მედიცინა

მეცნიერებმა ბიონიკური მკლავი შექმნეს, რომელიც პაციენტის აზრების საშუალებით კონტროლდება.

აქამდე არსებული პროთეზირებული მკლავები პაციენტის დაზიანებული მკლავის დარჩენილი ნაწილის კუნთების მოძრაობაზეა დამოკიდებული.

თუმცა, იმის გამო, რომ კუნთები დაზიანებულია, ამპუტირებული კიდურის მქონე ადამიანს მხოლოდ შეზღუდული მოძრაობების განხორციელება შეუძლია.

მოძრაობის შეზღუდული შესძლებლობა გახლავთ მიზეზი იმისა, რომ ასეთი ადამიანების დაახლოებით ნახევარი ელექტრონულ მკლავზე უარს აცხადებს.

თუმცა სპინური ნერვების კუნთების დაუზიანებელ ნაწილთან ან  ორთავა კუნთთან დაკავშირებით, პაციენტებს მოძრაობის გაცილებით ფართო შესაძლებლობები მიეცათ.  მაგალითად: ხელის გაშლა და დახურვა, მაჯის მოძრაობა და მკლავის მაღლა აწევა და დაბლა დაწევა.

ახალი პროთეზი  შემდეგნაირად კონტროლდება: როდესაც ამპუტირებული კიდურის მქონე ადამიანს ამა თუ იმ მოძრაობის განორციელება სურს, სიგნალები სპინური ნერვებიდან კუნთებს გადაეცემა.  კანის ზედაპირზე განთავსებული ელექტრონული სენსორები სიგნალებს იჭერს და რობოტულ მკლავს ამოძრავებს.

აღნიშნული ტექნოლოგიის ავტორები აცხადებენ, რომ მკლავის ამპუტაციისას ნერვული ბოჭკოები და კუნთებიც წყდება, რაც იმას ნიშნავს, რომ  პროთეზის ასამუშავებლად მათგან აზრიანი სიგნალების მიღება ძალიან რთულია. „ჩვენ შევეცადეთ, ახალი მიდგომა დაგვენერგა: აქცენტი კუნთებიდან ნერვულ სისტემაზე გადაგვეტანა.“

,,ეს იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ ტექნოლოგიას სიგნალების უფრო გასაგებად აღმოჩენა და დეკოდირება შეუძლია,“- აცხადებენ ბიონიკური მკლავის შემქმნელები.

მკვლევარებმა ვენის უნივერსიტეტში ლაბორატორიული ექსპერიმენტები ჩაატარეს. მასში მონაწილება ექვსმა მოხალისემ მიიღო.

წყარო: Dailymail

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

,,კიბოს დაგვიანებული დიაგნოზი ამ დაავადებით მილიონობით ადამიანის სიკვდილს მიზეზი ხდება, ამიტომ უნდა გავაძლიეროთ ძალისხმევა, რომ დაავადების დიაგნოზი ადრეულ სტადიაზე დაისვას,”-ამის შესახებ განცხადება ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ კიბოს მსოფლიო დღესთან დაკავშირებით გააკეთა. 

ჯანმოს ქრონიკული დაავადებისა და კიბოს ექსპერტმა ეტინ კრაგმა აღნიშნა, რომ კიბოს ადრეული დიაგნოსტიკა და დროული მკურნალობა, განსაკუთრებით ძუძუს, საშვილოსნოს ყელისა და კოლორექტალური კიბოს შემთხვევაში, გაცილებით მეტი ადამიანის სიცოცხლის შენარჩუნებას გახდის შესაძლებელს და საგრძნობლად შეამცირებს მკურნალობის ხარჯებსაც.

