close

მედიცინა

კვლევებიმედიცინამსოფლიო

ტიპი-1 დიაბეტის ვაქცინას ადამიანებზე 2018 წელს გამოცდიან

2.64K views on

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ბავშვებში ტიპი-1 დიაბეტის პრევენციისთვის საჭირო ვაქცინა კლინიკური ცდებისთვის მზად 2018 წელს იქნება.

ვაქცინა წამალი არ გახლავთ და ის დაავადების სრულად აღმოფხვრას ვერ უზრუნველყოფს, თუმცა ვირუსის მიმართ იმუნიტეტს აძლიერებს, ეს კი, თავის მხრივ, დაავადების ყოველწლიურ სტატისტიკას შეამცირებს.

ტიპი-1 შაქრიანი დიაბეტი სისტემური ჰეტეროგენული დაავადებაა, განპირობებული ინსულინის აბსოლუტური უკმარისობით, რომელიც იწვევს ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლის დარღვევას. შაქრიანი დიაბეტი ტიპი 1 ავტოიმუნური დაავადებაა, რომელიც ინდუცირდება ვირუსული, ასევე სხვადასხვა მწვავე ან ქრონიკული ინფექციით, რომლებიც მოქმედებენ გენეტიკური წინასწარგანწყობის ფონზე.

ეჭვგარეშეა, რომ ეს კომპლექსური დაავადებაა ამ პროცესის გამომწვევი მრავალი გზა არსებობს. ერთ-ერთი მაგალითი, რომელიც თამპერის უნივერსიტეტის ვირუსოლოგმა ჰეიკი ჰოტიმ დაადგინა, ენტეროვირუსის ტიპია.

ენტეროვირუსები ახალშობილებში ხშირია, დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრების (CDC) კვლევის თანახმად, 2007 წელს აშშ-ში 444 ცნობილი ენტეროვირუსის შემთხვევების მეოთხედი Coxsackievirus B1 (CVB1)-გან იყო გამოწვეული. ზოგიერთი ამ ბავშვისთვის, ეს შესაძლოა განუკურნებელი დაავადების დასაწყისი ყოფილიყო.

„მონაცემების თანახმად, CVB1- ის ინფიცირებულ ბავშვთა დაახლოებით 5 პროცენტს ტიპი 1 დიაბეტი განუვითარდა”, – წერენ მკვლევარები 2014 წლის კვლევაში.

შესაძლოა, ეს მაჩვენებელი დიდი არ ჩანს, მაგრამ ტიპი 1 დიაბეტით მთელს მსოფლიოში ყოველწლიურად ასობით ჩვილი ავადდება. თუ CVB ჯგუფის სხვა წევრები ასევე ხელს უწყობენ ბეტა-უჯრედის აუტოიმუნურობას ეს რიცხვები შეიძლება უფრო მაღალიც იყოს.

ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ თუ ყველაფერი კარგად წავა, ახლადშექმნილმა ვაქცინამ შესაძლოა ამ ტენდენციას წერტილი დაუსვას. ვაქცინის ეფექტურობა და უსაფრთხოება თაგვებზე უკვე გამოსცადეს. შემდეგი ეტაპი კი ვაქცინის ადამიანებზე დატესტვაა, რაც პრე-კლინიკური კვლევებით უნდა დაიწყოს.

მკვლევარების ვარაუდით, ვაქცინამ შესაძლოა ენტეროვირუსული ინფექციებიც შეამციროს.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com/

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

ორივე კიდურის გადანერგვის ოპერაციამ წარმატებით ჩაიარა

2.1K views on

ექიმებმა 10 წლის ბიჭის რეაბილიტაციის 18 თვის შედეგები გამოქვეყნეს, რომელსაც 2 წლის წინ ხელის ორივე კიდური გადაუნერგეს.

