მედიცინა

მითი N1: კი­ბოს გან­ვი­თა­რე­ბას მხო­ლოდ გე­ნე­ტი­კა გა­ნა­პი­რო­ბებს

სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ნა­წილს ჯერ კი­დევ სჯე­რა, რომ კიბო მხო­ლოდ გე­ნე­ტი­კუ­რია. არა­და ის მულ­ტი­ფაქ­ტო­რუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბაა, ანუ მას მრა­ვა­ლი გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზი შე­იძ­ლე­ბა ჰქონ­დეს. ძი­რი­თა­დად კი, მის პრო­ვო­ცი­რე­ბას იწ­ვევს ცხოვ­რე­ბის არა­ჯან­სა­ღი წესი – უმოძ­რა­ო­ბა, მო­წე­ვა, ალ­კოჰო­ლის ჭარ­ბად მოხ­მა­რე­ბა, არა­ჯან­სა­ღი საკ­ვე­ბი. ასე­ვე, რა­დი­ა­ცია, სტრე­სი, და­ბინ­ძუ­რე­ბუ­ლი ჰა­ე­რი და სხვა.

ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის უმე­ტე­სო­ბა სპო­რა­დუ­ლია, ანუ წარ­მო­ი­შო­ბა რა­ი­მე გე­ნე­ტი­კუ­რი წი­ნას­წარ­გან­წყო­ბის გა­რე­შე. ცხა­დია, არ­სე­ბობს გარ­კვე­უ­ლი სიმ­სივ­ნუ­რი პა­თო­ლო­გი­ე­ბიც, რო­მელ­თა გან­ვი­თა­რე­ბა­ში გე­ნე­ტი­კა მარ­თლაც დიდ როლს ას­რუ­ლებს, თუმ­ცა მათი წილი მთელ ონ­კო­პა­თო­ლო­გი­ებ­ში მხო­ლოდ 5-10%-ია. ასეთ ონ­კო­ლო­გი­ურ და­ა­ვა­დე­ბებს მი­ე­კუთ­ვნე­ბა საშ­ვი­ლოს­ნოს ტა­ნის, ძუ­ძუ­სა და საკ­ვერ­ცხის კიბო. გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ, ამ­გვა­რი ოჯა­ხუ­რი ანამ­ნე­ზის დროს არ­სე­ბობს სკრი­ნინ­გის სპე­ცი­ა­ლუ­რი გა­იდ­ლა­ი­ნე­ბი, რო­მელ­თა მი­ზა­ნიც და­ა­ვა­დე­ბის ად­რე­უ­ლი ეტაპ­ზე გა­მოვ­ლე­ნა ან მათი პრე­ვენ­ცი­აა.

მითი N2: მხო­ლოდ ასა­კო­ვა­ნი ადა­მი­ა­ნე­ბი ავად­დე­ბი­ან კი­ბო­თი

ის­ტო­რი­უ­ლად კიბო და, ზო­გა­დად, ავ­თვი­სე­ბი­ა­ნი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის უმე­ტე­სი შემ­თხვე­ვე­ბი, მარ­თლაც, 60-80 წლის ასა­კის მო­სახ­ლე­ო­ბა­ზე მო­დი­ო­და. თუმ­ცა დღეს კი­ბო­თი ავა­დო­ბის გლო­ბა­ლუ­რი სტა­ტის­ტი­კა საკ­მა­ოდ შე­მაშ­ფო­თე­ბე­ლია – გაზ­რდი­ლია კი­ბო­თი ავა­დო­ბა და შემ­ცი­რე­ბუ­ლია დი­აგ­ნოს­ტი­რე­ბის ასა­კი.