„კიბოს დროული დიაგნოზირება საგრძნობლად ამცირებს კიბოს ფინანსურ ზეგავლენას. აქ არ იგულისხმება მხოლოდ კიბოს მკურნალობისთვის გაწეული ხარჯები,  არანაკლებ მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ გამოჯანრთელებული ადამიანები აგრძელებენ მუშაობას და თავიანთი ოჯახებისთვის ფინანსურ მხარდაჭერას,“ – ნათქვამია ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მოხსენებაში.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, კიბო, გლობალური მასშტაბით, ექვსიდან ერთი გარდაცვალების მიზეზია. 2010 წელს, კიბოს მიერ მიყენებულმა ზარალმა დაახლოებით 1,16 ტრილიონი აშშ დოლარი შეადგინა.

ყოველ წელს კიბოთი დაახლოებით 14 მილიონი ადამიანი ავადდება. ჯანმოს შეფასებით, ეს მაჩვენებელი 2030 წლისთვის 21 მილიონამდე გაიზრდება. ხოლო კიბოთი გარდაცვლილთა რაოდენობა ყოველ წლიურად 8,8 მილიონს აღწევს.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

10 წლის ბანგლადეშელ გოგონა საჰანა ხათუნს „ხის კაცის სინდრომი“ აქვს.

თუკი ექიმების დასმული დიაგნოზი სწორი აღმოჩნდა, ეს გახდება პირველი შემთხვევა მსოფლიოში, როცა უიშვიათესი კანის მემკვიდრეობითი დაავადება – ვერუციფორმული ეპიდერმოდისპლაზიით მდედრობითი სქესის წარმომადგენელი დაინფიცირდა.

ვერუციფორმული ეპიდერმოდისპლაზია უიშვიათესი დაავადებაა. გასულ წელს აღნიშნული დიაგნოზი 25 წლის ბანგლადეშელ მამაკაცსაც დაუსვეს, როცა  აბულ ბაჯანდარს ხელებსა და ფეხებზე მეჭეჭების მსგავსი დაზიანებები გამოუვიდა.

კიდევ ერთი მამაკაცი-ხე დედე კოსვარა, რომელიც ინდონეზიიდან იყო,  რამდენიმე თვის წინ გარდაიცვალა, თუმცა მისი გარდაცვალება ვერუციფორმული ეპიდერმოდისპლაზიას არ გამოუწვევია.

2008 წელს Discovery Channel -მა დედე კოსვარას შესახებ სიუჟეტი გააკეთა, სადაც მოთხრობილი იყო, რომ  კოსვარას ქირურგიული ოპერაცია ჩაუტარდა და 6 კილო წანაზარდები მოკვეთეს. თუმცა გარკვეული დროის შემდეგ მეჭეჭებმა გამოსვლა კიდევ დაიწყო. მაშინ ექიმებმა დაადგინეს, რომ კოსვარას წელიწადში ორი ქირურგიული ოპერაცია  ესაჭიროებოდა.

ბანგლადეშელი ექიმები ვარაუდობენ, რომ 10 წლის საჰანა ხათუნს დაავადების ნაკლებად აგრესიული ფორმა აქვს და შესაბამისად, მისი განკურნება უფრო სწრაფად გახდება შესაძლებელი.

წყარო: http://www.bbc.com/

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ჩინელი მეცნიერები აცხადებენ, რომ მათ კლონირებული მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყი შექმნეს, რომლებიც ხარის ტიპის ტუბერკულოზის მიმართ რეზისტენტულები არიან.

დაბადებული ოცი ხბოდან თერთმეტმა სამ თვეზე მეტხანს იცოცხლა.

მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის ტუბერკულოზის რისკი ბევრ ქვეყანაშია, მათ შორის,  დიდი ბრიტანეთში, აზიასა და აფრიკაში.

ჩინელმა პირუტყვის გენეტიკური კოდის შესაცვლელად გენომის რედაქტირების ტექნოლოგია გამოიყენეს. ისინი აცხადებენ, რომ სოფლის მეურნეობაში ეს ტექნოლოგია  ფართოდ უნდა გამოიყენონ.