ზიონ ჰარვეი მსოფლიოს ყველაზე ახალგაზრდა პაციენტია, რომელსაც ორივე კიდური გადაუნერგეს. ბიჭს რამდენიმე წლის წინ ბაქტერიული ინფექცია შეეყარა, რაც სეფსისში გადაიზარდა. მას ორივე ხელის ამპუტაცია დასჭირდა. ინფექციასთან ბრძოლის დროს ბიჭს თირკმლებიც დაუზიანდა. ორი წლის შემდეგ პატარას დედის თირკმელი გადაუნერგეს.

მკურნალობის წარმატებამ და ოჯახის მიერ გამოვლენილმა სიმამაცემ ექიმებს საფუძველი მისცა, უფრო სარისკო რამ ეცადათ – ბიჭისთვის ხელის ორივე კიდური გადაენერგათ.

11-საათიანი ოპერაცია 2015 წელს ქირურგებისა და ასისტენტების 40-კაციანმა ჯგუფმა ჩაატარა.

„გადანერგვის ოპერაციიდან 18 თვის შემდეგ ბიჭს შეუძლია დამოუკიდებლად წერა, ჭამა, ჩაცმა”, – ნათქვამია ექიმების მიერ წარმოდგენილ მოხსენებაში.

1960-იან წლებში ხელის გადანერგვის პირველი მცდელობა მარცხით დამთავრდა. 100-ზე მეტ ადამიანს დონორებისგან  ერთი ან ორი ხელი გადაუნერგეს, ოპერაციებმა წარმატების განსხვავებული ხარისხით ჩაიარა.

2000 წელს მალაიზიაში ქირურგებმა ახლად გარდაცვლილი ჩვილის მკლავი მის იდენტურ ტყუპისცალს გადაუნერგეს.

ზიონი პირველი ყველაზე ახალგაზრდა პიროვნებაა, რომელსაც ორივე ხელი გადაუნერგეს და მან დონორის კიდურები არაჩვეულებრივად მიიღო.

თუმცა, ჯერ კიდევ არსებობს სირთულეები, რომლის გადალახვაც ზიონს მოუწევს. „მიუხედავად იმისა, რომ ფუნქციური შედეგები დადებითია და ბიჭი გადანერგვის შედეგად უკეთაა,  ოპერაცია და მისი შემდგომი პერიოდი ძალიან რთული იყო როგორც ბიჭისთვის, ასევე მისი ოჯახისთვის,“ – განაცხადა ფილადელფიის ბავშვთა საავადმყოფოს ხელის ტრანსპლანტაციის პროგრამის სამედიცინო დირექტორმა სანდრა ამარალმა.

ოპერაციის შემდეგ უარყოფის რვა ეპიზოდი იყო, როცა მისი სხეულის იმუნური სისტემა ქსოვილს უცხოდ აღიარებდა და თავდაცვას იწყებდა.

საწინააღმდეგო რეაგირების მედიკამენტებთან ადაპტირება ბიჭს სერიოზული შედეგების თავიდან ასაცილებლად დაეხმარა, მაგრამ სხეულის ახალ დამატებებთან ფსიქოთერაპიის და ფსიქოლოგიური ადაპტირების გრძელი გზა ძალზედ რთული იყო. ბიჭი ჯერ კიდევ ღებულობს მედიკამენტებს, რომლებიც იმუნური სისტემის აღსაკვეთადაა განკუთვნილი, რამაც, შესაძლოა, ბიჭის ახალი ხელები გაანადგუროს.