თუკი 1990 წელს კი­ბო­თი და­ახ­ლო­ე­ბით 1.8 მი­ლი­ო­ნი ადა­მი­ა­ნი იყო და­ა­ვა­დე­ბუ­ლი, 2019 წელს ამ რი­ცხვმა 3.2 მი­ლი­ონს მი­აღ­წია. ასე­ვე, უკა­ნას­კნე­ლი 30 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში, 80%-ითაა გაზ­რდი­ლი იმ პა­ცი­ენ­ტთა რი­ცხვიც, რო­მელ­თაც ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბის დი­აგ­ნო­ზი 50 წელ­ზე ნაკ­ლებ ასაკ­ში და­ეს­ვათ.

სიმ­სივ­ნე­ე­ბის გა­ა­ხალ­გაზ­რდა­ვე­ბის ზუს­ტი მი­ზე­ზე­ბის და­სა­ხე­ლე­ბა ძნე­ლია, თუმ­ცა გა­მო­ყო­ფენ რამ­დე­ნი­მე მაპ­რო­ვო­ცი­რე­ბელ ფაქ­ტორს, რო­მელ­თა შო­რი­სა­ცაა გა­რე­მოს და­ბინ­ძუ­რე­ბა, რა­დი­ა­ცია, ცხოვ­რე­ბის არა­ჯან­სა­ღი წესი, სტრე­სი, ძი­ლის ნაკ­ლე­ბო­ბა, ორა­ლუ­რი კონ­ტრა­ცეპ­ტი­ვე­ბის ხში­რი გა­მო­ყე­ნე­ბა და სხვა.

მითი N3: ყვე­ლა სიმ­სივ­ნუ­რი და­ა­ვა­დე­ბა იწ­ვევს ტკი­ვილს

ავ­თვი­სე­ბი­ა­ნი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის უმე­ტე­სო­ბა უმ­ტკივ­ნე­უ­ლოდ მიმ­დი­ნა­რე­ობს ან ტკი­ვი­ლი მხო­ლოდ ტერ­მი­ნა­ლურ სტა­დი­ა­ზე იჩენს ხოლ­მე თავს. მა­გა­ლი­თად, ფილ­ტვის კი­ბოს ეს სიმპტო­მი მხო­ლოდ გვი­ან სტა­დი­ა­ზე ახა­სი­ა­თებს, რად­გან ფილ­ტვში ნერ­ვუ­ლი და­ბო­ლო­ე­ბე­ბი მცი­რე რა­ო­დე­ნო­ბი­თა. საკ­ვერ­ცხის სიმ­სივ­ნის დროს კი ტკი­ვი­ლი იმ­დე­ნად ყრუ და არას­პე­ცი­ფი­კუ­რია, რომ ის შე­იძ­ლე­ბა შე­ბე­რი­ლო­ბა­შიც აე­რი­ოს პა­ცი­ენტს. ამი­ტომ ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის დრო­უ­ლი დი­აგ­ნოს­ტი­კის­თვის უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სია სკრი­ნინ­გი, გა­ხან­გრძლი­ვე­ბუ­ლი სიმპტო­მე­ბის არ­სე­ბო­ბის დროს კი ექიმ­თან დრო­უ­ლი კონ­სულ­ტა­ცია.

არ­სე­ბობს ორი კვი­რის წესი: თუ რა­ი­მე გა­წუ­ხებთ ორ კვი­რა­ზე მეტ­ხანს და ზო­გა­დი პრო­ფი­ლის სიმპტო­მუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბა არ იძ­ლე­ვა არა­ნა­ირ შე­დეგს, აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, მი­მარ­თოთ ექიმს და გა­მო­რი­ცხოთ ონ­კო­ლო­გი­უ­რი პა­თო­ლო­გია.