მეცნიერთა აღნიშნულმა გუნდმა ინფექციის წინააღმდეგ ბრძოლაში ჩართული გენი შეცვალეს. „შედეგად, პირუტყვი ხარის ტუბერკულოზის ინფექციის მიმართ რეზისტენტული გახდა. ჩვენი კვლევა – ,,CISPR/Cas9″ სისტემის სოფლის მეურნეობაში განვითარების საფუძველს იძლევა,“ – აცხადებენ მეცნიერები.

თავდაპირველად ჩინელმა მეცნიერებმა მსხილფეხა საქონელში თაგვის გენის ჩანერგვა მოახდინეს, ხოლო შემდეგ ახალი გენომის რედაქტირების ხერხი გამოიყენეს, რომელიც უფრო პრაქტიკული აღმოჩნდა. ტუბერკულოზის მიმართ რეზისტენტობის დასადგენად მათ კლონირებული ცხოველების სისხლის ნიმუშები აიღეს.

მეცნიერთა ნაწილი აღნიშნულ კვლევას სკეპტიკურად უყურებს, მათი განცხადებით, ავტორებმა არასაკმარისი მტკიცებულებები წარმოადგინეს იმის დასამტკიცებლად, რომ კლონირებული ხბოები ტუბერკულოზის მიმართ რეზისტენტულები არიან.

 წყარო: BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

განუკურნებელი ლევკემიით დაავადებული ორი ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობა გენეტიკურად რედაქტირებული იმუნური უჯრედების ინფუზიის შემდეგ გაუმჯობესდა, ამის შესახებ მეცნიერებმა ხუთშაბათს განაცხადეს.

ლაილა რიჩარდსი პირველი ადამიანია მსოფლიოში, რომელსაც ფრანგული ბიოტექნოლოგიური ფირმა ,,Cellectis-ის”  მიერ შემუშავებული უჯრედული თერაპია – ,,UCART19″  ჩაუტარდა.  იმავე წელს (2015 წელი) და იმავე საავადმყოფოში ( დიდი ბრიტანეთის Ormond Street Hospital) თერაპია ჩაუტარდა მეორე გოგონასაც.

ორივე კურსში ჩართულმა მედიკოსების გუნდმა  თავიანთი ნამუშევრის დეტალები გამოქვეყნა. მათი ინფორმაციით, გოგონების მკურნალობიდან 18 და 12 თვეა გასული და ისინი ჯერჯერობით ლევკემიისგან განკურნებულები არიან.

ლონდონის ჰოსპიტალის იმუნოლოგისტ ვასიმ ქასიმის განცხადებით, ორივე შემთხვევა ცხადყოფს, რომ გენეტიკურად რედაქტირებული უჯრედები ეფექტურად მუშაობს, თუმცა საბოლოო დასკვნის გასაკეთებლად გრძელვადიანი მონიტორინგია საჭირო.

იდეა, რომ გენეტიკურად მოდიფიცირებული უჯრედები კიბოს ანადგურებს, სამედიცინო კვლევის ერთ-ერთი ყველაზე  „ცხელი“ სფეროა.

თუკი მედიკამენტების სხვა მწარმოებლები, როგორიცაა ,,Novartis-ი”, “Juno” და ,,Kite-ი”, იყენებენ დაავადებული პაციენტების უჯრედებს,  “UCART19” ითვალისწინებს ჯანმრთელი დონორის უჯრედების გამოყენებას, რაც აღნიშნულ თერაპიას უფრო იაფს ხდის. ის ასევე ხელსაყრელია იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც მკურნალობის დასაწყებად საკმარისი ჯანმრთელი უჯრედები არ გააჩნიათ.

აღნიშნული თერაპიის რისკი გახლავთ ის, რომ ასეთმა უნივერსალურმა მიდგომამ შესაძლოა ქსოვილით წინააღმდეგ მასპინძელი დაავადება (GVHD) გამოიწვიოს, როდესაც პაციენტის სხეული დონორის უჯრედების წინააღმდეგ რეაგირებს.

