close

კატეგორიის გარეშე

კატეგორიის გარეშე

პოლიტიკოსი, რომელიც სავალდებულო ვაქცინაციის წინააღმდეგია, ჩუტყვავილათი დაინფიცირდა

იტალიელი პოლიტიკოსი, რომელიც სავალდებულო ვაქცინაციის წინააღმდეგია, ჩუტყვავილათი დაინფიცირდა.

როგორც ცნობილია იტალიამ ცოტა ხნის წინ ხანგრძლივი მწვავე დებატების შემდეგ დაამტკიცა კანონი, ე.წ. Lorenzin law, რომელიც სკოლის მოსწავლეებისთვის ათეულობით დაავადების საწინააღმდეგო ვაქცინაციას სავალდებულოს ხდის. კანონის თანახმად,  იმ შემთხვევაში თუ ბავშვი აცრილი არაა, მას საბავშვო ბაღებსა და დაწყებით კლასებში სიარული ეკრძალება, ხოლო მის მშობლებს სოლიდურ ჯარიმა ეკისრება.

იტალიის მემარჯვენე პარტიის „ჩრდილოეთ ლიგის“ ლიდერი მასიმილიანო ფედრიგა აღნიშნული ჯანდაცვის პოლიტიკის ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე ოპონენტი გახლავთ. მან კანონს „სტალინისტური“ უწოდა და აღნიშნა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ის საკუთარ შვილებს ვაქცინაციას უტარებს, სხვა მშობლები არ უნდა აიძულონ, იგივე გააკეთონ.

ჩუტყვავილათი დაინფიცირებულ პოლიტიკოსს საავადმყოფოში 4 დღის გატარება მოუხდა. ცნობილმა იტალიელმა ბიოლოგისტმა ამ ფაქტს სპეციალური „ფეისბუქ“ პოსტი მიუძღვნა, სადაც ფედრიგას მადლობას უხდის იმისთვის, რომ თავის შვილებს ვაქცინაციას უკეთებს, თუმცა იქვე მოსახლეობას შემდეგი სიტყვებით მიმართავს : „ფედრიგა, ბევრი სხვა ზრდასრული ადამიანის მსგავსად აცრილი არაა. ის რომ აცრილი ყოფილიყო, ჯანმრთელობის პრობლემა აქ ექნებოდა.“

საინტერესოა, შეიცვლის თუ არა ჩუტყვავილა გადატანილი პოლიტიკოსი აზრს აცრებთან დაკავშირებით.

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

პირველი ადამიანი მარსზე ქალი იქნება

პირველი ადამიანი, რომელიც წითელ პლანეტაზე ფეხს დადგამს, სავარაუდოდ ქალი იქნება, – ამის შესახებ „ნასას“ ადმინისტრატორმა ჯიმ ბრიდენსტინმა რადიო გადაცემა  “Science Friday”-ს განუცხადა.

რაც შეეხება მთვარეზე მოგზაურობას, ბრიდენსტინი დანამდვილებით აცხადებს, რომ სააგენტო მომავალ გაფრენას მხოლოდ ქალების მონაწილეობით განახორციელებს.

„ამ ნაბიჯით გვსურს საზოგადოებას დავანახოთ, რამდენად ფართო და განსხვავებულია ჩვენი შემოქმედება,“ განაცხადა „ნასას“ ადმინისტრატორმა.

ბრიდენსტიმა განმარტა, რომ ამერიკის ეროვნული აერონავტიკის და კოსმოსის სააგენტოს  მიზანია ადამიანი მთვარეზე დააბრუნოს და უფრო მეტიც, შექმნას პირობა იქ მის დასარჩენად.

„მთვარეზე ინოვაციური ტექნოლოგიების საშუალებით მივეგმგზავრებით და გვსურს, მისი ზედაპირის გასწვრივ იმაზე მეტი ადგილი აღმოვაჩინოთ, ვიდრე ამას აქამდე წარმოვიდგენდით. ამჯერად, როცა მთვარეზე გავემგზავრებით, ჩვენ იქ დავრჩებით კიდეც,“ განაცხადა ჯიმ ბრიდენსტინმა.