მითი N4: ნე­ბის­მი­ე­რი სა­ხის წარ­მო­ნაქ­მნი კი­ბოა

ახალ­წარ­მო­ნაქ­მნე­ბი იყო­ფა კე­თილ­თვი­სე­ბი­ან და ავ­თვი­სე­ბი­ა­ნე­ბად. კე­თილ­თვი­სე­ბი­ა­ნი წარ­მო­ნაქ­მნი, მა­გა­ლი­თად, ფიბ­რო­ა­დე­ნო­მა ძუ­ძუ­ში ან მი­ო­მა საშ­ვი­ლოს­ნოს ტან­ში, არ მე­ტას­ტა­ზირ­დე­ბა. ავ­თვი­სე­ბი­ა­ნი უჯრე­დე­ბი კი სწრა­ფად და უკონ­ტრო­ლოდ მრავ­ლდე­ბა და ვრცელ­დე­ბა სხვა ორ­გა­ნო­ებ­ზეც. ის, თუ რა თვი­სე­ბე­ბი­საა წარ­მო­ნაქ­მნი გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა კლი­ნი­კუ­რი დათ­ვა­ლი­ე­რე­ბის, რა­დი­ო­ლო­გი­უ­რი კვლე­ვე­ბი­სა და ბი­ოფ­სი­ის მეშ­ვე­ო­ბით.

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ახალ­წარ­მო­ნაქ­მნე­ბის უმე­ტე­სო­ბა კე­თილ­თვი­სე­ბი­ა­ნია, ნე­ბის­მი­ერ ცვლი­ლე­ბას მა­ინც სა­თა­ნა­დო ყუ­რა­დღე­ბა სჭირ­დე­ბა.

მითი N5: ყვე­ლა სიმ­სივ­ნუ­რი და­ა­ვა­დე­ბის მკურ­ნა­ლო­ბის­თვის ერთი მიდ­გო­მა გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა

არ­სე­ბობს 200-მდე ონ­კო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბა, რომ­ლებ­საც გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი მა­ხა­სი­ა­თებ­ლე­ბი აქვს. შე­სა­ბა­მი­სად, ყვე­ლა მათ­განს თა­ვი­სე­ბუ­რი მიდ­გო­მა სჭირ­დე­ბა – მკურ­ნა­ლო­ბის და­ნიშ­ვნამ­დე სპე­ცი­ა­ლის­ტმა უნდა გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს და­ა­ვა­დე­ბის სტა­დია, მორ­ფო­ლო­გი­უ­რი სუ­რა­თი, მუ­ტა­ცი­უ­რი პა­ნე­ლი, პა­ცი­ენ­ტის ზო­გა­დი მდგო­მა­რე­ო­ბა, თან­მხლე­ბი პა­თო­ლო­გი­ე­ბი და სხვა.

ონ­კო­ლო­გი­ა­ში არ­სე­ბობს ად­გი­ლობ­რი­ვი და სის­ტე­მუ­რი მკურ­ნა­ლო­ბის მე­თო­დე­ბი. ად­გი­ლობ­რი­ვი მე­თო­დე­ბი გუ­ლის­ხმობს ოპე­რა­ცი­ას, სხი­ვურ თე­რა­პი­ას, რა­დი­ო­აბ­ლა­ცი­ას, რა­დი­ო­ემ­ბო­ლი­ზა­ცი­ა­სა და ქე­მო­ემ­ბო­ლი­ზა­ცი­ას. სის­ტე­მურ თე­რა­პი­ა­ში კი შე­დის ქი­მი­ო­თე­რა­პია, ჰორ­მო­ნო­თე­რა­პია, იმუ­ნო­თე­რა­პია, ტარ­გე­ტუ­ლი თე­რა­პია, რომ­ლე­ბიც ორ­გა­ნიზ­მში არ­სე­ბულ ყვე­ლა სიმ­სივ­ნურ უჯრედს უტევს და მთელ სხე­ულ­ზე მოქ­მე­დებს. მკურ­ნა­ლო­ბის სტრა­ტე­გია ეფუძ­ნე­ბა სა­ერ­თა­შო­რი­სო გა­იდ­ლა­ი­ნებს, თუმ­ცა სა­ბო­ლო­ოდ მე­თო­დე­ბის შერ­ჩე­ვა მა­ინც ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად, პა­ცი­ენ­ტის სა­ჭი­რო­ე­ბე­ბის მი­ხედ­ვით ხდე­ბა.

