close

კატეგორიის გარეშე

კატეგორიის გარეშე

რადიოსადგური, რომელიც 1982 წლიდან საიდუმლოდ, უწყვეტად გადმოსცემს

რუსეთის დასავლეთში, სანქტ-პეტერბურგთან ახლოს მდებარეობს დაჟანგული რკინის ჭიშკარი, რომლის მიღმაც მიტოვებული შენობები, ელექტროგადამცემი ხაზები და რადიოანძები მდებარეობს. სწორდ ამ ადგილთანაა დაკავშირებული ერთი მისტიკური ისტორია, რომელიც სათავეს ჯერ კიდევ ცივი ომის პერიოდში იღებს.

მიჩნეულია, რომ სწორედ ამ ადგილას მდებარეობს მოჩვენება რადიოსადგური MDZhB, რომლის უკანაც არავინ დგას. დღეში 24 საათი, კვირაში შვიდი დღე, ბოლო 37 წელიწადი, სადგური განუწყვეტლივ ერთი და იგივე მონოტონურ სიგნალს გადმოსცემს, რომელსაც ყოველ რამდენიმე წამში უცნაური, გემის საყვირის მსგავსი ხმა ანაცვლებს.

თუ სიხშირეს დიდი ხნის განმავლობაში მოუსმენთ კვირაში ერთხელ ან ორჯერ ქალის ხმასაც გაიგონებთ, რომელიც რუსულად რამდენიმე სიტყვას ამბობს, — მაგალითად, ფერმერი, ან კატარღა. ეს არის და ეს. მსოფლიოში ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია, რომ ამ რადიოსადგურს მოუსმინოს, ამისთვის რადიომიმღების 4625 კილოჰერცზე დაყენებაა საკმარისი.

აღსანიშნავია, რომ UVB-76 ერთადერთი გაურკვეველი წარმოშობის რადიოსადგური არ არის, რადიომოყვარულთა შორის ცნობილია კიდევ ორი სადგური: the Pip და Squeaky Wheel, რომლებიც მსგავს სიგნალებს ასევე განუწყვეტლივ, წლების განმავლობაში გადმოსცემენ.

“ამ რადიოსადგურის შესახებ ინფორმაცია უბრალოდ არ არსებობს”, — აცხადებს ლონდონის სიტის უნივერსიტეტის სადაზვერვო რადიოკომუნიკაციების ექსპერტი დევიდ სტაპლსი.

გავრცელებული მოსაზრების თანახმად, სიხშირეს რუსეთის სამხედრო ძალები აკონტროლებენ, მიუხედავად იმისა, რომ, რა თქმა უნდა, ეს მათ არასდროს უღიარებიათ. სიხშირემ ტრანსლაცია ცივი ომის დასასრულს დაიწყო. დღეს სიგნალი ორი სხვადასხვა ადგილიდან, სანქტ-პეტერბურგიდან და მოსკოვთან ახლოს მდებარე ლოკაციიდან გადმოიცემა. საინტერესო ის ფაქტია, რომ საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ სიხშირემ აქტივობა კი არ შეწყვიტა, არამედ პირიქით, ის უფრო გააქტიურდა.

ინტერნეტი UVB-76-ის შესახებ თეორიების სიმცირეს არ უჩივის, იქნება ეს წყალქვეშა ნავებთან კომუნიკაცია, თუ უცხოპლანეტელებთან კონტაქტი. ერთ-ერთი იდეის თანახმად, ეს სიხშირე რუსეთის ბირთვული შეტევისგან თავდაცვას ემსახურება. თუ რუსეთი ატომური შეტევის შედეგად განადგურდება, რადიოსადგური სიგნალის გადაცემას შეწყვეტს, რის შედეგადაც ავტომატური საპასუხო ბირთვული შეტევა განხორციელდება, ყოველგვარი დამატებითი კითხვების გარეშე.

მსგავსი მექანიზმი პირველად საბჭოთა კავშირში შეიქმნა, ეს კომპიუტერული სისტემა იყო, სახელად “მკვდარი ხელი,” რომელსაც ბირთვული დარტყმის ამოცნობა და საპასუხო შეტევის ავტომატურად განხორციელება შეეძლო. ექსპერტების ნაწილს მიაჩნია, რომ მსგავსი სისტემა რუსეთში კვლავ ფუნქციონირებს. თავად ვლადიმერ პუტინსაც უთქვამს, რომ აშშ-სა და რუსეთს შორის ბირთვულ ომს ვერავინ გადაურჩება. UVB-76, შესაძლოა, სწორედ ამ მიზანს ემსახურებოდეს.

გარკვეული ინფორმაციის ამოკითხვა სიგნალის ხასიათიდან შეგვიძლია. UVB-76 დაბალ სიხშირეზე ოპერირებს, ეს ნიშნავს იმას, რომ ადგილობრივ რადიოს, ტელეფონებსა და სატელევიზიო სიგნალებთან შედარებით, UVB-76-ს სიგნალი ბევრად უფრო დიდ მანძილზე ვრცელდება. მაგალითად, BBC-ს ლონდონის რადიოს მოსმენა ბრიტანეთის მეზობელი ქვეყნიდანაც კი გაგიჭირდებათ, თუმცა BBC World Service-ის დაჭერას თითქმის ყველა კონტინენტიდან შეძლებთ. ამ დროს, ორივე სადგური ლონდონში, ერთი და იმავე შენობიდან ოპერირებს.2 ერთი დაბალ სიხშირეზე, ერთი კი მაღალზე.

ვუბრუნდებით “მკვდარი ხელის” თეორიას. დღეს დაბალი სიხშირეები განსაკუთრებით პოპულარულია, მას გემები, თვითმფრინავები და სამხედრო ძალები კონტინენტებსა და ოკეანეებს შორის სიგნალების გადასაცემად იყენებენ, თუმცა, არსებობს ერთი პრობლემა. თუ გსურს, რომ შენს რადიოსიგნალს მაქსიმალური გავრცელების არეალი ჰქონდეს (ხოლო თუ ამ სიგნალს ისეთი საკითხებისთვის იყენებ, როგორიც ბირთვული შეტევაა, ალბათ უნდა გსურდეს), დღისა და ღამის განმავლობაში რადიოსიგნალის სიხშირე უნდა ცვალო. კლიმატური მახასიათებლების გამო დღისა და ღამის განმავლობაში სიგნალი ატმოსფეროში განსხვავებულად ვრცელდება. საქმე ისაა, რომ BBC World Service საკუთარი სიგნალის გასაუმჯობესებლად ამ ხერხს იყენებს, UVB-76 კი — არა.

განსხვავებული თეორიის მიხედვით, რადიოსადგური, შესაძლოა, რადარების მუშაობის ოპტიმიზაციას ემსახურებოდეს.

“რადარებით ოპტიმალური შედეგების მისაღებად საჭიროა იცოდე, ატმოსფეროში შენგან რა მანძილზეა დამუხტული ნაწილაკების ღრუბელი. თუ გეცოდინება, რა დროში ბრუნდება რადიოსიგნალი მიწაზე, ამის გამოთვლას შეძლებ”, — აცხადებს სტაპლსი.

თუმცა, ეს თეორია ნაკლებად სავარაუდოა. ატმოსფეროში არსებული დამუხტული ნაწილაკების გასაანალიზებლად სპეციალური ხმოვანი ტალღის შემცველი სიგნალის გაგზავნაა საჭირო.

“UVB-76-ს კი სრულად განსხვავებული ჟღერადობა აქვს”, — ამბობს სტაპლსი.

საინტერესო ფაქტია, რომ მსოფლიოში სხვა მსგავსი სადგურებიც არსებობს. რადიოსადგური Lincolnshire Poacher 1975-იანი წლებიდან 2008 წლამდე ოპერირებდა. Buzzer-ის მსგავსად, მისი მოსმენა ნებისმიერი ადგილიდან იყო შესაძლებელი. ყოფილი რადიოსადგურის ზუსტი ადგილმდებარეობა დღემდე უცნობია, თუმცა ის კვიპროსის მახლობლად უნდა ყოფილიყო. მის მიერ გადაცემული სიგნალები კი, უბრალოდ, უცნაური მოსასმენი იყო.

ყოველი საათის დასაწყისში სადგური ინგლისური ფოლკლორული სიმღერის, Lincolnshire Poacher-ს მელოდიას უკრავდა. მელოდიის 12-ჯერ გამეორების შემდეგ კი ქალის ხმა, ბრიტანული აქცენტით, ციფრების წარმოთქმას იწყებდა.

სიტუაციის უკეთ აღსაქმელად 1920-იან წლებში უნდა გადავინაცვლოთ. ამ დროს რუსების მფლობელობაში არსებული სავაჭრო ასოციაცია Acros ბრიტანეთსა და ადრეულ საბჭოთა კავშირს შორის მიმდინარე ტრანზაქციებს აკონტროლებდა. ყოველ შემთხვევაში, ოფიციალურად მათი დანიშნულება ეს იყო. სინამდვილეში კი ისინი რუსეთის სადაზვერვო დავალებებს ასრულებდნენ. 1927 წლის მაისში ბრიტანელმა სამართალდამცავებმა Acros-ის ოფისი დაიკავეს და შენობის სარდაფში სპეციალური ტექნიკა და საიდუმლო ოთახები აღმოაჩინეს, რომლებშიც თანამშრომლები Acros-ის მფლობელობაში არსებული დოკუმენტების დაწვას ცდილობდნენ, რათა ისინი ბრიტანელ სამართალდამცავებს ხელში არ ჩავარდნოდათ.