მეცნიერების განცხადებით, ეჭვგარეშეა, რომ ზიონის ოპერაცია და მისი შედეგები, დიდი წინ გადადგმული ნაბიჯია კიდურების გადანერგვის სფეროში. მათი განმარტებით, ტრანსპარანტების საზღვრები მალე კიდევ უფრო გააფართოვდება, ვინაიდან უფრო მეტის სწავლობენ იმის შესახებ, თუ როგორ უარყოფს სხეული უცხო ქსოვილებს. პროგრესია მიღწეული ქსოვილის ზრდისა და აღდგენის მხრივაც. ამიტომ, მეცნიერები განმარტავენ, რომ კიდურების გადანერგვა გაცილებით უფრო ხშირი გახდება.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

 

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

გენური თერაპიის კიბოს ეფექტური მედიკამენტი შესაძლოა ოფიციალურად დაამტკიცონ

1.66K views on

მრჩეველთა კომიტეტმა აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციას დასამტკიცებლად ახალი გენური თერაპიის მედიკამენტი წარუდგინა. დამტკიცების შემთხვევაში, ეს გახდება პირველი გენური თერაპია, რომელიც ბაზარზე გავა.

მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ მედიკამენტი იმ ლევკემიით დაავადებულ პაციენტებს, რომლებსაც პირველი ხაზის მედიკამენტებმა ვერ უშველა, მეორე შანსს მისცემს.

ექსპერტებმა კენჭი უყარეს იმუნოთერაპიის მედიკამენტს, რომელიც tisagenlecleucel-ის სახელითაა ცნობილი და რომელიც იმ ტიპის ლევკემიას კურნავს, რომელიც ყველაზე ხშირად ბავშვებში გვხება. კომიტეტის ათმა წევრმა ხმა მედიკამენტის სასარგებლოდ მისცა, ერთმა კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიიღო, წინააღმდეგობა არ გამოუხატავს კომიტეტის არცერთ წევრს.

მედიკამენტი საშუალებას აძლევს პაციენტის საკუთარ იმუნურ უჯრედებს, ამოიცნოს და მოკლას კიბოს წყარო. „ის, თუ რომელი მათგანი გაიმარჯვებს, სიკვდილ-სიცოცხლის საკითხი გახლავთ,“ – აცხადებენ ექსპერტები.

მედიკამენტის მწარმოებელი ცნობილი ფირმა ,,Novartis-ი” გახლავთ, რომელიც მის შედეგებს „გასაოცარს“ უწოდებს.

კვლევის ფარგლებში, რომელიც კომიტეტს წარუდგინეს, მედიკამენტი სისხლის იმ კიბოს სამკურნალოდ გამოიყენეს, რომელიც B- უჯრედების მწვავე ლიმფობლატიური ლევკემიის სახელწოდებითაა (ALL) ცნობილი და რომელიც ყველაზე ხშირად ბავშვებში გვხვდება.

ALL-ით დაავადებული პაციენტების აბსოლუტურ უმრავლესობას მკურნალობის სხვა საშუალებით კურნავენ, მათ შორის ქიმიო, რადიაციულ და ღეროვანი უჯრედების გადანერგვით.  მაგრამ თუ კიბოს ბრუნდება, პროგნოზი შეიძლება მძიმე იყოს.

კვლევის მთავარი ხელმძღვანელი პენსილვანიის ბავშვთა საავადმყოფოს კიბოს იმუნოთერაპიის პროგრამის დირექტორი სტეფან გრუპი გახლავთ. მისი კლინიკა ერთ-ერთია იმ 26 კლინიკას შორის, რომლებმაც tisagenlecleucel-ი პაციენტებზე გამოსცადეს.

კვლევის შედეგად აღმოჩნდა, რომ პრეპარატს გვერდითი მოვლენებიც აქვს, რაც შეიძლება ფატალურიც კი აღმოჩნდეს პაციენტისთვის. მაგალითად, ციტოკინის გათავისუფლების სინდრომი ანუ CRS, რომელიც ,,სეფსისს” ჰგავს და  სისხლის წნევის საგანგაშო დონემდე დაცემას იწვევს. ამის გამო შესაძლოა მედიკამენტის გამოყენება მხოლოდ იმ კლინიკებში გახდეს შესაძლებელი, რომლებიც ამ გართულებების მოსაგვარებლად სათანადოდ არიან აღჭურვილები.