მითი N6: ალ­ტერ­ნა­ტი­ულ მე­დი­ცი­ნას პა­ცი­ენ­ტის სიმ­სივ­ნის­გან გან­კურ­ნე­ბა შე­უძ­ლია

21-ე სა­უ­კუ­ნე მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი მე­დი­ცი­ნის ერაა. დღეს ამა თუ იმ წამ­ლის ეფექ­ტუ­რო­ბა წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ათო­ბით ათას ადა­მი­ან­ზე იც­დე­ბა, მა­შინ, რო­დე­საც ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლო მე­დი­ცი­ნის პრო­დუქ­ტე­ბი მეც­ნი­ე­რუ­ლად არა­ვის შე­უს­წავ­ლია. მე­ტიც, კვლე­ვე­ბით და­დას­ტურ­და, რომ არა­ლი­ცენ­ზი­რე­ბუ­ლი მე­დი­კა­მენ­ტე­ბის უკონ­ტრო­ლო მი­ღე­ბა, თუნ­დაც ეს ერთი შე­ხედ­ვით უვ­ნე­ბე­ლი მცე­ნა­რე­უ­ლი პრე­პა­რა­ტე­ბი იყოს, იწ­ვევს ღვიძ­ლი­სა და თირკმლის ფუნ­ქცი­ის მკვეთრ დაქ­ვე­ი­თე­ბას. ყვე­ლა­ფერს თა­ვი­სი დრო და და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა აქვს და ნა­ტუ­რა­ლუ­რი ყო­ველ­თვის კარ­გსა და უსაფრ­თხოს არ ნიშ­ნავს.

აუ­ცი­ლე­ბე­ლია პა­ცი­ენ­ტი ენ­დოს და და­უ­ჯე­როს თა­ვის მკურ­ნალ ონ­კო­ლოგს, მიჰ­ყვეს მის ინ­სტრუქ­ცი­ას და არ მი­ი­ღოს არც ერთი უც­ნო­ბი წა­მა­ლი ან თუნ­დაც ნა­ტუ­რა­ლუ­რი და­ნა­მა­ტი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბის გა­რე­შე.

მითი N7: კი­ბოს მკურ­ნა­ლო­ბა ყო­ველ­თვის იწ­ვევს თმის ცვე­ნას

ქი­მი­ო­თე­რა­პი­ა­ში გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა 100-მდე მე­დი­კა­მენ­ტი, რომ­ლე­ბიც ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად, პა­ცი­ენ­ტის დი­აგ­ნო­ზის სა­ფუძ­ველ­ზე ირ­ჩე­ვა. ეს მე­დი­კა­მენ­ტე­ბი თმის ცვე­ნის სხვა­დას­ხვა პო­ტენ­ცი­ა­ლით ხა­სი­ათ­დე­ბა. თუმ­ცა ეს გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნა ძი­რი­თა­დად გარ­და­მა­ვა­ლია და მკურ­ნა­ლო­ბის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ თმა ამოს­ვლას ისევ იწყებს.

ამას­თან ერ­თად, თმის ცვე­ნას არა­ნა­ი­რი კავ­ში­რი არ აქვს მკურ­ნა­ლო­ბის ეფექ­ტუ­რო­ბას­თან, ანუ მცდა­რია წარ­მოდ­გე­ნა იმის შე­სა­ხებ, რომ თუ თმა არ დასცვივ­და პა­ცი­ენტს, ქი­მი­ო­თე­რა­პია წა­რუ­მა­ტე­ბე­ლი იყო.

