მედიცინა

კემბრიჯის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა ცხვრები გაწვრთნეს იმ მიზნით, რომ მათ სელებრითების სახეები ეცნოთ.

მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ეს მათ ნეიროდეგენერაციული დაავადებების უკეთ გაგებაში დაეხმარებათ.

სპეციალურად აღჭურვილი კალმით ცხვრებს კომპიუტერის ეკრანებზე ფოტოებს აჩვენებდნენ: ერთ მხარე უცნობი ადამიანისას, ხოლო მეორე მხარე – ოთხი სელებრითის ფოტოს.

იმ შემთხვევაში, თუ ცხოველი ცნობილი ადამიანის სახეს იცნობდა, რასაც ის ეკრანთან არსებულ ინფრაწითელი სხივის დარღვევით გამოხატავდა, მას ჯილდოდ საკვებს აძლევდნენ, ხოლო იმ შემთხვევაში, თუ არასწორ ფოტოსურათს აირჩევდა, ჯილდოს ვერ ღებულობდა. ცხვრები 10 შემთხვევიდან 8 შემთხვევაში სახის სწორად ამოცნობას ახერხებდნენ.

ფოტოები, რომლის ამოცნობაც ცხვრებს დაავალეს, ეკუთვნოდა მსახიობებს: ემა უოტსონს და ჯეიკ ჯილენჰალს, BBC-ის წამყვანს – ფიონა ბრუსსა და აშშ-ის ყოფილ  პრეზიდენტს – ბარაკ ობამას.

გარდა იმისა, რომ გამოჩენილი სახეების გამოსახულებები აჩვენეს, მეცნიერებმა ასევე სცადეს ცხოველთა უნარ-ჩვევების დატესტვა ამოეცნოთ სხვა კუთხეებიდან გადაღებული ფოტოებით. თუმცა, ამ შემთხვევაში, ცხოველთა წარმატების მაჩვენებელი დაახლოებით 15 პროცენტით შემცირდა, რაც, მეცნიერთა თქმით, ადამიანებისგან მიღებული შედეგების შესაბამისია.

მეცნიერები მიზნად ისახავენ გამოიყენონ ცხვარი, როგორც მოდელი, რათა მეტი გაიგონ ტვინის ისეთი დარღვევების შესახებ, როგორიცაა – ჰანთინგტონის დაავადება, რომელიც დიდი ხნის განმავლობაში ვითარდება და გავლენას ახდენს შემეცნებითი შესაძლებლობებზე.

წყარო: http://www.reuters.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ფრანგი მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ზოგიერთი ჰიგიენური ტუჩსაცხი ჯანმრთელობისთვის მავნებელია. ამ მოსაზრების გასამყარებლად, მეცნიერები ამბობენ, რომ რამდენიმე ბრენდის ჰიგიენური ტუჩსაცხი კანცეროგენებს შეიცავს. ინფორმაციას ,,The Independent-ი“ ავრცელებს.

მომხმარებელთა ინტერესების დაცვის ჯგუფ ,,Que Choisir-ის“ დაკვეთით, სპეციალისტებმა 10 სხვადასხვა ბრენდის ჰიგიენური ტუჩსაცხიდან 21 ნიმუში აიღეს და მათი შემადგენლობა შეისწავლეს. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთი ნიმუში ნახშირწალბადით გაჯერებულ მინერალურ ზეთებს შეიცავს, რომელთა ორგანიზმში მოხვედრასაც ლიმფური კვანძების ანთება და ღვიძლთან დაკავშირებული პრობლემების გამოწვევა შეუძლია.

კერძოდ, ჯანმრთელობისთვის საშიშ ჰიგიენურ ტუჩსაცხებს აწარმოებენ: Carmex-ი, Garnier-ი და La Roche Posay-ი.

ამ თემის ირგვლივ სკანდალი 2016 წელსაც აგორდა. მაშინ კომპანია ,,Eos-ს“ მომხმარებლმა სასამართლოში უჩივლეს. ისინი აცხადებდნენ, რომ ბრენდის ტუჩსაცხის გამოყენებამ გამონაყარი, წყლულები, სისხლდენა და პიგმენტების შემცირება გამოიწვია.

