ტექნოლოგიები

პანდემიის დაწყებიდან ინტერნეტ სივრცეში ექიმებისა და ექთნების ბევრი ფოტო გამოჩნდა სახეზე
სისხლჩაქცევებით, რაც გამოწვეული იყო სამედიცინო ნიღბის დიდი ხნის განმავლობაში
გამოყენებით. 13 წლის კანადელმა ბიჭმა ფოტოების ნახვის შემდეგ გადაწყვიტა ნიღბის დამჭერები
შეექმნა 3-D პრინტერის გამოყენებით.
ნიღბის დამჭერის სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებას დიდი გამოხმაურება მოჰყვა და პრინტერი
24/7-ზე მუშაობს ამჟამად, რომ შეერთებულ შტატებში, კანადასა და მთელ მსოფლიოში შეძლოს
შეკვეთების დაკმაყოფილება. ნიღბის დამჭერი ეხმარება მფლობელს დაარეგულიროს სამედიცინო
ნიღბის თასმა. როგორც ბიჭი ამბობს, მისთვის მნიშვნელოვანია შეეძლოს დახმარება გაუწიოს
ადამიანებს, რომლებიც თავიანთ დროს ხარჯავენ სხვისი სიცოცხლის გადარჩენაში და პანდემიის
დაძლევაში.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ესპანელმა მეცნიერებმა უსინათლო პაციენტის ტვინში იმპლანტი მოათავსეს, რომლის მეშვეობითაც მან დანახვა შეძლო. ეს ტვინის ვიზუალური ქერქის უშუალო სტიმულირებით გახდა შესაძლებელი.

სისტემა “ხელოვნურ ბადურას” იყენებს, რომელიც სპეციალურ სათვალეზეა დამაგრებული და მის წინ არსებულ სინათლეს აღიქვამს. შემდეგ კი სინათლე ელექტრულ სიგნალებად ითარგმნება და ტვინის იმპლანტისკენ მიკრო-ელექტროდების სერიის სახით იგზავნება. შედეგად, უსინათლო ადამიანი სათვალის მიერ დანახულ შუქს/ინფორმაციას “ხედავს”.

მკვლევრებმა სისტემა 57 წლის ქალზე გამოსცადეს – იგი 16 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში სრულიად ბრმა იყო. ხოლო ექსპერიმენტის შედეგად, მან საბოლოოდ შეძლო ხელოვნური ბადურას მიერ ნაპოვნი ფორმებისა და სილუეტების იდენტიფიცირება, რაც ბიონიკური თვალების კუთხით პროგრესზე მიუთითებს.

“ვიზუალურად განცალკევებული ნეირონებისგან მუდმივად ვიღებდით მაღალი ხარისხის ჩანაწერებს და დროთა განმავლობაში სტაბილურობას ინარჩუნებდა” – ნათქვამია კვლევაში. ასევე. ავტორები დასძენენ, რომ პაციენტს “ზოგიერთი ასოს ამოცნობა” და “ობიექტების საზღვრების დანახვაც” შეეძლო.

შესაძლოა, ბევრი ადამიანი შეაშინოს ტვინში ელექტროდების იმპლანტირების იდეამ, რაც სრულიად ბუნებრივი რეაქციაა ამგვარი ინოვაციისადმი. თუმცა მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ სისტემას არანაირი გავლენა არ ჰქონია ტვინის რომელიმე სხვა ნაწილზე, გარდა ვიზუალური კორტექსისა. იმპლანტი ვიზუალურ აღქმასთან დაუკავშირებელ ნეირონებს არ შეხებია და შესაბამისად, არც მათი სტიმულაცია გამოუწვევია. ამრიგად, სისტემა სრულიად უსაფრთხოა. თანაც, მას ნაკლები ელექტროაქტივობა სჭირდება, სხვა მსგავს იმპლანტებთან შედარებით.

იმპლანტი პაციენტის ტვინიდან ექვსთვიანი გამოყენების შემდეგ ამოიღეს. რა თქმა უნდა, გაცილებით მეტი კვლევაა საჭირო, ვიდრე ეს ტექნოლოგია ფართო მასებისთვის გახდება ხელმისაწვდომი. თუმცა პირველად ინდიკატორები საკმაოდ დამაიმედებლად გამოიყურება. ნეირონული იმპლანტებისა და გენის რედაქტირების ტექნოლოგიას თუ გავითვალისწინებთ, შესაძლოა, უსინათლობის განკურნება მალე გადაულახავი დაბრკოლება აღარ იყოს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”