close

ტექნოლოგიები

მედიცინატექნოლოგიები

ახალ სისტემას შეუძლია, ენის ფოტოს მიხედვით ზუსტი დიაგნოზები დასვას

სამედიცინო მკვლევრები ამტკიცებენ, რომ შექმნეს ხელოვნურ ინტელექტის (AI) ალგორითმი, რომელსაც ენის ფოტოს მიხედვით თითქმის უშეცდომოდ შეუძლია გაიგოს, რა აწუხებს პაციენტს.

ახალი სისტემა მანქანური დასწავლის გამოყენებით საშუალებას გვაძლევს, რომ ენით დიაგნოსტირების უძველესი სამედიცინო პრაქტიკა ავტომატურად განვახორციელოთ.

ალგორითმს დაავადებები ენის ფოტოებისა და შესაბამისი დიაგნოზების მიხედვით დაასწავლეს. მასალები მკვლევრებს შუა აღმოსავლეთის სასწავლო საავადმყოფოებმა მიაწოდეს. პაციენტებს, რომელთაც ენები ეკუთვნოდათ, ჯანმრთელობის სხვადასხვა პრობლემა აწუხებდათ, იქნება ეს მომნელებელი სისტემის პრობლემები თუ COVID-19.

შემთხვევათა 98.71%-ში AI-მ ზუსტად დაადგინა, ჯანმრთელობის რა პრობლემა ჰქონდა პაციენტს, ეს კი მხოლოდ და მხოლოდ მათი ენის ფერის მიხედვით გააკეთა.

სისტემის შესაქმნელად მეცნიერებმა მანქანური დასწავლის 6 სხვადასხვა ალგორითმს მიაწოდეს ფოტოები და შესაბამისი დიაგნოზები, სულ 5 200 ფოტო. სურდათ გაეგოთ, რამდენად ზუსტად შეძლებდა ისინი “ენის ფერის პროგნოზირებას ნებისმიერი განათების პირობებში”. შეფასება ყველაზე არაზუსტმა სისტემამაც (naïve Bayes-ის მეთოდოლოგია) კი 91%-იანი სიზუსტით შეძლო, ხოლო ყველაზე ზუსტი XGBoost კარკასი აღმოჩნდა — მან შემთხვევათა 98.71%-ში შეძლო დიაგნოზის სწორად დასმა.

ალი ან-ნაჯიმ, ნაშრომის მთავარმა ავტორმა (პროფესორის თანაშემწე ბაღდადის საშუალო ტექნიკურ უნივერსიტეტსა და სამხრეთ ავსტრალიის უნივერსიტეტში), განაცხადა, რომ გუნდი ორიათასი წლის ჩინურმა სამედიცინო პრაქტიკამ შთააგონა, რომლის მეშვეობითაც დღესაც საკმაოდ ზუსტი დიაგნოზის დასმაა შესაძლებელი.

“ენის ფერმა, ფორმამ და სისქემ ჯანმრთელობის უამრავი პრობლემა შეიძლება გამოავლინოს”, — განაცხადა ალ-ნაჯიმ.

რადგან სიზუსტე უკვე მიღწეულია, მკვლევრები სამომავლოდ ამ AI-ს მქონე მობილური აპლიკაციის შექმნას გეგმავენ, რომლითაც პაციენტები საკუთარ ჯანმრთელობას სახლის პირობებში შეაფასებენ.

ჯავაან ჩალის, კვლევის თანაავტორის, თქმით, “ენის კომპიუტერიზებული ანალიზი” არამხოლოდ უსაფრთხო და ეფექტიანია, არამედ “თანამედროვე მეთოდებს საუკუნეების წინანდელი პრაქტიკით უმაგრებს ზურგს”.

ნაშრომი ჟურნალ Technologies-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციაკვლევებიმედიცინა

ადამიანებზე კბილების ხელახლა გასაზრდელ პრეპარატს გამოცდიან

იაპონელი მეცნიერები გეგმავენ, რომ კბილების ხელახლა გასაზრდელად მათ მიერ შემუშავებული თერაპია ადამიანებზე გამოცადონ. როგორც სპეციალისტები ამბობენ, თუ ყველაფერი კარგად წარიმართება, რეგენერაციისთვის საჭირო პრეპარატი 2030 წლისთვის უკვე ხელმისაწვდომი იქნება. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს. 