მითი N8: ყვე­ლა სამ­კურ­ნა­ლო მე­თოდს მძი­მე გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნა აქვს

სტე­რე­ო­ტი­პი იმის შე­სა­ხებ, რომ კი­ბოს მკურ­ნა­ლო­ბის პრო­ცე­სი აუ­ცი­ლებ­ლად ღე­ბი­ნე­ბას­თან ან სუს­ტად ყოფ­ნას­თა­ნაა და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი, მცდა­რია. ცხა­დია, ყვე­ლა ადა­მი­ა­ნის ორ­გა­ნიზ­მი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რია და ის, თუ რა სიმ­ძაფ­რის რე­აქ­ცია ექ­ნე­ბა მას ამა თუ იმ მე­დი­კა­მენტზე, წი­ნას­წარ რთუ­ლი გან­სა­სა­ზღვრია. ზო­გა­დად, მკურ­ნა­ლო­ბის თა­ნა­მედ­რო­ვე მე­თო­დე­ბი, ძველ­თან შე­და­რე­ბით, გა­ცი­ლე­ბით მსუ­ბუქ გვერ­დით მოვ­ლე­ნებს იწ­ვევს. ამას­თან ერ­თად, რო­გორც წესი, პა­ცი­ენ­ტებს ენიშ­ნე­ბათ ისე­თი პრე­პა­რა­ტე­ბიც, რომ­ლე­ბიც გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბის პრე­ვენ­ცი­ას ან მათ შემ­ცი­რე­ბას უზ­რუნ­ველ­ყოფს.

მითი N9: ბი­ოფ­სი­ამ შე­იძ­ლე­ბა სიმ­სივ­ნუ­რი უჯრე­დე­ბის გავ­რცე­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს

ბი­ოფ­სია მორ­ფო­ლო­გი­უ­რი მა­სა­ლის მო­პო­ვე­ბის ერთ-ერთი მე­თო­დია. ას­ხვა­ვე­ბენ წვრი­ლი ან მსხვი­ლი ნემ­სით ბი­ოფ­სი­ას და ექ­სცი­ზი­ურ ბი­ოფ­სი­ას, რო­დე­საც ჩხვლე­ტის მა­გივ­რად მთელ ლიმ­ფურ კვანძს ან სა­ეჭ­ვო წარ­მო­ნაქ­მნს კვე­თენ. უამ­რა­ვი კვლე­ვის შე­დე­გად და­ნამ­დვი­ლე­ბით ვი­ცით, რომ სწო­რად წარ­მო­ე­ბუ­ლი ბი­ოფ­სია არ იწ­ვევს არც და­ა­ვა­დე­ბის გავ­რცე­ლე­ბას და არც მის გა­აქ­ტი­უ­რე­ბას.

მითი N10: კი­ბოს დი­აგ­ნო­ზი ყო­ველ­თვის ნიშ­ნავს სა­სიკ­ვდი­ლო გა­ნა­ჩენს

ეს სტე­რე­ო­ტი­პი თა­ნა­მედ­რო­ვე მე­დი­ცი­ნამ დიდი ხა­ნია და­ა­მარ­ცხა. სკრი­ნინ­გის, პრე­ვენ­ცი­უ­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი­სა და მკურ­ნა­ლო­ბის ეფექ­ტუ­რი მე­თო­დე­ბის დახ­მა­რე­ბით, დღეს ამ ვე­რა­გი და­ა­ვა­დე­ბის­გან გან­კურ­ნე­ბის შემ­თხვე­ვე­ბი მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად არის გაზ­რდი­ლი. ამას­თან, ონ­კო­ლო­გია სწრა­ფად გან­ვი­თა­რე­ბა­დი დარ­გია და ის შე­დე­გე­ბი, რაც დღეს გვაქვს, 30 წლის წინ სრუ­ლი­ად წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი იყო. ამი­ტომ, შეგ­ვიძ­ლია დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლი ვი­ყოთ, რომ მეც­ნი­ე­რუ­ლი პროგ­რე­სის დახ­მა­რე­ბით, გან­კურ­ნე­ბუ­ლი ონ­კო­ლო­გი­უ­რი პა­ცი­ენ­ტე­ბის რი­ცხვი მო­მა­ვალ­ში კი­დევ უფრო სწრა­ფად გა­იზ­რდე­ბა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სინკოპე სამედიცინო ტერმინია, რაც გულისხმობს გულის წასვლას, გონების დაკარგვას. სინკოპეს უშუალო მიზეზია თავის ტვინში სისხლის მიწოდების დროებითი, მკვეთრი შემცირება. სინკოპე შეიძლება განვითარდეს წნევის, ან გულისცემის სიხშირის უეცარი დაქვეითების, ან მთელს სხეულში სისხლის მოცულობის შემცირების დროს. გონების კარგვის ეპიზოდი შეიძლება იყოს ძალიან ხანმოკლე, ამ დროს პაციენტი მცირე ხნით რჩება გაბრუებული.როგორ მოვიქცეთ, თუ თავად ან გვერდით მყოფ ადამიანს სინკოპე (გონების დაკარგვა) დაემართა? თემაზე გადაცემაში „იმუნიტეტი“ ისაუბრეს.

