად მუშაობისთვის – სხვადასხვა ხარისხის ხმის იოგების სიმძლავრით ხმების გარჩევისთვის მოამზადეს.

კიდევ ორი ნერვული ქსელი მომზადდა მეტყველებაში ემოციების დასადგენად, როგორიცაა იმედგაცრუება, ბედნიერება და სიმშვიდე, აგრეთვე ფილტვებისა და სუნთქვის მუშაობის ცვლილებები ხველის დროს.

ამ სამივე მოდელის კომბინაციით მკვლევარებმა შექმნეს ხელოვნური ინტელექტის მოდელი, რომლის საშუალებითაც კოვიდ 19-ის დიაგნოზირება გახდა შესაძლებელი.

წყარო : independent.co.uk

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დიდ ბრიტანეთში მეცნიერები შეეცდებიან დაადგინონ, შესაძლოა თუ არა იაფი ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატის, „ასპირინის“, კოვიდ 19-ით ინფიცირებული პაციენტების სამკურნალოდ გამოყენება.

კერძოდ, ცნობილი მასშტაბური კვლევის RECOVERY-ის ფარგლებში მეცნიერები დაადგენენ, ამცირებს თუ არა „ასპირინი“ კოვიდინფიცირებულ პაციენტებში თრომბის რისკს.

150 მგ „ასპირინს“ ყოველდღიურად 2 000-მდე პაციენტი მიიღებს და მათ მდგომარეობას შეადარებენ სხვა ამავე რაოდენობის პაციენტების მდგომარეობას, რომლებსაც კოვიდ 19-ის სტანდარტული მკურნალობა ჩაუტარდებათ.

ცნობისათვის, „ასპირინი“ პირველი მედიკამენტი არ არის, რომელსაც RECOVERY-ის ფარგლებში გამოცდიან. ამ კვლევამ პირველმა აჩვენა, რომ დექსამეტაზონს, სტეროიდი, რომელიც ასევე იაფი და ხელმისაწვდომია, კოვიდ 19-ით ინფიცირებული მძიმე მდგომარეობაში მყოფი პაციენტების სიცოცხლის გადარჩენა შეუძლია.

კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ მალარიის საწინააღმდეგო პრეპარატს ჰიდროქსიქლოროქინს (პლაქველინი) კოვიდინფიცირებული პაციენტების მკურნალობაში არავითარი სარგებელი ჰქონდა.

ამასთან, სწორედ RECOVERY- ის ფარგლებში გამოცადეს ანტიბიოტიკ „აზითრომიცინისა“ და „რეგენერონის“ ანტისხეულების კოქტეილი, რომელიც აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის სამკურნალოდაც გამოიყენეს.

Reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”