„ნასას“ მცდელობამ დააბრუნოს ადამიანი მთვარესა და მარსზე საფუძველი დაუდო თანამშრომლობას ამერიკის ეროვნული აერონავტიკის და კოსმოსის სააგენტოსა და კერძო სფეროს, მათ შორის იმ კომპანიებს შორის, რომლებიც „მთვარის ეკონომიკის“ აშენებას აპირებენ.

„ნასა“ განმარტავს, რომ ყველაზე დიდი გამოწვევა, რის წინაშეც ის დგას იმის ახსნაა, თუ როგორ უნდა მოხდეს კოსმოსში ცხოვრებისთვის ადამიანის ადაპტირება და როგორ შეიძლება წითელ პლანეტაზენარჩენებთან გამკლავება.

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

„გუგლმა“ „ჰუავეის“ მომხმარებლებს შეტყობინებები გაუგზავნა

„გუგლმა“„ჰუავეის“ სმარტფონების მომხმარებლებს შეტყობინებები გაუგზავნა და აუწყა, რომ  პოპულარულ აპლიკაციებზე წვდომა ჯერ-ჯერობით ექნებათ.

„ჰუავეის ამჟამინდელ მომხმარებლებს საშუალება გექნებათ განაახლოთ აპლიკაციები, გამოიყენოთ გუგლის Play სერვისები და მართოთ დაცვის პარამეტრები,” აღნიშნულია შეტყობინებაში.

შგახსენებთ, რომ „გუგლმა“ კომპანია „ჰუავეის“ ანდროიდის სისტემის გამოყენება შეუზღუდა. რეგულაციის თანახმად, „ჰუავეის“ ახალ სმარტფონები „გუგლის“ პოპულარულ აპლიკაციებზე წვდომასაც დაკარგავენ.

მომავალში „ჰუავეი“ ვეღარ ისარგებლებს „გუგლის“ უსაფრთხოების განახლებებითა და ტექნიკური მხარდაჭერით, ნებისმიერ ახალ მოწყობილობას აღარ ექნება ისეთი აპლიკაციები, როგორიცაა „იუთუბი“ და რუკები.

„ჰუავეის“ არსებული სმარტფონების მომხმარებლებს აპლიკაციების, ასევე „გუგლ ფლეის“ სერვისების განახლება შეეძლებათ, მაგრამ „გუგლის“ მიერ ახალი „ანდროიდის“ ახალი ვერსიის გავრცელების შემთხვევაში, „ჰუავეი“ საკუთარი ტელეფონებისთვის განახლებას ვერ შეძლებს. შეზღუდვები მას შემდეგ დაწესდა, რაც ტრამპის ადმინისტრაციამ „ჰუავეი“ იმ კომპანიების სიაში დაამატა, რომელთანაც ამერიკულ კომპანიებს ვაჭრობა არ შეუძლიათ, ვიდრე მათ ლიცენზია არ ექნებათ.

„ჰუავეიმ“ დასავლეთის კრიტიკა მას შემდეგ დაიმსახურა, რაც გავრცელდა ინფორმაცია იმაზე, რომ ტექნოლოგიას ჩინეთი შესაძლოა სადაზვერვო მიზნებით იყენებდეს. ამის საპასუხოდ კომპანიამ განაცხადა, რომ ის ჩინეთის მთავრობისგან დამოუკიდებლად მუშაობს და მისი მომხმარებლის ინფორმაციის საფრთხეს არ უქმნის.