ასეა თუ ისე, გადარჩენილ დოკუმენტებში ბრიტანელებისთვის მნიშვნელოვნად ღირებული ინფორმაცია არ აღმოჩნდა, თუმცა ბრიტანელებმა ოპერაციის შედეგად რუსების დაშიფრული კომუნიკაციის მეთოდების შესახებ შეიტყვეს, რის საპასუხოდაც საბჭოთა კავშირმა სიგნალების დაშიფვრის მეთოდი პრაქტიკულად ერთ ღამეში სრულად შეცვალა.

ახალი მეთოდი ერთჯერადი გამოყენების დაშიფრულ კოდურ გასაღებს იყენებდა. ამ დროს სიგნალის გამგზავნსა და მიმღებს პაწაწინა, იდენტური წიგნაკები ჰქონდათ, რომლის თითოეულ გვერდზეც უნიკალური კოდი იყო. ამ კოდის გამოყენებით ციფრების ასოებად და სიტყვებად გარდაქმნა (და პირიქით) იყო შესაძლებელი. ეს ერთადერთი ხერხია, რომელიც წიგნაკის ქონის გარეშე, საიდუმლო სიგნალის გაშიფვრას შეუძლებელს ხდის.

ამ მეთოდის გამოყენების შედეგად სადაზვერვო სამსახურებს იმაზე ფიქრი აღარ უწევდათ, თუ ვინ მოისმენდა ციფრებს. მის გაშიფვრას მხოლოდ ის შეძლებდა, ვისაც წიგნაკი ჰქონდა. ამის გამო შეიქმნა რადიოსადგურები, რომლებშიც ქალის ან კაცის ხმა უბრალოდ ციფრებს აცხადებდა. ამ მეთოდის გამოყენება ბრიტანელებმაც მალევე დაიწყეს.

აღსანიშნავია, რომ თუ წიგნაკში არსებული კოდი სრულად შემთხვევითი არ არის, დაშისფრული სიგნალის გატეხვა თეორიულად შესაძლებელი ხდება. პრობლემა კი ისაა, რომ ციფრების სრულად შემთხვევითად გენერირება რთულია. ასეთ სისტემაში ყოველთვის ჩნდება რაიმე კანონზომიერება, რაც კოდს წინასწარ განჭვრეტადს ხდის. ბრიტანელებმა ამის თავიდან ასაცილებლად ჭკვიანური ხერხი მოიფიქრეს. მათ ოქსფორდის ქუჩაზე ერთ-ერთ ფანჯარაში მიკროფონი დაკიდეს, რომელიც მანქანების მოძრაობის ხმას იწერდა.

“მიკროფონმა ერთდროულად, შესაძლოა, მანქანის ხმა, პოლიციელის ყვირილი და ძაღლის ყეფა ჩაწეროს. ხმების ყოველი ეს კომბინაცია უნიკალურია, რომელიც აღარასდროს განმეორდება. ბრიტანელებმა ამ ჩანაწერის წიგნაკის კოდად გარდაქმნა დაიწყეს, რომელსაც ვერავინ ვერასდროს გაშიფრავდა”, — აცხადებს სტაპლსი.

დაშიფვრის ეს მეთოდი ძალიან ეფექტური იყო, რის გამოც ციფრების მოკარნახე რადიოსადგურები მთელი მსოფლიოს მასშტაბით გაჩნდა.

2010 წელს აშშ-ში FBI-მ 10 რუსი აგენტი დაიჭირა, რომლებიც ინსტრუქციებს სწორედ მსგავსი რადიოსადგურის საშუალებით იღებდნენ, სადგური 7887 კილოჰერცზე ოპერირებდა.

შეიძლება გაგიკვირდეთ, რომ მსგავსი რადიოსადგურები 21-ე საუკუნეშიც გამოიყენება, თუმცა მათ ერთი დიდი უპირატესობა აქვთ. მიუხედავად იმისა, რომ იმის გამოცნობა, თუ ვინ გადმოსცემს სიგნალებს, ადვილია, მათი მოსმენა ყველას შეუძლია, შესაბამისად, რთულია გაიგო, თუ ვინაა სიგნალის ადრესატი. ინტერნეტი და ტექსტური შეტყობინებები, შესაძლოა, უფრო სწრაფია, თუმცა აგენტი, რომელიც საიდუმლო ინფორმაციას ინტერნეტით გადასცემს განწირულია.

ეს საინტერესო თეორიაა, UVB-76 რუსეთის სადაზვერვო სამსახურების მიერ შექმნილი რადიოსადგურია, რომლითაც სხვადასხვა ქვეყანაში არსებულ აგენტებთან კომუნიკაცია ხდება. თუმცა არსებობს ერთი პრობლემა, UVB-76 ციფრებს არასდროს გადმოსცემს. თუმცა, ამას, შესაძლოა, მნიშვნელობა არ მქონდეს. წიგნაკების გამოყენებით ნებისმიერი რამის გადათარგმნაა შესაძლებელი, იქნება ეს სიტყვები, თუ ასოების თითქოს არაფრისმთქმელი კომბინაცია.

გავრცელებული მოსაზრების თანახმად, UVB-76 ერთგვარი ჰიბრიდია. უწყვეტი მონოტონური სიგნალი უბრალოდ მარკერია, რომელიც სიხშირეზე მუდმივ ტრანსლაციას უზრუნველჰყოფს, რათა ის სხვებმა არ გამოიყენონ. საჭიროების შემთხვევაში კი UVB-76 ციფრების გადაცემას იწყებს და მისი საშუალებით რუსეთის სადაზვერვო სამსახური სხვადასხვა კონტინენტზე მყოფ აგენტებთან კავშირს ამყარებს.

როგორც უკვე ვთქვით, UVB-76 საკმაოდ აქტიურია. 2013 წლის 25 იანვარს UVB-76-მა შემდეგი მესიჯი გადმოსცა: МДЖБ ОБЪЯВЛЕНА КОМАНДА 135. როგორც ცნობილია, ეს სრული სამხედრო მზადყოფნის გამოსაცდელი შეტყობინება იყო.

მოჩვენება რადიოსადგურისთვის მოსმენა თავადაც შეგიძლიათ, ამისთვის საკმარისია მოცემულ ბმულზე გადახვიდეთ, სიხშირეში 4625 კილოჰერცი მიუთითოთ, რეჟიმი კი USB-ზე დააყენოთ. გაითვალისწინეთ, რომ ეს მოსასმენი რადიოსადგური ნიდერლანდებშია განთავსებული, ხოლო 4625 კილოჰერცზე მიღება ღამის საათებში უფრო ძლიერია. დღის განმავლობაში The Buzzer-ის მონოტონური ხმოვანი სიგნალის გაგებას, დიდი ალბათობით, აღნიშნული რადიოსადგურით ვერ მოახერხებთ, თუმცა თუ ვებგვერდს მზის ჩასვლის შემდეგ, ღამით ესტუმრებით, The Buzzer-ის რადიოსადგურის სიგნალს მკაფიოდ გაიგებთ. ხოლო თუ გაგიმართლათ, ვინ იცის, შესაძლოა, რუსეთის საიდუმლო აგენტებისთვის განკუთვნილი სიგნალიც კი მოისმინოთ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ისტორიაკატეგორიის გარეშესაქართველო

სამჯერ დასაფლავებული უკვდავი ქართველი პოეტი!

21 ოქტომბერი ნიკოლოზ ბარათაშვილის გარდაცვალების დღეა. 1845 წლის 21 ოქტომბერს ელიზავეტპოლში (განჯაში), „ავი მალარიით“ თუ „ხურვებად“ მონათლული ფილტვების ანთებით, გარდაიცვალა 28 წლის გენიოსი, რომლის დაუტირებელი სხეული მესამე დღეს, იქვე დაასაფლავეს ციხის ეკლესიის გალავანში. გავა დრო და ნიკოლოზ ბართაშვილის ძვირფას ნეშტს ჯერ დიდუბის, შემდეგ კი მთაწმინდის პანთეონში გადაასვენებენ;

გავა დრო და მასზე იტყვიან: „არც ერთი ქართველი პოეტი, რუსთაველის შემდეგ, არ ამაღლებულა ბარათაშვილის ლირიკამდე!“

ნიკოლოზ ბარათაშვილის გარდაცვალებამდე 4 დღით ადრე, განჯაში იმყოფებოდა ბარონი ნიკოლაი (ალ. ჭავჭავაძის სიძე), რომელსაც დღიურში ჩაუწერია, ჩამოვხტი თავად მამუკა ორბელიანის სახლში, საშინელ ქოხშიო.

მამუკა ორბელიანი მაზრის უფროსი იყო, ნიკოლოზ ბარათაშვილი კი – მისი თანაშემწე. მნიშვნელობა არ აქვს, ერთად ცხოვრობდნენ თუ ცალ-ცალკე, ადვილად შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, რა საცოდაობა იქნებოდა ადგილი, სადაც ნიკოლოზ ბარათაშვილმა დალია სული.