Tisagenlecleucel-ი არის იმუნოთერაპიის ტიპი სახელად T- უჯრედის თერაპია, ანუ CAR-T.

CAR-T- ის პრეპარატები, მათ შორის – tisagenlecleucel-ი, შემდეგნაირად მიიღება:  პაციენტისგან ამოაქვთ იმუნური უჯრედები, ვირუსის გამოყენებით მის გენეტიკურად მოდიფიცირებას ახდენენ და პაციენტში აბრუნებენ. ვირუსი ქმნის ახალ უჯრედულ რეცეპტორს – რომლის სამიზნე კიბოს უჯრედების სხვა რეცეპტორია: CD19. უჯრედების ეს მოდიფიკაცია იწვევს მათ მიერ კიბოს უჯრედებზე შეტევის განხორციელებას.

იმუნური უჯრედის დნმ-ის ცვლილებით, ამ მეთოდმა თეორიულად შეიძლება გამოიწვიოს სხვა კიბო – ეს გახლავთ ის, რის გამოც დიდი ხანია გენეტიკური მკურნალობის ეფექტურობას ეჭვქვეშ აყენებს. მაგრამ მკვლევარებს ამის შემთხვევა ჯერ არ გამოუვლენიათ. თუმცა, ექსპერტების განცხადებით,  იმის გადაჭრით თქმას, რომ ეს არ ხდება, ჯერ კიდევ ათწლეულები სჭირდება.

 

წყარო: http://www.wcvb.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტირნა”

 

 

 

სრულად ნახვა
მედიცინა

გვირილის ჩაი – ეფექტური საშუალება უძილობისა და გადაღლილობის წინააღმდეგ

2.58K views on

 მოწამვლის, სიმძიმის შეგრძნების, სუსტად ყოფნისა და გადაღლილობის პერიოდში გვირილის ჩაი საუკეთესო გამოსავალია.

თუკი დღის განმავლობაში რამდენიმე ფინჯან გვირილის ჩაის მიიღებთ, მოგეხსნებათ უძილობაც და ბევრად უფრო მშვიდადაც დაიძინებთ. გარდა ამისა, ის უებარია კუჭის წყლულისა და გასტრიტის დროს.

სასურველია, დალიოთ დღეში სამჯერ, ოღონდ შაქრის გარეშე.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
მედიცინასოციოლოგია

კიბო არაა ყველაზე საშიში და გავრცელებული დაავადება

889 views on

  სოციოლოგების გამოკითხვის თანახმად, ადამიანებს ყველაზე მეტად კიბოსი ეშინიათ.

შეუქცევადობა, გარდაუვალი სიკვდილი – ამ და ბევრ სხვა ასოციაციას იწვევს ეს დაავადება, თუმცა, დიდი ხანია ეს ასე აღარ არის, რადგანაც ონკოლოგიურ დაავადებებს  წარმატებით მკურნალობენ მთელ მსოფლიოში.

როგორც სპეციალისტები აღნიშნავენ, კიბო სულაც არ გახლავთ ისეთი საშინელი და იმდენად გავრცელებული დაავადება, როგორც ხშირად ჰგონიათ.

სტატისტიკის თანახმად, მოსახლეობის სიკვდილიანობის 50-55% გულსისხლძარღვთა დაავადებაზე მოდის, ხოლო კიბოთი დაავადებულთა რიცხვი, დაახლოებით, 17%-ია.

ბრიტანელი მეცნიერების გამოთვლით, თუკი კაცობრიობა კიბოს წამალს გამოიგონებს, მოსახლეობის  საშუალო სიცოცხლის ხანგრძლივობა მხოლოდ ერთი წლით გაიზრდება, მაგრამ თუ ჭარბი წონის პრობლემა გადაწყდება,  ადამიანები 4 წლით უფრო მეტ ხანს იცოცხლებენ. როგორც ჩანს, კიბო არცთუ ისე საშიში დაავადებაა, როგორც წარმოგვიდგენია.