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის აღმასრულებელი დირექტორი კრისტინ ლაგარდი ილია ჭავჭავაძეს ციტირებს ✅🇬🇪

„ჩვენ ერთობლიობაში ბევრი რამის გაკეთება შეგვიძლია“, – ამ სიტყვებით დაასრულა საერთაშორისო სავალუტო ფონდის მმართველმა დირექტორმა კრისტინ ლაგარდმა თბილისში, სახელმწიფო ცერემონიების სასახლეში უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტებთან შეხვედრისას სიტყვით გამოსვლა. 

ლაგარდმა თავის გამოსვლაში ილია ჭავჭავაძის ცნობილი სიტყვები – „ბედს თვითონ კაცი ქმნის და არა – ბედი კაცსა“, მოიშველია. 

„მინდა, კიდევ ერთი ციტატა მოვიყვანო ილია ჭავჭავაძის თარგმანებიდან (ლაგარდმა თავის გამოსვლაში რუსთაველის აფორიზმიც გამოიყენა – “ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს თუნდა ხვადია”); ბოდიშს გიხდით რომ თარგმანებს ვკითხულობ – ადამიანი თავის მომავალს თვითონ ქმნის, მაგრამ ბედი არ ქმნის ადამიანს, ბედი არ განაპირობებს ადამიანის ცხოვრებას. ეს იმას ნიშნავს რომ ჩვენ ერთობლიობაში ბევრი რამის გაკეთება შეგვიძლია. ამაზე უფრო კეთილშობილი არაფერი არსებობს. ხშირად ჩვენ შეიძლება გვსურდეს ბედისწერის დამორჩილება“, – განაცხადა ლაგარდმა.

ავტორი: თელარა გელანტია
წყარო : bm.ge

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

ჰაკერებმა WhatsApp-ის აპლიკაციებზე სადაზვერვო პროგრამა დააინსტალირეს

ჰაკერებმა WhatsApp-ის აპლიკაციებზე მობილურსა და სხვა მოწყობილობებში დისტანციურად სადაზვერვო პროგრამის დაინსტალირება მოახერხეს. ინფორმაცია WhatsApp-ის წარმომადგენლებმა დაადასტურეს.
WhatsApp-ში, რომელიც „ფეისბუქს“ ეკუთვნის, განაცხადეს, რომ თავდასხმის სამიზნეს გარკვეული რაოდენობის მომხმარებლები წარმოადგენდნენ.
WhatsApp-ი პრობლემის აღმოფხვრის მიზნით, დაახლოებით 1,5 მილიარდ მომხმარებელს მოუწოდებს, ხელახლა გადმოწერონ მათი აპლიკაცია.
აღნიშნული კიბერთავდასხმა თავდაპირველად თვის დასაწყისში გამოავლინეს. თავდამსხმელები იყენებდნენ ხმოვან ზარს. თუ ზარს მომხმარებელი უპასუხებდა, პროგრამა ავტომატურად ინსტალირდებოდა. მსგავსი ზარების ნაკადის გამოვლენა WhatsApp-ის უსაფრთხოების გუნდმა შეძლო.
Financial Times-ის ცნობით, თავდასხმა ისრაელში შექმნილმა კომპანიამ NSO Group -მა განახორციელა, რომელსაც „კიბერ იარაღის დილერად“ მოიხსენებენ.

www.bbc.com

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

ტაივანის პარლამენტმა ერთი და იმავე სქესის პირების ქორწინების უფლება დააკანონა

ტაივანის პარლამენტი გახდა პირველი პარლამენტი აზიაში, რომელმაც ერთი და იმავე სქესის პირების ქორწინების ლეგალიზება განახორციელა. საკანონმდებლო ორგანო 3 სხვადასხვა კანონპროექტს თითქმის ორი წლის განმავლობაში განიხილავდა და საბოლოოდ მთავრობის მიერ წარდგენილი კანონპროექტი დაამტკიცა.
პარლამენტის გადაწვეტილებას შენობის გარეთ შეკრებილი ასობით გეი ემოციებით და სიხარულის შეძახილებით შეხვდა.
პარლამენტარებმა აღნიშნული კანონპროექტი 66 ხმით 27-ის წინააღმდეგ დაამტკიცეს. კანონპროექტი ძალაში მას შემდეგ შევა, რაც მას ქვეყნის პრეზიდენტი მას კანონად აქცევს.