„გულს ცეცხლი მეკიდება, ვგიჟდები და აღარა მესმის რა; ჩვენი სიცოცხლე ტატო გარდაიცვალა განჯას და იფიქრე ჩვენი ცხოვრებაც“, – ასე შეატყობინა საყვარელი დისშვილის გარდაცვალება ილია ორბელიანმა თავის უფროს ძმას, გრიგოლს. კიდევ უფრო მწარე და გულისმომკვლელი იყო დედის, ეფემია ორბელიანის გოდება: „მე უბედური უბედურად ქმნილი მოვაკლდი ჩემს სიხარულს შვილს და რა შვილს, რომლისგანაც მოველოდი ყოველ სიხარულს. ვუი და ვაი ჩემს მოსწრებას, ჩემს თვალების დაბნელებას.“

ნიკოლოზ ბარათაშვილის გვამი, პოლიციის მოხელის „მუნდირში“ გახვეული, დაკრძალეს ციხის პაწია ეკლესიის გალავანში, მაღლობზე. მიცვალებულს წესი აუგო მღვდელმა, სტეფანე ვერდერევსკიმ, რომელიც, თურმე, პოეტის სიცოცხლის უკანასკნელ წუთებს დასწრებია. ახალგაზრდა უფროსისა და თანამოსამსახურის წინაშე უკანასკნელი ჩინოვნიკური ვალი მოიხადეს ელიზავეტპოლის (განჯის) მოხელეებმა, რომლებიც „სამსახურეობრივი მოვალეობისამებ“ გამოცხადნენ მის დასაფლავებაზე. როგორც მიხეილ თუმანიშვილი, მ. ხელთუბნელის ფსევდონიმით გამოქვეყნებულ ნაშრომში, „უკანასკნელი წელი ნიკ. ბარათაშვილის ცხოვრებისა“ წერს, „ერთ-ერთმა ამ უსახელო ადამიანთა შორის, ვინმე ბ. პონაროვსკიმ – წვრილფეხა მოხელემ თუ ეკლესიის მსახურმა – უჩვენა შემდგომ პოეტის მახლობლებს ბარათაშვილის თითქმის დაკარგული საფლავი“.

გამწარებული ეფემია 1849 წელს გარდაიცვლება, თუმცა მოასწრებს განჯაში ჩასვლას და შვილის საფლავის მონახულებას.

„აქ მას გადასცეს შვილის შემდეგ დარჩენილი რაღაც საცოდაობის ქონება, რომელიც ისე იყო დამპალი, რომ სახმარლად არ ვარგოდა და მან აქვე დაურიგა იმ პირთ, ვინც განსასვენებელს ემსახურებოდა“, – წერს მიხეილ თუმანიშვილი.

განჯაში მომხდარმა უბედურებამ ნამდვილი სულიერი ბორგვა გამოიწვია ტფილისში – პოეტის მრავალრიცხოვან ნათესავებსა და მეგობრებში, თუმცა ისე მოხდება, რომ ნიკოლოზ ბარათაშვილის ნეშტი მთელი 48 წლის განმავლობაში დარჩება უცხო მიწაში;

გვიან დაფასდება მისი ლიტერატურული მემკვიდრეობაც – ცალკე წიგნად ნიკოლოზ ბარათაშვილის ლექსები პირველად 1876 წელს ანუ პოეტის გარდაცვალებიდან 31 წლის შემდეგ დაიბეჭდება.

სწორედ ამ ფაქტთან დაკავშირებით დაისმება პირველად პოეტის ნეშტის სამშობლოში გადმოსვენების საკითხი (გაზეთი „დროება“) და აღიძვრება შუამდგომლობა მთავრობის წინაშე, მაგრამ თხოვნა შეუსმენელი დარჩება. …გავა დრო და 1891 წელს გაზეთი “ნოვოე ობოზრენიე” დაბეჭდავს წერილს, რომლის მიხედვითაც ელიზავეტპოლის ადმინისტრაციას მიზნად აქვს დასახული ეკლესიის გალავანში, სადაც პოეტია დასაფლავებული, გაიყვანოს გზა. ცნობას მყისიერად ეხმაურება გაზეთი „ივერია“, რომლის რედაქცია აფუძნებს ბარათაშვილის ნეშტის თბილისში გადმოსვენების ფონდს, სადაც შემოწირულობები საქართველოს ყველა კუთხიდან ირიცხება. საქმეში ერთვება ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებული საზოგადოება, რომლის 1892 წლის 9 ოქტომბრით დათარიღებულ სხდომის ოქმში ვკითხულობთ:

„საგანი განხილვისა: მოხსენება საზოგადოების თავმჯდომარის ილია ჭავჭავაძისა პოეტის ნიკოლოზ ბარათაშვილის გვამის გადმოსვენების შესახებ.

განჩინება: ეთხოვოს თავად გ. ორბელიანს, როგორც მახლობელ ნათესავს, ნებართვა მიიღოს გადმოსვენებისა. დაინიშნოს თანაშემწედ: თ. (ნ.) ორბელიანისა, ი. ჭყონია და დ. კარიჭაშვილი“.

პოეტის ნათესავებს მთელი თვეები მოუწიათ ცდა, ვიდრე მთავრობისგან ნეშტის ჩამოსვენების ნებართვას მიიღებდნენ. ბოლოს, როგორც იქნა, ნებართვა გაიცა. 1893 წლის 23 აპრილს განჯაში გაითხარა პოეტის საფლავი… აი, როგორც აღწერ ნიკოლოზ ბარათაშვილის ნეშტის ტფილისში ჩამოსვენებას 1893 წლის 27 აპრილს გამოსული „ივერია“ (1893 წ. N86):

„კვირა დილას, 25 აპრილს, დიდძალმა ხალხმა მოიყარა თავი ტფილისის რკინის-გზის ვაგზალზე… ვაგზლის არემარესა და თვით მისასვლელ მიედანზე ჭედვა იყო, იმოდენა საზოგადოებას მოეკრიბა თავი …09.30 საათზე მოვიდა მატარებელი და ვაგონიდან გადმოასვენეს კუბო ძვირფასი ნეშტით… აქ ვაგზალთან ამოდენა ხალხმა მუხლი მოიდრიკა და პატივი სცა დიდებულს მგოსნის ცხედარს. შემდეგ ეს აუარებელი ზღვა ხალხი დაიძრა და გაემართა ლიტანიით დიდუბისაკენ. ამფიონი შემკული იყო ძვირფასი სხვადასხვაგვარის გვირგვინებით, და კუბო ხელში ეჭირათ ხან ქალებს, ხან ახალგაზრდობას, ხან ნათესავებს, და ისე მიასვენებდნენ… როცა ლიტანია მიუხალოვდა დიდუბეს, ხალხმა კვლავ მოიდრიკა მუხლი… საფლავზე სიტყვები და ლექსები წარმოთქვეს: აკაკი წერეთელმა, ილია ჭავჭავაძემ, ნინო ორბელიანისამ, სომეხთა ახალგაზრდა პოეტმა თუმანიანმა, ბიძინა ჩოლოყაშვილმა და სხვებმა“.

1900 წელს გადაწყდა საფლავზე დასადგმელი ძეგლის – დეკორატიული ქანდაკების დადგმის საკითხი. 1905 წლის 10 ოქტომბერს, მიუხედავად წინა დღის კოკისპირული წვიმისა, დიდუბის ეკლესიის ეზოში თავი მოეყარა დიდძალ საზოგადოებრიობას. საზეიმოდ გაიხსნა მგოსნის ძეგლი, რომელიც თბილისში გამოაქანდაკეს იტალიელმა სკულპტორებმა ვილიმ და რიჩიმ. ძეგლი წარმოადგენს ალგეთის ქვის 3,195 მეტრი სიმაღლის ღარებიან სვეტს, რომელიც ეყრდნობა კიდეებჩამოთლილ კვარცხლბეკს და თავდება მარმარილოს ჩანგით. ძეგლის კვარცხლბეკზე ოთხივე მხრიდან მიმაგრებულია ნაცრისფერი მარმარილოს ფილები, რომლებზედაც ამოკვეთილია პოეტის ლექსები.

ნიკოლოზ ბარათაშვილის საფლავის ძეგლი
ნიკოლოზ ბარათაშვილის საფლავის ძეგლი

35 წელი განისვენებდა დიდი პოეტის ნეშტი დიდუბის მიწაში, ვიდრე 1938 წლის 15 ოქტომბერს, ქართველმა მწერლებმა მთაწმინდაზე არ გადაასვენეს. საქართველოს ლიტერატურის მუზეუმში ინახება გადაწყვეტილების ამსახავი დოკუმენტი – „აქტი ნიკოლოზ ბარათაშვილის ნეშტის გადასვენების შესახებ დიდუბის პანთეონიდან მთაწმინდის მწერალთა პანთეონში“. აქტში ვიკითხულობთ:

„1938 წლის 15 ოქტომბერს, დილის 8 საათზე, ნიკოლოზ ბარათაშვილის ნეშტის გადმომტანი კომისიის წევრების ა. მაშაშვილის, შ. დადიანის, გ. ლეონიძის, ი. მოსაშვილის და პროფესორ ვლადიმერ ჟღენტის თანდასწრებით დიდუბის პანთეონში გათხრილ იქნა პოეტის, ნიკოლოზ მელიტონის ძე ბარათაშვილის საფლავი. საფლავიდან ნეშტის ამოღებას დაესწრო მწერალთა აქტივი.

საფლავში აღმოჩნდა ცინკის კუბო დახურული, კარგად შენახული. კაკლის ხის კუბო დაშლილია. ცინკის კუბო არის სიგრძით 97 სმ, სიმაღლით 25 სმ, სიგანით – 56 სმ.

08.30 საათზე ნ. ბარათაშვილის ნეშტი გადასვენებული იქნა მთაწმინდის მწერალთა პანთეონში. პროფ. ჟღენტმა მოახდინა ნეშტის მეცნიერული დათვალიერება და ჩონჩხის აღდგენა-გაზომვა. ასისტენტობდა დოც. ა. ჯორბენააძე.