ჯერ კიდევ 2021 წელს კიოტოს უნივერსიტეტში მომუშავე მკვლევრებმა გამოაქვეყნეს ნაშრომი, რომლითაც ვიგებთ, რომ თაგვებში USAG-1-ის სახელით ცნობილი ცილა კბილების ამოსვლას აფერხებს. ასევე, დადგინდა, რომ ამ ცილის წარმოქმნაზე პასუხისმგებელი გენის გაუვნებლებით მღრღნელებში კბილების რეგენერაცია შედგა.

იმავე გუნდმა სათანადო პრეპარატი შექმნა, რომელიც USAG-1-ის ფუნქციას ბლოკავს და თაგვებში ახალი კბილების გაზრდას უწყობს ხელს. იგივე შედეგი დაფიქსირდა ქრცვინებშიც, რომელთაც ადამიანთა მსგავსი დენტალური მახასიათებლები აქვთ.

ავტორები ფიქრობენ, რომ ცხოველებზე ჩატარებული წარმატებული კლინიკური ცდების შემდეგ, ახლა უკვე ადამიანთა ჯერია. კვლევის ახალი ეტაპის დაწყება 2024 წლის ივლისში იგეგმება.

„ახალი კბილების გაზრდის იდეა ყველა დანტისტის ოცნებაა. ამაზე დამამთავრებელი კურსიდან მოყოლებულია, ვმუშაობ და დარწმუნებული ვიყავი, რომ შედეგს მივაღწევდი. იმედი გვაქვს, მედიკამენტის კლინიკურ გამოყენებამდე გზას გავკვალავთ”, – აცხადებს მეცნიერი კაცუ ტაკაჰაში.

ასაკის მატებასთან ერთად, კბილების დაკარგვის რისკი იზრდება და, სარძევე კბილებისგან განსხვავებით, მათ ახალი წყება აღარ ანაცვლებს. ზემოხსენებული თერაპიით კი შესაძლოა, ე.წ. მესამე თაობის რეგენერაციას მივაღწიოთ. შედეგები იმედის მომცემია და არაა გამორიცხული, პრეპარატი რამდენიმე წელში ფართო გამოყენებისთვის მზად იყოს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მედიცინატექნოლოგიები

მეცნიერებმა შექმნეს რობოტი, რომელსაც ძუძუს კიბოს ადრეულ ეტაპზე დიაგნოზირება შეუძლია

ბრისტოლის უნივერსიტეტმა შექმნა რობოტი, რომელსაც შეუძლია ხელი შეუწყოს ძუძუს კიბოს ადრეულ ეტაპზე დიაგნოზირებას.
ბრისტოლის ლაბორატორიის ჯგუფმა შეიმუშავა ხელის მსგავსი მოწყობილობა სენსორებით, რომელიც სარძევე ჯირკვლების შესამოწმებლად ადამიანის მსგავს ძალას იყენებს და სიმსივნეს უფრო დიდ სიღრმეზე აღმოაჩენს.
რობოტის შემქმნელი ჯგუფის თქმით, მათი პროექტის საბოლოო მიზანი იყო ის, რომ მოწყობილობას შეძლებოდა სიმსივნის ამოცნობა უფრო ზუსტად და უფრო ღრმა დონეზე, ვიდრე ეს შესაძლებელია ადამიანის შეხებით და ის კომბინირებული ყოფილიყო არსებულ ტექნიკასთან, როგორიცაა ულტრაბგერითი ტექნიკა.
რობოტი 3D ბეჭდვის გამოყენებით შეიქმნა.
უნივერსიტეტში განმარტავენ, რომ რობოტს შეუძლია ხელი შეუწყოს ქალებს ჩაიტარონ მკერდის ჯანმრთელობის მონიტორინგი უსაფრთხო და ზუსტი ელექტრონული გამოკვლევებით ადვილად მისაწვდომ ადგილებში, როგორიცაა აფთიაქები და ჯანმრთელობის ცენტრები.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიტექნოლოგიები

SpaceX-ი კოსმოსში ჩარჩენილ ასტრონავტებს სახლში დაგეგმილ დროზე ადრე დააბრუნებს

SpaceX-ის კოსმოსური ხომალდი Crew Dragon-ი, რომლის ბორტზეც ოთხი ასტრონავტი იქნება, სამაშველო მისიის შესასრულებლად 12 მარტს გაეშურება. მანამდე ვრცელდებოდა ინფორმაცია იმის თაობაზე, რომ ეს მხოლოდ მარტის ბოლოსთვის იქნებოდა შესაძლებელი.

მისია Crew-10-ის ბორტზე ოთხი ასტრონავტი იქნება – ამერიკელი კოსმონავტები ენ მაკლეინი და ნიკოლ აიერსი, იაპონელი ასტრონავტი ტაკუია ონისი და რუსი ასტრონავტი კირილ პესკოვი.