განსხვავებით დანარჩენი ორი კანონპროექტისა, რომელშიც მითითებულია „ერთი და იმავე სქესის პირების ოჯახური ურთიერთობები“ და „კავშირები“, პარლამენტის უმრავლესობის მიერ მხარდაჭერილ კანონპროექტში საუბარია „ქორწინებაზე“.

BBC

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

სენსაცია : ობობამ მამაკაცის ყურსა და თავში ქსელები გააბა

სამხრეთ ჩინეთში მამაკაცს ყურში ობობა აღმოაჩნდა, რომელიც თავსა და ყურში ქსელებს აბამდა.

ექიმი, რომელსაც მამაკაცმა ყურის აუტანელი ქავილის სიმპტომით მიმართა, იხსენებს, რომ თავდაპირველად უჩვეულო ვერაფერი შენიშნა. ყურის ენდოსკოპით დათვალიერების შემდეგ კი აღმოაჩინა, რომ მასში პატარა ობობა იყო. „მწერი მამაკაცის თავსა და ყურის არხში ქსელებს აბამდა,“ განაცხადა ექიმმა.

თავდაპირველად ყელ-ყურ-ცხვირის ექიმებმა ობობის ამოყვანა პინცეტის საშუალებით სცადეს, თუმცა უშედეგოდ. ამის შემდეგ მათ პაციენტს ყურში ფიზიოლოგიური ხსნარი ჩაასხეს, რომელმაც ყურის არხი მოიცვა.

ობობა ყურიდან გამოვიდა, თუმცა მამაკაცს ყურის არხი ისე დაუზიანდა, რომ შესაძლოა, მისი განკურნება ვეღარც კი შეძლონ.

ექიმები პაციენტებს მოუწოდებენ, რომ იმ შემთხევაში, თუკი ყურში, ან თვალში მწერი შეუფრინდებათ და დისკომფორტს იგრძნობენ, დროულად მიმართონ ექიმს.

https://www.independent.co.uk
სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

კატარაქტის მკურნალობა ოპერაციის გარეშე – ამერიკელმა მეცნიერებმა რევოლუციური თვალის წვეთები შექმნეს

ამერიკელმა მეცნიერებმა სამეცნიერო ჟურნალ „Nature”-ში კვლევა გამოაქვეყნეს, რომლის შედეგები მედიკოსებს აძლევს იმის თქმის საფუძველს, რომ სტეროიდული თვალის წვეთების საშუალებით კატარაქტის დამარცხების შესაძლებლობა რეალურია.
დღეისთვის კატარაქტა სიბრმავის გამომწვევი პირველი მიზეზია და მისი განკურნება მხოლოდ ოპერაციის შედეგადაა შესაძლებელი. ქირურგიული ჩარევა უსაფრთხოა, თუმცა არასასიამოვნო პროცედურაა პაციენტებისთვის და საკმაოდ ძვირიცაა.
სტატისტიკის თანახმად, მსოფლიოში დაახლოებით 32,4 მილიონი ადამიანია ბრმა. აქედან ნახევარზე მეტი კატარაქტის შედეგად დაბრმავდა.
კატარაქტის შემთხვევების90 პროცენტი განვიტარებად ქვეყნებზე მოდის. ამის მიზეზი კი ისაა, რომ ამ ქვეყნებში ხამხი სიღარიბეში ცხოვრობს და მათ კატარაქტის ოპერაციისთვის საჭირო სახსრები არ გააჩნიათ.
კატარაქტის მკურნალობა თვალის წვეთებით ნაცვლად ოპერაციისა მართლაც რევოლუციური სიახლეა. აღნიშნული თვალის წვეთებით მკურნალობა ჯერ-ჯერობით ადამიანებზე არ გამოუცდიათ და მხოლოდ მღრნელებსა და ძაღლებზე დატესტეს. ორივე შემთხვევაში კატარაქტის მძიმე ფორმა სრულიად, ან თითქმის სრულიად განიკურნა.
მეცნიერები აცხადებენ, რომ თუკი თვალის წვეთების ადამიანზე დატესტვას იგივე შედეგი მოჰყვა, ეს მსოფლიოში მილიონობით ადამიანის ცხოვრებას შეცვლის.