მეცნიერული ექსპერტიზის დასკვნა ასეთია: ნ. ბარათაშვილის ნეშტის ჩონჩხი ძირითადად კარგად არის შენახული. ჩონჩხის აღდგენის სურათი ადასტურებს, რომ პოეტი საშუალო ტანის და ძვალმსხვილი კაცი ყოფილა. მარცხენა ქვედა კიდურის წვივკოჭის მიდამოში ძვლებს ეტყობა ოდნავი დაკოჟრება. თავის ქალა და პირისახის ჩონჩხი კარგად შენახულია. თავის ქალა საშუალო ზმოისაა.

12.45 საათზე ნ. ბარათაშვილის ნეშტი ჩასვენებულ იქნა ახალ აკლდამაში.

კომისიის თავმჯდომარე ა. მაშაშავილი. კომისიის წევრები: შ. დადიანი, გ. ლეონიძე, ი. მოსაშვილი, ვლ. ჟღენტი. მდივანი: გ. აბზიანიძე”

დიახ, მთაწმინდაზე გაიჭრა ნიკოლოზ ბარათაშვილის მესამე და უკანასკნელი საფლავი, მთაწმინდაზე, რომლის მომნუსხველმა იდუმალებამ ერთით მეტი შედევრი შეაქმნევინა პოეტს:

ჰოი, მთაწმინდავ, მთაო წმინდავ, ადგილნი შენნი
დამაფიქრველნი, ვერანანი და უდაბურნი,
ვითარ შვენიან, როს მონამენ ცვარნი ციურნი,
ოდეს საღამოს დაშთენ ამოს ციაგნი ნელნი!

ძეგლზეც, რომელიც საფლავზე დგას, ამოკვეთილია ფრაგმენტები პოეტის ნაწარმოებებიდან. სამხრეთის მხრიდან – ნაწყვეტი პოემიდან „ბედი ქართლისა“, დასავლეთიდან – ნაწყვეტი ლექსიდან „ფიქრნი მტკვრის პირას“, სხვა მხრიდან კი ნაწყვეტები „მერანიდან“.

ნუ დავიმარხო ჩემსა მამულში, ჩემთა წინაპართ საფლავებს შორის,
ნუ დამიტიროს სატრფომ გულისა, ნუღა დამეცეს ცრემლი მწუხარის;
შავი ყორანი გამითხრის საფლავს მდელოთა შორის ტიალის მინდვრის,
და ქარისშხალი ძვალთა შთენილთა ზარით, ღრიალით, მიწას მამაყრის!

ასეთი იყო პოეტის მიერ განჭვრეტილი მომავალი, გარდაუვალი ბედისწერა, რომლის შეცვლა თვითონ ვერ შეძლო, მაგრამ შეძლო მისმა შემოქმედებამ, მისმა დიდებულმა პოეზიამ, რომლის წყალობითაც აწ უკვე დამარხულია თავის მამუმლში, თავის დიდებულ წინაპართა საფლავებს შორის და, ტირილითაც, მის საფლავს სულმუდამ დასტირიან საქართველოს საუკეთესო შვილები…

ნიკოლოზ ბარათაშვილის ხელნაწერი
ნიკოლოზ ბარათაშვილის ხელნაწერი

წყარო : radiotavisupleba.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

როგორ იცნო გერმანიაში, ავტობუსის მძღოლმა საუკუნეების წინ დაკარგული მშობლიური ქართული ენა

გერმანიაში მცხოვრები ქართველი, ლიკა წიქარიშვილი, სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებული პოსტით  ქალაქ ვუპერტალში შემთხვევით გაცნობილი “გურჯის” შესახებ გვიყვება – როგორ იცნო ავტობუსის მძღოლმა საუკუნეების წინ დაკარგული მშობლიური ენა და როგორ უწოდებს დღემდე საკუთარ თავს გურჯს…

“წერა დიდად არ მიყვარს, რადგან ვფიქრობ რომ წერა ჩემი ძლიერი მხარე ნამდვილად არ არის. უბრალოდ დღეს ისეთი რამ შემემთხვა, მინდა, რომ თქვენც გაგიზიაროთ და გამიხარდება, თუ წაიკითხავთ.

მოკლედ, ავედი ავტობუსში და თან დედას ვესაუბრებოდი ტელეფონზე. მძღოლის უკან სავარძელზე დავჯექი და გავაგრძელე საუბარი (ვაღიარებ, ცოტა ხმამაღალი საუბარი ვიცი). დავინახე, რომ მძღოლმა რამდენჯერმე დაკვირვებით შემომხედა და შევეცადე, მაქსიმალურად ხმადაბლა მესაუბრა. ვიფიქრე, რომ საუბარმა შეაწუხა.

მოკლედ, ავტობუსიდან ჩასვლისას ისევ ვსაუბრობდი ტელეფონზე (იმდენი სათქმელი გვიგროვდება ხოლმე, რახანია ერთმანეთი არ გვინახავს). მაინც ხმამაღლა მკითხა:

-თქვენ გურჯისტანიდან ხართ, ხომ ასეა?

-კი, საქართველოდან ვარ. ვუპასუხე მე.

-თქვენ გურჯი ხართ? საუბარი ვიცანი. ჩვენ მეზობლები ვართ. საქართველოს საზღვართან ახლოს, თურქეთში ჩემს ქალაქში, 5000 გურჯი ცხოვრობს.

-სასიამოვნოა, ანუ თქვენ თურქეთიდან ბრძანდებით?! მივუგე მე.

-არა მე გურჯი ვარ – გუჯისტანიდან, მაგრამ ახლა გურჯისტანის ეს ნაწილი, სამწუხაროდ, თურქეთშია, ოსმალოების პერიოდიდან. მე კი თურქი კი არა, გურჯი ვარ.

მე გავოცდი, არ ვიცოდი, რა მეპასუხა. იმდენად გულიდან იყო მისი სიტყვები წამოსული. მივუბრუნდი და ვუთხარი:

-თქვენ გულიანი გურჯი ხართ! დღეს იშვიათად შევხვედრივარ უცხოეთში ქართველს, ვისაც თქვენსავით გაეხარდებოდა ქართული ენის გაგონება და მით უმეტეს გამოგელაპარაკებოდა-მეთქი, სასიამოვნოა, რომ გაგიცანით-მეთქი და ავტობუსიდან ჩავედი.

მერე კიდევ დიდხანს მედგა თვალწინ გერმანელების გაოცებული სახეები, რომლებსაც საერთოდ ვერ გაეგოთ რა ხდებოდა და კიდევ იმ კაცის სახე –  თურქული შესახედაობის, მაგრამ ნამდვილი გურჯის გული რომ ჰქონდა.

ყოველთვის მეგონა, რომ საუკუნეების წინ დაკარგულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ქართველები ქართველები აღარ იყვნენ, რადგან მათ აღარც ენა, აღარც სარწმუნოება და მით უმეტეს აღარც საქართველო გააჩნდათ.

მიხარია, რომ ვცდებოდი!

დღეს 10-15 წლით რომ წავალთ საზღვარგარეთ საცხოვრებლად, ლამისაა, ეროვნებადაც ის ქვეყანა დავიწეროთ ხოლმე ფეისბუქზე, ქუჩაში შეხვედრისას ცხვირის აბზუებაზე ხომ აღარც ვლაპარაკობ.

ის გურჯი ვუპერტალში 642 ნომერი ავტობუსის მძღოლია!”

წყარო : ქართული კვირა 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

უსაფრთხოა თუ არა ასპირინი ინსულტ გადატანილი პაციენტებისთვის

ახალი კვლევის თანახმად, პაციენტებს, რომლებსაც თავის ტვინში გაჟონვისგან გამოწვეული ინსულტი აქვთ გადატანილი, შეუძლიათ ასპირინის მიღება, რათა მომავალში ინსულტისა და გულის პრობლემების რისკი აიცილონ. 

ასპირინი ათხელებს სისხლს, რის გამოც ექიმები მის გამოყენებას სიფრთხილით ეკიდებიან იმის შიშით, რომ მედიკამენტმა შესაძლოა სისხლჩაქცევის განვითარებას შეუწყოს ხელი. 

თუმცა, The Lancet-ის კვლევის თანახმად, ასპირინი გაჟონვის გამეორების რისკს არ ზრდის და პირიქით, ამცირებს კიდეც მას.

ექსპერტები კვლევას დადებითად აფასებენ, თუმცა აცხადებენ, რომ საბოლოო დასკვნების გასაკეთებლად საკითხის მეტას შესწავლაა საჭირო.

ასპირინი გამოიყენება როგორც ტკივილგამაყუჩებელი და სიცხის დამწევი საშუალება. შედარებით ნაკლები დღიური დოზა (75 მ/გრ) კი სისხლის სიბლანტეს ამცირებს და პაციენტს გულის შეტევისა და ინსულტისგან იცავს.

ზოგიერთი ინსულტს ტვინის სისხლძარღვებში თრომბის წარმოქმნა იწვევს – ზოგს- სისხლჩაქცევა. იმის გამო, რომ ასპირინი სისხლს ათხელებს, ბევრი პაციენტისთვის მისი მიღება რეკომენდირებული არაა და მისი მიღება ყველასთვის უსაფრთხო არ არის. მან შესაძლოა დისპესია (საჭმლის მომნელებელი სისტემის აშლილობა) და კუჭის წყლული გამოიწვიოს.