მედიკოსთა გუნდის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში აღნიშნულია, რომ მკურნალობიდან ორი თვის შემდეგ ლაილას კანის GVHD განუვითარდა, თუმცა პრობლემა მას შემდეგ მოგვარდა, რაც პაციენტმა სტეროიდები მიიღო და ძვლის ტვინი გადაუნერგეს.

წყარო: Reuters

 მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

შეერთებულ შტატებში იშვიათი ვირთხის ვირუსით რვა ადამიანი დაინფიცირდა.

„სეულის ვირუსის“ სახელწოდებით ცნობილი დაავადება ჰემორაგიულ ცხელებასა და თირკმლის დაავადებას იწვევს.

ჯანდაცვის ოფიციალური პირების განცხადებით, მიუხედავად იმისა, რომ ინფიცირებულთა რიცხვი დიდი არაა, ვირთხის დაავადების აშშ-ში გამოვლინება შემაშფოთებელი ფაქტია.

ოფიციალური ინფორმაციის თანახმად, რვავე დაავადებულს პირდაპირი კონტაქტი ჰქონდათ ვირთხებთან. სეულის ვირუსი ადამიანიდან ადამიანზე არ გადადის.

დაავადების სიმპტომებია : ცხელება, შემცივნება, გულისრევა, სხვადასხვა სახის ტკივილი და  კანის გაღიზიანება. თუმცა, სიმპტომები ყველა ინფიცირებულს არ აღენიშნება.

ვირუსის გადაცემა ველური ნორვეგიელი ვირთხებით ხდება. ის სხვა სახის ცხოველზე არ გადადის.

როგორც წესი, პაციენტები ინფიცირდებიან, როდესაც მათ კონტაქტი აქვთ დაინფიცირებული ორგანიზმის სითხეებთან, როგორიცაა სისხლი, ნერწყვი, შარდი. ვირუსი გადადის მღრნელების ნაკბენისგანაც.

ვირუსი ყველაზე ხშირად აზიაში იჩენს თავს.

ექსპერტები სეულის ვირუსის მიმართ განსაკუთრებულ სიფრთხილეს იჩენენ, რადგან ის მომაკვდინებელი ჰანტავირუსის მონათესავე დაავადება გახლავთ. ჰანტავირისული ფილტვისმიერი სინდრომი არის ინფექციური დაავადება, რომელიც ხასიათდება გრიპის მსგავსი სიმპტომებით და შეიძლება სწრაფად გამოიწვიოს სიცოცხლისთვის საშიში სუნთქვის პრობლემები.

ჰანტავირუსების მრავალ ტიპს შეუძლია გამოიწვიოს ჰანტავირისული ფილტვისმიერი სინდრომი. ვირუსები გადააქვთ მღრნელებს, განსაკუთრებით ირმის თაგვს. დაინფიცირების ძირითადი გზაა მღრნელების შარდითა და განავლით ჰაერში მოხვედილი ჰანტავირუსების ჩასუნთქვა.

წყარო: Dailymail

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

უკრაინაში სამი ადამიანის მონაწილეობით განხორციელებული ინ-ვიტრო განაყოფიერების გზით ჩვილი გაჩნდა.

როგორც გამოცემა, ,,The Times-ი”  იუწყება, ეს სამი მშობლის მონაწილეობით ინ-ვიტრო განაყოფიერების ერთ-ერთი მეთოდის, ე.წ. ემბრიონის მეთოდის, გამოყენების პირველი შემთხვევაა.  აღნიშნული ტექნოლოგია მოიცავს ორი კვერცხუჯრედის – ერთი დედის, მეორე მდედრი დონორის – განაყოფიერებას მამის სპერმით ინ-ვიტრო ფერტილიზაციის მეშვეობით. პრონუკლეუსი, რომელიც შეიცავს მამრისა და მდედრის ბირთვულ დნმ-ს, ორივე ემბრიონს შორდება. დონორის კვერცხუჯრედისგან ამოღებული პრონუკლეუსი ნადგურდება, ხოლო მომავალი დედისა და მამის პრონუკლეუსი თავსდება დონორის ემბრიონში.