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

ლილომდე და რუსთავამდე მიწისზედა მეტროს ხაზის პროექტს ავსტრიული კომპანია მოამზადებს

სამგორი-ლილოს მიმართულებით მიწისზედა მეტროს პროექტირებაზე გამოცხადებულ კონკურსში გამარჯვებული გამოვლენილია.

ამის შესახებ თბილისის მერმა კახა კალაძემ დედაქალაქის მთავრობის სხდომაზე განაცხადა.

მისივე თქმით, კონკურსი მოიცავდა ასევე ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევის ჩატარებას სამგორი-რუსთავის მიმართულებით მეტროს გაყვანის საკითხთან დაკავშირებითაც. ამასთან, როგორც კალაძემ აღნიშნა, კონკურსში ავსტრიულმა საერთაშორისო კომპანიამ გაიმარჯვა, რომელიც ორივე მიმართულებაზე ჩაატარებს კვლევას და მოამზადებს სატენდერო დოკუმენტაციას.დედაქალაქის მერის განცხადებით, ორივე – სამგორი-ლილოს და სამგორი-რუსთავის მიმართულების მეტროს გაყვანის პროექტის მომზადებაზე ჯამში, 12 762 000 ლარი დაიხარჯება.

რაც შეეხება ვადებს კალაძის თქმით, გამარჯვებულმა ავსტრიულმა კომპანიამ დოკუმენტაცია 15 თვეში უნდა მოამზადოს.

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

დიმიტრი ყიფიანის საგანმანათლებლო მოღვაწეობა ქართული ეროვნული თვითშეგნების გადარჩენისათვის ბრძოლაში

დიმიტრი ყიფიანი საზოგადო მოღვაწეთა იმ კატეგორიას მიეკუთვნება, რომლებიც რუსეთის მეფის სამსახურში იდგნენ და ამავე დროს, საკუთარი ქვეყნის პატრიოტებად რჩებოდნენ. ყიფიანი საქმისადმი მოქნილი, დიპლომატიური და ამასთან ერთად, პრინციპული მიდგომით ცდილობდა რუსეთის კოლონიური პოლიტიკის გავლენისგან ეხსნა ქართველი ახალგაზრდები და დაეცვა ისინი გარუსებისაგან. მისი მოღვაწეობის არა ერთი სფეროა ჩვენთვის საინტერესო, თუმცა ამჯერად, მისი საგანმანათლებლო საქმიანობის ერთ პერიოდს შევეხებით, კერძოდ 40-50-იან წლებს.

განათლება არის საზოგადოებრივი საქმიანობის ის სფერო, რომელიც არასდროს კარგავს აქტუალობას. მეტიც, ის ყველა დროში სახელმწიფო კეთილდღეობის უცილობელ გარანტს წარმოადგენს. სწავლა-განათლება ბავშვობიდანვე აყალიბებს ადამიანის აზროვნებას და მის შემდგომ ცხოვრებას განსაზღვრავს. ამიტომ იყო, რომ განათლება რუსული კოლონიური იდეოლოგიისათვის მნიშვნელოვან ბერკეტს წარმოადგენდა, რომლის მეშვეობითაც იმპერია თავის ერთგულ მსახურებად ზრდიდა ქართველ ახალგაზრდებს და რუსეთის მეფის სამსახურში ჩასაყენებლად ამზადებდა მათ.