ექიმის დანიშნულების გარეშე არასდროს მისცეთ 16 წლამდე ასაკის ბავშვს ასპირინი. მან შესაძლოა ბავშვებში იშვიათი დაავადება – რეიეს სინდრომი გამოიწვიოს. ეს გახლავთ დაავადება, რომელიც აზიანებს ყველა ორგანოს, თუმცა ყველაზე მეტი ტვინსა და ღვიძლს – იწვევს ტვინის შეშუპებას,  ღვიძლსა და სხვა ორგანოებში ცხიმების დაგროვებას.

The Lancet-ის კვლევის ფარგლებში 600-მდე ადამიანს 5 წლის განმავლობაში იკვლევდნენ. ის არ ამტკიცებს, რომ ასპირინი პაციენტებს სრულად იცავს ინსულტისგან, თუმცა აღნიშნავს, რომ რისკი მცირდება. კვლევა არც იმას ამტკიცებს, რომ ასპირინის მიღება ყველასთვის უსაფრთხოა. კვლევა მიანიშნებს, რომ მისი მიღება სასარგებლოა იმ პაციენტებისთვის, რომლებსაც ჰემორაგიული (სისხლჩაქცევა ტვინში) ინსულტი აქვს. თუმცა, ექსპერტები აცხადებენ, რომ საბოლოო დასკვნებისა გასაკეთებლად და რეკომენდაციების გასაცემად დამატებითი კვლევების ჩატარებაა საჭირო.

BBC

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკატეგორიის გარეშე

კანის სილამაზის რა საიდუმლოს მალავენ დერმატოლოგები?

დერმატოლოგებს სურთ, რომ თქვენ სუფთა და ჯანსაღი კანი გქონდეთ, მაგრამ შესაძლოა მათ არც გითხრან, რომ ეს ხშირად სახლის პირობებშიც მიიღწევა საკმაოდ იაფად, ან სრულიად უფასოდაც.
ამ ის შეიძლება არ ყოველთვის გითხრათ, როდესაც ეს შეიძლება მიღწეული სახლში ცოტა ფული არ. რა თქმა უნდა, მზისგან დამცავია კრიტიკული, მაგრამ უფრო ხშირად, ვიდრე არა, თქვენი ყოველდღიური ჩვევები შეიძლება გავლენა იქონიონ თქვენი კანის ხარისხზე და არაფერზე მეტია. მზისგან დამცავი საშუალებები, რასაკვირველია მნიშველოვანია, მაგრამ უნდა გახსოვდეთ, რომ ყოველდღიური ცხოვრების წესი გაცილებით მნიშვნელოვანია თქვენი კანის სიჯანსაღისთვის ვიდრე ის, თუ რას წაისვამთ მასზე.
წარმოგიდგენთ 8 მარტივ ნაბიჯს, რომელსაც შეუძლია თქვენი კანი ნაადრევი დაბერებისგან, დაზიანებებიდან და კიბოსგან დაიცვას.
შეამცირეთ კოფეინისა და ალკოჰოლის მიღება

ჰიდრატაცია ჯანმრთელი კანის უმნიშვნელოვანესი კომპონენტია კოფეინი (ისევე როგორც ალკოჰოლი) მას აშრობს. კოფეინი შარდმდენია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ორგანიზმიდან ჩვეულებრივზე მეტი წყალი გამოიყოფა. კოფეინი მუშავდება ღვიძლში და ტოქსინებს გამოყოფს.
ასე რომ, იმ შემთხვევაში, თუ კოფეინის შემცველ სასმელს მოიხმართ, აუცილებელია ჩვეულებრივზე მეტი წყალი დალიოთ, რათა დაკარგული წყლის კომპენსირება მოხდეს. კარგია, თუ პირველი ან მეორე ჭიქა ყავის შემდეგ თბილ ლიმნიან წყალს მიირთმევთ.
დასვენება

ჩვენი ცხოვრება ყოველდღიურად უფრო დაკავებული ხდება, რაც დიდი სტრესის ქვეშ გვაქცევს. პირველი, რასაც ისეთ პრობლემებთან გასამკლავებლად ვაკეთებთ, როგორიცაა აკნე, ეგზემა და ფსორიაზი, ისაა, რომ გავრბივართ აფთიაქში და ვყიდულობთ ძვირადღირებულ საშუალებებს, რათა ისინი შევაჩეროთ. თუმცა ყველაზე მნიშვნელოვანია ამ პრობლემების მიზეზს, ანუ სტრესს ვებრძოლოთ. გასაგებია, რომ ეს უფრო ადვილი სათქმელია, ვიდრე შესასრულებელი, მაგრამ მაქსიმალურად უნდა ეცადოთ, რელაქსაციისთვის დრო გამონახოთ. განტვირთვის მიზნით საყვარელი საქმით თუნდ მცირე დროით დაკავდეთ, გაისეირნოთ ან თუნდაც წათვლიმოთ. ეს თქვენს კანზე აუცილებლად დადებითად იმოქმედებს.
იარეთ სპორტულ დარბაზში მაკიაჟის გარეშე

უამრავი ქალი მიიჩნევს, რომ გარეთ მაკიაჟის გარეშე არ უნდა გავიდეს. თუმცა კარგია, თუ ამ წესს სპორტულ დარბაზში წასვლის წინ არ დაიცავთ, სადაც ვარჯიშის დროს ოფლიანდებით. მაკიაჟი, რომელიც ფორებს ავსებს, ხელს უშლის ოფლის წარმოქმნას, რომელიც ბუნებრივი პროცესია და გადახურებისგან გიცავთ.

კანის ზოგიერთი დაზიანების განკურნება თავადაც შეგიძლათ!

ოქროსფერი რუჯი ლამაზია, მაგრამ ის კანს აზიანებს. ვიტამინის D -ს სინთეზირებისთვის მზე საჭიროა, მაგრამ 10-15 წუთის მეტი საშიშ ზონას აღწევს. არ გამოგრჩეთ მზის დამცავი კრემის გამოყენება, მით უმეტეს, თუ ზღვის დონიდან მაღლა ცხოვრობთ. რეგულარული გარუჯვა კანს ნაადრევად აბერებს. თუმცა, შეცდომას ყველა ვუშვებთ და მზისგან კანის დაზიანებების შემთხვევები არცთუ იშვიათია. არ შეშინდეთ, გამოიყენეთ A ვიტამინის შემცველი კანის მოვლის პროდუქტები (რიტინილ პალმიტატი, რეტინოლი, ტრეტინოინი), რომლებსაც კანის დაზიენებების ვიზუალური ეფექტების აღდგენა შეუძლიათ.
კანის კიბოს რისკის შესამცირებლად უამრავი საშუალება არსებობს

მზეზე დიდხანს ყოფნისგან თავის შეკავება და მზისგან დამცავი საშუალებები საუკეთესო გზები გახლავთ კანის კიბოს განვითარების რისკის შესამცირებლად. თუმცა, არსებობს გარკვეული საკვები დანამატები, რომლებსაც მზის მავნე ზეგავლენის შემცირება შეუძლიათ. მაგალითად : ნიაცინამიდი და ჰელიოქეა, რომელთა შეძენა შესაძლებელია რეცეპტის გარეშე.
კიდევ ერთი ეფექტური საშუალებაა სწორი კვება. ისეთი საკვების მიღება, როგორიცაა კენკროვანი ხილი, საზამთრო, თხილეული,მარცვლეული, სრტაფილო, მწვანილი, ყვავილოვანი კომბოსტო და მწვანე ჩაი.
ეს გახლავთ პროდუქტები, რომლებიც დიდი რაოდენობით ანტიოქსიდანტებს სეიჩავე, რაც ხელს შეუწყობს ნაადრევი დაბერების თავიდან აცილებასა და კიბოს რისკის განვითარების რისკის შემცირებას.

გარეცხეთ მაკიაჟის ჩოთქები რაც შეილება ხშირად

სავარაუდოდ მაკიაჟის მომხმარებლებისთვის სიახლეს არ წარმოადგენს ის, რომ ჩვენს კანში შემავალი ცხიმი გადადის მაკიაჟის ფუნჯებზე და იზიდავს ყველანაირ ჭუჭყსა და ბაქტერიას. ასეთი ფუნჯის გამოყენება აზიანებს კანს, ასე, რომ საუკეთესო გამოსავალი მაკიაჟის ხელსაწყოების კვირაში ერთხელ გარეცხვაა.
მაგრამ, საქმე მხოლოდ კანის დაზიანებაში არ არის – დაბინძურებულმა ფუნჯებს შეუძლიათ რისკის ქვეშ დააყენონ თქვენი ჯანმრთელობა. შესაძლოა ის დაინფიცირდეს ბაქტერიით, ეს კი მეტად სახიფათოა. მაგალითად, სტაფილოკოკური ინფექცია მომაკვდინებელია. თუ თქვენი სახის კანი უკვე დახეთქილი, მშრალი და დაზიანებულია, ბაქტერიისთვის გაცილებით ადვილია გავრცელება და თქვენი დაინფიცირება.

გამოიყენეთ დამატენიანებელი ბუნებრივი დატენიანებისთვის

ხშირად დერმატოლოგები გლუვი, ტენიანი და ხასხასა კანისთვის მაღალფასიან და ინოვაციურ დამატენიანებელ პროდუქტებს გვთავაზობენ, თუმცა ასობით დოლარს გადაიხდით, სცადეთ დამატენიანებელი აეროზოლი, მასში შეგიძლიათ შეურიოთ უკვდავა, ლავანდა. ლემონგრასი (lemongrass)და საკმეველი.