არსებობს მითი იმის შესახებ, რომ კიბოს წამალი უკვე არსებობს, მაგრამ ონკოლოგიური ისტებლიშმენტი უმალავს მას საზოგადოეას, რათა ზღაპრული მოგება არ მოაკლდეთ, ონკოლოგიური ავადმყოფების მკურნალობა ხომ ძალიან ძვირი ჯდება?! თუმცა, არ არსებობს არავითარი შეთქმულება, ისევე, როგორც, არ არსებობს კიბოს უნიევრსალური წამალი. ეს დასახელება ხომ ავთვისებიან წარმონაქმნთა ორასზე მეტ სახესხვაობას აერთიანებს. ყოველ სიმსივნეს განსხვავებული ზრდის თავისებურებები და კლინიკური გამოვლინებები აქვს ანუ ეს ორასზე მეტი სხვადასხვა დაავადებაა და ყველას თავისებური მკურნალობა ესაჭიროება.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
მედიცინასოციოლოგია

კიბო არაა ყველაზე საშიში და გავრცელებული დაავადება

1.61K views on

 

  სოციოლოგების გამოკითხვის თანახმად, ადამიანებს ყველაზე მეტად კიბოსი ეშინიათ.

შეუქცევადობა, გარდაუვალი სიკვდილი – ამ და ბევრ სხვა ასოციაციას იწვევს ეს დაავადება, თუმცა, დიდი ხანია ეს ასე აღარ არის, რადგანაც ონკოლოგიურ დაავადებებს  წარმატებით მკურნალობენ მთელ მსოფლიოში.

როგორც სპეციალისტები აღნიშნავენ, კიბო სულაც არ გახლავთ ისეთი საშინელი და იმდენად გავრცელებული დაავადება, როგორც ხშირად ჰგონიათ.

სტატისტიკის თანახმად, მოსახლეობის სიკვდილიანობის 50-55% გულსისხლძარღვთა დაავადებაზე მოდის, ხოლო კიბოთი დაავადებულთა რიცხვი, დაახლოებით, 17%-ია.

ბრიტანელი მეცნიერების გამოთვლით, თუკი კაცობრიობა კიბოს წამალს გამოიგონებს, მოსახლეობის  საშუალო სიცოცხლის ხანგრძლივობა მხოლოდ ერთი წლით გაიზრდება, მაგრამ თუ ჭარბი წონის პრობლემა გადაწყდება,  ადამიანები 4 წლით უფრო მეტ ხანს იცოცხლებენ. როგორც ჩანს, კიბო არცთუ ისე საშიში დაავადებაა, როგორც წარმოგვიდგენია.

არსებობს მითი იმის შესახებ, რომ კიბოს წამალი უკვე არსებობს, მაგრამ ონკოლოგიური ისტებლიშმენტი უმალავს მას საზოგადოეას, რათა ზღაპრული მოგება არ მოაკლდეთ, ონკოლოგიური ავადმყოფების მკურნალობა ხომ ძალიან ძვირი ჯდება?! თუმცა, არ არსებობს არავითარი შეთქმულება, ისევე, როგორც, არ არსებობს კიბოს უნიევრსალური წამალი. ეს დასახელება ხომ ავთვისებიან წარმონაქმნთა ორასზე მეტ სახესხვაობას აერთიანებს. ყოველ სიმსივნეს განსხვავებული ზრდის თავისებურებები და კლინიკური გამოვლინებები აქვს ანუ ეს ორასზე მეტი სხვადასხვა დაავადებაა და ყველას თავისებური მკურნალობა ესაჭიროება.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

მსოფლიო კიბოს სამკურნალო ახალი პრეპარატის მოლოდინში

1.68K views on

მსოფლიო კიბოს სამკურნალო ახალი პრეპარატის მოლოდინშია. საქმე ისაა, რომ რამდენიმე დღის წინ ,,აშშ-ის საკვებისა და სამკურნალო პრეპარატების ადმინისტრაციის” (FDA) მრჩეველთა კომიტეტმა კიბოს სამკურნალო ახალ პრეპარატზე უაღრესად მნიშვნელოვანი რეკომენდაცია გასცა.