ცნობილია, რომ 1801 წლის 12 სექტემბრის მანიფესტით გაუქმდა ქართლ-კახეთის სამეფო. ბაგრატიონთა სამეფო სახლის წარმომადგენლები რუსეთში გადაასახლეს, ქართული ენა მოსახლეობისთვის გაუგებარმა რუსულმა ენამ ჩაანაცვლა. მომდევნო წლებში გაუქმდა იმერეთის სამეფო და ქართულ სამთავროებში რუსული ჯარი შევიდა. ასევე გაუქმდა საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალია. 1802 წელს დაწყებული აჯანყებები ხელისუფლებამ სისხლში ჩაახშო. არსებული ეროვნული ტრავმა შესაძლოა სავალალო გამხდარიყო ისეთი პატარა ერისთვის როგორიც საქართველოა. ქართული ეროვნული ცნობიერება საფრთხის ქვეშ აღმოჩნდა.

vorontsov

საქართველოს მოსახლეობამ მეფისნაცვალ ვორონცოვის (1844-1854) დროს შედარებით ამოისუნთქა. ვორონცოვმა წინამორბედი მთავარმართებლებისგან სრულიად განსხვავებული პოლიტიკა გაატარა. ის იყო უაღრესად ჭკვიანი, გაწონასწორებული, ადამიანებთან ურთიერთობაში დახვეწილი პიროვნება. ვორონცოვმა, ქართველ თავადაზნაურობას განსაკუთრებული ყურადღება მიაქცია. გახადა რა ის თავისი პოლიტიკის დასაყრდენად-„მათრახის“ პოლიტიკა „თაფლაკვერის“ პოლიტიკით შეცვალა. იგი ყოველწლიურად, სულ უფრო მეტ ახალგაზრდას აგზავნიდა რუსეთში სახელმწიფოს ხარჯზე განათლების მისაღებად. მისი პოლიტიკის დაგვირგვინება  ევროპული წეს-ჩვეულებების შემოტანა იყო, ქართული თეატრის, საჯარო ბიბლიოთეკის, პირველი ქართული ჟურნალის-„ცისკრის“ დაარსება. ობიექტურად, მიხეილ ვორონცოვის მოღვაწეობამ საზოგადოების პროგრესი განაპირობა.

სწორედ ვორონცოვის მეფისნაცვლობისას ყიფიანი ჯერ სამასწავლებლო ოლქის მზრუნველის საბჭოს, ხოლო მოგვიანებით, „სახელმძღვანელოების შემდგენელი კომიტეტის“ წევრიც გახდა. 1851 წელს კი კომიტეტის ქართული ენის განყოფილების თავმჯდომარედ დაინიშნა.

არჩილ ჯორჯაძე თავის წერილებში დიმიტრი ყიფიანის შესახებ აღნიშნავს: „იგი უახლოვდება სწავლა-განათლების საქმეს და არც ერთი საკითხი ქართული ენის პროგრამის შესახებ ოლქის გიმნაზიებში დიმიტრის დაუკითხავად არ წყდება.“ ჯორჯაძე დასძენს, რომ აღნიშნულ პერიოდში მთავრობას ათვალწუნებული არ ჰქონდა ქართული ენა. მეტიც, პრაქტიკულ საჭიროებათაც მიაჩნდა ქართული ენის ცოდნა იმ ახალგაზრდებისთვის, რომლებიც საჯარო სამსახურში უნდა ჩამდგარიყვნენ. ქართული ენის წინააღმდეგ ბრძოლის შესუსტება კარგად გამოიყენა დიმიტრი ყიფიანმა და სკოლებში მშობლიური ენის კვლავ დანერგვისათვის აქტიური მუშაობა დაიწყო.