მეტი ძილი ბოტოქსის ნაცვლად

თუ გაწუხებთ კანის შეშუპება, ჭკნობა, ნაოჭები, ან თქვენი კანი ასაკთან შედარებით დაბერებულია, მიზეზი, შესაძლოა. ძალიან მარტივი იყოს : არასაკმარისი ძილი. ასე რომ, ვიდრე რამეს მოიმოქმედებთ, ეცადეთ, გაიხანგრძლივოთ ძილის დრო. არასაკმარისი ძილი მოწევას, ნაკლებ ფიზიკურ ვარჯიშსა და მზის სხივების მავნე ზეგავლენასთან ერთად კანის დაბერების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია.
ასე რომ, ვიდრე დერმატოლოგს მიმართავთ, ეცადეთ, საკუთარ კანს თავადვე უმკურნალოთ.
დაისვენეთ მეტი, გათავისუფლდით სტრესისგან, იკვებეთ ჯანსაღად. გადადეთ გვერდზე კოსმეტიკის ჩანთა და ხშირად იარეთ უმაკიაჟოდ, განსაკუთრებით სპორტულ დარბაზებში. ეს ის საშუალებებია, რომლებიც გაცილებით ნაკლები დანახარჯით დიდ ბედნიერებას მოგანიჭებთ!

სრულად ნახვა
ისტორიაკატეგორიის გარეშეკულტურა

სალვადორ დალის მიერ დახატული ქართველი თავადი და მისი მეუღლე

სულ ცოტა ხნის წინ ქართულმა საზოგადოებამ სალვადორ დალის არც ისე გახმაურებული ნამუშევარის შესახებ შეიტყო. როგორც გაირკვა, დალიმ პორტრეტი თავის მეგობარს, ქართველ თავად არჩილ გურიელს მიუძღვნა,
რომელიც იმ დროს ამერიკაში ცხოვრობდა და დალის მეგობარი იყო.

ტრადიციულ სამოსში გამოწყობილი თავადი დათოვლილი მთებისა და გემების ფონზეა გამოსახული. ნახატზე ადვილი შესამჩნევია კლდეზე მიჯაჭვული ამირანი. ხოლო გემები აშკარად არგონავტების მითზე მინიშნებას წარმოადგენს. მხატვარს არც საქართველოს ქრისტიანული ტრადიციების ხაზგასმა დავიწყებია, რასაც ტილოზე ეკლესიის არსებობა ადასტურებს. ყოველივე ამით, ერთ ნახატზე წარმოდგენლია საქართველოს კულტურა და ისტორია.

 


სალვადორ დალის ყურადღების მიღმა არც არჩილ გურიელის მეუღლე ჰელენა რუბინშტეინი დარჩა.
არჩილ გურიელი დაქორწინებული იყო მსოფლიოს ერთ-ერთ უმდიდრეს ქალბატონზე, უზარმაზარი პარფიუმერული კომპანიის მფლობელ ჰელენ რუბინშტეინზე, რომელიც მასზე 23 წლით უფროსი იყო. ბიზნესის გარდა, ჰელენი მეცენატიც იყო და ხელოვანებს, სტუდენტებსა და სამედიცინო კვლევებს აფინანსებდა. ქმართან ერთად ჰელენმა ერთობლოვი ბიზნესიც შექმნა და სამკურნალო კოსმეტიკის წარმოების ხაზი ჩამოაყალიბა.

გურიელისა და რუბინშტეინის ოჯახი დიდი სტუმართმოყვარეობით გამოირჩეოდა. ისინი ხშირად მასპინძლობდნენ ისეთ ცნობილ ადამიანებს როგორებიც იყვნენ – გრეგორი პეკი, ერნესტ ჰემინგუიეი, ჯეიმს ჯოისი, სალვადორ დალი და სხვ. ცხადია, სწორედ ამგვარ შეკრებებზე უამბობდა მეგობრებს არჩილ გურიელი სამშობლოს შესახებ, რამაც თავი დალის შემოქმედებაშიც იჩინა.

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

მეცნიერებმა შექმნეს მოწყობილობა, რომელიც ადამიანის აზრებს 96% იწინასწარმეტყველებს!

მეცნიერებმა ვაშინგტონის უნივერსიტეტიდან შეისწავლეს  ტვინის იმპლანტების და ტექნოლოგიური უზრუნველყოფის წყალობით სწრაფად აზრების წაკითხვა.

იმისათვის, რომ ვისწავლოთ ადამიანის ტვინის სიგნალების დეკოდირება აღქმის სიჩქარისთანავე, მკვლევარებმა დახმარებისთვის მიმართეს ადგილობრივი საავადმყოფოს შვიდ პაციენტს, რომლებიც ეპილეფსიით არიან დაავადებულები.

პაციენტებს დაუყენეს დროებითი იმპლანტები ტვინში, რომლებიც დაეხმარება ექიმებს ეპილეფსიური შეტევების მექნაიზმის შესწავლაში. ექსპერიმენტის დროს მათ აჩვენეს სურათის შემთხვევითი თანმიმდევრობა: 400 მილიწამის განმავლობაში ადამიანის სახეები, სახლები და ცარიელი ნაცრისფერი ეკრანი.  პაციენტების ამოცანა იყო გამოეცნოთ სახლის გამოსახულება რომელიც თავდაყირა იდგა.

მათი ტვინის ელექტროდები დაკავშირებული იყო პროგრამულ უზრუნველყოფასთან ნერვული ქსელების საფუძველზე, რომელიც ორი სხვადასხვა ტიპის ტვინის სიგნალებს აჩვენედა, კერძოდ დაკავშირებული ფართოზოლოვან სპექტრალულ ცვლილებებთან.

კომპიუტერმა სიგნალები გადაამუშავა 1000 ჯერ წამში, რამაც საშუალება მისცა გამოერკვათ, როგორი კომბინაცია და სიგნალები არის საუკეთესო პაციენტების აზრების დეკოდირებაში.

პროგრამული უზრუნველყოფის შესწავლის შემდეგ მკვლევარებმა აჩვენეს პაციენტებს ახალი სურათები. ამჯერად კომპიუტერს 96% სიზუსტით შეუძლია იწინასწარმეტყველოს თუ რას დაინახავს ადამიანი – სახლს, სახეს თუ ნაცრისფერი ეკრანს.

მკვლევარები განმარტავენ, რომ მათ შეძლეს მიეღწიათ  შედეგებამდე, ნეირონების წყალობოთ  შეუძლიათ დაიჭირონ განსხვავებული და ურთიერთ შემავსებელი აღქმის ასპექტები.

თუმცა, ექსპერიმენტული პირობები შემოიფარგლებოდა მხოლოდ სამი ვარიანტით, რადგან კომპიუტერი ვერ შეძლებს განსაზღვროს თუ როგორი სახე დაინახა პაციენტმა- ქალის თუ კაცის.

ერთის მხრივ, ტვინის ესეთი გაშიფვრა შეიძლება გამოყენებულ იქნას მედიცინაში ინსულტის ან პარალიზებული მექანიზმების შესქმნელად. გარდა ამისა, ეს მეთოდი ხელს შეუწყობს თავის ტვინის სფეროების განსაზღვრას, რომელიც პასუხისმგებელია სხვადასხვა ინფორმაციის გადამუშავებაზე.

 

წყარო: popmech

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაისტორიაკატეგორიის გარეშეკულტურამსოფლიორელიგია და მეცნიერება

მუსლიმი ქალი ჩადრით – სურვილი თუ რელიგიური ვალდებულება?!

ისლამის ფუნდამენტალური მკვლევარები, რომლებიც სწავლობდნენ ისლამის ისტორიას და მუსულმანურ ცივილიზაციას ამტკიცებენ, რომ ქალი თანაბარია მამაკაცთან, რომ ისინი ერთ მთლიანობას ქმნიან და მათი ცალ-ცალკე ყოფნა წარმოუდგენელია. ,,ქალი თუ კაცი ყველა ადამიანი ღმერთის წინაშე სავარცხლისკბილებივით თანაბარნი არიანო’’, ამბობს მუჰამმედ შუამავალი.

წმინდა ყურანში ,,ქალები’’– სახელის სურაც კია მოცემულიასევე ერთერთი სურაც წმინდა მარიამისსახელს ატარებს. აქედან  ჩანს რომ ყურანი ქალს ანიჭებს უდიდეს ღირსებას. ზოგიერთი მცდარი შეხედულება იმისა, რომ სამოთხეში თითქოსდა წმინდა ევამ მიაწოდა წმინდა ადამს აკრძალული ხის ნაყოფი და ამის გამო ქალი არის წყეული, ყურანი ამ აზრს არ ეთანხმება.

ისლამი ავალდებულებს ქალს მიიღოს განათლება, აქვთ უფლება  ჰქონდეთ საკუთარი ქონება, ეწეოდენ კომერციულ საქმიანობას, საკუთარი ნება სურვილით აირჩიონ  მეუღლე და მშობელს არა აქვს უფლება მათი  ძალისმიერი მეთოდის გამოყენებით გათხოვება–დაქორწინებისა. ისლამმა მისცა ქალს ნება იმისა, რომ თავისი სურვილით განქორწინდეს. ქალი თანასწორუფლებიანია მამაკაცისა ღვთისმსახურებაშიც. ევალება ლოცვა, მარხვა, ზექათის გადახდა და პილიგრიმობა ქააბაში.

მუსლიმი ქალის ერთ-ერთი ყველაზე გამოკვეთილი ნიშანი ალაჰისადმი მისი ღრმა ერთგულება და გულახდილი რწმენაა. ყოველდღიური ხუთი ლოცვიდან, მუსლიმი ქალი, თითოეულს მისთვის განკუთვნილ დროს აღავლენს და ამაში სხვა მოვალეობები ხელს არ უშლის.