5 იანვარს დაბადებული ჩვილი მსოფლიოში მეორე „სამი ადამიანის“ შვილია. პირველი ასეთი ბავშვი მექსიკაში შარშან დაიბადა.

ექიმებმა სამი ადამიანის მონაწილეობით განხორციელებული ინ-ვიტრო განაყოფიერების მეთოდი გენეტიკური მიტოქონდრიული დაავადების დედიდან ჩვილზე გადაცემის რისკის თავიდან ასაცილებლად განავითარეს. განაყოფიერების დროს დედისა და დონორის  კვერცხუჯრედის შერწმყმა ხდება და ჯანმრთელი კვერცხუჯრედი მიიღება.  ამ მეთოდის შედეგად  დაბადებულ ბავშვებს სამი ადამიანის დნმ აქვთ -დედის, მამის და ძალიან უმნიშვნელოდ დონორის კვერცხუჯრედის.

ბრიტანეთმა აღნიშნული მეთოდის გამოყენებისთვის შესაბამისი კანონი უკვე მიიღო. პირველი ბრიტანელი სამი მშობლის ბავშვი 2017 წელს გაჩნდება.

წყარო:  BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

პატარა ჩინელი ბიჭის ბედით, რომელიც უიშვიათესი დაავადების გამო „ნიღბიანი სახით“ დაიბადა, მილიონობით ადამიანი დაინტერესდა.

7 წლის ჰუაკინგს, დეფორმირებული სახის გამო, მედიამ „ნიღბიანი ბიჭი“ შეარქვა.

ის 2009 წლის 4 მარტს სამხრეთ ჩინეთში მდებარე ჰუნანის პროვინციაში დაიბადა. თავდაპირველად ექიმები დედას ახალშობილს არ აჩვენებდნენ, მაგრამ 23 წლის ი ლიანხის დაჟინებული მოთხოვნის შემდეგ, მას შვილის ნახვის შესაძლებლობა მისცეს. „როცა მას შევხედე, გავოგნდი, სხეულს ვეღარ ვგრძნობდი,“ – იხსენებს ი ლიანხი.  მისი ინფორმაციით, ორსულობის პერიოდში სამი ულტრაბგერითი სკანირება და ერთი დოპლერული ულტრაბგერითი სკანირება ჩაიტარა, თუმცა დეფორმაცია ვერ აღმოაჩინეს.

ბიჭმა საზოგადოებისა და პრესის ყურადღება მას შემდეგ მიიპყრო, რაც დედამ ერთი წლის შვილი ღარიბი სოფლიდან, სადაც ოჯახი ცხოვრობს, ჩანგშას სამხედრო ჰოსპიტალში სამკურნალოდ ჩაიყვანა.

ჰუაკინგის ექიმის ინფორმაციით, საავადმყოფოში მიყვანისას ბიჭის მდგომარეობა ძალიან იშვიათი და ძალიან მძიმე იყო. „დაზიანებული იყო არა მხოლოდ რბილი ქსოვილები, არამედ დროებითი ძვალი, ნიკაპის ძვლები და მთლიანი ზედა ყბა.“

ბიჭს ძვირადღირებული ოპერაციები საზოგადოებიდან შემოწირული თანხით გაუკეთდა. ექიმები აცხადებენ, რომ ორივე ოპერაციამ წარმატებით ჩაიარა. თუმცა ბიჭის ბედი ჯერჯერობით გაურკვეველია, მედიკოსების ინფორმაციით, ჰუაკინგს დახლოებით 10-წლიანი ლოდინი დაჭირდება იმისათვის, რომ გაიგონ, დაიწყებს თუ არა მისი სახის ძვლები ნორმალურ ზრდას.

წყარო: Dailymail

 მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”