1852 წელს, ქართული ენის განყოფილებაში თბილისის გიმნაზიის უფროსი მასწავლებლის ზაქარია ყორღანოვის მიერ შემუშავებული „ქართული ენის პროგრამა“ განუხილავთ. „სახელმძღვანელოების შემდგენელი კომიტეტის“ წინაშე მისთვის რეკომენდაციაც გაუწევით. როგორც ჩანს, დიმიტრი ყიფიანს ყორღანოვის მიერ შემუშავებული პროგრამა არ აკმაყოფილებდა. ორიოდე წლის შემდეგ მან კავკასიის სასწავლო ოლქის მზრუნველს ბარონ ნიკოლაის, მნიშვნელოვნად კორექტირებული და კლასების მიხედვით განაწილებული საკუთარი პროგრამა წარუდგინა. იგი განკუთვნილი იყო თბილისის გიმნაზიისათვის და ქართული ენის შვიდწლიან სწავლებას ითვალისწინებდა. ზემო ხსენებული პროგრამით, არა მხოლოდ თანამედროვე ქართულის, არამედ ხუცურის შესწავლაც უნდა დანერგილიყო.

1854 წელს, დიმიტრი ყიფიანი სასწავლო ოლქის მზრუნველს ალ. ნიკოლაის ოფიციალურად მიმართვას. იგი აღნიშნავს, რომ პლატონ იოსელიანის მიერ, მიხეილ ვორონცოვის დავალებით გამოცემული წიგნების გავრცელება დიდად სასურველია, რადგან ის ხელს შეუწყობს ქართული ლიტერატურის ხელუხლებელი საკითხების დამუშავებას. ყიფიანი დასძენს, რომ წიგნები მოსწავლეებს საჩუქრადაც უნდა დაურიგდეთ. ამას ორმაგი მნიშვნელობა ექნება, ჯერ ერთი მოსწავლეებს წავახალისებთ და მეორეც, დასახელებული თხზულებები ქართული სიტყვიერების შესასწავლადაც გამოადგებათო.

707

ყიფიანი იღვწოდა თბილისში ბიბლიოთეკის დაარსებისათვის. 1840 წელს შეადგინა და მთავარმართებელს დასამტკიცებლად წარუდგინა თბილისის კერძო ბიბლიოთეკის წესდება. მისი ინიციატივით, იმავე წელს ერთ-ერთი პირველი წიგნთსაცავი დაარსდა და მისივე მეცადინეობით საჯარო ბიბლიოთეკად იქცა. თბილისის საჯარო ბიბლიოთეკის მთავარი დარბაზი დიმიტრი ყიფიანის სახელს ატარებს.

ყიფიანი ზრუნავდა სასწავლო დაწესებულებების მომარაგებაზე ქართული წიგნებით. 1853 წელს, მან „სახელმძღვანელოების შემდგენელი კომიტეტის“ ხელმძღვანელობას თბილისის გიმნაზიის უფროსი მასწავლებლის ყორღანოვის მერ შედგენილი და განყოფილების სპეციალურ სხდომაზე მოწონებული წიგნების ჩამონათვალი წარუდგინა. ამ წიგნებით უნდა დაეკომპლექტებინათ სამაზრო სკოლების ბიბლიოთეკები. წიგნები ძირითადად საისტორიო და საღვთისმეტყველო შინაარსისაა.