მას შემდეგ, რაც Crew-10 საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს მიაღწევს, Crew-9-ზე მყოფი ამერიკელი ასტრონავტები სუნიტა უილიამსი და ბარი უილმორი სახლში დაბრუნებას შეძლებენ.

რამდენიმე დღის წინ, ერთ-ერთი ვიდეო ჩართვის დროს, სუნიტა უილიამსმა აღნიშნა, რომ მას დაავიწყდა სიარული, ჯდომა და წოლა.

„მე აქ უკვე დიდი ხანია ვარ. ახლა ვცდილობ გავიხსენო როგორია, როდესაც ფეხით დადიხარ. მე დიდი ხანია არ მივლია ფეხით, არ დავმჯდარვარ, არც კი დავწოლილვარ“, – განაცხადა უილიამსმა.

უილიამსი და უილმორი ორბიტაზე 5 ივნისს გაემგზავრნენ. მათი მისია მხოლოდ 8 დღეს უნდა გაგრძელებულიყო, თუმცა ხომალდის ტექნიკური პრობლემების გამო ისინი დედამიწაზე ვეღარ დაბრუნდნენ.

აშშ-ს პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა სთხოვა ილონ მასკსა და SpaceX-ს, კოსმოსიდან ჩამოიყვანონ NASA-ს 2 ასტრონავტი, რომლებიც “ბაიდენის ადმინისტრაციამ კოსმოსში მიატოვა”.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ტექნოლოგიები

Google-ის ყოფილი ხელმძღვანელი შიშობს, რომ ტერორისტები ხელოვნური ინტელექტის გამოყენებას დაიწყებენ

Google-ის ყოფილი ხელმძღვანელი ერიკ შმიდტი შიშობს, რომ ხელოვნურ ინტელექტს ტერორისტები გამოიყენებენ იმისთვის, რომ უდანაშაულო ადამიანებს ავნონ.

BBC-თან ინტერვიუში შმიდტმა აღნიშნა, რომ მათ ტექნოლოგიები შეიძლება ბიოლოგიური იარაღის შექმნისთვის გამოიყენონ.

მაგალითისთვის, მან ბინ ლადენი მოიყვანა, რომელიც 2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტის ორგანიზატორი იყო, რომლის დროსაც თვითმკვლელმა ტერორისტებმა ოთხი სამგზავრო თვითმფრინავი გაიტაცეს. ორი თვითმფრინავი ნიუ იორკში, მსოფლიო სავაჭრო ცენტრის ცათამბჯენებს შეეჯახა. კიდევ ერთი თვითმფრინავი ტერორისტებმა ქვეყნის დედაქალაქ ვაშინგტონში პენტაგონს დააჯახეს, ხოლო მეოთხე თვითმფრინავი პენსილვანიის მინდორში ჩამოვარდა.

„მე ყოველთვის ვნერვიულობ „ოსამა ბინ ლადენის“ სცენართან დაკავშირებით, როდესაც მართლა არსებობს ბოროტი ადამიანი, რომელიც ითვისებს ჩვენი თანამედროვე ცხოვრების რომელიმე ასპექტს და იყენებს მას იმისთვის, რომ უდანაშაულო ადამიანებს ავნოს“, – განაცხადა შმიდტმა და აღნიშნა, რომ სახელმწიფოებისა და ხელოვნური ინტელექტის შემქმნელებს შორის უნდა იყოს უწყვეტი კავშირი და ეს სფერო უნდა მკაცრად რეგულირდებოდეს.

შმიდტმა აღნიშნა, რომ 15 წლის წინ მსხვილ ტექნოლოგიურ კომპანიებს არ ესმოდათ ხელოვნური ინტელექტის პოტენციალის, თუმცა დღეს ეს ასე აღარ არის.

შმიდტი Google-ის გენერალური დირექტორის თანამდებობას 2001-2017 წლებში იკავებდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციარობოტექნიკარობოტექნიკატექნოლოგიები

პოლონურმა კომპანიამ წარადგინა პირველი რობოტი-ჰუმანოიდი სინთეტიკური კუნთებით

პოლონურმა კომპანიამ Clone Robotics წარადგინა პირველი რობოტი Clone Alpha, რომელსაც აქვს სინთეტიკური ორგანოები, ხელოვნური კუნთები და ჩონჩხის სისტემა. შესაბამისად, Clone Alpha დეტალურად იმეორებს ადამიანის აგებულებას.

პოლონურ კომპანიას სურს შექმნას ისეთი რობოტი, რომელიც მაქსიმალურად დაემგვანება თავისი აგებულებით ადამიანს.