 

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

კიბოს საწინააღმდეგო ვაქცინა, შესაძლოა, გამოყენებისთვის, 2030 წლისთვის იყოს მზად, – ამის შესახებ კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის შემქმნელმა, Pfizer/BioNTech-ის გუნდმა განაცხადა.
გერმანელი პროფესორების, უგურ შაჰინისა და ოზლემ ტურეჩის მტკიცებით, mRNA ტექნოლოგიის მათი გამოყენებამ პანდემიის დროს ვაქინის შექმნისას და მიღებულმა გამოცდილებამ ხელი შეუწყო მათ მუშაობას კიბოს საწინააღმდეგო ვაქცინაზე.
აღსანიშნავია, რომ ჩვეულებრივი ვაქცინებისგან განსხვავებით, რომელსაც  ვირუსის დასუსტებული ფორმების გამოყენებით ქმნიან, mRNA ვაქცინის შექნისას იყენებენ მხოლოდ ვირუსის გენეტიკურ კოდს. mRNA ვაქცინა შეჰყავთ სხეულში, სადაც ის შედის უჯრედებში და „უბრძანებს“ მათ, შექმნან ანტიგენები, რომლებსაც შემდეგ იმუნური სისტემა ამოიცნობს და ამზადებს მას დაავადების წინააღმდეგ საბრძოლველად.
წყვილი მუშაობდა პიონერად კიბოს იმუნოთერაპიაზე, რომელიც მორგებულია ცალკეულ პაციენტებზე.
კითხვაზე, როდის შეიძლება ჰქონდეს კიბოს ვაქცინაზე წვდომა ბევრ პაციენტს მთელს მსოფლიოში, პროფესორმა შაჰინმა უპასუხა, რომ ეს შეიძლება მოხდეს “2030 წლამდე”.
”ის, რაც ჩვენ შევიმუშავეთ ათწლეულების განმავლობაში კიბოს ვაქცინის განვითარებისთვის, „კოვიდ-19“-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის შემუშავებისთვის ზურგის ქარი აღმოჩნდა, ახლა კი „კოვიდ-19“-ის საწინააღმდეგო ვაქცინა და მისი შემუშავების დროს მიღებული გამოცდილება კიბოს ვაქცინაზე ჩვენ მუშაობასწაადგება”, – განაცხადა ოზლემ ტურეჩმა.
„ჩვენ ვისწავლეთ ვაქცინების უკეთესად და სწრაფად წარმოება. ჩვენ გავიგეთ ადამიანთა დიდ რაოდენობაში, თუ როგორ რეაგირებს იმუნური სისტემა mRNA-ზე, ეს აუცილებლად დააჩქარებს კიბოს ვაქცინის შექმნას, გვაქვს მრავალი გარღვევა და გავაგრძელებთ მათზე მუშაობას“, – დასძინა მან.

წყარო : independent.co.uk

სიბრაზის გრძნობა უარყოფითად მოქმედებს სისხლძარღვების ჯანმრთელობაზე. ამას მოწმობს კვლევა, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში American Heart Association.

კვლევაში 280 მონაწილეს მიეცა დავალება, გაეხსენებინათ სიბრაზის, სევდის, შფოთვის ან ნეიტრალიტეტის გრძნობები 8 წუთის განმავლობაში. ამ დავალებამდე და მის შემდეგ რამდენჯერმე, მკვლევრებმა გაზომეს სუბიექტების სისხლძარღვების მდგომარეობა.