ქართულ ენაზე სასკოლო წიგნების ნაკლებობის გამო, ყიფიანი საშურ საქმედ მიიჩნევს ივანე კერესელიძის ხელნაწერი „ქრესტომათიის“ სტამბურად გამოცემას. თუმცა ხაზს უსვამს მისი საფუძვლიანი დამუშავების აუცილებლობას.   იგი წერს: „მართლწერა უსათუოდ დასახვეწია და იმისათვის, რომ არც წიგნის გამოცემა დაგვიანდეს და ივანე კერესელიძესაც საქმე გაუადვილდეს, მე მზად ვარ ეს შრომა ჩემს თავზე ავიღო. „ქრესტომათიაში“ შეტანილი ზოგიერთი ამბავი მოზარდის ფაქიზი ბუნებისთვის სახიფათოა და მისი ზნეობის სწორი მიმართულებით ჩამოყალიბებას ხელს ვერ შეუწყობს.“ რეცენზენტი ასევე აღნიშნავს, რომ საისტორიო წყაროებში ფაქტობრივი შეცდომებია. იგი მიიჩნევს, რომ ლექსიკონის დართვას მაშინ აქვს აზრი, როდესაც იქ ყველა ნაკლებად ცნობილი სიტყვა იქნება განმარტებული. ამ ტიპის ქრესტომათიაში უსათუოდ უნდა ყოფილიყო გათვალისწინებული მოზარდის მიერ მასალის ათვისების თავისებურებები და შესაბამისად, მასალა უნდა დალაგებულიყო პრინციპით მარტივიდან რთულისაკენ. ყიფიანის შენიშვნების გათვალისწინება ფაქტობრივად, ახალი ქრესტომათიის შედგენას ნიშნავდა, რაც კერესელიძემ ვეღარ შეძლო.

გარდა ზემო აღნიშნული საქმიანობებისა, დიმიტრი ყიფიანს 1841-1844  წლებში, თბილისის ქალთა საქველმოქმედო საზოგადოების მდივნის თანამდებოდა ეკავა. საზოგადოებას ევალებოდა ქალთა განათლების ხელშეწყობა, ამ საქმის კოორდინაცია და სპეციალურად ქალებისთვის სასწავლებლის გახსნა. ზაქარია ჭიჭინაძის ცნობით, ამ საქმის მოსაგვარებლად დიმიტრი ყიფიანმა დიდად იშრომა, თავისივე შედგენილი წესდება ვორონცოვს წარუდგინა და სასწავლებლის გახსნაზე სიტყვაც წარმოთქვა.

e18393e18398e1839be18398e183a2e183a0e18398-e183a7e18398e183a4e18398e18390e1839ce18398e183a1-e183aae183aee18394e18393e18390e183a0e18398

დიმიტრი ყიფიანის ზემო ხსენებული საქმიანობიდან გამომდინარე აშკარაა აქცენტი საგანმანათლებლო სფეროზე. რაც ლოგიკურია, რადგან 1801 წელს ფიზიკურად გადარჩენილი ქართველი ერი ეროვნული თვითცნობიერების განადგურების რეალური საფრთხის წინაშე აღმოჩნდა. რუსეთის კოლონიური პოლიტიკა და იმპერიალისტური იდეოლოგია გაქრობას უპირებდა ქართულ ეროვნულ ცნობიერებას. როგორც ცნობილია, ენა და ისტორია ეროვნული თვითშეგნების ორი უმთავრესი მახასიათებელია. ქართული ენა მართლმადიდებლურ სარწმუნოებასთან ერთად, საუკუნეების განმავლობაში წარმოადგენდა ერის მაკონსოლიდირებელ ფაქტორს. ეროვნულ ნიადაგზე მდგომი საზოგადო მოღვაწეების ღვაწლი ერის წინაშე განუზომელია. ისინი ცარიზის პირობებშიც ახერხებდნენ შეენარჩუნებინათ ეროვნული იდეა საზოგადოების ცნობიერებაში. დიმიტრი ყიფიანი რუსეთის ხელისუფლებისადმი თავის ლოიალურ დამოკიდებულებას კარგად უთავსებდა ქართველი ხალხის ეროვნულ ინტერესებს. აღნიშნული ფაქტებიდან კარგად ჩანს, რომ მან თავისი პრინციპული და გონივრული მოღვაწეობით, განუზომელი წვლილი შეიტანა ქართული ეროვნული თვითშეგნების გამოღვიძების საქმეში.ავტორი:

სრულად ნახვა
1 25 26 27 28 29 40
Page 27 of 40