Clone Robotics-ში იმედოვნებენ, რომ მათ მიერ წარმოებულ რობოტებს ექნებათ ის მოქნილობა და ფიზიკური ძალა, რაც ახასიათებთ ცოცხალ არსებებს.

რობოტი აღჭურვილია რთული სენსორული სისტემით, 400-მდე ინერციული გადამცემი მოწყობილობებით, რომლებიც კუნთების ძალას აკონტროლებენ.

კომპანიის ოფიციალურ ვებ-გვერდზე უკვე 279-მა დამკვეთმა გამოთქვა სურვილი, შეიძინოს Clone Alpha.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
რობოტექნიკატექნოლოგიები

შეძლებენ თუ არა რობოტები ხელოვნური ინტელექტით ჩაანაცვლონ ასტრონავტები კოსმოსში?

ზოგიერთი მეცნიერი თვლის, რომ მომავალში ასტრონავტი ადამიანები საჭიროებას დაკარგავენ და მათ ჩაანაცვლებენ რობოტები ხელოვნური ინტელექტით, – წერს BBC.

ინგლისელი ასტრონავტის მარტინ რიზის თქმით, რობოტები ძალიან სწრაფად ვითარდებიან. რიზი რობოტების კოსმოსში გაგზავნაში უფრო მეტ სარგებელს ხედავს, ვიდრე ადამიანების. ის თვლის, რომ ეს ბევრად უფრო იაფი დაჯდება და ნაკლებ რისკებთანაც იქნება დაკავშირებული.

„კოსმოსის სერიოზული შესწავლისთვის მე უპირატესობას რობოტექნიკას ვანიჭებ“, – განაცხადა ინგლისელმა მეცნიერმა ენდრიუ ქოუთსმა და აღნიშნა, რომ ხელოვნური ინტელექტი სულ უფრო ვითარდება და ჭკვიანი ხდება.

რობოტებს შეუძლიათ შეიტანონ თავისი წვლილი მეცნიერულ კვლევებში და იმოგზაურონ ისეთ ადგილებში, სადაც ადამიანებს მოხვედრა არ შეუძლიათ.

მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ რობოტექნიკა მზის სისტემის თითქმის ყველა პლანეტაზე მოხვდა, თუმცა ადამიანებმა მოხვედრა მხოლოდ მთვარეზე და დედამიწის ორბიტაზე შეძლეს. 1961 წლიდან კოსმოსში 700-მდე ადამიანია მოხვედრილი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
მედიცინარობოტექნიკატექნოლოგიები

BBC: შეძლებენ თუ არა რობოტები მოახდინონ რევოლუცია ონკოქირურგიაში?

გლაზგოში ქირურგებმა ჩაატარეს ოპერაცია ონკოპაციენტებზე რობოტის მეშვეობით, რომელსაც მოფერებით როქსის ეძახიან, – წერს BBC-ი.

გინეკოლოგ-ონკოლოგები როქსის ოთხი ხელის მეშვეობით, რომლებზეც ქირურგიული ინსტრუმენტებია მიმაგრებული, ურთულეს ოპერაციებს ასრულებენ.

ქირურგები, რომლებიც ოპერაციების დროს რობოტებს იყენებენ აცხადებენ, რომ ინოვაციები და ტექნოლოგიები ერთ-ერთ მნიშვნელოვან პლატფორმად იქცევა ჯანდაცვის სფეროში.

შოტლანდიელმა ექიმებმა რობოტების გამოყენება ქირურგიაში 2015 წელს დაიწყეს და მას შემდეგ ეს მიმართულება გამუდმებით ვითარდება. რობოტექნიკა აქტიურად გამოიყენება არა მხოლოდ ონკოლოგიაში, არამედ უროლოგიაში, თორაკალურ ქირურგიაში [გულმკერდის ქირურგია], პანკრეატიტის, ორთოპედიის და სხვა დაავადებების მართვის დროს.

2021 წელს შოტლანდიის მთავრობამ განახორციელა 20 მილიონიანი ინვესტიცია 12 რობოტის შესაძენად, უპირველეს ყოვლისა, ონკოლოგიური ქირურგიის განსავითარებლად. ქირურგების თქმით, ეს მეთოდი აძლევთ მათ საშუალებას უფრო იოლად შეასრულონ რთული ოპერაციები, ხოლო პაციენტებმა უკეთესად და სწრაფად შეძლონ პოსტოპერაციული პერიოდის გავლა.