„სიბრაზის მავნე ზემოქმედება შეიძლება დაკავშირებული იყოს მის უარყოფით ეფექტებთან სისხლძარღვების ჯანმრთელობაზე“, – თქვა სპეციალისტმა.

იშემიის ან შეზღუდვის საპასუხოდ სისხლძარღვების გაფართოება უფრო რთული გახდა, თქვა მან. ბრაზი ასევე გავლენას ახდენს ტრავმის უჯრედულ მარკერებზე და მათ უნარზე, განკურნოს საკუთარი თავი. მეცნიერმა აღნიშნა, რომ 8-წუთიანი დავალების შემდეგ, რომელიც გამიზნული იყო სიბრაზის გამოწვევისთვის, სისხლძარღვებზე ზემოქმედება შეინიშნებოდა 40 წუთამდე. ამის გამო, სიმბო თვლის, რომ არსებობს კუმულაციური ეფექტი, რომლის მიმართაც სიფრთხილეა საჭირო.

“ჩვენ ვვარაუდობთ, რომ თუ თქვენ ხართ ადამიანი, რომელიც მუდმივად გაბრაზებულია, მაშინ ქრონიკულად აზიანებთ თქვენს სისხლძარღვებს. ჩვენ ვარაუდობთ, რომ ბრაზის ქრონიკულმა შეტევებმა შეიძლება გამოიწვიოს ქრონიკული უარყოფითი შედეგები სისხლძარღვებზე”, – განმარტა მეცნიერმა.

მიუხედავად იმისა, რომ ახალი კვლევა არ არის პირველი, რომელმაც დაადგინა კავშირი ემოციებსა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს შორის, ის ნათელს ჰფენს, თუ როგორ მუშაობს ეს კავშირი, თქვა ჯო ებინგერმა.

„ეს არის ერთ-ერთი პირველი კარგად ჩატარებული კვლევა, რომელმაც აჩვენა, რომ ცვლილებები ჩვენს სისხლძარღვებში ხდება მწვავე პასუხების საპასუხოდ იმ ემოციებზე, რომლებსაც ჩვენ განვიცდით“, – თქვა ებინგერმა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ყველაზე მნიშვნელოვანი სამი ნიშნიდან, რომლებითაც 18 თვემდე აუტიზმის ამოცნობა შეგვიძლია, პირველია, როცა ბავშვი თავის სახელზე არ იხედება, – თქვა ბავშვთა ნევროლოგმა, პროფესორმა ნანა ტატიშვილმა გადაცემაში “პირადი ექიმი”. მან სამი ნიშანი დაასახელა, რომლებითაც შესაძლოა, 18 თვემდე ბავშვებში აუტიზმი ამოვიცნოთ.

• ყველაზე მნიშვნელოვანი სამი ნიშნიდან, რომლებითაც 18 თვემდე აუტიზმის ამოცნობა შეგვიძლია, პირველია, როცა ბავშვი თავის სახელზე არ იხედება. 10 დაძახებიდან, მინიმუმ, 6-7-ჯერ უნდა გამოგვხედოს. მეორე ნიშანი არის ის, რომ საჩვენებელ თითს მისათითებლად არ იყენებს. მესამე ნიშანია ის, რომ ჩვენს მითითებულ თითზე თავს არ ატრიალებს და არ უყურებს. 14-16 ან 18 თვის ბავშვს თუ ეს 3 ნიშანი შეამჩნიეთ, აუცილებლად მიაკითხეთ ექიმს. არ დაეთანხმოთ იმ მოსაზრებას, რომ თავისით გამოსწორდება. თავისით არ გამოსწორდება. სჯობს, გადაჭარბებულად ვიმუშაოთ და შევაფასოთ, ვიდრე გამოგვეპაროს და ამ ნიშნების ამოცნობა დაგვიანდეს,- თქვა ნანა ტატიშვილი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”