 უკიდურესად პერსონალურ მკურნალობის კურსი -CAR T ლიმფოციტური თერაპია, ადამიანის ორგანიზმის იმუნურ სისტემას აღკაზმავს, რათა მან კიბოს უჯრედები შეაჩეროს.  FDA-ს მრჩეველთა საბჭოს ათივე წევრმა მკურნალობის ამ მეთოდის სასარგებლოდ მისცა ხმა.

 CAR-T მკურნალობის ფარგლებში,  ადამიანის უჯრედებს იღებენ, სხეულიდან გამოაქვთ, შემდეგ – აბრუნებენ, სადაც მათ კიბოს უჯრედებზე  თავდასხმა შეუძლიათ.

FDA-ს შეუძლია მხედველობაში მიიღოს კომიტეტის რეკომენდაცია, მაგრამ ასევე შეუძლია, მასზე უარი თქვას. ადმინისტრაციის გადაწყვეტილება ოქტომბერში გახდება ცნობილი.

შეჯიბრში, Novartis-თან” ერთად  ჩართულია კიდევ ერთი კომპანია Kite Pharma. 101  პაციენტის მკურნალობიდან შედეგი გამოიღო 36%-მა, ხოლო Novartis-ის პრეპარატის შემთხვევაში,  83%-მა.

წყარო: ScienceAlert

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაკვლევებიმედიცინა

ჩინეთში 5,000 წლის გოლიათების ნეშტები აღმოაჩინეს

2.11K views on

ჩინეთში არქეოლოგებმა 5,000 წლის წინ დამარხული გოლიათი ადამიანების საფლავი აღმოაჩინეს.

სამხრეთ-ჩინეთში მდებარე შანდონგის პროვინციაში მიმდინარე არქელოგიური გათხრების დროს 1,9 და 1,8 მეტრი სიმაღლის მამაკაცების ნეშტები აღმოაჩინეს. ისინი თავიანთ ნეოლითელ თანამემამულეებთან შედარებით გოლიათები იყვნენ.

2015 წელს  18 წლის მამაკაცის საშუალო სიმაღლე 1.753 მეტრი იყო. ჩინეთის სახელმწიფო საინფორმაციო სააგენტო ,,Xinhua-ს” ინფორმაციით, 2015 წელს სიმაღლის საშუალო ეროვნული მაჩვენებელი 1.72 მეტრი იყო. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ იმავე რეგიონის თანამედროვე ადამიანი, სადაც 5,000 წლის წინ დამარხული ადამიანები აღმოაჩინეს, გაცილებით დაბალია, ვიდრე ბევრი მისი უძველესი წინაპარი, მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთში თანამედროვე მამაკაცები კვების გაცილებით ჯანსაღ პროდუქტებს მოიხმარენ და ისეთ გარემოში ცხოვრობენ, სადაც ბევრად მეტი ვიცით კვების შესახებ.

მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ ვიცით, რა მიიჩნეოდა საშუალო სიმაღლედ  5,000 წლის წინ შანდონგის პროვინციაში, ცნობილია, რომ იმავე პერიოდში ევროპელის საშუალო სიმღლე 1.65 მეტრი იყო. ასე რომ, აღმოჩენილი გოლიათები თავიანთი დროისთვის უჩვეულოდ მაღლები იყვნენ.

მკვლევარები ფიქრობენ, რომ ამ უძველესი ადამიანების ასეთი მნიშვნელოვანი განსხვავება განპირობებულია იმით, რომ ლონგსჰანის კულტურის სახელით ცნობილი ხალხი უკეთ იკვებებოდა და შესაბამისად, უფრო ჯანსაღებიც იყვნენ.