მუსლიმი ქალი ჩაცმის სტილითაც გამოირჩევა. სწორედ ამ საკითხზე მინდა შევაჩერო ტქვენი ყურადღება, რადგან დღემდე კამათი არ წყდება მუსლიმი ქალების იმ ტანსაცმლის ნაწილობრივი აკრძალვის გამო, რომელიც სახეს ფარავს. მწერალი, აღმოსავლეთმცოდნე, ყურანის ქართულად მთარგმნელი, პროფესორი გიორგი ლობჟანიძე, „რადიო თავისუფლებასთან“  საუბრისას ამბობს, რომ  „ირანში არსებობს ერთი ლოზუნგი, რომელიც ხშირად წამიკითხავს: ჰიჯაბი არის ჩემი ციხესიმაგრე და არა ციხეამბობს ქალი.“

ჰიჯაბი ჩაცმულობას ჰქვია და რამდენიმე სახისა, თუ ფორმისაა,  ისლამის სხვადასხვა განშტოების მიხედვით ვარირებს. განსხვებული სტილის მიუხედავად, შემოსვის უმთავრესი პრინციპი, ზოგადად, მოკრძალებულობასა და ზომიერებას ეფუძვნება, რაც ყოველმა მუსლიმმა უნდა გაითვალისწინოს. ამდენად, შეიძლება ითქვას, რომ მუსლიმთა სამოსი ისლამური კულტურის განუყოფელი ნაწილიცაა.

ქალის სამოსის სახეები:

ჰიჯაბი – რაც არაბულად “დამალვას” ნიშნავს. ასე უწოდებენ სამოსს, რომელიც მუსლიმან ქალს თავიდან ფეხებამდე ფარავს. თუმც “ჰიჯაბს” უფრო ვიწრო მნიშვნელობითაც ხმარობენ და ამ სახელით მუსლიმი ქალის თავსაბურავს მოიხსენიებენ, რომელიც მთლიანად ფარავს თმას, ყურებს , ყელს და უმეტეს შემთხვევაში მხრების ნაწილსაც. სახე არ იფარება.

ამირას იჯაბი – ეს თავსაბურავი ორი ნაწილისგან შედგება. ერთი თავზე მჭიდროდაა შემოხვეული ქუდის მსგავსად, მეორე შარფია, რომელსაც ხშირად სახელოების ფორმა აქვს და ზემოდან იცმევა ისე, რომ მხრებს ფარავს. სიტყვა “ამირა” არაბულად “პრინცესას” ნიშნავს.

ნიაბი – შავი ფერის თავსაბურავი, მთლიანად ფარავს სახეს, თმას და მხოლოდ თვალებისთვის აქვს ჭრილი. ნიქაბს მუსლიმური ტანსაცმლის სხვა სახეობებთან ერთადაც ატარებენ. მაგალითად აბაისთან-გრძელ კაბასთან ქამრის გარეშე. ყველაზე ხშირად ნიქაბს სპარსეთის ყურის ქვეყნებში ხმარობენ, იემენში და პაკისტანში.

ჩადრი – სამოსი, რომელიც ფარავს მთლიანად სხეულს თმის ღერიდან ფეხის ტერფის ჩათვლით, თუმცა სახე არ არის დაფარული. მას ხშირად ნიქაბთან ერთად ატარებენ. გავრცელებულია ირანში.

ფარანჯა – ხალათის მსგავსი უხელო სამოსი, რომელიც მთლიანაც ფარავს სხეულს და ასევე სახეს. თვალების ჭრილი დაფარულია მჭიდრო ბადით-ჩაჩვანით. ტანსაცმლის ეს სახეობა შუა აზიაში და ავღანეთშია გავრცელებული.ამ სამოსის ტიპს მიეკუთვნება ბურკაც – ის სრულიად ფარავს ქალის სხეულის ზედა ნაწილს.

ხიმარი – ეს არის მოსაცმელი, რომელსაც სახის გამოსაყოფი აქვს. ფარავს თმას, ყურებს, მხრებს და წელამდე ჩამოდის. გავრცელებულია ახლო აღმოსავლეთსა და თურქეთში.

როგორ ვხედავთ მუსლიმანი ქალის სამოსის ინდივიდუალურობას განსაზღვრავს იმ კუთხისკულტურა, სადაც ის ცხოვრობს და რაღა თქმა უნდა რწმენა.

თვლიან, რომ ისლამი უკრძალავს ქალს მსგავსი სამოსის გარეშე საზოგადოებაში გამოჩენას, რომ თითქოს ყურანი ითხოვდეს თავსაბურავისა თუ ჩადრის ტარებას. ზოგიერთი კი ამ მოსაზრებას უარყოფს და  ამბობენ, რომ ყურანში არაფერი წერია ქალის ჩაცმულობასთან დაკავშირებით. ფაქტია, დღეს საზოგადოებაში იქმნება ერთგვარი განცდა მუსლიმი ქალების ჩაგვრისა ისლამის წესებით,  თუმცა აქაც აზრი ორად შეიძლება გაიყოს,  ის რაც ერთვისთვის  რელიგიური იდნეტურობის გამომხატველია,  მეორესთვის – ქალის უფლებების შეურაცხყოფად გაიონიხილება.

ჩაცმულობის მთავარი პრინციპი ისლამში არის უბრალოება. ვიცით, რომ ყურანსა და ჰადისებში განსაზღვრულია მოთხოვნები ქალის სამოსთან დაკავშირებით: აუცილებელია, რომ სხეულის ყველა ნაწილი, აგრეთვე თმა, სახის და ხელის მტევნების გარდა, დაფარული იყოს; ტანსაცმელი უნდა იყოს გაუმჭვირვალე; სამოსი უნდა იყოს ქალის ტანსაცმლის, და არა მამაკაცის კატეგორიიდან; ტანისამოსს არ უნდა ჰქონდეს სუნამოს ან რაიმე მძაფრი არომატი. ქალის მიერ თმის დაფარვა ქუჩაში, და საერთოდ, უცხო ადამიანების თანდასწრებით, რაც შეეხება კონკრეტულად ქალებს, ერთ-ერთ სურაში მათგან მოთხოვნილია, თვალი არ გაუსწორონ თანამოსაუბრეს, საქვეყნოდ არ გამოაჩინონ თავიანთი გარეგნული მშვენიერება გარდა იმისა, რაც ჩვეულებრივ, ბუნებრივად ჩანს. ქუჩაში და უცხო ადამიანების თანდასწრებით თმა დაფარული უნდა ჰქონდეთ, მკერდი მოსასხამით დამალონ. ქალის სამოსი სქელი ქსოვილისაგან უნდა იყოს დამზადებული და ტან-ფეხის მოყვანილობას მალავდეს… ეს წესები თუ მოთხოვნები იმის მიხვედვით შეიძლება იცვლებოდეს თუ რა კონიუნქტურაა, როგორი კულტურული თავისებურებები, ტრადიციები, პოლიტიკური რეჟიმია  ქყვეყანაში, რომლეშიც მუსლიმანს უწევს ცხოვრება.

ასე მაგალითად,  1996 წლის სექტემბერშიროცა ქაბულში თალიბანის მმართველობა დამყარდარადიოშარიათმა ყველა ავღანელისათვის სავალდებულო თექვსმეტი მითითება გამოაცხადა. ერთ-ერთის მიხედვით ქალებს ეკრძალებათ შილიფად ჩაცმა.
მძღოლებს არ აქვთ უფლება, თავდაუბურავ ან გამომწვევად შემოსილ ქალებს, რომლებიც თანმხლებინათესავი მამაკაცის გარეშე არიან, ტრანსპორტში ასვლის ნებართვა მისცენ. ყველას ვინც ასე მოიქცევა, დააპატიმრებენ. ქუჩაში შემჩნეული თავისუფლად ჩაცმული ქალის ქმარი დაისჯება და მათი სახლი გაიჩხრიკება.  ქალებს დამატებით სპეციალურად მოდური ტანისამოსით, მაკიაჟით, ჩადრის გარეშე სიარული სასტიკად ეკრძალებათ. მათ არ უნდა მიიქციონ სხვა ადამიანების ყურადღება. ურჩ ქალებს შარიათის კანონების მიხედვით დასჯიან და შეაჩვენებენ. მათთვის ყველა გზა ზეციური სასუფევლისკენ მოჭრილი იქნება!
კანონის დამრღვეევების საქმიანობას რელიგიური პოლიცია გამოიკვლევს, რომელთაც აღნიშნულის აღმოსაფხვრელად ყველანაირი ზომის გამოყენების უფლება აქვთ მინიჭებული.

არიან ქვეყნები სადაც მუსლიმი ქალი თავად წყვეტს, იაროს ჩადრით თუ ჩადრის გარეშე, მაგრამ მაგ. საუდის არაბეთში ქალს მსგავსი არჩევანის თავისუფლება არ აქვს. სხვადსახვა მიზეზით, რიგმა ქვეყნებმა მკაცრად  აუკრძალეს მუსლიმ ქალებს თავსაბურავის ტარება, კონსტიტუციურად დაამტკიცეს  და გარკვეული ჯარიმებიც კი დააწესეს.