მასალა მოამზადა:  ციცი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ტიპი 1 შაქრიანი დიაბეტის (ანუ ,,იუვენილური”) შემთხვევაში ხდება ინსულინის გამომმუშავებელი ß უჯრედების დაზიანება, რის გამოც ინსულინი გამომუშავდება ძალზედ მცირე რაოდენობით ან სრულებით არ გამომუშავდება. შესაბამისად, ორგანიზმს აღარ შეუძლია სისხლის შაქრის შეთვისება, უჯრედები ვერ იღებენ ენერგიას,

ტიპი 2    შაქრიანი დიაბეტი (,,მოზრდილთა” დიაბეტი), როგორც წესი, ვითარდება მოწიფულ ასაკში, ხშირად 40 წლის შემდეგ, სხეულის მომატებული მასის ფონზე, ზოგჯერ ინსულინის სიჭარბის ფონზეც კი, მაგრამ ამ ტიპის შაქრიანი დიაბეტის დროს არსებული ინსულინი საკმარისი არ არის სისხლში შაქრის დონის ნორმალიზაციისათვის. ტიპი 2 შაქრიანი დიაბეტის დროს გამომუშავდება საკუთარი ინსულინი, მაგრამ, როგორც წესი, ,,არასწორად”, ანუ ორგანიზმი შენელებულად და არასაკმარისად რეაგირებს სისხლში გლუკოზის რაოდენობის მომატებაზე და გამოყოფილი ინსულინი არ არის საკმარისი გლუკოზის სრულად ასათვისებლად. მეორე მექანიზმის მიხედვით,

ტიპი 3c დიაბეტს იწვევს პანკრეასის ანთებისგან (პანკრიატიტი), პანკრეასის სიმსივნეების ან კუჭქვეშა ჯირკვალზე განხორციელებული ქირურგიული ჩარევისგან გამოწვეული პანკრიასის დაზიანება.

ამ ტიპის დაზიანება  არა მხოლოდ ასუსტებს ამ ორგანოს მიერ ინსულინის წარმოქმნის უნარს, არამედ აფერხებს საჭმლის მომნელებელი ფერმენტებისა და სხვა ჰორმონების წარმოქმნას.

თუმცა, ჩვენი ბოლო კვლევამ აჩვენა, რომ ტიპი 3 c დიაბეტის შემთხვევებისას, პაციენტების უმეტესობას დიაგნოზი არასწორად აქვს დასმული და ის ტიპი 2 დიაბეტში ერევათ. ექსპერტები აცხადებენ, რომ 2 მილიონი პაციენტიდან დიაგნოზი მხოლოდ 3 პროცენტს აქვს სწორად დასმული.

სხვადასხვა კვლევამ აჩვენა, რომ 3 c დიაბეტით დაავადებულ პაციენტებს ინსულინთან ერთად საჭმლის მომნელებელი ფერმენტების მიღებაც სჭირდებათ, რომელიც მათ ტაბლეტების ფორმით საკვებთან ერთად უნდა მიიღონ.

ბოლო დროს მკვლევარები და ექიმები შეაშფოთა იმ ფაქტმა, რომ  3c დიაბეტი უფრო ფართოდაა გავრცელებული, ვიდრე აქამდე ეგონათ და შემთხვევების უმეტესობა სწორად იდენტიფიცირებული არაა.

კვლევის ფარგლებში 2 მილიონი პაციენტის ჩანაწერები გამოიკვლიეს. აღმოჩნდა, რომ მოზრდილებში 3 c დიაბეტის შემთხვევები უფრო ხშირი იყო, ვიდრე ტიპი 1-ის.

ტიპი 3c-ით დაავადებული პაციენტები სისხლში შაქრის კონტროლს ორჯერ უფრო ცუდად ახორციელებდნენ, ვიდრე ტიპი 2-ის და 5-10-ჯერ მეტად სჭირდებოდათ ინსულინი.

აღსანიშნავია, რომ ტიპი 3c-ის დიაბეტი შესაძლოა პანკრეასის დაზიანებიდან ხანგრძლივი დროის შემდეგ დაიწყოს – ბევრ შემთხვევაში 10 წლის შემდეგად კი. შესაძლოა, ეს ფაქტი იყოს იმის მიზეზი, რომ ამ ორ მოვლენას ხშირად ერთმანეთთან არ აკავშირებენ.

დიაბეტის ტიპის დროული და სწორი იდენტიფიცირება სწორად შერჩეული მკურნალობისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.

ტიპი 2 შაქრიანი დიაბეტისთვის გამოყენებული ზოგიერთი მედიკამენტი, როგორიცაა მაგალითად გლიკლაზიდი, შესაძლოა 3C ტიპის დიაბეტის შემთხვევაში არაეფექტური იყოს. ამდენად, არასწორი დიაგნოზი უმეტეს შემთხვევაში დროისა და ფულის გაფლანგვის მიზეზი ხდება.

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”