,,ამ დროისთვის  სოფლის მეურნეობა განვითარებული იყო და ხალხს მრავალფეროვანი და მდიდარი საკვები რესურსები ჰქონდათ, რის შედეგადაც მათმა სხეულმა ცვლილება განიცადა“, – აცხადებენ მეცნიერები.

გოლიათების განსხვავებული აგებულების კიდევ ერთ მიზეზად მეცნიერები იმასაც ასახელებენ, რომ შესაძლოა ისინი უფრო მაღალი სტატუსის მქონე პიროვნებები ყოფილიყვნენ (სამარხები, სადაც ისინი აღმოაჩინეს, ჩვეულებრივზე გაცილებით დიდები იყვენენ) და მათ კარგ საკვებსა და კომფორტულ ცხოვრებაზე მიუწვდებოდათ ხელი.

აღნიშნულ მხარეში არქეოლოგიური გათხრები გრძელდება. არავინ იცის, თუ კიდევ რა საიდუმლოს აღმოაჩენენ შანდონგიში. ერთი რამ ცხადია, მეცნიერებს შესანიშნავი შანსი გაუჩნდათ, გამოიკვლიონ, რამ განაპირობა ამ გოლიათების ასეთი ფიზიკური განვითარება და ასევე სხვა არაერთი საკითხი.

 

წყარო: sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოამედიცინა

რა უნდა გააკეთოთ, თუ შეამჩნევთ, რომ თქვენი გულისცემა ,,არასწორია”

2.04K views on

 თუ მოულოდნელად შეამჩნევთ, რომ თქვენი გულისცემა ,,არასწორია’’, გახსოვდეთ ,რომ 10 წამი გაქვთ იქამდე, სანამ გონებას დაკარგავთ.

შეტევების ყველა მსხვერპლს შეუძლია თავად დაეხმაროს საკუთარ თავს. ამისათვის, აუცილებელია, დაიწყოთ ხველა – ბევრჯერ და ძლიერად. დახველებამდე კი, ღრმად ჩაისუნთქეთ. ხველა უნდა იყოს ღრმა და ხანგრძლივი. ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვები და ხველა ყოველ 2 წამში ერთხელ უნდა მეორდებოდეს შესვენებების გარეშე, სანამ სასწრაფო დახმარების ბრიგადა არ მოვა, ან გული თავად არ ჩაგიდგებათ ნორმაში. ღრმა ჩასუნთქვა ჟანგბადს ფილტვებში შესვლის საშუალებას აძლევს, ხველა კი ,,კუმშავს’’ გულს და სისხლის ცირკულაციას უწყობს ხელს. გულზე ასეთი ზეწოლა ასევე ეხმარება მას ნორმალური რიტმის აღდგენაში.

ამგვარად, გულის შეტევების დროს ადამიანებს შეუძლიათ დრო მოიგონ ექიმის მოსვლამდე. კარდიოლოგების განცხადებით, ყოველი ადამიანი 10 მეგობარს მაინც, რომ უზიარებდეს ამ ინფორმაციას, მინიმუმ ერთი სიცოცხლის გადარჩენა მაინც მოხერხდებოდა.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი  ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიოლოგიაეს საინტერესოამედიცინა

მემკვიდრეობის ქრომოსომული თეორია

3.27K views on

ცნობილია, რომ ბუნებაში სქესის შეფარდება, როგორც წესი, არის 1:1, საშუალოდ, 102 დაბადებულ ვაჟზე 98 გოგო იბადება. თუ მივიჩნევთ, რომ სქესი განისაზღვრება გენეტიკური ფაქტორებით, მაშინ უნდა ვივარაუდოთ, რომ ერთი სქესის ინდივიდები უნდა იყვნენ ჰერეოზიგური, მეორე კი – ჰომოზიგოგიტური, რადგან მათი შეჯვარებისას მიიღება დათიშვა 1:1.