პაციენტების შეფასებით, ოპერაციამ, რომელიც ქირურგებმა რობოტების საშუალებით ჩაატარეს, მათთვის იმდენად იოლად ჩაიარა, რომ, როდესაც გაიღვიძეს ვერც კი იგრძნეს, რომ მათ ოპერაცია გაუკეთეს. პაციენტების სახლში გაწერა კი მეორე დღესვე მოხერხდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
მედიცინატექნოლოგიები

პირის ღრუს ტესტით ბიოლოგიური ასაკის დადგენა შეგვეძლება — როგორ

შეიმუშავეს პირის ღრუს ტესტი, რომელიც გვეუბნება, თუ როდის მოვკვდებით.

მეცნიერებმა შეიმუშავეს ახალი გზა იმის დასადგენად, თუ როდის შეიძლება მოკვდეთ.

საუბარია ბიოლოგიური ასაკის გაშიფვრაზე — CheekAge-ზე, რომელიც კომპანია Tally Health-ის მიერ არის შემუშავებული. ეს არის ე.წ. “ეპიგენეტიკური საათის” ტექნოლოგიის გაცილებით ნაკლებად ინვაზიური ვერსია. მას მეცნიერები იმის გასაგებად იყენებენ, თუ რამდენად სწრაფად ბერდება ადამიანი.

როგორც წესი, დაბერების ტემპს განსაზღვრავს როგორც გენეტიკური ფაქტორები, ისე ცხოვრების სტილი. რასის, ეპიგენეტიკური ფაქტორებისა და გარემო ფაქტორებიდან მეცნიერებს დიდი სიზუსტით შეუძლიათ განსაზღვრონ ის, თუ რა ტემპით დავბერდებით.

მარტივად რომ ვთქვათ: მეცნიერებს შეუძლიათ გვითხრან, როდის მოვკვდებით. წარსულში ეს პროცესი მოიცავდა სისხლის ქსოვილის ნიმუშების აღებას ან სხვა კომპლექსურ კვლევებს.

ნაკლებად ინვაზიური გადაწყვეტის ძიებისას, ნიუ-იორკში დაფუძნებული კომპანიის მკვლევრებმა არა მხოლოდ ახალი მეთოდოლოგია გამოიგონეს, არამედ მის წარმოებაში ჩაშვებასაც აპირებენ.

Tally Health-ის მკვლევრებმა დროთა განმავლობაში საკმარისი ბიომარკერები დაამუშავეს, რათა საკუთარი ეპიგენეტიკური საათის კრიტერიუმები შეემუშავებინათ.

ახალ კვლევაში, რომელიც ჟურნალ Frontiers in Aging-ში გამოქვეყნდა, Tally-ის ექსპერტებმა განმარტეს, რომ შეიმუშავეს ტექნოლოგია, რომელსაც დნმ-ის მეთილიერება შეუძლია. ტექნოლოგია ამას ლოყის ნაცხის გააანალიზებით ახერხებს. სწორედ ასეა შესაძლებელი იმის დადგენა, თუ რამდენად ადრე ბერდება ადამიანი.

“ამ მარტივი მეთოდით (პირის ღრუს ტესტით) ყველას შეეძლება საკუთარი დაბერების ბიოლოგიის შესწავლა”, — აღნიშნულია კვლევაში.

მკვლევრების თქმით, პირის ღრუს ნაცხი დაახლოებით 250 დოლარი ეღირება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციამედიცინა

მეცნიერებმა ქაღალდის ინდუსტრიის ნარჩენებისგან ტკივილგამაყუჩებლები დაამზადეს

ბათის უნივერსიტეტის (University of Bath, UK) მკვლევრებმა იბუპროფენისა და სხვა ტკივილგამაყუჩებლების დასამზადებლად ქაღალდის წარმოების ნარჩენები გამოიყენეს.

სამეცნიერო ჟურნალ ChemSusChem-ში გამოქვეყნებულ კვლევაში მეცნიერთა ჯგუფი ამ მეთოდით პარაცეტამოლისა და იბუპროფენის წარმოებას აღწერს. ტკივილგამაყუჩებელი მედიკამენტების მწარმოებლების უმეტესობა დღეს ამ მიზნით ნედლი ნავთობისგან მიღებულ ქიმიურ პრეკურსორებს იყენებს.

2019 წელს გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, წამლის მწარმოებელი კომპანიები საავტომობილო ინდუსტრიაზე უფრო მეტ ნახშირორჟანგს გამოყოფენ. მიუხედავად გარემოზე შესაძლო პოზიტიური გავლენისა, ტკივილგამაყუჩებელი წამლების ამ გზით წარმოება უფრო ძვირია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 4 89
Page 2 of 89