საფრანგეთი პირველი ევროპული ქვეყანაა, სადაც 2010 წელს, საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში აიკრძალა ჩადრის ტარება.  საფრანგეთის ყოფილი პრეზიდენტი ნიკოლა სარკოზი აღნიშნავდა, რომ ფარანჯის ტარება, არ შეესაბამება არც ქვეყნის ინტეგრაციის იდეას და არც საფრანგეთის თანამედროვე და მოდურ სტილს. ქალები, რომლებიც  საჯარო ადგილებში, სახეს მთლიანად ჩადრით  დაიფარავენ, 150 ევროთი დაჯარიმდებიან. მათ ვინც ქალებს აიძულებს სახე დაფაროს,  ჯარიმასთან ერთად, 1 წელი თავისუფლების აღკვეთაც შეეფარდებათ.

ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ საფრანგეთის აკრძალვას მხარი დაუჭირა და უარყო არგუმენტები, თითქოს, პირბადეების ტარების აკრძალვა რელიგიურ თავისუფლებას ზღუდავდა.

საფრანგეთის გადაწყვეტილებას ბელგიაც შეუერთდამათ აკრძალეს ისეთი სამოსისა თუ ნივთებისტარებარომელიც საზოგადოებრივ ადგილებში პიროვნების იდენტიფიცირებას ხელს უშლის.

ჰოლანდიაში აკრძალულია ჩადრის ტარება  სკოლებშისატრანსპორტო საშუალებებსა და  უნივერსიტეტებში.

ჩადრის ტარება აკრძალეს აფრიკულ ქვეყანაში – ჩადში, გაბონსა და კონგოში (ბრაზავილი). კამერუნმა სამოსის ტარება ქვეყნის ჩრდილოეთ რაიონებში აკრძალა. სენეგალის ხელისუფლებამაც გადაწყვიტაშემოიღოს კანონირომლის მიხედვითაც ქალებს ფარანჯის ტარება აეკრძალებათმიზეზი კირის გამოცაკრძალვა დაწესდება შემდეგიაამგვარ სამოსშიდაფარული სახითბოროტმოქმედებს ადვილადშეუძლიათ თავდასხმების განხორციელება. მათი აზრით მსგავსი სამოსი დარტყმის ქვეშ აყენებს ეროვნულ უსაფრთხოებას.

ჩადში აკრძალვა მას შემდეგ ამოქმედდა, რაც თვითმკვლელმა, რომელსაც ჩადრი ეცვა, ივნისში თავი აიფეთქა და დედაქალაქ ნჯამენში 33 ადამიანი იმსხვერპლა. კამერუნში ორმა ჩადრში გამოწყობილმა ქალმა აიფეთქა თავი საჯარო ადგილას, რასაც 13 ადამიანის სიკვდილი მოჰყვა.

ბულგარეთში მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, ქალები, რომლებიც საჯარო ადგილებში ბურკასა და ნიქაბს ატარებენ, 770 ევროთი დაჯარიმდებიან.

ჰოლანდიაში 2007 წელს სრულად აკრძალეს სკოლებში ჩადრის ტარება, მოგვიანებით კი ყველა საჯარო თავშეყრის ადგილზეც. ჰოლანდიელმა კანონმდებლებმა საჯარო ადგილებში, ისლამური პირბადეების ნაწილობრივ აკრძალვის შესახებ გადაწყვეტილებას მხარი დაუჭირეს. შეზღუდვა ეხება სკოლებს, საავადმყოფოებს, სამთავრობო დაწესებულებებსა და საზოგადოებრივ ტრანსპორტს.

ამჟამად დასავლეთ ევროპის მხოლოდ სამ ქვეყანაშია აკრძალული ჩადრის ტარება, დანარჩენებში რეგიონალური შეზღუდვები მოქმედებს. ბარსელონაში აკრძალულია სახის დაფარვა საჯარო შენობებსა და ბაზარში. დანიაში იგივე აკრძალვა მოქმედებს სასამართლოებში. ჩადრი აკრძალულია გერმანულ ქალაქ გესენში და იტალიის ზოგიერთ ქალაქებში.

ეს ფაქტებია,  ვიღაც მუსლიმი ქალის სამოს ძალადობის სახელს უკავშირებს, ქართულენოვან საიტზე islam.ge აქვეყნებს სტატიას სახელწოდებით, „ხიჯაბი (ქალთა მუსლიმური სამოსი) ძალადობის წინააღმდეგ“, სადც ვკითხულობთ ხიჯაბში შემოსილი ქალიისლამის სიმბოლოაიმისი მაჩვენებელირომ მასზე  ძალაუფლება მხოლოდ უზენაეს ალლაჰს ეკუთვნისიმის დასტურირომ ის არ არის სუსტიდა ადვილად დასაჩაგრავი არსებაარამედ პიროვნებარომელსაც  თავისუფლებისდაცულობისა დადაფასების არანაკლები უფლება აქვს ვიდრე ნებისმიერ მამაკაცს.

ქვემოთ კი, ჭეშმარიტადხიჯაბს შეზღუდვა არ აქვსვინაიდან ის საჭიროარადგანაც დაწესებულია.ხიჯაბი – არ არის მარტო ცხოვრების წესიის იცავს თავის მეპატრონეს მრავალი ცხოვრებისეულიპრობლემისა და შემთხვევისაგანმათ შორის ძალადობისგან.

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაისტორიაკატეგორიის გარეშეკულტურარელიგია და მეცნიერებასაქართველო

დაღესტანში აღმოჩენილი უძველესი ქართული ოთხთავის თავგადასავლი

რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის დაღესტნის სამეცნიერო ცენტრის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის განყოფილებაში, წლებია, სხვა ათასობით ხელნაწერს შორის ინახება, სავარაუდოდ, XV საუკუნის არაბული ხელნაწერი ტექნიკური ნომრით N1012, რომლის გაციფრების პროცესმა დაღესტნელი მეცნიერები მნიშვნელოვანი აღმოჩენის წინაშე დააყენა: არაბულის ქვეშ იკითხება ქართული ასომთავრულით შესრულებული უძველესი ტექსტი.

საქართველოს ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის მეცნიერების დახმარებით გაირკვა, რომ საქმე გვაქვს VI-VII საუკუნის ხანმეტ ოთხთავთან.

დაღესტანში აღმოჩენილი წერილობითი ძეგლი პალიმფსესტია, რაც იმას ნიშნავს, რომ ტექსტი დატანილია ეტრატზე, რომლის ძველი ფენა (ამ შემთხვევაში ქართული ტექსტი) გადაფხეკილია, მაგრამ მისი წაკითხვა შესაძლებელია.

ქართველმა ენათმეცნიერებმა ამ მნიშვნელოვანი პალიმფსესტის არსებობის შესახებ პირველად ხუთი წლის წინ შეიტყვეს. 2014 წელს თბილისში გამართულ სამეცნიერო კონფერენციაზე შამილ შიჰალიევმა – დაღესტნის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ცენტრის მეცნიერ-თანამშრომელმა – წარმოადგინა პალიმფსესტის გადარეცხილი ფენის ერთი გვერდის ფოტოასლი, რომლის გაშიფრვას ვერ ახერხებდნენ დაღესტნელი მეცნიერები. ხელნაწერი წაიკითხა პროფესორმა თეიმურაზ გვანცელაძემ, რომლის ვარაუდით, საქმე გვქონდა ხანმეტი ენის ძეგლთან – ლუკას სახარებასთან.

2018 წლის შემოდგომაზე დაღესტანში ორი კვირით იმყოფებოდა საქართველოს ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის თანამშრომელი დალი ჩიტუნაშვილი, რომელმაც ადგილზე შეისწავლა ხელნაწერი და თბილისში მისი სრული ციფრული ვერსია ჩამოიტანა.

ქართული ხელნაწერის შინაარსი და მოცულობა

„ხელნაწერი შეიცავს ოთხთავის ფრაგმენტებს“, – ამბობს დალი ჩიტუნაშვილი, – „გვაქვს ოთხივე მახარებელი, ანუ ფრაგმენტები როგორც მათეს სახარებიდან, ასევე მარკოზიდან, იოანედან და ლუკადან, ანუ ოთხივე მახარებელი, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ოთხთავის ძველი თარგმანების კვლევისათვის, არამედ თავად ოთხთავის ტექსტის კვლევისთვისაც“.

მთლიანად ხელნაწერი შედგება არაბული ტექსტის 84 და ქართული ტექსტის 42 ფურცლისგან. დალი ჩიტუნაშვილის განმარტებით, ქართული ხელნაწერის ერთი ფურცელი ორად არის გაყოფილი, გაკეცილი და ისეა გამოყენებული არაბულისთვის.

„42 ფურცელი ძალიან ბევრია ხანმეტი ტექსტისათვის“, – ამბობს ქართველი ენათმეცნიერი.

წყარო: .radiotavisupleba.ge

სრულად ნახვა
კატეგორიის გარეშე

პოლონეთში იპოვეს საფლავი, რომელშიც ადამიანების 17.5 ტონა ფერფლია

ჩრდილოეთ პოლონეთში, ყოფილ ნაცისტურ საკონცენტრაციო ბანაკთან ახლოს, იპოვეს საფლავი, რომელშიც ადამიანების 17,5 ტონა ფერფლია, – ამის შესახებ BBC წერს.

არსებული ინფორმაციით, საფლავში, სულ მცირე, 8 000 მსხვერპლის ფერფლია.

„საკონცენტრაციო ბანაკი 1939 წელს აშენდა და ნაცისტური ოკუპაციის დროს გამოიყენებოდა. ნაცისტები კლავდნენ ებრალებს, პოლიტიკურ ოპონენტებსა და პოლონური ელიტის წევრებს“, – წერს BBC.

საერთო საფლავის თხრის დროს, ტანსაცმლის ნარჩენები, ღილები და ასობით სხვა ნივთი იპოვეს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 4 5 41
Page 3 of 41