მე-20 საუკუნეში წამოაყენეს ჰიპოთეზა, რომ სქესის განსაზღვრა დამოკიდებულია სასქესო ქრომოსომებზე, ესენია X და Y ქრომოსომები. (Y ქრომოსომის აღნიშვნა შემოიტანა ვილსონმა.) დანარჩენ ქრომოსომებს, რომლებიც ერთნაირია ორივე სქესის წარმომადგენელში ავტოსომურ ქრომოსომებს უწოდებენ. მათ ჰაპლოიდური ნაკრები ეწოდება და აღინიშნება A ასოთი. გამოყოფენ სქესის განსაზღვრის 4 ტიპს. პირველი ტიპში მდედრობითი სქესი ჰომოგამეტურია:XX, მამრობითი კი ჰეტეროგამეტური:XY, ამ ტიპის სქესს მეკუთვნებიან ძუძუმწოვრები, მათ შორის  – ადამიანი, აგრეთვე დროზოფილა და ა.შ.

მეორე ტიპია XX მამრები და XY მდედრები, რომლებსაც მიეკუთვნება ფრინველები, პეპლები, ორსახლიანი მცენარეები. მესამე ტიპია XX მდედრები, X0 მამრები, ამ ტიპში გაერთიანებულია კალიები. მეოთხე ტიპია მამრი XX და მდედრი X0, ამ ტიპს მიეკუთვნება ჩრჩილი.

ორგანიზმში ნიშანთა მემკვიდრეობის შესწავლილას აღმოჩნდა რომ ზოგიერთი ნიშანი თავისებური კანონზომიერებით გადადის მშობლებისგან შვილებში, მათი მემკვიდრეობითობა დამოკიდებულია იმაზე, ინდივიდი ჰომოგამეტურია თუ ჰეტეროგამეტური. ასეთი ნიშნების შესწავლისას მორგანმა დაადგინა კავშირი გარკვეულ გენებსა და სასქესო ქრომოსომებს შორის და ამით საფუძველი ჩაუყარა მემკვიდრეობითობის ქრომოსომულ თეორიას.

მორგანი ცდებს ატარებდა დროზოფილაზე, მან გამოავლინა, რომ ის გენები, რომლებიც განსაზღვრავენ სქესთან დაკავშირებულ მემკვიდრეობითობას, ლოკალიზებულია X ქრომოსომაში. მორგანმა თეთრთვალება მდედრი დროზოფილა შეაჯვარა წითელთვალება მამრს. ამ შემთხვევაში შეიმჩნევა ჯვრული მემკვიდრეობითობა. პირველი თაობის ყველა მამრი თეთრთვალება აღმოჩნდა, ხოლო მდედრი კი – წითელთვალება. სხვაგვარი იყო სიტუაცია, როდესაც ჩატარდა რეციპროკული შეჯვარება -თეთრთვალება მამრი შეაჯვარეს წითელთვალება მდედრს. ამ შეჯვარებისას F1 თაობაში ყველა შთამომავალი წითელთვალება იყო. F2 თაობაში გაჩნდნენ წითელთვალება და თეთრთვალება მამრები და წითელთვალება მდედრები. ამ ორი ტიპის შეჯვარების განსხვავებული შედეგები აიხსნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დავუშვებთ, რომ თეთრთვალება თაობის წარმომქნელი რეცესიული მუტაცია (w) და მისი ნორმალური ალელი (W), რომელიც განაპირობებს პიგმენტის განვითარებას, ლოკალიზებულია დროზოფილის X ქრომოსომაში. ასეთი მემკვიდრეობითობისას Y ქრომოსომას არ აქვს w ან W ალელები. ეს ანალიზი ნათელს ხდის, რომ თეთრთვალება და წითელთვალება ნიშნის მემკვიდრეობითობა სქესთან არის შეჭიდული. მორგანმა ასევე აჩვენა, რომ გენები ქრომოსომებშია მოთავსებული.

 

ახლაგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 81 82 83 84 85 … 93
Page 83 of 93